2
Naꞌapam Jesus shakatan
(Matthew 1:18-25)
1-3 Uruu dono kainaꞌa tuubaruꞌo king, Caesar Augustus kiaꞌo udakotapa-kao. Ukazowautapan idi ipai amazada atii amazada tokon iti, udyuuda-kidan paparadan ipai pidannao ati, ipai amazada kawanaꞌati. Uaipan ipai daunuudaꞌu pidannao saada-kidan paꞌuu padokozu-daunnao shakata-kizi ii paꞌidiwaru. Uruu ziꞌo pidannao uu saadapauzo-kao naꞌapa. Uruu dono, Quirinius kazowautapaꞌo ipai wiizainao Syria ii. Uruu dono ipai pidannao makon padokozu-daunnao shakata-kizi iti kida, king paradan kawanaꞌati.
4-5 Aizii Joseph, mashaapan idi Nazareth ii, sariapa umakon Bethlehem iti, Judea Baara iaꞌoraz. Naꞌiaꞌo King David shakatauzon kotuaꞌa naa. Aizii wuruꞌu King Davidiz, uruu kotuaꞌo Joseph dokozu-daunuꞌu naa manawun. Uruu shakata-kizi itiꞌo wuruꞌu Joseph naꞌiki Mary saada-kidaꞌananuz paꞌuu, oroo upishaaniaz pamin-mazidan nii. Naꞌapain pidannao uu saadapaꞌazoo-kao dono, kaudaniꞌoraꞌa naa Mary patoba ii.
6-7 Aizii Joseph naꞌiki Mary kaawan dono Bethlehem iti, ipai kabaun nazoo sookapa-kizai paidan. Uruu idi ĩsookapa-kida-kao tapiꞌizanao dapu nazo ii. Uruu daunaꞌan Mary kaziwapan naa, atii okaudanipan naꞌii, tapiꞌizanao dapu nazo ii. Uruu baukapan zii Mary kaudanipan, daonaiora odani nii. Okaudanipan daunaꞌan osaabaan naa paudani sodi naꞌiki obazobatanuzu kamicha idi. Udaunaꞌan opaidanuzu tapiꞌizanao wanyukunuu kinnaa zoꞌiti.
Angel kakuwaapan taapauzonao kaznizonao ati
Kainaꞌa pidannao taapauzonao kaznizonao. Uruu dono ĩnaꞌian baara ii aiwakaꞌan, ĩawunuutapan paꞌuzanao ĩshaꞌapata-kao ai. Ĩawunuutapan puꞌu paꞌuzanao, mashaꞌapakiaka angel Tominkaru diꞌikiꞌo kaawan ĩꞌidaꞌati. Ipai Tominkaru umanawunun kanadaꞌakan amazada ĩdazaba an kidaꞌo, kanada, kanada kamoo ai. Uruu idi tuukii ĩtarian. 10 Mazan angel kian ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌanaꞌa. Õwaꞌatin daꞌatiꞌi, õkakuwaapaꞌanan idi uꞌati. Aizii õkowaadan nii uꞌati kaimanaꞌo kuwai, naꞌiki ipai pidannao konaukii-kinaa niꞌo. 11 Aizii kai, kainaꞌa koraidaonaa shakatan Bethlehem ii, kotuaꞌoraz King, David kiaꞌoraz uꞌuu shakatauzo-kizi ii. Wuruꞌu koraidaonaa shakataꞌoraz, uruꞌu naa Christ, tuubaruꞌo manawun Naobanai, Tominkaru kowaadauzoniaz padyuudaꞌazon kazannaataꞌo nii ipai pidannao. 12 Kaikapaꞌo nii uaitapan wuruꞌu koraidaonaaz. Aizii umakon dono naꞌiti, utukapan nii koraidaonaa bazobatapa-kao kamicha idi, naꞌiki uwashatapa-kao nii tapiꞌizanao wanyukunuu kinnaa zoꞌii. Uruu idaꞌanaꞌo nii uaitapanuzu,” ukian ĩꞌati.
