6
1 anaaékaq Îtuma anó-nokayukon áwîqa Kááriribaqa nopí-káárébí meran-ábápáq uráiye.
2 ááqibo Îtuma kégoitata karí atóbamayikain-awaameqa aónawaeta taíbaq-wayukama anaaé wakááe. miráitata
3 Îtuma anuraqá wení iyápó-annagaraq umáqe-uraae.
4 Ítíráaeo-wayukati kótámaki-kanaama waaqókárîq uráiye.
5 Îtuma múte aónaimma taígani-kayukama wenôpaqa kéyewana káonena Píripiqtaba timá ámikaiye: “náakakena taíbaq-awaaqa meyáníq umátaawaq maami-káyúkámá yiménúnataabiyo?” téna Îtuma Píripimma ítama aónaraiye.
6 Îtuma wemô miráini-qtataaqa ítáreboana paá Píripimma kumá yumá ítarena
7 Píripi yauwéqma Îtumma timá ámikaiye: “abapaké kaayaq-wíyókón arupi óqta-mayaima mamátaa móra-mora-nakoma móra-mutaaqa yínî-kaaweqa yiménúnatae.” téna yauwéqma tiráiye.
8 Îtuni iyápó-annabike móra-waigon-awiqa Áánaru Tááimoni Pítaan ábâkoma Îtumma timá ámikaiye:
9 “móra-iyapogoma móra-tiyaapaq-yakaraq kaayaqá káqtútai-noyaakaraqa matokáiye” téna “ááqibo kágínagoma íma maami-máqté-káyúkábímmá kanaaráq íiniye.” téna Áánaru tiráiye.
10 tiyáápaq-tiyaapaq-tiyaakagaraq-wayukama (5,000) máqe-uraawana íráqôn-aapeqa netuqyaa wáitana wení iyápó-annama timá yímikaiye: “máqte-kayukama tíyata maraq máero.” téna tiráiye.
11 ááqibo Îtuma yammá maténa “Áánûqtuo, maan-ááwáqô timénayabataa timuqá kémarakaune” timátuwena mikáq-mikaq umá yímíqme uréna keqnáámmá káqtútai-noyaaqa maténa mikáq-mikaq umá yímíqme uráiye.
12 yeráwáqá kanaaráq umá mi-kááwéqá mamá yáawana wení iyápó-annama timá yímikaiye: “aqtó-átómá aíqma aíkuyoro yaímma páabaq íyúwáaro.” téna tiráiye.
13 waayúkama móra-tiyaapaq-yamma nátuweta aqtó-átómá tiyááka uréna títaupake kaayaq-kámáágúq-únámá aíqtuma ógiqmakaae.
14 waayúkama min-ánón-áwááméqá immá káoneta tirááe: “áraine. maan-nákómá Áánûqtuni amuné-náqá marabí ku máiye.” téta tirááe.
15 Îtuma mi-qtátáátábámô kéitenama anuraqá páátákáá wenamáa utáiye. wemmá awíqmeta koma yeráwáqtí anón-naqa tarôq umá máena yabíqyikaikaae téta kétewana Îtuma ítátuwena páátákáá yiyuwéna anuraq utáiye.
16 Îtuma anuraq máitana aaqá enánéna yúmárán immá wení iyápó-annama yenamáa Kááriri-nokayukaq kukááe.
17 nopí-káárébí utéta aqtamá Kápéranabaq wínéta urááe. Îtuma paá anuraq máena yeráwáqtôpaqa íiraiqtaba aaqá ékáiye.
18 akoqnáá-uwaa kéyoraitana nokómmá ôriq umá karááqto uráiye.
19 ayau-yatáráké non aúkáapi warárítuqme kéyeta nopí-káárébíké Îtuma non ámûraaqa yetôpaq kéitata aónaraae. yeráwáqá ikatîq urááe.
20 ááqibo Îtuma timá yímikaiye: “kemíbo ikatîq íoro!” téna tiráiye.
21 yeráwáqá Îtumma nopí-káárébí auwiránéta urááe. kéowana ááqibo páátákáá yeqtí nopí-káárégómá min-ábápáq wínéta opáqá áqa irááe.
