28
Paran baoko iaꞌo katonaru, Malta kiaꞌo uꞌuu
1 Wamaaratinan daunaꞌan unaawa ati, ukowaada-kao waꞌati, katonaru Malta Baaraꞌaꞌo wuruꞌu wamaaratinanuz.
2 Tuukii kawiiziinao konaukii-kidan patukapan waunao. Upuꞌaꞌa naa wunu kaawan, naꞌiki wadidi amazada. Sariapa ĩpuꞌukadan tikazi waꞌati.
3 Paul zowaidan naa zowaakaru naꞌiki udokobatan naazu, naꞌiki usharawaan naa tikazi. Tikazi wiichan idi, sariapa kowazaz mawaka-kinai, koditan zowaakaru bii iki, naꞌiki sariapa uarotan Paul pakaꞌu idaꞌa, aonaa umuudinan unaꞌan ukazadinpan ukaꞌu kadu iki.
4 Aizii kawiiziinao tukapan idi wuruꞌu kowazaz arotanuz Paul kaꞌu, sariapa ĩdiꞌitinpan udauꞌu, naꞌiki ĩkian paꞌatiaaka kida, “Ei, zowiaꞌo pidan arawuꞌu! Aonaa umawakan oo unaraan paran baokoꞌo, mazan watominkarun, wuruꞌu shaꞌapataꞌoraz paꞌan pidan paꞌoian dikin ii, mishiꞌo nii uzowii-kidan uruu kowazaz arotan idaꞌanazu.”
5 Sariapa Paul raꞌokaꞌakan kowazaz tikazi wuꞌiti, mazan aonaa ushaꞌapan paarota-kao puꞌu.
6 Ĩzaudapan naa Paul poodan, naꞌiki ĩtukapaꞌazon naa udorautan mashaꞌapakiaka oo umawakaꞌakan naa, mazan tomunuꞌu naa uarota-kao daunaꞌan, aonaa kanom shaꞌapan uꞌati. Uruu idi ĩpanaꞌadan naa padiꞌitinpan, naꞌiki ĩkian, “Ei, tominkaru paꞌi uruu!”
7 Maonapa wamaaratin kizi amazada iki, kainaꞌa udaru kidaꞌo zakapu baara, Publius paoriba baawu kida, uruu kazowautapaꞌo wiizai uruu katonaru baara ii. Wamorowautapankan dono udapu ii, tuukii ukonaukii-kidan waunao, idikinaudaꞌu kamoo utaapan waunao padapu ii.
8 Uruu dono tuukiaꞌo Publius daru karinaan, umada wiichan naꞌiki utyoodapan izai. Uruu idi Paul morotan udaꞌawupa-kizi iti, naꞌiki umuudan pakaꞌu uꞌidaꞌa, naꞌiki utoriinpan, upishaan Tominkaru marii kizi karinaꞌo kakudan, sariapa mishi ukakudaꞌakan.
9 Ipai pidannao kawiizi-tinpainaouz katonaru diꞌii abatan wuruꞌu ushaꞌapatanuz aimaakan naꞌapa, uruu idi naꞌapainim ĩiribannao karinaan dono, ĩnaꞌakan nii ĩdyaun Paul idaꞌati, naꞌiki ipai ukakudan ĩdyaun.
10 Idikinaudaꞌu kauzu wanaꞌian ĩtuma, kaiman ĩtaapan waunao, ĩtaa waꞌati aimaakan mawinipinaa-daun kida. Aizii wadobataꞌazon donoꞌo naa, iriba pidannao naꞌakan aimaakan kida waꞌati wakaiwaan nii, naꞌiki wanikan nii wamakopa-kizi an.
Malta ikiꞌo wamakon Rome iti
11 Idikinaudaꞌu kauzu daunaꞌan, wamakon naa baꞌoran kanawa idaꞌan, “Shamaannao Tominkarunao” kiaꞌo uꞌuu. Wuruꞌu wiizaiz wamaratin-kiziz, diꞌiaꞌa naa kanawa naꞌakapikinao mashaadinan amazada wadidiizon dono. Alexandria ikiꞌo wuruꞌu kanawa naꞌakapikinao waꞌatipaanuz.
