11
Vetumagana ana nuwanuwa faꞋina.
Bana vetumagana hidede amine. Hai kaliva yana wavetumagana, medema ginuwaveꞋavina be Yaubada gavaimi gigahe medemi makewa ginanuhagana. Kadu gavadi gavadi hidadauda tu keke anafaiweya matane ginaꞋitadi, medema ginuwaveꞋavina vaita gaitomai-dina velemoꞋena hidadauda be aimo ginaꞋitadi. Tuwai-moꞋena bwanenedeyao gaveyao Yaubada hivetumaganena toyogina, Yaubada badi yadi vetumagana faꞋina gihawaveyamumuyedi. Yada vetumagana againe kahalamanena lobama be babi matatabuna Yaubada yana gahe againe gilakayemu. Yaubada gaitoma moyaꞋaina kaꞋitaꞋitana-ma gibubudi tu gaitomai-dina iꞋibubunidi keke tamo gavadi kaꞋitana-ma againe gidabubudi. +
Ide Hibeliu kaliva bwanenedeyao Ebeli Inoki Nowa
yadi vetumagana kahihina.
Vetumagana ana abaluvefota saꞋeyana ma tuwai-moꞋena Ebeli yana wavetumagana faꞋina yana abahawahega higa yana sifi Yaubada againe giꞋaliyena, ada Yaubada abahawahegai-nadi gihawaveyamumuyena. Tawagana Keni yana abahawahega higa yana faha Yaubada againe giꞋaliyena tu Yaubada keke gidahawaveyamumuyeni. Yaubada bana Ebeli yana abahawahega ana hawaveyamumu againe yana nuwanuwa gihawavemogatalena higa vaita gidagahe gidagayo, “Ebeli givetumaganeku faꞋina, bana kaliva yegayegana.” Ebeli giꞋalika tu yana vetumagana valeyana aimo gidadauda be tova adamoya enohega giveleveleda.
Kadu saꞋeyana ma bana Inoki yana wavetumagana faꞋina keke alika gidaꞋayauneni, au Yaubada lobameya gisilakahina. Ada Yaubada givaivedamanena faꞋina, kaliva bana wowona hilele-wayogena. Tu aimo keke gidanauweni againe, Yaubada bana faꞋine gigahe gigayo, “Bana Inoki nuwaku gikiveyamumuna.” Ada kaꞋi keke yada wavetumagana, kadu keke-moꞋa adafaiweya Yaubada nuwana kanakiveyamumuni. Hai kaliva nuwanuwana Yaubada matane ginayemuyemu, medema gilubodana be gidavetumagana vaita Yaubada gimiyamiya-vagata ada gaveyao Yaubada hilelelena, medema ginanuwakabubuyedi.
Kadu bana Nowa yana wavetumagana faꞋina, Yaubada yana venuwaꞋata vaita gavadi aimo ginalakayemu-ma givenogalena. Mena agolaufofola aimo keke gidaꞋitani tu Yaubada yana gahe gidibumuhigena, ada waka gitalana ana unuma adi kibababala faꞋina. Mali kaliva keke Yaubada hidavetumaganeni tu Nowa yana vetumagana againe yadi nuwanuwa koyona ma giseyemaunena. Kadu Yaubada givetumaganena faꞋina, Yaubada bana faꞋine gigahe gigayo, “Bana Nowa kaliva yegayegana.” +
Abelahamo yana vetumagana kahihina.
KaduꞋe bana Abelahamo yana wavetumagana faꞋina, Yaubada yana nuwanuwa bana againe gikovena ana toveya givenogala, ada babi Yaubada giwonadabedabena be higa aimo ginavelena babi-nadi againe gina. HaꞋagaine ginauna-ma keke gidahalamaneni tu au aiꞋadi yana melala gihegena be gina. Yana wavetumagana faꞋina, babi Yaubada giwonadabedabena-ma againe vaita hawahawala amine gimiyami. Keke manuwa gidayogoni, au falai manugose kwafilidiya hibubuna-ma againe gimiyami be ginumiyamiyanana. Meda anafaiweya natuna Aisake kadu tubuna Yakobu falai againe himiyami, ada Yaubada babi-nadi faꞋina Abelahamo againe giwonadabadaba amine kadu badi agaidiya giwonadabadaba. 10 Abelahamo hawahawala amine falai againe gimiyami faꞋina keke gidanuwanuwa lakahina. Gilulauboda be abamiya miyamiya-vagahine ginaluku. Yaubada Tauna yana nuwanuwa amine mena abamiyai-nadi lobameya gikivemididina.