22 íbêqa iyápó-annama yuwéta nópí-káárébímô kéowatama taígani-kayukama yimónaraae. óq-aabayaanapimma yeráwáqá mi-káyúkámá aónaraamma kímora nopí-káárábímmá iyápó-annama yenamáa máeta kóuraae.
23 Îtuma móra-tiyaapaq-yakaraq kaayaq-nóyáákáráq yímikai-marukaqa waaqókáqá Táíbíriati mibáké káqo-nopi-kaarema irááe.
24 maa-táígání-káyúkámá Îtugaraq wení iyápó-annagaraq aónaamma íma máawata miráitata yeráwáqá Kápéranabaqa nopí-káárébí maréta Îtumma abáá ineta urááe.
Îtuma tirukóní-aawaqtabama watáá-wataa kétiye.
25 “aanibo yeráwáqô Îtummo káonetama nokómmá meran-ábápáq máitata ítama aónaraae: “Aráábaeo, náa-taoraq maamibáqá yénnabiyo?” téta Îtumma ítama aónaraae.
26 Îtuma yauwéqma tiráiye: “áraimma kétima-timune. keqtábámô tibáá kéomma kemô anón-awaameq-yataariq únnayataba íma tibáá kéobo ááqibo kemô timúna-kaaweqa namá tímûqa yaitaq ókaraq kaawéqá timíkáae téqa tibáá kéoe.
kemá keráwáqtí aáwaqune.
27 keráwáqá wáqena kabiránin-aawakoni mayaímá íma máyáaro. máqte-kabirani-qtataakoma íma mamá túbáqá máráaro! keráwáqá aáwakoma watúq-watuq umá wánin-aawakoma kétikaiyo. kemá Waayúkagon-Araaqa ketôpaq ketibomá Áánûqtu wenáwîqa ikámakaipoana mirán-ááwáqá watúq-watuq umá wánin-aawaqa timénúne.” téna Îtuma tiráiye.
28 Îtumo kaawéqtábámô timá waayúkama íma ítama arútareta yeráwáqá Îtumma ítama aónaraae: “náaraq umátaawaq Áánûqtuni mayaímá wení amuq-yatááqá kanaaráq mayanúnataabiyo?” mi-káyúkámá mirá téta Îtumma ítama aónaraae.
29 Îtuma yauwéqma tiráiye: “maami-máyáímá Áánûqtuni mayaíyé. keráwáqtábá timákáitana kúminakaq tirummá áméro.” téna Îtuma tiráiye.
30 waayúkama timá ámikaae: “nóin-anon-awaameqa inataawáq ketáámá emmá tiruqtáá aménúnataabiyo? ení mayaímá nóinabiyo?
31 ketááí títaubikoma kokoq-márúkáq karaaqtatááqá íma wáikaq Áánûqtuni aúbabimma miráuma maannáe. ‘aáwaqa wíyôpake wemá yimíq-yimiq uráiye.’ ” Áánûqtuni aúbabi mirá téna kétiye.
32 miráitana Îtuma mi-káyúkámá timá yímikaiye: “áraimma kétima-timune. maamin-ááwáqá wíyôpake Móteti wemá íyímikaiye. ááqibo Áánûqtunopake árai-kaaweqa ketibó íbêqa keráwáqá kétimiye.
33 aáwaqa Áánûqtunopake yuwéna maa-márábí kuména maa-márábí-káyúkámá aaramá waamá wemá yeráwáqtí yirun-íyápógóní kaawéqá kéyimiye.” téna Îtuma tiráiye.
34 waayúkama inaa-inaa tirááe: “anóko, maamirá-kááwéqá aati-aati étaa keqtáámá timíkááe.” téta tirááe.
35 Îtuma timá arúta yímikaiye: “kemá kenamáárîq matúq-matuq umá mái-aawaqune. náawabi-naawabi ketôpaqo yénama íma áa yániye. náawa-naawabi kemmá arummô timénama íma non-áá akániye.
36 kemá keráwáqá kétima-timune. kemmá kétimoneqanibo íma keráwáqá kemmá tirummá kétime.
