13
AluꞋaluwa Mahalina Banabasi ada Saulo higa Folo givegidedi
be Yesu bonana hinawahidadanena.
Tu Anidiyoka againe tovetumagana adi yoꞋo agaidiya Yaubada bonana ana tolaumamala kadu ana tovehawala himiyami, adi egana Banabasi, Simiyoni kadu ana egana velugana Kwaukwauha, Lusiyo kwanaSailini, Maneyeni bana Helodi Galili ana tovehimeya buye hiveꞋalakalakata, kadu Saulo. Tova saꞋeyana Kaiwabu hihawahawadavadavana kadu hilabelabewaviyo tu AluꞋaluwa Mahalina gigahedi gigayo, “Faisewa saꞋeyana faꞋina Banabasi ada Saulo gavegidedi. Au Iya agaikuya adiꞋiselu wanasevehailedi.” Ada au hilabewaviyo hiveꞋoꞋola gihavaina, nimadi badi agaidiya hisena be hiꞋatuhegedi. +
Banabasi ada Saulo Saifilasi againe hilumamala.
Tu AluꞋaluwa Mahalina Banabasi ada Saulo giꞋiveninisedi be hilowoga, taliya ana melala againe hihobu ana egana Selusiya, ada wakeya hiyage hina himula saꞋeyana ana egana Saifilasi againe. Ada melala saꞋeyana againe hiyemu, ana egana Salamisi. Mededei miYuda yadi manuwa-abavehawala sinagogi agaidiya Yaubada bonana hilumamalena. Yoni-Maki bana buye hiꞋela adi toveluga faꞋina.
Au himula inubane hilowoga hina tabone hiluyabuni-yo Fafosi melala againe hiyemu. Medede againe tokwelikweli saꞋeyana hinuhagana, ana egana Ba-Yesu kwanaYuda, ada bana gigahe vaita tauna Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina tu giveꞋalololo. Bana himula ana kabemani buye himiyami, tovehimeyai-nadi ana egana Sediyo-Folo, bana kaliva halamanina. Ada tovehimeya Banabasi be Saulo giyowanidi be bana againe hinaꞋela, faꞋina nuwanuwana Yaubada bonana ginanogalina. Tu tokwelikweli, ana egana velugana bona Gilika againe ma Elimasi, badi Banabasi be Saulo bonadi gihawatagona, faꞋina keke nuwanuwana tovehimeya Yesu ginavetumaganeni. 9-10 Hidedemi gihuluva faꞋina Saulo, kadu ana egana velugana Folo, AluꞋaluwa Mahalina bana giluvaiyeni-yo tokwelikweli againe giꞋitadonadona gigayo, “OꞋeni ma Setani natuna. Gaitoma moyaꞋaina hagihagina udibutoyoge-Ꞌowona. O toveꞋalololo kadu kaliva koyo, koyo-moꞋe. Tova moyaꞋaina Kaiwabu yana eda tunutunugina ukikivebavebalana. 11 Au unogali! Adamoya Kaiwabu nimane ginamunu, ada mata ginakoyo be kauwana yana mahalina keke unaꞋitani, unanunauwena ana tova Yaubada ginavehimeya.” Gigahe be awana giꞋagolohina, auheꞋama Elimasi matana giluhowahowa be giꞋuyuyuna, ada au gikifihafihaga be tamo hakwadi nimane ginaꞋabina be ginanunudadana. 12 Ada tovehimeya gavadi gilakayemu-ma giꞋita-yo givetumagana, yadi vehawala Kaiwabu faꞋina ginogalini-yo nuwana givegafoꞋuyaꞋuya. +
Banabasi ada Folo Anidiyoka fafali ana egana Fisidiya
againe hilumamala. Nagona miIsileli kahihidi hiyakahina.
13 Tu Folo tobohiyaneyao buye wakeya hiyage, Fafosi hinuyabuyabuni tu lehageya hinauna hinauna maꞋi lauva tunugina-yo fafali ana egana Famifiliya againe hidamanaꞋela, au hilaka melala ana egana Fega againe. Hiyemu tu Yoni-Maki ginuyabuyabudi be giyewana Yelusalema againe. 14 Au Fega hihege tu Anidiyoka againe hiyemu, melalai-nadi Fisidiya againe. Ada au sabati againe manuwa-abavehawala sinagogi againe hiluku hihiyoto. 15 Ada tamo hakwadi Yaubada bonana gihawa, Mosese yana buki-vehimeya againe kadu Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina yadi etoladi againe. Gihawa gihavaina sinagogi ana tonagona venuwaꞋata hiꞋiveninisena higayo, “Tobohiyameyao, kaꞋi nuwanuwa saꞋeyana aseꞋasemiya gidadauda-ma yoꞋo wanaluꞋageyedi, au wanalumamala.”
