17
Au Thesalonika
Paul ma Sailas Amphipolis taon ma Apolonia taon i voterei da i nae au Thesalonika taon. Weka mai Jew ai boru numana i mamae. Ma i rui au boru numana au Sabate me mara patapatai i kaukauei nanare, kampa Sabate tonuḡa rava awari God riwana i viararamani. Ma God riwanei i viararamana da Keriso ina vinuapoapoe ma iraḡelei ina vomairi me, “Wei ravana a bababaniei awarimi, tauna Iesu Keriso.” Mai Jew ḡelaui orai i taini ma taui i votaḡotaḡoi. Ma nanare Jentail nelara maḡamaḡagaui God taurauduneleina ma waivine wavai naenaei maḡamaḡaui.
Wate mai Jew i unura ma rava ora-potapotai maḡamaḡaui au etanai i tami ma au taon vikaruwaḡawaḡa i vikarei. Ma oroto wavana Jason ana numa i ruini Paul ma Sailas i baibaiei da ita opunei patara awari. Wate maranai eḡa ita nelaḡai taui Jason ma kerisiana ḡelaui i taina-naiei taon babadai awari, ma i garara, “Wei ravai dobu au anatapuna apoapoe maḡamaḡaui i kauei, marina i ḡetai ata au dobu.” Ma Jason, Paul ma Sailas i taravaini ana au numa. Taui Caesar ana tarawatu e viviaigai ma e ririwa da gulau ḡelauna e mamae wavana Iesu.
Maranai patara ma taon babadai wei babanina i nonori taui amloi i ḡaiḡai kaua, ma Jason i egari da mane ḡaeḡaena i vimaiei da eḡa mae boaboa ḡelauna ina vitupui. Ma taui Jason i voterei da i nae.
Au Berea
10 Ma waguvarai tauvitumaḡana Paul ma Sailas i paritawanei au Berea. Maranai kampa i ḡeta, ma i rui au boru numana. 11 Mai Berea i viaiaii, eḡa me mai Thesalonika. Taui i rautaniḡana ma i votelatela ma marana patapatana God ana buka i ʼaiavi da ita aramanei da Paul aiwai i bababaniei lamna riwa kaua. 12 Ma lamnei mai Jew maḡamaḡaui i vitumaḡana, ma nanare mai Greek waivinei wavai naenaei ma nelara.
13 Maranai mai Jew au Thesalonika paratana i nonori da Paul God riwana i raraugugulei au Berea, taui maiteni i nae kampa, ma rava i rauegari da ḡavia ita vikarei. 14 Maratagogi kerisiana Paul i paritawanei au gera wate Sailas ma Timothy au Berea provins i mae. 15 Ma nelara Paul i tauvigwanigwaniei da au Athens, ma Paul nelarai i riwei ma i paritawanei au Berea da Sailas ma Timothy ita riwei da laḡilaḡina ita nei awarina.
Paul au Athens i raugugula
16 Ma Paul au Athens ana rava i paipaini, ma i ʼnanai da kampa kokoitau i maḡa kaua ma i vinuabola kaua. 17 Mai Jew ma mai Greek God tauviborumeina awari i jima guratana au pari numana ma nanare au deba, aiai da i ḡeta ma i rautaniḡana. 18 Ma rava ḡelaui nuaulaulai i ḡetai ma maiteni i vitarapiri, taui e ḡoreḡorei mai Epicure ma mai Stoic*, taui lawana ai kaua tauviararamanai. Ma ai rava ḡelaui i paridadana, “Wei ravana aiwai e voḡavoḡanei?” Ḡelaui i riwa, “Mepa da tauna dobu ḡelaui ai god e bababaniei.” Taui wenanare i babani aubaina Paul Iesu Riwana Aiaina ma ana iraḡe ma ana vomairi me, i raugugulei.