12 Uruu idi baokopaꞌa naa wamakon ĩtuma atii wakaawan Syracuse iti, idikinaudaꞌu kamoo wanaꞌiaꞌakan.
13 Naꞌikiꞌi naa koshan wamakopaanan atii wakaawan kanawa sookadinauzo-kizi iti, Rhegium iaꞌoraz. Baꞌoran kamoo wadobatan koshan, uruu dono awaru kaawan wabarau ikinapu. Uruu idi dyaꞌutam kamoo idaꞌa wakaawaꞌakan naa donoi Puteoli iti, Italy Baara iaꞌoraz naa.
14 Uruu wiizai diꞌii waikoda mishidainao Jesus. Ĩpishaan waunao ĩaipan wanaꞌaꞌakan zii patuma baudaꞌapa soondii sakodaz. Uruu idi wanaꞌiaꞌakan zii ĩtuma. Uruu wiizai diꞌiki wakidiba idaꞌanaꞌa naa wamakopaanan Rome iti.
15 Aizii mishidainao Rome iainaouz abataꞌakaꞌa naa wuruꞌu wawaꞌatipanuz, sariapa ĩwaꞌatin ĩikodapaꞌanan waunao. Waikoda pabiꞌi kida mishidainao zaudapan waunao market ii, Appius iaꞌoraz. Naꞌikiꞌi naa wadobatan baokopa ĩtuma, atii wakaawan wiizai diꞌiti dakotapa-kariwaiz Idikinaudaꞌu Sookapa-kizai kii. Naꞌii baꞌoran mishidainao zaudapan waunao. Paul tukapan idi ĩdyaun, tuukii ukonaukii-kidan Tominkaru. Uruu idi powaꞌa zii umaꞌozakadan panyukunuu Tominkaru ati. Atii baokopaꞌa naa wakaawan ĩtuma donoi Rome iti.
Paul kakuwaapan Rome ii
16 Aizii wakaawan donoꞌo naa Rome iti, aonaa Paul taratapa-kao naꞌii. Kashaapa-kao umashaapan paꞌidaꞌa, mazan kainaꞌa soldyaa muuda-kao awunuutapaꞌo nii uruu.
17 Idikinaudaꞌu kamoo Paul kaawan daunaꞌan, udapada-kidan naa kazowautapainao Jewnao Rome ainao kidaz. Aizii ĩbaokopatinan daunaꞌan uꞌidaꞌati, ukadakotinan naa ĩtuma. Ukian, “Õꞌinawuzunao, Jewnao, õkiaꞌazon unao ati, aonaa õshaꞌapatan dikaudaꞌo aimaakan wairibannao Jewnao ati, naꞌiki aonaa õpanaꞌadan oo õdakoopan waunao Jewnao kaduz kida, wuruꞌu wadokozu-daunnao dyuudauzonii kidaz washaꞌapatan. Mazan upuꞌu Jewnao zaamatan õgaru Jerusalem ii, atii ĩtaraa-kidan õgaru Rome ikiꞌo naobanainao ati.
18 Aizii õkootowapa-kida-kao donoꞌo naa, aonaa kanom Rome ikiinao ikodan dikaudaꞌo nii õshaꞌapatan, õzowii-kida-kinao nii. Uruu idi ĩaipan padamata õmuuda-kao.
19 Mazan aonaa Jewnao aipan õmuuda-kao. Uruu idi õpishaan õdyuuda-kao daꞌatiꞌi Rome ati. Mazan aonaa õkadakotinaꞌanan mani dikauda õiribannao Jewnao dauꞌan, soo õparadaꞌazon idi õdauꞌan naobanai Caesar kanaapuꞌu, daꞌaꞌa õkootowapa-kida-kao dono.
20 Uruu idiꞌo õdapada-kidan unao, õkakuwaapaꞌazon naꞌiki õkowaadaꞌazon idi uꞌati kanom dikin iaꞌo wuruꞌu õzaamata-kaoaz. Utukapa diꞌi, õanoba sukuruutapa-kao chain idi, aonaa kanom dikin iaꞌo mani, soo õmishidan idiꞌo Christ, tawuruꞌu tuukiaꞌoraz naa Israelitenao zaudapan.”
21 Sariapa ĩkian Paul ati, “Aonaa zoobaba kaarita dyuuda-kao waꞌati, Judea Baara iki pudauꞌan. Naꞌiki aonaa kapam wairibannao kaawainao kida naꞌiki kakuwaapan pudauꞌan. Uruu idi aonaa kanom dikaudaꞌo nii waabatan pudauꞌan.