11 KaduꞋe Abelahamo givekaliva kadu Sela kakalina tu givesilakai nonogana Abelahamo yana wavetumagana faꞋina, vavinena Yaubada gifaiwalavelena be givehifuga. Hidedemi ginuhagana faꞋina Yaubada yana wonadabadaba givetumaganena. Yaubada giwonadabadaba vaita Sela natuna kaliva ginavenatunena ada Abelahamo gigayo, “Wona velemona Yaubada gavaimi giwonadabadaba medemi ginalakayemu.” 12 Ada au Sela hivehifuga. Moganedi Abelahamo givekaliva higa vaita keke anafaiweya kwamana ginaꞋivetubugini. Givekaliva nonogana bana againe bwaneneneyao moyaꞋai-moꞋedi hitubuyemu. Muliya adi yoꞋo vaita ibadibadi lobameya amine, kadu vaita makama taliyeya keke adafaiweya kanakilagalagani-ma amine.
13 Tu badi Abelahamo ana unuma kalivai-dina aimo vetumagana againe himiyami tu hiꞋalika. Gavaimi Yaubada giwonadabedabedi, medemi aimo keke hidanuhagani tu yadi wavetumagana hiꞋalika. Keke hidanuhagani tu mena Yaubada yana wonadabadaba aimo lauveya giyemuyemu-ma nuwadiya hiꞋitana, ada medema faꞋina hivesiule. Ada taudiyao higahe vaita badi hawahawala amine hida babi againe hidanumiyamiyanana. 14 Kaliva medede amine higahe againe, au kahalamanena taudiyao yadi melala hilelelena be againe hinamiyamiya-vagata. 15 KaꞋi melala hihegena-ma hidanuwa-nunauyena digo, kadu nuwanuwadi medede againe hidayewadi. 16 Atu melala hihegena-ma keke hidanuwa-nunauyeni, au nuwanuwadi mali melala yamumu-moꞋena higa yadi melala lobama againe hinamiyami. Ada au Yaubada kikaiwabu-moꞋena nonogana nuwanuwana Abelahamo ana unuma kalivai-dina faꞋidiya Tauna givewagana gigayo, “Iya yadi Yaubada.” Medema faꞋina yadi melala lobameya ahe gikidewedewena.
17-18 Tu bana Abelahamo ma tauna boi Yaubada gigahena gigayo, “Bana natu Aisake kadu bwaneneneyao agaidiya a egana ginayemuyemu.” Muliya Yaubada Abelahamo gigaluvaluvana be higa ginahalamanena kaꞋi bonana ginaꞋabina o kaꞋi keke. Gigahena gigayo, “Natu Aisake abaveyao faꞋina unaluveꞋalikana.” Gigahe-yo Abelahamo gikidewadewa vaita natuna Yaubada againe ginahawahegena. Boi Yaubada bana againe giwonadabadaba higa vaita Aisake againe ana unuma hinamoyaꞋai, atu Yaubada givetumaganena faꞋina Aisake higa natuna anakaibeꞋu-moꞋa keke gidanuwaloloneni. 19 Nuwahinagene ginuwanuwa higa vaita Yaubada kaliva alikeya anafaiweya ginasivemididina, ada au natuna gidaluveꞋalikana ma Yaubada gihawatana. Hidema ana nuwanuwa ma vaita Aisake gidaꞋalika tu alikeya gidamididi-havagi be tamana againe gidayewaꞋela. +
Aisake, Yakobu, Yosefa yadi vetumagana kahihina.
20 Kadu bana Aisake yana wavetumagana faꞋina, natuneyao Yakobu be Iso gigahenuwakabubuyedi gigayo, “Aimo Yaubada amiꞋiselu ginanuwakabubuyemi.” 21 Bana Yakobu yana wavetumagana faꞋina, giꞋaliꞋalika tu Yosefa natuneyao adiꞋiselu gigahenuwakabubuyedi. Yana wavetumagana yana aiwaleya giliyaliyaveꞋavina tu Yaubada gihahawadavadavana ada au giꞋalika. 22 Bana Yosefa yana wavetumagana faꞋina, yana alika ana tova giyemu againe yana yoꞋo miIsileli agaidiya gigahe vaita tova mulina Yaubada ginavegaꞋauledi be Idifita hinanuyabuyabuna. Kadu vehimeya tauna luluna faꞋina giveledi, higa vaita babi againe aimo hinana-ma hinavetauna. +
Mosese yana vetumagana kahihina.
23 Kadu bana Mosese hinana tamana yadi wavetumagana faꞋina, Mosese gitubuga againe bana miIdifita adi tokaiwabu yana vehimeya fwefweya kaliva adi luveꞋalika faꞋina hidibutoyogena, ada Mosese vaikohi tohiye agaidiya hisevauyena. Kwamana ana ita hagihagi-moꞋena faꞋina, yadi wavetumagana tokaiwabu yana vehimeya keke hidamatauseni ada au hisevauyena. (Muliya feyawa againe hidodona digo gufeya hiseni-yo miIdifita adi tokaiwabu ana egana Felo natuna kwamayoku Mosese wafeyawana gufeya hinuhagani-yo hifayayena.)