19 Ma i taravaini ma i naiei ai au boru e ḡoreḡorei Areopagus ma i riwei, “Ma nei ma a ḡoei da am viararamanana vouna e bababaniei, ata aramanei. 20 Kaua ḡelaui e babaniei tauai a vivinuanainei, ma a ḡoei da ana aramanei anona aiwai?” 21 (Taumana ma mai Athens marana patapatai ai nola eḡa aiwai, da kaua voui ina virarautuei ma ina nononori.)
22 Ma Paul babadai au naoi i mairi ma i riwa:
Dogadogara mai Athens! A inana da taumi vipatupatutumi ami god awarii, 23 A bababara ma ami pulo aniapunana a inainanai, ma tagogi a inanai au tepana i giruma, “Wei God eḡa ata araramaneia aubaina.” Wei Godna o viviborumei wate eḡa ota aramanei. Tau ana riwemi nai Godna aiai. 24  Tauna God mara ma dobu ma aiwai anatapuna au orana i kauei. Ma tauna mara ma dobu badana, ma numa rava uranei e voavoai au orana eḡa ita mamae. 25 Ma eḡa rava ai agu ita paipaini, tauna agu eḡa ita ḡoeḡoei. Aubaina tauna rava lawana ma lavutu ma anatapuna e vereverei. 26 Au karena rava tagogi i kauei ma nai ravanei dam patarai i vitupua ma dobu i maeni. Tauna ainelana rava ai mara i terei da ina mae ma ina iraḡe ma animae paratana i aiterei. 27 God wenanare i kauei da rava tauna ina baiei da mepa ina nelaḡai. Wate tauna au ḡereḡereta, eḡa au uama. 28 Taugiruma ḡelauna Greekei i riwai pa, “Taunei ta mamae ma ta bababara ma anatapuna ta kaukauei.” Ma wate ami taugiruma ḡelauna i girumi i pa, “Tauai nanare tauna natunatuna.”
29 Ma tauta God natunatuna, eḡa tana notai da God lamna me kokoitau, goldei bo silvei i kauei. Rava uraiei ma ana nuaulaulauei i kauei. 30 Wariaḡa rava God eḡa ita aramanei wate God taui i ʼnana-tawanei, wate marina anataputa egaegarita da tana rupena ma tana mae-tavireta awarina. 31 Aubaina mara i vinei maranai rava anatapui aiainei ma jijimaninei ina kovoḡi. Rava i vinei da taunei ina kovoḡa. God wei ravana iraḡelei i vovaimairini lamna ina vimataira rava awari da ravana anina tauna.
32 Maranai Paul iraḡelei vomairina i babaniei, rava i nonori ma ḡelaui tauna i vinamei wate ḡelaui i riwa, “Tauai a ḡoei da muriai wei babanina ma babaniana-melei.” 33 Ma Paul ai boru i opu-tawanei ma boru i gudu. 34 Wate ḡelaui i vitumaḡana ma Paul i votaḡotaḡoi. Tagogi lamna Dionisius, Areopagus boruna au orana, ma wavine wavana Damaris, ma rava ḡelaui.
* 17:18 Mai Epicure rava wavana Epicurus ana viararamana i votaḡotaḡoi. I viararamana da lawana ana ano lamna nuaiaii. Da taui aiwai da tupuai ma matai ana rauoḡara, e vivinuaiaiei. Ma aiwai da e virovorovoi bo iniviara e verevereia. Taui wei lamna e ḡeduḡeduaiei. Taui e ririwa da God rava eḡa ita vinuavaineii Stoic rava wavana Zeno ana viararamana e votaḡotaḡoi. I viararamana da rava ma ai maiteni au ririvata ta mamae (nature) ita vivirei, Taui ai ḡoana ma ai erawa ita teretawanei ma ita vinuanotanota kaua ma avena rava ḡelaui ai agu ita raunenelei. Taui e ririwa, “Nuaiaii lamna kaua e vovoterei da mena ina tupua nei nanare ina tupua.” 17:24 1Ki 8:27; Act 7:48 17:28 Epimenides Ciritei au 6 century BC. 17:28 Aratus Silisiei 3 century BC.