6
Mai Nasaret, Iesu i parivirevirei
Iesu ana tauvotaḡotaḡo maiteni nai dobuna i netawanei ma i naeme ana au melagai. Ma Sabat marana i ḡeta ma tauna giu i vikarei au pari numana. Ma rava maḡamaḡaui i riei da i rautaniḡanei. Taui anatapui i baiei ma i vitara-viravira vivira i pa, “Wei tauna nuaulaula ma aramanana mepa i vaia?” Ma, “Kaua aiwaiei e kaukauei?” Anina ma taui ava i babani vivira i pa, “Tauna tauvoa. Mary ana natuevou ma varevarena James, Joses, Judas ma Simon ma novunovui weka e mamae tauna bo?” Ma lamna aubaina mai Nasaret, Iesu i parivirevirei.
Iesu, taui i riwei i pa, “Peroveta dobu au ḡelaui e vivivirei, wate ana au melagai, ana rava ma ana dam oina, eḡa ita vivivirei.”
5-6 Tauna i baiei da rava eḡa tauna ita vitumaḡanei. Ma eḡa tagotagogina da kaua vivirewapanai kampa ita kauei. Tauna urana, rava ruaḡa ota doridoriai au tepai i terei ma i vilawani. Ma muriai, melagai nununai au ḡereḡerei i viararamana nae.
Iesu ana Apasol i paritawanei da ita viararamana
Ma Iesu, taui 12 i ḡoreiai ma ruaruaḡei ava i paritawanana-opunei ma rewapana i verei da arua-apoapoei ina viaḡaḡana-opunei. Ma riwa bagibaginei i riwei i pa, “Ami au vaḡai, eḡa aiwai ona vaia anina jiḡona ava; eḡa lam, eḡa autu bo mane au urami. Ae uma ona oteni ma eḡa kwama ḡelauna ona vaia.” 10 Ma i riwei i pa, “Metauna melagaina o ruiruiana ma i vianinemi. Numa tagoginina au orana ona mae da melagaina ona oputawanei. 11  Mepa da au melagai o ḡeta ma rava eḡa ita vianinemi bo eḡa ita rautaniḡanemi. Nai melagaina ona oputawanei ma aemi pokauna ona rauabuabui da ina aramanei da taui ai wavu!”*
12 Ma taui i opu ma rava awari i raugugula ma i riwei i pa, “Taumi ami ḡoʼapoapoei ona voterei ma ona mae-taviremi God awarina!” 13 Taui, arua-apoapoei i viaḡaḡana-opunei. Ma rava doridoriai maḡamaḡaui, olive oirana au kolai i buloi ma i vilawani.
John Taubabataito ana iraḡe
14-16  Iesu nolana i nae da rava anatapui i aramanei ma tauna i babaniei. Ma rava ḡelaui i ririwa i pa, “Tauna, kaua vivirewapanai e kaukauei, aubaina tauna John Taubabataito iraḡelei i vomairi me.” Ḡelaui i ririwa i pa, “Tauna Elijah i nememei.” Ma ḡelaui i ririwa i pa, “Tauna peroveta wariaḡai nanare.” Ma gulau Herod, nolana i nonori ma i riwa i pa, “Tau, John Taubabataito uana a borituini; marina i vomairi me.” 17-20  John ana virarautua, lamna wenanare. Muriai da Iesu ana viararamana nolana ita vikarei. Herod, tuana Philip awana i kwalei ma i ravaḡi. Wavinena wavana Herodias. Au murina John, Herod i riwana ḡiriḡiriei i pa, “Tarawatu e mamae da eḡa vareim awana ma kwalei.” Ma Herod, riwa i paritawanei da John i pani da panipani au numana i terei. Herod ana nuaiaina, John i rarautaniḡanei. Wate nuanuana i raