14
Jesus zowau kaduunuu-kao
Bethany ii
(Matthew 26:1-16; Luke 22:1-6; John 11:45-53; 12:1-8)
Uruu dono dyaꞌutam kamoo baokopainpauzo-karu kamoo kaawan uaꞌii, naꞌapain Jewnao nyukunuitapauzon pakazannaatauzo-kao kamoon, Egypt Baara sannao ai, naꞌiki naꞌapain bread nikauzo-kao mawikiꞌinaꞌo. Faadaanao zowaunaanao naꞌiki tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu dawatan naꞌapam kizi pazaamatan Jesus pidannao daidaꞌan, ĩaipan pazowiinuzu. Mazan ĩkian, “Aonaa kizi paꞌi washaꞌapatanuzu baokopainapa-karu dono, panaadon watoꞌorataaka-kidan pidannao paꞌatiaaka naꞌiki waꞌati kapam.”
Naꞌapain Bethany iaꞌo Jesus, Simon, kabishopankauzo kichanaꞌiki-kizai bishoi idi dapu ii. Jesus aroapatinan puꞌu, zun morotan onaꞌakapanii moto sodi, kuba idiꞌo utoma-kao, paidaꞌo kaduunuribai kawinipinaꞌo idi, nard kiaꞌo udakota-kao. Odaꞌatan moto sodi, udaunaꞌan oshootan naa wuruꞌu kaduunuribai Jesus zowau diꞌiti. Pabiꞌi kida pidannao naꞌaꞌo toꞌoran, ĩkian paꞌatiaaka, “Kandii niꞌo kaduunuribai wakuda-kao? Turuaꞌo padamata usellii-kao dobata 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata* ai, udaunaꞌan uwinipinaa taa-kao patakaꞌutinainao ati!” Ĩdakoopan kapam oroo wuruꞌu ĩnaꞌapanuz.
Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Marinaꞌa oroo! Kanom nii unyukunuitapanuzo? Kaimanaꞌo wuruꞌu oshaꞌapataniaz õꞌati. Karikaonanuꞌo nii patakaꞌutinainao pidannao naꞌan unao tuma, turuaꞌo nii ukaminkaꞌutan ĩdyaun uaipan kawanaꞌati. Mazan õgaru aonaꞌo nii õnaꞌan utuma karikaonan. Oshaꞌapatan pashaꞌapataꞌazoonii; oshootan kaduunuribai õmada diꞌiti, ominziiwatan õnanaa õdida-kao uaꞌii. Aizii mishiꞌo õkian uꞌati, naꞌiam dono Kaimanaꞌo Kuwai kowaada-kao ipai amazada kawanaꞌati, wuruꞌu oshaꞌapataniaz õꞌati kowaada-kao nii onyukunuitapa-kinao nii.”
10 Udaunaꞌan Judas Iscariot, uruu 12 Jesus tominapa-kidaniinao bii ikiꞌo makon faadaanao zowaunaanao diꞌiti, ukaakapaꞌanan Jesus ĩꞌati. 11 Ĩabatan idi unaꞌapan, sariapa ĩkonaukian. Naꞌiki ĩkian ĩtaan nii puraata uꞌati. Uruu daunaꞌan udiꞌitinpan naa naꞌapam kizi pakaakapaan Jesus ĩꞌati.
Ubaukapan naa Jesus aroopan Passover Kamoon dono
(Matthew 26:17-30; Luke 22:7-23; John 13:21-30; 1 Corinthians 11:23-25)
12 Aizii kiwiitapaꞌo kamoo Bread Mawikiꞌinaꞌo Nikauzo-kao Kamoon kida dono, naꞌapain kapam kaznizonao zowiauzo-kao Passover wanyukunuunaa nii. Uruu idi Jesus tominapa-kidaniinao pishaanuzu. Ĩkian uꞌati, “Naꞌiam nii puaipan waminziiwa-kidan Passover wanyukunuunaa?”
13 Uruu dono udyuudan dyaꞌutam patominapa-kidaniinao, ukian ĩꞌati, “Umako donoi iti, naꞌii uikodapan nii daonaiora kapowankaꞌo wunu moto zoꞌan. 14 Udaꞌan uruu atii kabaun iti, umorota-kiziz. Naꞌii upishaa kadapuꞌo, naꞌiki ukii paꞌi uꞌati, ‘Watiichaan kian, naꞌiaꞌoram dii kabaun nazoo putaan nii uꞌati, unika-kizi niꞌoraz Passover wanyukunuunaa patominapa-kidaniinao tuma?’ 15 Udaunaꞌan kadapuꞌo tukapa-kidan uꞌati udaruꞌo kabaun nazoo naꞌiki dokoaꞌo kapam, minziiwata-kariwaiꞌi naa unazoo aroapa-karu uaꞌii. Naꞌiaꞌa naa paꞌi uminziiwata ipai aimaakan waꞌati.”
16 Udaunaꞌan wunaouꞌu dyaꞌutamainaouz makoꞌokan naa donoi iti. Ĩkaawan naꞌiti, naꞌapa mishi ipai aimaakan shaꞌapan Jesus paradan kawanaꞌati. Uruu idi naꞌiaꞌa naa ĩminziiwatan Passover wanyukunuunaa.
17 Aizii kamoo tipitan daunaꞌan, uruꞌu naa Jesus kaawan 12 patominapa-kidaniinao tuma. 18 Ĩaroapatinan puꞌaꞌa naa miisa idaꞌa, Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo õkian, baudaꞌapa pidan unao bii ikiꞌo aroapatinaꞌo õtuma zaamata-kidan nii õgaru õtarubanao ati.”
19 Sariapa ĩmanaunamaꞌakan kida naꞌiki ĩpishaanuzu padawuꞌatiaaka kida. Ĩkian uꞌati, “Aonaa mazan õgaru mani, mishii?”
20 Sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Baudaꞌapa pidan unao bii ikiꞌo, damotaꞌoraz bread patumaaka õtuma. 21 Daonaiora Aokazi Ikiꞌo mawakaꞌo nii naꞌapa Tominkaru Paradan saada-kariwaiz kian kawanaꞌati. Mazan kashaꞌoraꞌo nii manawun wuru pidan baiaapanuꞌu zaamata-kidaꞌo niꞌoraz Daonaiora Aokazi Ikiꞌo patarubanao ati. Kaiman zii mani aonaa ushakatauzon.”
22 Ĩaroapatinan puꞌu, uzaamatan bread naꞌiki utoriinpan Tominkaru ati udauꞌan. Udaunaꞌan uduꞌuubiꞌian bread naꞌiki utaanuzu ĩkawanaꞌati, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unika, õnanaa wuruꞌu.”
23 Udaunaꞌan uzaamatan koopo kawazoꞌo wine idi, naꞌiki utoriinapa-kidanuz Tominkaru ati. Udaunaꞌan utaanuzu koshan ĩꞌati naꞌiki ipai ĩtuzan koopo diꞌiki. 24 Jesus kian, “Diꞌoraꞌa õizain shootaꞌo niꞌoraz iriba pidannao ati, uruu wuruꞌu kainaabataꞌo niꞌoraz mishiꞌo nii Tominkaru shaꞌapatan pashaꞌapataꞌazooniaz pidannao ati. 25 Õkowaadan uꞌati, aonaꞌo nii powaꞌa õtuzan wine, atii diinaꞌitiꞌo nii zii õtuzan paꞌinaꞌo wine paꞌan Tominkaru Naobanai-tinapa-kizi ii!”