16 Au Folo gitowamidi nimane giluhawatadi digo givebutu gilumamala gigayo, “Tobohiyakweyao, ide omi miIsileli kadu omi kaliva tulimiyao tu Yaubada wahawadavadavana amanadi, yaku hifufu wananogalina. 17 Ime miIsileli yama Yaubada bwanenemeyao giluwafadi. Boi tuwai-moꞋena aimo Idifita againe hawahawala amine himiyami ana toveya, Yaubada gifaiwalaveledi be adi yoꞋo himoyaꞋai. Muliya Yaubada yana faiwala lakahina giꞋiveyemaunina be givegaꞋauledi ada Idifita hinuyabuyabuna. 18 Ada au babigaga againe himiyami ana toveya, yadi gaꞋilaꞋilaꞋa malamala foti (40) agaidiya tu au Yaubada giꞋatuvefaꞋiledi. 19 Ada Kenani againe hilakayemu tu Yaubada gifaiwalaveledi be yoꞋo lakahidi seveni medede againe hiluyaweyawelidi, tu yadi babi ma yana yoꞋo giveledi be taudiyao yadi babi faꞋina. 20 Ada hida gaitoma galukahihiyena-ma ime miIsileli bwanenemeyao hinunauwena malamala fowa hanaledi fifiti (450) agaidiya. Muliya Yaubada yadi tonagona gisedi be hinunauwena Samuwela yana toveya, bana Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina. 21 Au medema tovai-nadi kini faꞋina Samuwela againe hiveꞋoꞋola, ada Yaubada Saulo gisena yadi kini faꞋina. Bana Saulo Kisi natuna, Beniyamina yana yoꞋo kalivana. Ada au malamala foti agaidiya bana givehivehimeyedi. 22 Malamala foti gihavaina, Yaubada Saulo yana abavehimeya gidabana, ada Devida gisena yadi kini faꞋina. Ada bana faꞋine tuwai-moꞋena Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya gigahe gigayo,
Devida Yese natuna yana huluva yaku nuwanuwa amine faꞋina au nuwaku giꞋabina. Gavadi Iya nuwanuwaku ginafaisewa, au ginafaisewa.
Au hidede amine Yaubada gigahe.
23 Ada tuwai-moꞋena Yaubada giwonadabadaba miIsileli bwanenemeyao agaidiya amine, au gihuluva. Devida bwanenena saꞋeyana, bana Yesu, ime miIsileli givelema ama Tokibababala faꞋina. 24 Ada Yesu aimo yana faisewa keke gidavebutu againe, Yoni miIsileli moyaꞋaidi agaidiya gimidilumamala, higa vaita yadi dewa koyona againe hidavenikohi be hidabafitaiso. 25 Ada Yoni yana faisewa gidaluyabuna ma kaliva gigahedi gigayo, Omi wanuwanuwa iya vaita hakwaꞋadi. Iya keke BanaꞋe wabodabodana amanadi, tu wanogali! Iya wai ganagona tu Bana mulikuya ginaꞋela-ma keke akufaiweya ana ageyafayafa ganayauni, faꞋina Bana kikaiwabu-moꞋena tu iya kwamana kabisoku. + +
MiYelusalema Yesu hifaniyena be alikeya hihegenauwena.