22 Waunao, waabataꞌazoo kapam naꞌapaꞌoram wuruꞌu pumishidanii kidaz. Ushaꞌapanum kauꞌan ipai amazada kawanaꞌati waabatan dikauda kida paꞌidiwaru pidannao kadakotinan wuru dauꞌanaꞌa pumishidaniaz.”
23 Uruu idi ĩkainaabatan naa kanom donoꞌo nii ĩabataꞌazon wuruꞌu ukuwaa kidaz.
Paainaa kamoo donoꞌo naa, iriba pidannao kaawan Paul mashaapa-kizi ati. Uruu idi ukakuwaapan ĩꞌati chaapiꞌiki, atii wachuupun diꞌiti. Kaimanaiman ukowaadan ĩꞌati naꞌapaꞌoram manawun wuruꞌu Tominkaru naobanaita-kaoaz naa. Naꞌiki kaimanaiman ukowaadan ĩꞌati, ipai aimaakan tawuruꞌu Jesus shaꞌapatanii kidaz, naꞌiki kashaꞌora kidaꞌoraz ubaiaapauzon naꞌapa manawun tawuru kawanaꞌatiꞌi, Moses naꞌiki Tominkaru prophetinnao saadauzonii kidaz Christ dauꞌu.
24 Pabiꞌi kida pidannao tuukii ĩmishidan wuruꞌu ukuwaa kidaz, baꞌorainao aonaa ĩmishidauan.
25 Uruu dikin ii tuukii ĩkashadaakapan paꞌatiaaka kida. Mazan ĩkoditan uaꞌii paniba iti, Paul kian ĩꞌati, “Mishiꞌo mishi tawuruꞌu Kaimanaꞌo Doronaa kiauzonuz wadokozu-daunnao ati, prophet Isaiah idaꞌanaꞌoraz ukowaada-kidauzon.
26 Kaikapa shaꞌatii tawuruꞌu ukianuz:
‘Pumako diꞌoraz pidannao diꞌiti, naꞌiki pukii ĩꞌati:
Uabatautan nii kuwai powaꞌan kida,
mazan aonaa naꞌapainim nii uaitapan wuruꞌu parada-karuz.
Utukapautan nii aimaakan kida shaꞌapaapa-kao,
mazan aonaa naꞌapainim nii uaitapanuzu.
27 Ushaꞌapanum kauꞌan, tuukii manawun unyukunuu dadaran.
Naꞌiki tuukii uꞌinidan ukinao umaabataꞌazookan idi parada-karu.
Naꞌiki uawun utarata umatukapaꞌazookan idi.
Aata utukapa mani, naꞌiki uaitapa mani padamata
wuruꞌu utukapaꞌazooniaz.
Naꞌiki sariapa mani padamata utanawatinan powaꞌa ati õꞌidaꞌati.
Uruu idi õkakuda mani naꞌiki õsaabaa mani padamata unao,
kiaꞌo wuruꞌu Tominkaru kiauzonuz.’ ”
28 Uruꞌu naa Paul katokontaꞌakan naa paparadan kaikapaꞌa: “Ukauꞌan, õaipan unao Jewnao aitapan, Tominkaru dyuuda-kidan parada-karu wuruꞌu kazannaatin-karu dauꞌu kidaꞌoraz, Gentilenao atiꞌo. Ushaꞌapanum kauꞌan ĩnao, ĩabata naꞌiki ĩmishida paꞌan wuruꞌu kuwai kidaz!”
29 [Sariapa Jewnao koditaꞌakan ĩabatan idi Paul paradan naꞌapa, tuukii naꞌiki maꞌozaka ĩkashadaakapan naa paꞌatiaaka kida.]
30 Dyaꞌutam wunu Paul mashaapan kabaun pakawinipinaapanii diꞌii. Ipai umorota-kidan, naꞌiki unaubaan pidannao morowautapainao kida paꞌidaꞌati.
31 Kaimanaiman ukowaadan ĩꞌati naꞌapaꞌoram manawun wuruꞌu Tominkaru naobanaita-kaoaz, naꞌiki ipai ukowaadapan pidannao ati Naobanai Jesus Christ dauꞌan. Mabaaꞌazoo ukakuwaapan naꞌiki maꞌozaka kapam. Naꞌiki aonaa kanom mashaatan ukakuwaapatinan.