5
Jesus kakinaopan naawazi ii
1 Aizii Jesus tukapan iriba pidannao kasabaꞌukinan paꞌidaꞌati, sariapa uzaidan naawazi daara iti. Naꞌiaꞌa naa usakanatan. Pidannao, utominapa-kidaniinaouz maonapadinan uꞌidaꞌati.
2 Usakadaꞌakan naa patominapa-kidan ĩdyaun.
Mishiꞌo konaukii-karu dauaꞌo
(Luke 6:20-23)
Kaikapaꞌa ukian ĩꞌatiꞌi:
3 “Konaukiaꞌo wunaouꞌu aitapainaouz
aonaꞌo paturuan paaipan ati padoronaa ii,
ĩnao kaduz atiꞌo wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz.
4 Konaukiaꞌo wunaouꞌu kashaꞌoratinainaouz ĩnyukunuu,
Tominkaru saabaan nii ĩnyukunuu.
5 Konaukiaꞌo wunaouꞌu aonaꞌoraz ĩatadinpauzon,
Tominkaru taan nii ipai imiꞌi baara ĩꞌidiwau nii.
6 Konaukiaꞌo wunaouꞌu tuukiaꞌoraz ĩtaan panyukunuu ati
pashaꞌapataꞌazon Tominkaru aiapanii kida ushaꞌapata-kao,
Tominkaru turuuda-kidan nii ĩdyaun kaimanaiman.
7 Konaukiaꞌo wunaouꞌu kamunanbainaouz,
Tominkaru kamunanun nii ĩꞌati.
8 Konaukiaꞌo wunaouꞌu baudaꞌapatainaouz panyukunuu Tominkaru ati,
ĩtukapan nii Tominkaru.
9 Konaukiaꞌo wunaouꞌu kaudinainaouz pakaimanaaka-kidan dauꞌu pidannao,
Tominkaru daniitan nii ĩdyaun.
10 Konaukiaꞌo wunaouꞌu patakaꞌuta-kariwainaouz
kaimanaꞌo mashaapa-karu Tominkaru atiꞌo dauꞌan,
ĩnao atiꞌo nii wuruꞌu Tominkaru naobanai-tinapanuz.
11 “Konaukiaꞌo nii unao, pidannao dakoopan an unao, naꞌiki ĩpatakaꞌutan an unao, naꞌiki ĩmariidinan an unao dauꞌu, soo õpidanannaoun idiꞌo unao.
12 Ukonaukii tuukii manawun, ushaꞌapanum kauꞌan kainaꞌa umanawunuꞌu uwinipinaa niꞌo aokazi ii. Kotuaꞌa naa naꞌapaꞌo Tominkaru prophetinnao patakaꞌutauzo-kao kapam.
Mishidainao naꞌapa duwu
naꞌiki kanadaꞌo kawan
(Mark 9:50; Luke 14:34-35)
13 “Duwu kawanuꞌo wuruꞌu unaouz daꞌaꞌa pidannao ati. Mazan duwu manaun anaꞌa naa, aonaꞌa naa naꞌapam ukuzuban powaꞌa. Aonaꞌa naa turuu ukaiwaapa-kao, mazan ukabootaꞌaka-kao niꞌi naa amazada iti. Uruꞌu naa dobaapainao naꞌiiꞌaka dakazatanuz.
14 “Kanadaꞌo kawanuꞌo wuruꞌu unaouz daꞌaꞌa pidannao ati. Aonaa naawazi paawaꞌaꞌo donoi toma-kao dizinpan.
15 Aonaa naꞌiam zii pidan suuauzon lamp, udaunaꞌan utaratanuzu boon waranuꞌu. Mishiꞌoraiman lamp muuda-kao nii kaimanaꞌo pawiizi dokoaꞌo idaꞌa. Naꞌikiꞌo nii ukanadapan ipai kabaun nazo ainao.
