Baluwa ya Paoli kwa wanhu wa
Filipi
Chilongole
Paoli nakandika baluwa kwa wanhu walingumkunda Kilistu kwa Wafilipi kuli mhela wa miyaka makumi sita na imwe kulawa loyavumbuche Yesu, loyawele mchinweng'ho, hanji nayali ako Loma. Baluwa nayandichigwa kwa wanhu walingumkunda Kilistu ako kuli muji wa Filipi. Tochilangusa hado kwa chiwalo cha Filipi kulawila kuli chitabu cha Madito ga Watumigwa. Filipi nawali muji ukulu ako kuli honhu hachemigwe Makedoniya. Kahi nachali chilundo cha mwaluko cha wanhu walingumkunda Kilistu ako Makedoniya. Paoli na Sila nawaluka chilundo cha wanhu walingumkunda Kilistu, na kahi wawele hewo nawawichigwa mchinweng'ho kwa chilo imwe lowawele hala (Madito ga Watumigwa 16).
Paoli nayali na chiwalo chinji cha kwandika baluwa ayi. Nakawa na mumhu ya kuta mamlumbo kwa chilundo cha wanhu walingumkunda Kilistu kwa ndolendole yowalavile hala lowahuliche kota kamchinweng'ho (4:10-19). Kahi nakawalonjela hewo mbuli ya heye vyoyawele kula kuchinweng'ho. Nakawahagula Timoteyi na Epafulodito kuli chila chilundo cha wanhu walingumkumnda Kilistu (2:19-30), leka wowabochela hewo na kowahulichiza na kukunda kulongozwa na hewo.
Gali mgati
Paoli kangwaluka kwandika baluwa kwa kuwalamsa chilundo cha wanhu walingumknda Kilistu kula Filipi (1:1-2).
Hamba nakehanza kuli mbuli ya heye vyoyali na Majesa goyawele nago (1:3-2:30).
Hamba nakawalonjela menji galinguwala hewo kikala kota wanhu walingumkunda Kilistu (3:1-4:9).
Paoli kangugwisa chilasi kwa kuta malumbo kwa chilundo cha wanhu walingumkunda Kulistu ako Filipi kwa ndolendole ya hewo na kuwalamsa.
1
Heni Paoli na Timoteyi, vitumagwa wa Yesu Kilistu, twanguwandichilani hemwe wanhu wa Nguluwi ako Filipi muwele milumbile na Yesu Kilistu, na kahi, vilongozi na watanzi wa chilundo cha wanhu walingumkunda Kilistu. Twanguwaganilani mbochele kunoga na kikala goya kulawa kwa Nguluwi Mhaza na kwa Mkulu Yesu Kilistu.
Paoli kanguwalandila wanhu wa Filipi
Ndanguta malumbo Nguluwi, chila mhela hondiwakumbukani, na chila mhela wombele nguwalandilani hemwe mweng'ha, ndangulanda kwa usangalalo, kwa vila vyomilumbile hamwe na heni kuli kudamla Mbuli Inojile kulawila mhela ula wa mwaluko mbaka lehano. Lelo ndanguvizela ng'hatu kota Nguluwi nayaluche mijito ayi inojile mgati mwenu, koilutiliza mbaka yasinde kuli zuwa lya kuhiluka kwa Yesu Kilistu. Vivila kota vyondilinguganigwa kuwajeselani hemwe mweng'ha, kwa vila hemwe mwa mnhumbula ya heni. Hemwe mwa hamwe na heni kuli mhumu yoyamhele Nguluwi ya kuigombela Mbuli Inojile, wone ndiwe mchinweng'ho ama ndiwe ndilejehe. Mina Nguluwi ndo mlolezi wa heni, ndangulonga ndikomya, vila vyombele na maya ga kugana kuwonani, kwa igano lilingulawa kwa Yesu Kilistu.
Ndangumlanda Nguluwi, igano lyenu lyonjezeche ng'hatu, muwe na uwanzi wa kukomya na luhala lweng'ha, 10 leka muweze kuhagula mbuli iwele inojile ng'hatu. Aho ndo homuwa mwelile na mlihela nongwa yoneche yila kuli zuwa lila lya kuhiluka kwa Kilistu. 11 Hamba, ukomu wa hemwe wowa umemile mbuli zinojile zila zilingumnojeza Nguluwi, zilingulawa kwa Yesu Kilistu kwa mbuli ya ukulu na kumtogola Nguluwi.