26 Uruu daunaꞌan ĩkunuian kunui Tominkaru ati, udaunaꞌan ĩmakon Olive Naawa iti.
Jesus kowaadan Peter ati, utaapa-kidan nii paaitapan paugaru
(Matthew 26:31-35; Luke 22:31-34; John 13:36-38)
27 Jesus kian ĩꞌati, “Ipaiꞌo nii uwaꞌakan õgaru, naꞌapa usaadinpan kawan Tominkaru Paradan idaꞌa kaikapaꞌa:
‘Õzowian nii kaznizonao taapiki,
naꞌiki ipaiꞌo nii kaznizonao
makoodanainan panaꞌiti kida,’ kiaꞌoraz.§
28 Mazan õkadishita-kida-kao daunaꞌan õmawaka-kizi iki, õmakon nii uꞌuaꞌati Galilee Baara iti.”
29 Peter kian uꞌati, “Baokoinao mani waꞌakan nii pugaru, mazan õgaru, aonaꞌo nii õwaꞌakan pugaru!”
30 Jesus kian Peter ati, “Õkowaadan nii puꞌati, kuruku kaꞌaranpan uaꞌii itamau aizii aiwakaꞌan, idikinauꞌo nii pukian pidannao ati aonaa puaitapan õgaru.”
31 Powaꞌa zii Peter maꞌozakadinan, ukian, “Aonaa naꞌapainim nii õkian aonaa õaitapan pugaru, atii õzowii-kao putuma!” Ipai baꞌoran tominapa-kida-kariwainao, naꞌapa kida ĩkian kapam.
Jesus toriinpan Gethsemane ii
(Matthew 26:36-46; Luke 22:39-46)
32 Udaunaꞌan ĩkaawan amazada Gethsemane kiaꞌo udakota-kao diꞌiti, naꞌii Jesus kian patominapa-kidaniinao ati, “Usakanatapa zii daꞌaꞌa õtoriinpaꞌanan puꞌu diꞌitanpuꞌu.” 33 Unaꞌaka Peter, James, naꞌiki John patuma. Udaunaꞌan tuukii ukashaꞌoran, udopian panyukunuu ii. 34 Ukian ĩꞌati, “Tuukii manawun õnyukunuu kashaꞌoran dikintan õgaru, mawaka-karu diꞌiti manawun õabatanuz. Unaꞌa daꞌaꞌa, upokodapa paꞌi.”
35 Masakaudaꞌu umunapon umakoꞌokan ĩꞌai, uwashatinan paawun baara ikinapu, imiꞌi baara iti, naꞌaꞌa naa utoriinpan, aonaa padamata uaipan pabaiaapan patakaꞌutin-karu. 36 “Paapaa, Õdaru, ipai aimaakan mashaꞌapannaa puꞌati. Turuu pudobata-kidan wuruꞌu õbaiaapaꞌazooniaz õꞌai. Mazan aonaa õaipan kawanaꞌati mani, soo puaipan kawanaꞌati paꞌan.”
37 Udaunaꞌan ukaawan powaa ati patominapa-kidaniinao idaꞌati, uikodan ĩdyaun daꞌawuꞌu naa. Ukian Peter ati, “Simon, pudaꞌawun wuruꞌu? Aonaa pukaꞌiitan pupokodapan masakaudaꞌu karikaonan?” 38 Jesus kian ĩꞌati, “Upokodapa naꞌiki utoriinapa aonaa kizi oiaꞌo tiwaa-kidapan unao. Udoronaa minziiwa padamata, mazan unanaa ii aonaa uturuuan.”
39 Udaunaꞌan ukiwan koshan patoriinapa-kizi iti, naꞌapa koshan utoriinpan kiwiitapaꞌo kawan. 40 Uruu daunaꞌan ukaawan koshan patominapa-kidaniinao idaꞌati, uikodan ĩdyaun daꞌawuꞌu naa; aonaa ĩkaꞌiitan papokodapan. Naꞌiki aonaa ĩaitapan naꞌapam pakian uꞌati.
41 Ukaawan dono ĩꞌidaꞌati idikinautan idaꞌa, ukian ĩꞌati, “Pakawan zii udaꞌawupan usookapan zii? Turuaꞌa naa! Aizii Daonaiora Aokazi Ikiꞌo kaakapaa-kaoaꞌa naa oiainao pidannao ati. 42 Ukadishitaꞌa naa, wamakoꞌo naa. Utukapa kaawaꞌa naa kaakapaꞌoraz õgaru!”
Jesus zaamata-kao dauaꞌo
(Matthew 26:47-56; Luke 22:47-53; John 18:3-12)
43 Jesus kadakotinan puꞌu zii, Judas kaawaꞌakan naa. Uruu 12 utominapa-kidaniinao bii ikiꞌo. Utuma iriba pidannao kamarian-tinpainao naꞌiki kaꞌutapainao pazowiin kida kaawan. Wunao dyuudaniinaouꞌu faadaanao zowaunaanao, tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu, naꞌiki kazowautapainao Jewnao. 44 Aizii wuruꞌu kaakapaamikitinaꞌoraz kakinaotaniꞌi naa wuruꞌu tarubainaouz. Ukian ĩꞌati, “Pidan õkissitaniaz, uruu wuruꞌu uaipaniaz. Uruu paꞌi uzaamata naꞌiki unaꞌakaꞌa naazu.”
45 Judas makon sariapa Jesus diꞌiti, ukian uꞌati, “Tiichaa.” Naꞌiki ukissitaꞌakan naazu. 46 Uruꞌu naa ĩzaamataꞌakan Jesus.
47 Mazan baudaꞌapa pidan naꞌaꞌo ukadishitapan soꞌotan pamarian usaꞌukan Umanawunuꞌo Faadaa poitoru tain. 48 Sariapa Jesus paradan ĩꞌati, ukian, “Kandii nii uwaꞌatin õdauꞌati, unaꞌakan umarian naꞌiki uzowiin kida, uzaamata-kinaa nii õgaru; zowii-miki nii utaapan õgaru? 49 Ipai kamoo õkakinaopauzon unao Tominkaru Dapu ii, naꞌiki aonaa uzaamatan õgaru. Mazan marii saada-kariwaiz kida Tominkaru Paradan idaꞌaꞌoraz mishiinan.” 50 Udaunaꞌan ipai utominapa-kidaniinao kidoopan, ĩwaꞌakaꞌakan naa uruu.
51 Paꞌinaꞌo zii daonaiora daꞌanapatinan Jesus dawuꞌati, aonaꞌo ukaiwadapan kamicha, soo ushibatapan pamada kamicha idin idi karikaonan. Tarubainao tiwaan pazaamatanuzu, 52 mazan udimaꞌakan ĩꞌai makamichan-daun, uwaꞌakaꞌakan naa pashibirinaa kamicha idin ĩtuma.
Jesus tiwaa-kidapa-kao
(Matthew 26:57-68; Luke 22:54-55, 63-71; John 18:13-14, 19-24)
53 Naꞌikiꞌo ĩnaꞌakan Jesus Umanawunuꞌo Faadaa dapu iti. Naꞌii ipai faadaanao zowaunaanao, ipai kazowautapainao Jewnao, naꞌiki ipai tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu baokopatinan. 54 Peter naꞌiti umakon udawuꞌati munapo uwaꞌakinpan, udaunaꞌan umorotaꞌakan naa Umanawunuꞌo Faadaa dapu panibazooti iti. Naꞌiaꞌa naa usakanatapan awunuutapainao kabaun tuma uwiichadinpan tikazi diꞌiti.
55 Uruꞌu naa faadaanao zowaunaanao naꞌiki ipai baꞌorainao kootowapa-kidauzonao pidannao tiwaan paikodan kowaada-karu nii dikaudaꞌo Jesus shaꞌapatan pazowii-kida-kinaa niizu, mazan aonaa ĩikodan. 56 Iriba pidannao mariidinan Jesus dauꞌu, mazan panaꞌa kida ĩparadan karikaonan. 57 Udaunaꞌan baꞌoran pidannao kadishitan ĩmariidinan Jesus dauꞌu, ĩkian, 58 “Waabatanii ukian kaikapaꞌa: ‘Õkaboobiꞌian nii wuruꞌu Tominkaru Dapuz pidannao tomaniaz, idikinaudaꞌu kamoo daunaꞌan õkadishita-kidan nii baꞌoran, aonaa pidan tomanii mani.’ ” 59 Ĩnao kapam panaꞌa kida ĩparadan karikaonan.
