Apostlenao Shaꞌapaapanii Kida Dauaꞌo
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo
Diꞌoraz kaarita Luke saadanii. Utotokadan powaꞌa zii pakuwaa tawuruꞌu usaadaniaz Theophilus ati baꞌoran kaarita idaꞌa, Luke kiaꞌoraz udakota-kao.
Luke saadan pakaaritan Theophilus atiꞌo, uaipan idi uaitapan kaimanaiman naꞌapaꞌoram wuruꞌu mishidainao iribainanuz naa Jesus naꞌaka-kao daunaꞌan aokazi iti. Kainaꞌa baudaꞌapa umanawunuꞌo parada-karu Acts 1:8 idaꞌa. Jesus kian, “Mazan Kaimanaꞌo Doronaa morotinan dono unao, maꞌozakaꞌo nii utaapan unyukunuu, ukauꞌan maꞌozakaꞌo nii ukakuwaapan õdauꞌu Jerusalem ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka, naꞌiki Samaria Baara ii aka, atii ipai amazada kawanaꞌati.”
Luke kowaada kapam naꞌapam Kaimanaꞌo Doronaa morotinan naꞌiki utaan pamaꞌozakan mishidainao ati, naꞌiki ĩzowaunaanao ati Jerusalem ii, Pentecost Kamoon dono. Uruu idi maꞌozaka mishi Peter naꞌiki baꞌoran mishidainao kakuwaapan pamin-Jewnao ati Jerusalem ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka. Ĩkakuwaapa kapam Samaria Baara sannao ati, wuruꞌu maonapaꞌoraz ĩwiizi Jewnao wiizi dazaba an. Kadiman mishidainao iribainan Kaimanaꞌo Doronaa kaminkaꞌutan idi ĩdyaun.
Kainaꞌa iriba Luke saadan kapam papaonaru Paul dauaꞌo: Paul kowaadapan dauaꞌo kuwai Jesus dauaꞌo ipai amazada kawanaꞌati, baꞌoran kaduz pidannao mashaapa-kizi ii aka. Wuruꞌu baꞌoran kaduz pidannaouz, ĩnao Jewnao dakotaniaz Gentilenao nii. Mazan iriba ĩnao, ĩmishidan kuwai Jesus dauaꞌo.
Panaadon Luke chiꞌikapan naꞌiki ukaudinan baokopa Paul tuma. Aizii naꞌapainim Luke ikodaakan an Paul tuma, mashaꞌapakiaka watukapan usaadinpan waunao kii. Waikodan niizu Acts 16:10, 20:5 naꞌiki 27:2 idaꞌa.
Kaarita buutinpan kida
Minziiwatin-karu kakuwaapa-karu uaꞌii 1:1-26
Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Jerusalem ii aka 2:1—8:3
Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Judea naꞌiki Samaria Baara ii aka 8:4—12:25
Kiwiitapaꞌo Paul kakuwaatin-kizi 13:1—14:28
Choochi zowaunaanao miitiniipan Jerusalem ii 15:1-35
Itamautan Paul kakuwaatin-kizi 15:36—18:22
Idikinautan Paul kakuwaatin-kizi 18:23—21:16
Paul zaamata-kao naꞌiki utaraapa-kao 21:17—26:32
Paul dyuuda-kao Rome iti 27:1—28:31
1
1 Õpaonaru Theophilus: Kiwiiniꞌo õkaaritan idaꞌa, õkowaadaniꞌi naa shaꞌatii puꞌati ipai Jesus kaudin-kizi kida dauꞌu, naꞌiki õkowaada ukuwaa, utominapatin-kida-kinaaz pidannao.
2 Ipai õkowaadanuz usakadin-kizi iki atii Tominkaru naꞌakauzon diꞌiti uruu aokazi iti.
Mazan Jesus naꞌaka-kao uaꞌii aokazi iti, ukakinaowan apostlenao Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan, ĩnao uzaamataniinaouz kakuwaapatinainao nii.
3 Aizii 40 kamoo pazowii-kao daunaꞌan, Jesus aidinan mapuda apostlenao ati, ukauꞌan ĩtukapa uruu, naꞌiki ushaꞌapata pabiꞌinaaka aimaakan, utukapa-kida-kinaa nii ĩꞌati mishiꞌo pakakupan, naꞌiki ipai ukowaadan ĩꞌati naꞌapam Tominkaru naobanai-tinan.
4 Baudaꞌapa kamoo apostlenao baokopatinpan dono, Jesus kakinaowan ĩdyaun, kaikapaꞌa: “Manaꞌa zii paꞌi umakoꞌonaꞌa Jerusalem iki, uzaudapa kizi Kaimanaꞌo Doronaa, tawuruꞌu õDaru kowaadauzoniaz pataaꞌazon unao ati, naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu õkiauzonuz uꞌati.
5 John Chikaawunuupauzon soo wunu idi karikaonan, mazan aonaꞌo nii zii kamoo dobatan iriba, Tominkaru chikaawunuuan nii unao Kaimanaꞌo Doronaa idi paꞌan,” ukian apostlenao ati.
Tominkaru naꞌakan Jesus
aokazi iti
6 Aizii apostlenao baokopatinan dono Jesus tuma Olive Naawa ii, sariapa ĩkian uꞌati, “Naobanai, aiziꞌo niꞌi naa puzaamatan powaa iti pidan king nii Israelitenao bii iki, kazowautapaꞌo niꞌi naa waunao Israelitenao?”
7 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Soo õDaruꞌo nii karikaonan aitapa naꞌapainim nii pashaꞌapatan ipai aimaakan paaipan kawanaꞌati. Unao aonaa turuu uaitapan.
8 Mazan Kaimanaꞌo Doronaa morotinan dono unao, maꞌozakaꞌo nii utaapan unyukunuu. Ukauꞌan maꞌozakaꞌo nii ukakuwaapan õdauꞌu Jerusalem ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka, naꞌiki Samaria Baara ii aka, atii ipai amazada kawanaꞌati.”
9 Jesus ipaian daunaꞌan paparadinan ĩꞌati naꞌapa, uruꞌu naa Tominkaru naꞌakaꞌakan naazu aokazi iti. Apostlenao awunuutapan udawuꞌati, atii ishaꞌiz dikinidaꞌakan naazu.
10 Ĩawunuutapan puꞌu zii udawuꞌati, mashaꞌapakiaka dyaꞌutam daonaioranao, barakaꞌo ĩkamichan kida, aidinaꞌakan naꞌiki ĩkadishitan ĩdazabaꞌa.
11 Sariapa ĩparadan apostlenao ati kaikapaꞌa: “Galilee Baara sannao. Kandii nii uawunuutapan aokazi iti? Wuruꞌu Jesus, Tominkaru naꞌakaniaz aokazi iti, naꞌapaꞌo nii uwaꞌatin koshan, utukapan kawan umakon aokazi iti,” ĩkian.
Judas wadaun zaamata-kao
12 Udaunaꞌan apostlenao padantan naa Olive Naawa iki, Jerusalem itiꞌi naa. Munapo zaꞌo wuruꞌu naawazi ĩmakonaka kiziz.
13 Aizii ĩkaawan naa donoi iti, sariapa ĩmakon pasookadinpauzo-kizi iti, kabaun dokoaꞌo uparanka baara-tinpan. Kaikapaudaꞌu ĩdyaunuꞌu: Peter, John, James, Andrew, Philip, Thomas, Bartholomew, Matthew, James (Alphaeus daniz), naꞌiki Simon (uruu Patriot), naꞌiki Judas (James daniz).
14 Naꞌiaꞌa naa apostlenao baokopainpan, naꞌiki mapuda daꞌi ĩtoriinpan Tominkaru ati. Mary, Jesus daroz, naꞌiaꞌo kapam ĩtuma, naꞌiki baꞌoran zunnao, naꞌiki Jesus inawuzunao.
15 Baudaꞌapa kamoo uruu dono, mishidainao baokopatinan, 120 wuruꞌu baokopatinpainaouz. Naꞌiki Peter kadishitan ĩnao kanaapu iti, naꞌiki ukian ĩꞌati,
16 “Õiribannao, õkiaꞌazon ipai unao ati, marii aizii saada-kariwaiz Tominkaru paradan mishii-kao, tawuruꞌu Kaimanaꞌo Doronaa kowaada-kidauzoniaz kotuaꞌa naa David idaꞌan. Judas dauꞌanaꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz, uruu naꞌakaꞌoraz pidannao, zaamataꞌo nii Jesus.
17 Judas wabii ikiꞌo uruu, Jesus zaamatauzonii, kaudinaꞌo nii baokopa watuma.”
18 (Taa-kariwai puraata Judas ati, uzaamata-kidan winipinaa Jesus patarubanao ati. Uruu puraata idaꞌan zakapu torii-kao. Naꞌiki uruu zakapu baara iaꞌo Judas waotauzon mawaka aka, naꞌiki tadaꞌoka aka utoba, naꞌiki ipai uokori kodiaꞌakan.
19 Ipai pidannao mashaapainao Jerusalem ii aka, abatan wuruꞌu aimaakan shaꞌapanuz uꞌati naꞌapa. Uruu idi ĩdakotan paparadan idaꞌan wuruꞌu zakapu uu, Akeldama kii, “Izaitaꞌo Zakapu,” kiaꞌo wuruꞌu.)
20 “Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu David saadauzoniaz udauꞌu Psalms idaꞌa.
‘Marii udapu waꞌakinan mawazoo-daun;
Aonaa kizi pidan mashaapan udapu ii.’
Baꞌoran koshan David saadanii Psalms idaꞌa, ukian,
‘Marii kizi baꞌoran pidan zaamatan wuruꞌu ukaudin-kiziz.’
21 “Ukauꞌan marii wazaamatan baudaꞌapa pidan wabii iki, chiꞌikapauzo daꞌi baokopa watuma wakaudinan dono Naobanai Jesus tuma,
22 John chikaawunuuan diꞌikiꞌo uruu, atii unaꞌaka-kao diꞌiti waꞌai aokazi iti. Ukauꞌan naꞌiaꞌoram pidan zaamata-kao, uruꞌo niꞌi naa kakuwaapatin waunao tuma Jesus kadishita-kida-kao dauꞌu pamawaka-kizi iki.”
23 Uruu idi dyaꞌutam pidannao zaamata-kao, Joseph Barsabbas (Justus kiaꞌoraz kapam udakotapauzo-kao), naꞌiki Matthias.
24-25 Aizii ĩtukapaꞌazon naꞌiaꞌoram nii zaamata-kao. Uruu idi ĩtoriinpan Tominkaru ati kaikapaꞌa: “Naobanai, ipai puaitapan pidannao nyukunuu, putukapa-kida waꞌati naꞌiaꞌoram nii baudaꞌapa pidan zaamata-kao kaudinaꞌo nii puꞌati Judas wadaun nii, makoꞌoraz naa pamashaapa-kizi itiꞌi naa,” ĩkian.
26 Uruu daunaꞌan ĩmakinaotan makinaonii, ĩtukapaꞌazon kanom diꞌiti uwaotan. Matthias diꞌiti uwaotan. Uruꞌu naa ĩzaamata apostle nii, kaudinaꞌo nii Jesus ati, baꞌoran 11 apostlenao tuma.