16 Naꞌapa paꞌi unao lamp kawan, upuꞌukapan kanada pidannao kanaapu ati, ĩtukapa kizi kaimanaꞌo ushaꞌapatanii. Uruu naꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo nii ĩkonaukii-kidan uDaru Tominkaru aokazi iaꞌo umanawunun.
Jesus tominapa-kidan
kakinaorii dauaꞌo
17 “Aonaa uzauda-kidaꞌanaꞌa, õmarinaꞌata-kidaꞌanan mani kakinaorii Tominkaru taaniaz Moses idaꞌan kida, naꞌiki kotuaꞌo prophetnao saadanii kida, wuruꞌu õwaꞌatinuz daꞌatiꞌi. Õwaꞌatin aonaa õmarinaꞌata-kidaꞌanan mani ĩdyaun, mazan õmishiaꞌanan naa naꞌiki õshaꞌapataꞌanan naa naꞌapaꞌoram ĩkian kidaz.
18 Õkakuwaapan mishiꞌo uꞌati, atii aokazi naꞌiki diꞌoraꞌa imiꞌi baara naꞌan kawanaꞌati, aonaꞌo nii baudaꞌapa kakinaorii paradannaa sodi marinaꞌata-kao, atii kaiman-daun kakinaorii mishiinan.
19 Ukauꞌan kanom dikintapan an masakaudaꞌu sodiꞌo kakinaorii paradannaa, naꞌiki tominapa-kidaꞌo naꞌapa baokoinao, awutapa sodiꞌo nii umanawunun, Tominkaru naobanai-tinan diꞌii. Mazan kanom izoꞌatiꞌo, shaꞌapatatinaꞌo kakinaorii kawanaꞌati, naꞌiki tominapa-kidaꞌo naꞌapa baokoinao kapam, umanawunuꞌo kii-karu nii udauꞌan, Tominkaru naobanai-tinan diꞌii.
20 Ukauꞌan õkian nii uꞌati, aonaꞌo nii umorotan Tominkaru naobanai-tinan diꞌiti, soo umashaapan an kaiman Tominkaru aipan kawanaꞌati powaꞌa zii wunao aiaꞌa, tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu naꞌiki Phariseenao ai.”
Toꞌoraba-karu dauaꞌo
21 Jesus kian koshan, “Uaitapanii shaꞌatii naꞌapam kiauzo-karu pidannao ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa puzowiaꞌanaꞌa pidan. Naꞌiaꞌoram pidan zowiaꞌo pidan, patakaꞌuta-karu niizu udikin ii.’
22 Mazan aizii õkian nii uꞌati, naꞌiaꞌoram pidan toꞌoran an paꞌinawuzu ati, patakaꞌuta-karu niizu udikin ii. Naꞌiaꞌoram pidan kiaꞌo paꞌinawuzu ati ‘pugaru maturuaukaꞌo,’ naꞌaka-karu niizu kazowautapainao kanaapu ati, marii kizi upatakaꞌuta-kao naꞌii. Naꞌiki naꞌiaꞌoram dakoopaꞌo paꞌinawuzu, ‘yaakaru, maaitapin-kaꞌo!’ kii, kaboota-karu niizu Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti.
23 “Ukauꞌan putaainaꞌanan dono Tominkaru ati, punaꞌakan idaꞌan aimaakan uꞌati altar uzai kawaodapa-kizinao diꞌiti, naꞌiki punyukunuiankan an kainaꞌaꞌo daꞌi pukasharutan puꞌinawuzu nyukunuu,
24 puwaꞌakaꞌa naa zii wuruꞌu putaaꞌazooniaz altar dazabaꞌa, pumako puꞌinawuzu diꞌiti, pusaabaa-kidanaka punyukunuu utuma. Udaunaꞌan putaaꞌanan niꞌi naa wuruꞌu putaaꞌazooniaz Tominkaru ati.