24 Atu bana Mosese yana wavetumagana faꞋina, ahe gilakata againe egana kikaiwabuna, higa hivewagana Felo natuna kwanayoku natudi ma eganai-nadi gidibutoyogena. 25 Gigahe gigayo, “KaꞋi Felo yana manuweya ganamiyami digo, akufaiweya hida babi ana gaitoma hagihagina gananuhagana be yaku wavemwamwala ganamiyami. Tu mena gaitomai-dina au havahavaina ada iya Yaubada yana yoꞋo kalivana faꞋina, keke nuwanuwaku Felo yana manuweya ganamiyami-yo Yaubada ganakiloweni. Au ganana Yaubada yana yoꞋo miIsileli agaidiya ganamiyami. KaꞋi miIdifita miIsileli hikikivekoyodi amine iya hinakivekoyoku digo, hinakivekoyoku.” 26 Au hidede amine Mosese ginuwanuwa, faꞋina gihalamanena lokolokofou moyaꞋaina miIdifita adi tokaiwabu yana manuweya anafaiweya ginavaina, tu medema gaitoma-kawowo bana matane. Gina miIsileli buye himiyami faꞋina, ihawadamana lakahina ginuhagana tova mulina Bana Keliso ginuhagana amine, tu medema gaitoma lakahina Mosese matane. Tova moyaꞋaina Yaubada yana laufata hagihagina ginuwa-nunauyena faꞋina, Keliso higa Yaubada yana Tovegida aimo ginahobuꞋela-ma faꞋine kaliva yadi ihawadamana againe gihawahegena.
27 Kadu Mosese yana wavetumagana faꞋina, keke miIdifita adi tokaiwabu yana nuwakoyo gidamatauseni tu Idifita ginuyabuyabuna. GiꞋatuꞋatuvefaꞋila faꞋina tova moyaꞋaina gihuluhuluva vaita Yaubada gidaꞋitaꞋitani, BanaꞋe ide keke adafaiweya kadaꞋitani amanadi. 28 Yana wavetumagana faꞋina Yaubada yana vehimeya lobama ana tovenuwaꞋata yana Abamaduviviya faꞋina gidibumuhigena. MiIsileli givehimeyedi be sifi kabiꞋona hiluveꞋalikana digo yadi manuwa ana wanafali ana luhega dayagina againe hikiveduvedubana, be higa lobama ana tovenuwaꞋata mena iyaꞋiyaya ginaꞋita-yo ginamaduviviyedi be keke adi tomoꞋainagona ginaluveꞋalikadi badi miIdifita adi tomoꞋainagona ginaluveꞋalikadi amine. + +
Vetumagana ana abaluvefota moyaꞋaina miIsileli tulidi tulidi
kahihidi agaidiya gidadauda.
29 Kadu badi miIsileli yadi wavetumagana faꞋina, yadi ota lehaga ana egana Lehaga Yabeyabelina againe hiyemu-yo Yaubada yana gahe againe lehaga giꞋawaina, fafaline fafaline gimidimidi tu miIsileli vaita avaleya amine hidamana. Tu miIdifita hivebutu hivenegadi againe lehaga giluꞋamuvedamadi be moyaꞋaidi hitowaꞋalika.
30 Kadu miIsileli yadi wavetumagana faꞋina, melala lakahina ana egana Yeliko againe hiyemu digo melala kwaune hilulaudeli be aiyeta seveni agaidiya hinunuwaliliuga-yo melala ana ala kugakugana tauna gibeꞋu. 31 Badi vineYeliko kwamayoku yamayamadadadi ma adi egana Leyabi yadi wavetumagana faꞋina, keke badi miYeliko Yaubada hidibutoyogena-ma buye hidaꞋalika. (MiIsileli Yeliko ana fafaliya hiyemu-yo kaliva adiꞋiselu hiꞋiveninisedi be hinaluyavaga.) Badi Leyabi mena tolauyavaga adiꞋiselu yadi manuweya hivegaꞋauledi be hilugolegoledi faꞋina, badi kwamayoku-dina keke hidaꞋalika.