13 Upuꞌaꞌa naa mazan ĩtukapaꞌakan baꞌoran angelnao, aonaa masakaudaꞌu mani, ĩkaawaꞌakan pairiban idaꞌati. Ĩabatan angelnao konaukii-kidan Tominkaru pakunuipan idaꞌan. Kaikapaꞌo wuruꞌu ĩabatanuz ĩkunuipan:
14 “Oo Tominkaru aokazi iaꞌo,
umanawunuꞌo manawun.
Kaimanaꞌo nii manawun mashaapa-karu daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,
ipai pidannao ati,
Tominkaru naudapaniinaouz.”
15 Udaunaꞌan angelnao makoꞌokan naa powaa iti, aokazi iti. Aizii ĩmakon daunaꞌan, uruꞌu naa wuruꞌu uzai taapikinao kian paꞌatiaaka kida, “Aushaa wamako Bethlehem iti, watukapanaka kizi kaiwuruꞌu Tominkaru kowaada-kidaniaz waꞌati.”
16 Uruu daunaꞌan ĩmakoꞌokan naa naꞌiti kadimanaꞌo idaꞌan. Ĩkaawan naꞌiti, ĩtukapa Mary, Joseph, naꞌiki wuruꞌu koraidaonaaz, uwashatapa-kao tapiꞌizanao wanyukunuu kinnaa zoꞌii. 17 Patukapan idi koraidaonaa, uruꞌu naa ĩkakuwaapan pidannao ati, naꞌiki ipai ĩkowaadan wuruꞌu angel kowaadanii kidaz paꞌati koraidaonaa dauꞌan. 18 Ipai pidannao wuruꞌu abatainaouz ĩkakuwaapan, tuukii ĩdiꞌitinpan ĩkuwaa dauꞌu. 19 Aizii Mary tuukii odiꞌitapan, naꞌiki ipai otaan panyukunuu iti wuruꞌu parada-karu kidaz. 20 Udaunaꞌan uzai taapikinao kiwan naa koshan pataapa-kizi iti paꞌuzanao. Mazan ĩkiwan konaukii, tuukii manawun ĩkonaukii-kidan Tominkaru, paabatan idi kaimanaꞌo manawun kuwai angel diꞌiki, naꞌiki patukapan idi wuruꞌu koraidaonaaz paawun idi manawun. Uruu idi pamakopa-kizi an ĩkunuian aonaa masakaudaꞌu mani, ĩkonaukii-kidan Tominkaru patukapan idi ipai aimaakan, naꞌapa angel kowaadan kawanaꞌati manawun paꞌati.
Jesus uu dakota-kao
21 Aizii baudaꞌapa sondii Mary kaudanipan daunaꞌan, uruꞌu naa odani choota-kao* Jewnao kaduz kawanaꞌati. Naꞌiki uꞌuu dakota-kaoaꞌa naa Jesus kii, naꞌapa angel kiauzon kawanaꞌati oꞌati okaudanin uaꞌiaꞌoraz zii.
Jesus taa-kao dauaꞌo
Tominkaru ati
22-24 Aizii baudaꞌapa kauzu naꞌiki baudaꞌapa sondii powaꞌa Mary kaudanipan daunaꞌan, uruꞌu naa omakon Joseph tuma Jerusalem iti Moses kakinaori kawanaꞌati. Ĩnaꞌaka dyaꞌutam wakokoonao pataan nii naꞌiki zowii-karu nii Tominkaru ati, pasaabainan pakaudanipan daunaꞌan tannaa nii, naꞌapa kakinaorii kawanaꞌati. Naꞌapainiꞌi naa kapam ĩnaꞌakan Jesus naꞌiti, uruu ĩtaaꞌanan naaz Tominkaru ati, kakinaorii kawanaꞌati. Kaikapaꞌa shaꞌatii tawuruꞌu kakinaorii kiauzonuz: “Marii ipai daonaioranao, kiwiin kidainaouz ĩshakatan taa-kao Tominkaru ati.”