26 Tobohiyakweyao, omi Abelahamo bwaneneneyao kadu kaliva tulimiyao tu Yaubada wahawadavadavana amanadi, au ide agaideya hida venuwaꞋata Yaubada yana kibababala faꞋina giꞋiveninisena. 27 Tu miYelusalema adi tonagona buye Yesu hifaniyena, keke hidahalamaneni BanaꞋe adi Tokibababala, kadu Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina yadi gahe hifaniyena, gahe-nadi sabati moyaꞋaina agaidiya kaliva hihawahawana. Tu Yesu alikeya hihegenauwena faꞋina, toꞋawatalatalaina tuwai-moꞋena yadi gahe badi yadi huluva faꞋina velemoꞋena gilakayemu. 28 Ada keke tamo gavadi koyona Bana againe hidanuhagani-yo alika againe hidahegenauweni, tu au aiꞋadi Failato againe hiveꞋoꞋola higa ginavehimeya be hinaluveꞋalikana. 29 Ada Yaubada bonana tuwai-moꞋena Bana faꞋine Veyao Tuwaina ana bukiya hiꞋetoladina amine, badi miYelusalema hifaisewa-Ꞌowoni yo au ana tomuliya wowona kelose againe hikakina be tomohuyehuyeya hihuyana. 30-31 Tu Yaubada alikeya gisivemididina, ada badi hibwaꞋulina Galili againe hitauya be hinauna Yelusalema yoꞋoi-dina agaidiya Tauna giꞋiꞋivemogatalina aiyeta moyaꞋaina, ada au adamoya miIsileli agaimeya Bana faꞋine hiꞋawaꞋawatalatalaina. +
Yesu yana mididi-havagi againe Yaubada yana wonadabadaba a gilakayemu.
32-33 Tu ime hidedei aꞋela be omi agaimiya VenuwaꞋata Yamumuna anahawavemogatalena. Boi tuwai-moꞋena Yaubada gavaimi ime miIsileli bwanenemeyao agaidiya giwonadabadaba amine, au adamoya velemoꞋena gilakayemu be ide kaꞋita-moꞋena. E, ime badi miIsileli bwanenediyao faꞋimeya kadu omi kaliva tulimiyao moyaꞋaimi faꞋimiya, ide moyaꞋaida faꞋideya Yaubada Yesu alikeya gisivemididina ada hidede amine yana wonadabadaba velemoꞋena a gilakayemu. Kadu anafaiweya Yaubada bonana Same 2 againe tamo hakwadi giꞋetoladina gigayo,
OꞋeni Natuku, adamoya gahawavenatune.
34 Yaubada bonana kadu buki saꞋeyana againe gigahe gigayo,
Iya Devida againe gawonadabadaba be higa gananuwakabubuyena amine, au gananuwakabubuye-moꞋemi,
mahalina ana gaitoma ganavelemi.
Au hida hifufu againe Yaubada givenuwaꞋatada Yesu alikeya ginasivemididina be keke ginaꞋalika-havagi yo wowona ginaꞋalilini.
35 E, kaduꞋe Devida Same velugana againe gilukahihi vaita Yaubada againe gidagahe gidagayo,
Iya gahalamanena keke ya kaliva alikeya unahawahegeku be wowoku ginaꞋalilini,
iyaꞋeku ya kaliva mahamahaliku.
36 Au Devida babiya gimiyami ana toveya, gavaimi Yaubada givehimeya amine, au gifaisewana ada muliya giꞋalika, au tamaneyao lilidiya hitauna be wowona giꞋalilina. 37 Tu Bana kaliva Yaubada alikeya gisivemididina amanadi keke gidaꞋalika-havagi yo wowona gidaꞋalilini. +
Yesu ana vetumagana againe koyona ana aiyawela kananuhagana.
38 Tobohiyakweyao, nuwanuwaku wanahalamane-hagihagiyena Bana Yesu yana alika faꞋina yami koyona ana aiyawela amifaiweya wanavaina. Au hidedemi avenuwaꞋatami. 39 Kadu wanahalamanena kaꞋi Mosese yana vehimeya wanavetumaganena o, keke amifaiweya yami yegayega Yaubada matane wanavaini, tu kaꞋi gaveyao moyaꞋaimi Yesu wanavetumaganena, au Yaubada yami koyona matatabuna ginavenuwauluyena be yami yegayegana wanavaina. 40 Au wanaꞋitaveꞋavimi be gava vita Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina tuwai-moꞋena higaheyena-ma keke omi agaimiya ginalakayemu. 41 Badi higayo,
Omi toꞋihawadamana wanogali! Wanayaulowoga be wanakwaha, faꞋina babiya wamimiyami ana toveya gugai saꞋeyana ganafaisewana. KaꞋi tamo hakwadi gugai-nadi omi agaimiya ginaꞋawatalatalainena, au keke-moꞋa wanavetumaganeni.”