37 máqtemma ketibomá tími-qtataaqa ketôpaqtaa yínoe. náawabi-naawabi ketôpaqa yínaqa wemmá íma watuwánúne.
38 ketúyánákáq tikáinaiq íonaaq Áánûqtunopake kukáupo paá wemô timátíkái-nakoni aúyánákáq kuké-mayaune.
39 timátíkái-nakoma wení aúyánámmá miráuma wáiye. máqte-qtataaqa tímímma móra íyuwanunaboaqa ááqibo ánatai-yupaama máqtemma tími-qtataaqa múte itó-umayikanune.
40 ketibon-áúyánákó mirá kéiye. máqtekomo kemmá ketáanima káoneq tirummô kétimeqa aúgen-auwaraimma matúq-matuq umá paá mái-yataaqa íbêqa áaimma átáma kéimma ánatai-yupaama yemmá múte itó-umayikanune.” téna Îtuma tiraiye.
41 Îtuma tiráipoana “kemá Áánûqtunopake árai-kaaweqa máune.” téna titata Ítíráaeo anó-monoq-wayukama timú-timun-aimma kótéyáté urááe.
42 maan-áímmá tíq-tiq umá tirááe: “maaminnâ Îtuma Yótêbin áanikobiyo? wenaboámá wenanóagaraqa ketáámá ítaraunataabiyo? nôraq itana ‘Áánûqtunopake kukáune’ kétiyo?” mi-káyúkámá téta tirááe.
43 Îtuma yetí yúyánámmá ítátuwena timá yímikaiye: “keráwáqá íma náru-narun-aimma tero!” téna tiráiye.
44 óq-aimma Îtuma tiráiye: “ketibomá timátíkái-nakoma wemô móra-nakoma ketôpaq yabiti máena yíniye. ááqibo ketibomá móra-nakoma íyabiti máena wemmá ketôpaq íma yíné iné. náawabi ketôpaq yin-náqá ánatai-yupaama wemmá múte itó-umakanune.
45 Áánûqtuni wannaabí Áánûqtu wení amuné-wáyúkámá agatááe. máqte-kayukama Áánûqtu yiráátiniye. minnáyaba yemá náayubi ketibon áama itétama náayubi yemmô yirááti-qtataaqa ítama arutétama yeráwáqá ketôpaq kéeye.
46 móra-nakoma ketibommá íaonaraane. kímora-naqa Áánûqtunopake kúmîn-nakoma wenamáa ketibommá aónaraiye.
47-48 áraimma kétima-timune. náawabi arummá kétimenama aati-aatimá matúq-matuq umá kémaiye. kemá matúq-matuq umá mái-aawaqune.
49 keráwáqtí títaubikotaa kaqmáápaqa yímikain-aawakon áwîqa máánna Áánûqtunopake kúmitata nátuweta pukurááe.
50 náawabi maakáq-ááwáqá Áánûqtunopake kúmin-aawaqa nénama wemá ípuiniye.
51 kemá kenamáárîq Áánûqtunopake kukáunama aati-aatí paá mái-aawaqune. náawabi maamin-ááwáqá nénama aati-aatí paá matúq-matuq umá mániye. min-ááwáqá timúnnama minnâ ketúmiye. maa-márábí-káyúkáyábáé téq kukáune. ááqibo ketúma yiménúnaboata yemá aúgen-auwaraimma mayánóe.” téna Îtuma tiráiye.
52 maami-qtátááqtábá anó-monoq-wayukama aamá móté-máté umá tirááe: “náaraq umá wenaúma timínataaq nanúno?” téta tirááe.
53 ááqibo Îtuma timá yímikaiye: “ítama arútáaro! Waayúkagon-Araakon aúma íma néqa wení naaegáráqá íma néqa aúwaraimma keráwáqá paá íma mayáinoe.
54 náayu-naayubi ketúma néta ketí naaemá néta íya-kayukama aati-aatimá matúq-matuq umá mánopoata ánatai-yupaa máqtemma ketúma naíyaqa yemmá múte itó-umayikanune.