25 Uruu dono kainaꞌa tunarunao, Simeon kiaꞌo uꞌuu, Jerusalem iaꞌo umashaapan. Uruu kaimanaꞌo pidan, izoꞌatiꞌo naꞌiki mashaapaꞌo Tominkaru ati. Naꞌiki kotuaꞌikiꞌoraꞌa naa uzaudapan naꞌiki tuukiaꞌoraꞌa naa utukapaꞌazon Tominkaru kazannaatan Israelitenao ĩpatakaꞌuta-kao ai. Karikaonan kapam Tominkaru Doronaa mashaapan utuma. 26 Uruu idi Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan Tominkaru kowaada-kidan uꞌati, uaitapa patukapan nii zii Christ pamawakan uaꞌii, wuruꞌu Tominkaru kowaadauzoniaz padyuudaꞌazon. 27 Kaimanaꞌo Doronaa aipan ati Simeon morotan Tominkaru Dapu iti. Naꞌapain kapam Joseph naꞌiki Mary naꞌakan Jesus naꞌiti, uruu ĩtaaꞌanan naaz Tominkaru ati, kakinaorii dyuudan kawanaꞌati. 28 Uruu idi naꞌiaꞌa naa Simeon dokobatan Jesus, naꞌiki tuukii ukonaukii-kidan Tominkaru. 29 Ukian.
“Õnaobanaa, aizii õgaru pupoitoru mawakan nii konaukii,
ushaꞌapanum kauꞌan aizii puparadan mishiinan,
30 õtukapa mishi aizii õawun idi wuruꞌu kazannaatin-kinai niꞌoraz,
31 pudyuudaniaz naꞌiki puaipaniaz ipai pidannao aitapan.
32 Uruu idaꞌanaꞌo nii pupidanannao Israelitenao konaukii-kida-kao.
Naꞌiki uruu kanadaꞌo, tukapa-kidaꞌo nii mishiꞌo parada-karu
ipai baꞌoran kaduz pidannao ati,
wuruꞌu Gentilenao kii-kizaiz.”§
33 Tuukii Mary naꞌiki Joseph diꞌitinpan Simeon paradan idi naꞌapa, Jesus dauꞌan. 34 Naꞌiaꞌa naa Simeon toriinapa-kidan naa ĩdyaun, udaunaꞌan ukian Mary ati, “Diꞌoraz koraidaonaa Tominkaru diꞌikiꞌo, udyuuda-kao waota-kidaꞌo nii Israelitenao ĩmamishidakan idi, mazan baꞌoran Israelitenao ukadishita-kidan nii paꞌan paꞌidaꞌati ĩmishidan idi uruu. Uruu kainaaribai niꞌo Tominkaru dyuudan, iribaꞌo nii pidannao kashadanuz naꞌiki dakoopanuz. 35 Padakoopan idaꞌanaꞌo nii uruu, ĩkainaabainan naꞌiki ĩaidan paꞌoian, wuruꞌu ĩdizapauzonii kidaz panyukunuu ii. Uruu idi tuukiaꞌo nii pubaiaapan kashaꞌoraꞌo naꞌiki kaziwaꞌo nii punyukunuu iti, naꞌapaꞌo nii punyukunuu dakata-kao kawan marii idi.”
Prophetiaba dauaꞌo
36 Uruu dono kainaꞌa maskonnao, Anna kiaꞌo oꞌuu. Aizii odaru uu Phanuel, Asher takaan-daun. Naꞌiki oroo Tominkaru prophetiniaba. 7 wunu zii ĩmazidan daunaꞌan odaiaru mawakan. 37 Aizii uruu dono, 84 owunun. Naꞌiki aonaa naꞌapainim oaonauzon Tominkaru Dapu ai. Ipai kamoo naꞌiki ipai marutaꞌo otoriinpauzon Tominkaru ati, naꞌiki osanadinpan patoriinpan dono Tominkaru ati. 38 Aizii omorotan naa koshan Tominkaru Dapu iti, okaawan naꞌiti Jesus kaawa-kida-kao kawanaꞌati manawun. Uruu idi tuukii okonaukii-kidan Tominkaru. Udaunaꞌan okowaadan naa koraidaonaa dauꞌan ipai pidannao ati, wuruꞌu Jerusalem sannaouz, zaudapainaouznaa pakazannaata-kao.