25 “Aizii pukasharutaakapan an pidan tuma. Uruu dikin ii unaꞌakan pugaru kootowapa-kizai iti. Mazan ukaawa-kidan uaꞌii pugaru naꞌiti, putiwaa pusaabaa-kidan puparadan utuma. Aonaan an pushaꞌapatinan naꞌapa, mishiꞌo nii unaꞌakan pugaru kootowapa-kizai iti, naꞌiki utaan nii pugaru kootowapa-kidauzo pidan ati. Udaunaꞌan kootowapa-kidauzo taan niꞌi naa pugaru police kaꞌu iti, uruꞌo niꞌi naa kaboota pugaru taraa-kizai diꞌiti.
26 Õkian puꞌati, punaꞌian nii, aonaꞌo nii pukodita-kida-kao atii pukawinipinaatan anaꞌo nii zii ipai daunuudaꞌu aiapa-kariwai pukodita-kinaa nii.
Baꞌorantapa-karu dauaꞌo
27 “Uaitapanii shaꞌatii naꞌapam Tominkaru kakinaorii kian, ‘Manaꞌa pubaꞌorantapaꞌanaꞌa.’
28 Mazan aizii õkian nii uꞌati, kanom awunuutapan zun, naꞌiki unaꞌazootapanuzo, ubaꞌorantapaꞌakan naa wuruꞌu panyukunuu ii.
29 Ukauꞌan pudiwaꞌora antanpuꞌo puawun shaꞌapata-kidan dono puꞌati oiaꞌo, pusoꞌota naꞌiki pukaboota puꞌaiaz. Kaimanaꞌo nii zii puwaziwaan baudaꞌapa karikaonan pushaꞌapauzin punanaa diꞌikiꞌo, pukaboota-kidan ai ipai daunuudaꞌu punanaa manawun Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti.
30 Pudiwaꞌora antanpuꞌo pukaꞌu shaꞌapata-kidan dono puꞌati oiaꞌo, pudukuta naꞌiki pukaboota puꞌaiaz. Kaimanaꞌo nii zii puwaziwaan baudaꞌapaꞌo pukaꞌu karikaonan, pukaboota-kidan ai ipai daunuudaꞌu punanaa manawun Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti.”
Muudaaka-karu dauaꞌo
(Matthew 19:9; Mark 10:11-12; Luke 16:18)
31 Jesus kian koshan, “Uaitapanii shaꞌatii naꞌapam Tominkaru kakinaori kian, ‘Naꞌiaꞌoram pidan muudan an paudaiaro, marii utaan oꞌati saada-kariwai muudaaka-karu kaaritannaa.’
32 Mazan aizii õkian nii uꞌati, daonaiora muudan dono paudaiaro omashaapan puꞌu kaiman padamata utuma, ukauꞌan ubaꞌorantapa-kidan naa oroo wuruꞌu baꞌoran daonaiora tuma omazidan anaꞌa naa koshan. Naꞌiki arawuꞌu daonaiora mazidaꞌoraz naa otuma, utoman naa oiaꞌo kapam ubaꞌoran-daiarotapan idi.
Mishiꞌo parada-karu shaꞌapata-kao dauaꞌo
33 “Uaitapanii shaꞌatii kapam naꞌapam kiauzo-karu pidannao ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa pumarinaꞌataꞌanaꞌa putaanii puparadan pumishiaꞌazoonii, mazan pushaꞌapata puparadan Tominkaru ati wuruꞌu pushaꞌapataꞌazooniaz.’
34 Mazan aizii õkian nii uꞌati, manaꞌa pudakotaꞌanaꞌa aimaakan uu puparadan mishida-kinao nii. Manaꞌa pudakotaꞌanaꞌa aokazi uu puparadan mishida-kinao nii, ushaꞌapanum kauꞌan Tominkaru naobanai-tinapa-kizi wuruꞌu.