Kikala kwa kumditila Kilistu
12 Wang'holozangu, ndangugana mvizele kota mbuli zeng'ha zindawile zinhanza ng'hatu kulutilila kudamla Mbuli Inojile. 13 Kwa ago geng'ha, wamizi weng'ha wa ng'handa ya mndewa hamwe na wanji wavizela kota nda mchinweng'ho kwa vila heni ndangumkolela mijito Kilistu. 14 Nakuno heni kuwa mchinweng'ho, kuwadita wang'holozangu wenji wetumbile ng'hatu Mkulu, na kuweza ng'hatu kudamla usenga wa Nguluwi ne kudumba. 15 Ndangukomya, wamwe wa hewo wangumdamla Kilistu kwa vila wana fihi na ndo wanhu wawele kilewa, ila wanji wangumdamla Kilistu kwa kugana kuwatanza wanhu. 16 Awa wangudita ahyo kwa igano, kwa vila wavizela kota Nguluwi kanipa heni mbuli ayi ya kuigombela Mbuli Inojile. 17 Wala wanji wangumdamla Kilistu kwa kudadambala na haiwele kwa nhumbula inojile, wochijesa kota wonyonjezela magazo ga heni mchinweng'ho.
18 Haiwele chinhu! Heni ndangusangalala wone wanhu wangudamla usenga wa Kilistu kwa chila nzila, iwe kwa fihi ama kwa kukomya. Kahi ndolutilila kusangalala. 19 Kwa vila ndivizela kota kwa kulanda kwa hemwe na kwa utanzi ulingulawa kwa Muhe wa Yesu Kilistu, ndoloholigwa. 20 Chondilingugana ng'hatu na kitumbila ndo kota kuduhu chinhu chimbasa soni, leka ndokwima nzinzili mazuwa gose na sambi ng'hatu hondidamla leka kuli ukomu wa heni weng'ha, hondiwa mkomu ama mbagame, ndimdite Kilistu yatanganiche. 21 Kwa heni kuwa mkomu ndo Kilistu, na kubagama ndo chonolo ng'hatu. 22 Wone kwa kuwa mkomu ndoweza kudita mijito iwele na chonolo ng'hatu, lelo sivizelele nyhagule choni! 23 Ndiyenu ndangukwejigwa kuno na kuno kwa azo mbuli mbili. Ndangugana kuleka ukomu awu nakuluta kikala hamwe na Kilistu, kwa vila mbuli ayo inoga ng'hatu. 24 Ila ndo mbuli itanganiche ng'hatu kwa hemwe wone ndiwe ndilutilila kikala. 25 Ndangukomya kuli mbuli ayi, ahyo ndivizela kota ndolutilila kikala hamwe na hemwe mweng'ha, leka ndiwatanze makundo na usangalalo konjezeka. 26 Lelo vyondiwa hamwe na hemwe kahi, mowa na chiwalo cha kona lutogo kwa heni, kuli kilumba kwa hemwe na Yesu Kilistu.
27 Lelo mbuli itanganiche ndo kota vihendo vya hemwe viwhane na vyoilingugana Mbuli Inojile ya Kilistu, leka wone njeze kuya kwa hemwe ama ndemwele, igana nyhuliche hela kota mwangwima nzinzili muwa na nhumbula imwe, kahi kwa nhumbula ayo imwe, mwangitowa ngondo kwa chiwalo cha makundo galingulawa mli Mbuli Inojile. 28 Mleche kuwadumba wawehilwe hemwe, ila muwe mwimile nzinzili na acho chowalajila kota wosumika, kwa vila Nguluwi ndo yalingudita ago. 29 Mina hemwe mpegwa mhumu na Nguluwi ya kumditila Kilistu, haiwele hela kumkunda ila kahi kwa kugazigwa kwa chiwalo cha heye. 30 Sambi milumba hamwe na heni kuli kitowa ngondo ya kulewela Mbuli Inojile. Ngondo ayi ndo yila muyonile ndichitowa aho mwaluko na ndo mlinguhulika nding'hali ndichitowa mbaka sambi.