Au hidedemi Yaubada Veyao Tuwaina ana bukiya tuwai-moꞋena gigahe ada Folo yana laumamala againe gahe-nadi giyakahina. +
Kaliva tufoidi Folo yana laumamala hidibumuhigena
tu tufoidi hidibutoyogena.
42 Tu Folo gilumamala gihavaina, sinagogi againe Banabasi buye hidahobu ma kaliva hiveꞋoꞋoledi be yuwa ana sabati againe kadu hinayewadi, nuwanuwa hilukahihiyena-ma kadu hinalumamalena. 43 Ada moyaꞋaidi sinagogi againe hihobu-Ꞌowoga yo, au miYuda tufoidi moyaꞋaidi Folo Banabasi agaidiya hivagaꞋauta. Kadu yoꞋo tulidiyao kalivai-dina miYuda yadi yoꞋo agaidiya hiluku be hivemiYuda-ma badi buye hivagaꞋauta. Au Folo Banabasi buye hilukahihi ada badi afositolo-dina higaheyaꞋayaꞋalidi be Yaubada againe hinamiyamiyaveꞋavina yana nuwadoga hinavetuvetumaganena.
44 Wiki saꞋeyana hihege tu sabati againe kaliva medema melala againe himiyami-ma moyaꞋai-moꞋedi hivagaꞋauta be Kaiwabu bonana hinanogalina. 45 Tu miYuda yoꞋo lakahina hiꞋita-yo higaꞋumaꞋuma-moꞋa, au Folo hiꞋihawadamanena kadu yana gahe himadubodana.
46 Badi hiꞋihawadamana tu Folo Banabasi aseꞋasedi bouna higahedi higayo, “Yaubada givehimeyema faꞋina, gilubodama be Bana bonana omi miYuda agaimiya adamidilumamalena, tu omi bonai-nadi wakilowena kadu omi wahuluva vaita keke nuwanuwami yawai-vagahimi wanavaini faꞋina, ananuyabuyabumi be anana yoꞋo tulidiyao agaidiya analumamala. 47 Au Kaiwabu hida vehimeya givelema, gahe-nadi Veyao Tuwaina ana bukiya gidadauda gigayo,
OꞋeni gavegide be yoꞋo tulidiyao agaidiya mahalina
unanauwena, kadu tomiyababi fafali tulina tulina agaidiya yaku kibababala faꞋina unakivetuvetunudi.
Au hidede amine Kaiwabu givehimeyema.”
48 Tu yoꞋo tulidiyao kalivai-dina yadi gahe hinogalini-yo hivemwamwala higayo, “Kaiwabu bonana au yamumuna, yamumu-moꞋena.” Ada gaveyao Yaubada givegidedi be yawai-vagahidi hinavaina, medema hivebutu hivetuvetumagana. 49 Ada au medema fafali againe kaliva moyaꞋaidi Kaiwabu bonana hinogalina, valeyana giveꞋaliyahega. 50 Tu miYuda badi Anidiyoka melala ana kaliva lakahidiyao kadu vevine tohawadavadava wakwamayokudiyao nuwadi hisigadagadalina be Folo Banabasi hivekwageyedi, ada yadi fafali againe hiwavidi. 51 Au hilowoga fwayafwaya agediya hivagahegehegena higa Yaubada yana matahiwadi ana iyaꞋiyaya faꞋina, ada hina Aikoniumi againe. 52 Tu tovetumagana Anidiyoka againe ma hivemwamwala-moꞋa ada AluꞋaluwa Mahalina givemagadi. +
+ 13:3 Af 9:15 Af 6:6 + 13:12 Af 12:12 Af 4:8, Yo 8:44 + 13:25 Yem 6:6, 12:51 Yem 16:35 Ail 7:1 1Sam 8:5,19 + 13:25 1Sam 13:14, 16:13 Ais 11:1 Md 3:1-2 Yo 1:20,27 + 13:30-31 Yo 16:3 Md 27:22-23 Md 27:59-60 Af 2:24, 1:3,8 + 13:37 Sam 2:7 Ais 55:3 Sam 16:10 Af 2:29 + 13:41 Af 10:43 Lo 10:4 Hab 1:5 + 13:52 Af 17:5 Af 18:6 Ais 49:6