Joseph, Mary naꞌiki Jesus kiwan naa Nazareth iti
39 Aizii Joseph naꞌiki Mary ipaian naa pashaꞌapaapan ipai wuruꞌu Tominkaru kakinaori kawanaꞌatiꞌoraz ushaꞌapata-kao. Uruu daunaꞌan ĩkiwan naa Nazareth iti, Galilee Baara iaꞌoraz. 40 Naꞌiaꞌa naa Jesus dyaupain, utominan maꞌozaka naꞌiki aitapinaꞌo manawun pidan nii. Naꞌiki powaꞌa zii Tominkaru kaimanan uꞌati.
Jesus waꞌakinan Jerusalem ii
41 Ipai wunu Joseph naꞌiki Mary makouzon Jerusalem iti, Passover Kamoon dauꞌati. 42 Aizii Jesus ikodan donoꞌo naa 12 wunu, ĩmakon naa koshan Jesus tuma Jerusalem iti, Passover Kamoon dauꞌati. 43 Ĩnaꞌian atii ĩipaian wuruꞌu pashaꞌapaapaniaz. Aizii paipaian daunaꞌan pashaꞌapainpan, pidannao kiwan naa ipai daunuudaꞌu pawiizi iti kida. Aizii Joseph naꞌiki Mary ĩkiwan naa kapam. Aizii Jesus, unaꞌian naa uwaꞌakinan Jerusalem ii. Mazan aonaa Joseph naꞌiki Mary aitapan wuruꞌu uwaꞌakinanuz naꞌii. 44 Ĩꞌitiiman kainaꞌaꞌa naa uwaꞌatin pairibannao biiꞌi. Uruu idi ĩmakon naa atii wachuupun, uruu zii ĩsookapan. Aizii pasookapa-kizi ii, uruꞌu naa ĩdorotan Jesus pidannao bii an, 45 mazan aonaa ĩikodanuzu. Sariapa ĩpadantan powaa iti Jerusalem iti. Uruu idi ĩdorotinan naa udauꞌu naꞌiiꞌaka. 46 Atii idikinaudaꞌu kamoo daunaꞌan zii ĩikodanuzu. Ĩikodan uruu Tominkaru Dapu nazo ii, usakanatapan Jewnao tiichaanao biiꞌi, uabatapan ĩkadakotinan Tominkaru Paradan dauꞌu naꞌiki upishautan ĩdyaun. 47 Tuukii ĩdiꞌitinpan Jesus dauꞌu, aonaa naꞌiam zii ĩikodauzon koraidaonaa aitapaꞌo manawun uruu kawan naꞌiki aitapaꞌo padakoꞌatin parada-karu.
48 Aizii Joseph naꞌiki Mary tukapan idi Jesus naꞌii tuukii ĩdiꞌitinpan. Sariapa Mary kian uꞌati, “Õdani, kandii nii pushaꞌapatan aimaakan waꞌati kaikapaꞌa? Tuukii wadopian, naꞌiki tuukii pudorotin-kidan waunao ipai diꞌiiꞌakaꞌa.”
49 Sariapa Jesus kian padaro ati, “Kandii nii mooko wuruꞌu udorotapanuz õgaru diꞌiiꞌakaꞌa? Aonaa mooko uaitapan daꞌa õgaruꞌu, õdaru dapuꞌu?” 50 Mazan aonaa ĩaitapan naꞌapaꞌoram atiꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz.
51 Udaunaꞌan Jesus makon naa ĩtuma Nazareth iti. Naꞌiaꞌa naa ipai ushaꞌapatan aimaakan padaronao dyuudan kawanaꞌati, aonaa udikintapan ĩdyaun. Mazan ipai Mary taapan panyukunuu ii wuruꞌu aimaakan kida shaꞌapanuz. 52 Aizii Jesus tominan maꞌozakaꞌo nii, naꞌiki aitapaabaꞌo nii. Uruu idi ipai pidannao marainapanuz naꞌiki Tominkaru tuukii kapam umarainapanuzu.
* 2:21 choota-kao: Putukapa ‘chootin-karu’ dauaꞌo, kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. 2:21 Leviticus 12:3 2:22-24 Leviticus 12:6-8 § 2:32 Isaiah 42:6; 49:6; 52:10