35 Manaꞌa pudakotaꞌanaꞌa imiꞌi baara uu, ushaꞌapanum kauꞌan imiꞌi baara Tominkaru kidiba wiizi wuruꞌu. Jerusalem uu naꞌapa kapam, manaꞌa pudakotaꞌanaꞌa puparadan ii, ushaꞌapanum kauꞌan uruu donoi umanawunuꞌo King wiizi wuruꞌu.
36 Manaꞌa pudakotaꞌanaꞌa puzowau puaipan idi puparadan mishida-kao, ushaꞌapanum kauꞌan aonaa pukaꞌiitan putoman baudaꞌapaꞌo puzowaud baraka oo podidi.
37 Ukauꞌan, turuu pukian ‘Oo’, umishiin dono, naꞌiki ‘Aonaa’, uꞌaonaan dono. Pudobata-kidan an powaꞌa zii puparadan, oiaꞌo diꞌikiꞌo wuruꞌu.
Kaunaaka-karu dauaꞌo
(Luke 6:29-30)
38 “Uaitapanii shaꞌatii naꞌapam Tominkaru kakinaori kian, ‘Pidan zowitan dono pairiban awun, marii ukaunaatinan uawun ati kapam; pidan zowitan dono pairiban dako, marii ukaunaatinan udako ati kapam.’
39 Mazan aizii õkian nii uꞌati, aonaa pukaunaatinaꞌanaꞌa pushaꞌapata-kao an dikaudaꞌo idaꞌan. Pidan taꞌikan an pudiwaꞌora antanpuꞌo pukaozoo, marii putaꞌika-kidan puꞌashabaron antanpuꞌo pukaozoo kapam.
40 Pidan kootowapa-kidaꞌanan dono pugaru naꞌiki uzaamatan pushooton, putaaꞌaka puchaakitan kapam.
41 Aizii umanawunuꞌo pidan dyuudan dono pudowautan padopao baudaꞌapaꞌo naawazi diꞌiti, pudobata-kida udopao baudaꞌapaꞌa naa naawazi diꞌiti.
42 Pidan pishaan an aimaakan puꞌai, putaa uꞌati; ukaiwaaꞌazon an zii karikaonan puaimaakanuta, putaaꞌa naa zii uꞌati.
Tarubaitapa-kariwainao
marainapa-kao dauaꞌo
(Luke 6:27-28, 32-36)
43 “Uaitapanii shaꞌatii naꞌapam Tominkaru kakinaori kian, ‘Pumarainapa puiriban, mazan putoꞌora-kizaitapa putarubaitapaniinao.’
44 Mazan aizii õkian nii uꞌati, pumarainapa pidan toꞌorainao puꞌati, pukamunan kaiman ĩꞌati; naꞌiki putoriinapa Tominkaru ati kaimanaꞌo idaꞌan wunao dauꞌanaꞌa, patakaꞌutainaouz pugaru.
45 Naꞌapaꞌo idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao mishiꞌo uDaru Tominkaru aokazi iaꞌo dainao unao. Ushaꞌapanum kauꞌan uruu kanada-kida kamoo ipai pidannao ati, kaimanainao naꞌiki dikaudainao ati kapam. Naꞌiki ukaawa-kida wunu pidannao ati, kaimanainao ĩshaꞌapainpan naꞌiki dikaudainao ĩshaꞌapainpan ati kapam.
46 “Aizii kanomaꞌo nii Tominkaru taa uwinipinaa nii ukaimanan an marainpainao ati unao karikaonan? Upuꞌu zii zaamaapauzonao tax puraatannaa oiainaouz padamata, ĩmarainapa pairiban kapam.
47 Ukauꞌan ukaimanan dono soo marainpainao ati unao karikaonan, naꞌapa dii upanaꞌan baokoinao pidannao ai? Naꞌapa pidannao mashaapan kapam mamishida-kainaouz Tominkaru.
48 Ukauꞌan aonaa ukasharutinaꞌanaꞌa ukaimanan ai, uDaru aokazi iaꞌo makasharutin-kan kawan pakaimanan ai.