60 Umanawunuꞌo Faadaa kadishitan ĩkanaapu ati, upishaan Jesus kaikapaꞌa: “Aonaꞌo nii pudakoꞌatin kaiwuruꞌu ĩparadan pudauꞌoraz?” 61 Mazan Jesus mashaapan mashaa, aonaa uparadan. Powaꞌa koshan Umanawunuꞌo Faadaa pishaan uruu, “Pugaru mishi Christ, Kaimanaꞌo Tominkaru Daniz?”
62 Jesus kian, “Mishi õgaru wuruꞌu. Utukapan nii Daonaiora Aokazi Ikiꞌo sakanatan Tominkaru umanawunuꞌoraz diwaꞌora antanapu; utukapan nii kapam uwaꞌatin ishaꞌiz tuma aokazi iki!”
63 Jesus naꞌapan idi, sariapa Umanawunuꞌo Faadaa kuzuutaꞌakan pakamichan patoꞌoran idi, “Aonaꞌa naa waaipan baꞌoran paradan powaꞌa! 64 Uabata naꞌapam uwazootapaꞌazon Tominkaru. Ukauꞌan naꞌapam ukian?” Ipai ĩkian, ushaꞌapatan idi naꞌapaꞌoraz oiaꞌo, marii uzowii-kao.
65 Pabiꞌi kida pidannao naꞌainao sopitan pazaadako Jesus diꞌiti. Ĩshibatan uawun, udaunaꞌan ĩzowitanuzu. Ĩkian uꞌati, “Kanom zowitaꞌoraz pugaru?” Naꞌiki watchmantapainao naꞌakaꞌakan naaz, ĩtaꞌiautapaanan naa uruu kapam.
Peter kian aonaa uaitapan Jesus
(Matthew 26:69-75; Luke 22:56-62; John 18:15-18, 25-27)
66 Peter naꞌian puꞌu Umanawunuꞌo Faadaa panibazooti baara ii, baudaꞌapa poitoruiaba kaawan naꞌati. 67 Otukapan dono Peter tanaapatinan tikazi idaꞌa, sariapa oawunuupaꞌakan uꞌati. Okian, “Pugaru naꞌiaꞌo kapam Jesus Nazareth san tuma. Mishii?”
68 Sariapa umariidinaꞌakan. Ukian oꞌati, “Aonaa õaitapan kanom dauꞌanaꞌo wuruꞌu pukadakotinanuz.” Uruu idi umakon paniinom iti. Uruꞌu naa kuruku kaꞌaranpaꞌakan naa.
69 Poitoruiaba tukapan uruu naꞌii, sariapa okian koshan naꞌainao kadishitapan ati, “Mishiꞌo uruu ĩminaudaꞌu!”
70 Mazan Peter mariidan ĩdyaun koshan.
Masakaudaꞌu uruu daunaꞌan kadishitapainao naꞌa pishaan naa Peter koshan. Ĩkian, “Mishiꞌo pugaru ĩminaudaꞌu, pugaru kapam Galilee Baara san.”
71 Udaunaꞌan Peter kian, “Naꞌapam õkian mishiꞌo wuruꞌu! Marii Tominkaru patakaꞌutan õgaru õmariidinan an! Õkian, aonaa õaitapan kanom dauꞌanaꞌo wuruꞌu ukadakotinanuz!”
72 Uruꞌu naa kuruku kaꞌaranpan naa koshan itamautannaa; sariapa Peter nyukunuuan naꞌapam Jesus kiauzon daꞌi paꞌati, “Kuruku kaꞌaranpan uaꞌii itamau, idikinauꞌo nii pukian aonaa puaitapan õgaru.” Naꞌikiꞌoraꞌa naa uzaadaꞌakan tuukii.
* 14:5 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata: baudaꞌapaꞌo wunu kaudin-karu winipinaa. 14:18 miisa: English idaꞌan, table. 14:24 Tominkaru shaꞌapatan pashaꞌapataꞌazooniaz pidannao ati: uruu dakota-kao Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. § 14:27 Zechariah 13:7