55 ketúma kateko-ááwáqá wáitana ketí naaemá áraimma naí-yátááqá wáiye.
56 náawa-naawabi ketúmo néna ketí naaemô néna ína-waigomma wení aágoma tirunóbáqá mánipoaqa ketaágoma wenarunóbáqá mániye.
57 máqten-auwaraimma ketibomá timátíkái-nakoma wenaúyánákáráq kéena miráuma móraiq umá ketiboní paá mái-yataaqa ketê wáiye. miráipoana móra-nakoma ketúma nénama arunóbáqá ketí mái-yataaqa mayániye.
58 maamin-ááwáqá Áánûqtunopake kukáiye. títaubikotaa kaqmáápaqa nátuweta pukurááe. mirán-ááwáqá íma wáiye. ááqibo náawabi maamirán-ááwáqá nénama matúq-matuq umá mániye.”
59 Îtuma Kápéranabaqa monoq-náúpáqá kéyiraatena mirá téna timá yímikaiye.
Îtuma paá matúq-matuq umá mái-wataagoni áaimma matokáiye.
60 ááqibo yaímma wení iyápó-annama maamin-áímmá kéiteta yé tirááe: “maamin-áímmá ummaamá kéyaiye. náawa kanaaráqá itáné inábiyo?” téta tirááe.
61 Îtuma wenáúyánánóbáqá wení iyápó-annamo aamô káráán-aimma ítaraiye. miráitana wé timá yímikaiye: “maamin-áíkómmá túyánámmá ítama yuwánéraq kéoo?” téna Îtuma timá yímikaiye. óq-aimma Îtuma tiráiye:
62 “ááqibo keráwáqá aónáíyanamo Waayúkagon-Araaqa naayóbáqô maéwai-marupaqa uínaqa nôraq íno?
63 Áánûqtuni aágoma mái-yataaqa waayúkama yetôpaq kéyimiye. ááqibo túgotaa íma tíwáqnaa íné iné. maamin-áímmá keráwáqá timá tímikaunama Áánûqtuni mái-yataakaraq wení aágogaraq paá máiye.
64 aanibo keráwáqtí aúkáapimma yaímma-wayukama yirummá íma kétime.” téna Îtuma óq-aimma tiráiye:
65 “miráipoaq timá tímikaune minnâ ketibomá móra-naqa íma timákainena ínanama wemá ketôpaqa íma yíné iné.” téna Îtuma tiráiye. naayóbáqá Îtuma aónatukaiye yaímma-wayukama íma yirummá kámeta anaaéma íkéwareta kéo-kayukama ááqibo wemá webómô agayakánín-naqa wemmá aónaraiye.
66 maamin-áímmá ánatagitata taíbaq Îtuni iyápó-annabike ayuwéta yauwéqma kóuraae. ááqibo kó éta íma wetêma ókaraqa uréire urááe.
67 miráitana Îtuma min-ánnámá tiyááka naikamá kaayaq-wáyúkámá áqnáábaq yááyarena timá yímikaiye: “keráwákáráqá tiyuwéra kégo?” téna Îtuma tiráiye.
68 Tááímoni Pítaa maará téna timá ámikaiye: “uyátáraana-nako, náawanoparaq ónúnataabiyo? aati-aatimá paá matúq-matuq umá mái-aimma ení áama matokááne.
69 ááqibo ketáámá tirummá ámikaunatae. enamáa emá Áánûqtuni katekomá aokaq-náqá máanataa ketáá kéitaunatae.” téna Pítaa tiráiye.
70 Îtuma ye táaraqa yauwéqma timá yímikena tiráiye: “nôraq inábiyo? kemá kenamáárîq keráwáqá tiyááka umá kaayaqá ketúyánákó kétikaipoaq matáunama móra-naqa Tááqtaan-aagogaraq máiye.” téna tiráin-naqa
71 wemá Yúqtaati aboámá Tááímoni Itikáárioti wemá wenamáa tiyáákagaraqa kaayaq-íyápó-ánnábíkémá wemá anaáekaq namuro-wáyúkábí Îtumma awíqmena wíniye.