32 Tu kaliva moyaꞋaidi yadi wavetumagana kahihidi aimo gidadauda tu kaꞋi ganalukahihiyena digo, tova ginahavaina. Badi kalivai-dina adi egana ma Gidiyona, Beleki, Samisoni, Yefeta, Devida, Samuwela kadu Yaubada bonana ana toꞋawatalatalaina tulina tulina. 33 Badi yadi wavetumagana faꞋina, tufoidi nibaidiyao agaidiya hilulugaviya be hiꞋivehamumudi, tufoidi nuwanuwa tunutunugina amine yadi yoꞋo hivehimeyedi, tufoidi gavaimi Yaubada giwonadabadaba medemi hinuhagana. Kadu tufoidi kevakeva manimaninidi adi egana laiyoni hiꞋela vaita hinayovadi againe, Yaubada awadi gikibodana. 34 Tufoidi yadi wavetumagana faꞋina, nibaidiyao aiꞋalaꞋalata toyogine hihegedi tu Yaubada ai giluvekweꞋuna. Tufoidi nibaidiyao hiꞋela be yadi feto againe hinaluveꞋalikadi tu Yaubada gilugolegoledi. Tufoidi kowakowadiyao tu Yaubada gifaiwalaveledi. Tufoidi gaviya againe hifaiwala-moꞋa be mali yoꞋo yadi tolugaviya hiluvilidi. Vevine tufoidi yadi wavetumagana faꞋina, Yaubada yadi toꞋalika gisivemidididi be giveleyewedi. + +
Tufoidi yadi wavetumagana nonogana vita hinuhagana.
35 Atu kaliva tufoidi ma yadi wavetumagana nonogana nibaidiyao nimadiya himiyami tu hivebutu hiyogodi-yo hikivekoyodi higayo, “KaꞋi Yaubada wanavekwaulaugena amine o anayaumi be wanana yami manuweya.” Tu badi higayo, “Keke Yaubada anavekwaulaugeni. KaꞋi wanaluveꞋalikama digo, anamididi-havagi be Yaubada buye anamiyami hagihagina.” Ada au nibaidiyao hikikivekoyodi tu hiꞋalika. 36 Kadu tufoidi Yaubada againe hivetumagana faꞋina, nibaidiyao hihawavelaigedi ada himunukoyokoyodi, kadu bulava againe hiyogodi be deliya hihegedi. 37 Tufoidi yadi wavetumagana faꞋina hitutuveꞋalikadi, tufoidi sowa againe hibobolugadi, tufoidi feto againe hiluveꞋalikadi, tufoidi hiwavidi be yadi melala hihege-yo adi kaleko keke faꞋina sifi manugose kwafilidi hiꞋosena be hitogatogadadana, adiga keke, lokoloko keke, abadauda keke. Ada au tova moyaꞋaina nibaidiyao hikikivekoyodi. 38 E, hiwavidi be babigaga againe kadu oyeya hinunudadana, vatuluma kadu gou againe hivemanuwa. Badi tomiyababi Yaubada keke hidahalamaneni-ma nuwadi giꞋuyuyu-moꞋa faꞋina, badi tovetumagana vaita iyohoyoho badi matadiya. Tovetumagana kaliva hagihagidiyao nonogana yadi yamumu mena kaliva koyodiyao hifaniyena be hiwavidi.
39 Tu Yaubada mena kalivai-dina moyaꞋaidi yadi vetumagana faꞋina gihawaveyamumuyedi be valeyadi kanogalina. Yadi wavetumagana nonogana gaitoma hagihagi-moꞋena badi ide tovetumagana moyaꞋaida Yaubada giwonadabedabeda-ma keke hidanuhagani. 40 Gavadi-yo keke hidanuhagani? Tuwai-lokalokana Yaubada kadu ide faꞋideya ginuwanuwa be yana vevai yamumu-moꞋena gikidewedewena, higa adi ihagihagi-moꞋa keke hinamadunuhagani. Au yana vevai ana tova ginalakayemu againe badiꞋiyao kadu ideꞋeyao seꞋeyaine ginaꞋihagihagiye-moꞋeda be mahamahalideyao Yaubada buye kanamiyamiya-vagata. +
+ 11:3 2Ko 5:6-7 Aba 1:1 + 11:7 Aba 4:3-5 Aba 5:24 Aba 6:13-22 + 11:19 Aba 12:1-5 Hi 13:14, Ha 21:2 Aba 15:6 Aba 15:5 Aba 22:9-12 + 11:22 Aba 27:27-29, 39:40 Aba 48:15-16 Aba 50:24-25 + 11:28 Yem 1:22, 2:1-2 Yem 2:10 Hi 13:13 + 11:28 Yem 12:51 Yem 12:21-23 + 11:34 Yem 14:21-31 Yos 6:12-21 Yos 2:1-21, 6:25 + 11:34 Dan 6:22 Dan 3:23-27 1Kin 17:17-24, 2Kin 4:18-37 + 11:40 Yel 20:2, 37:15-16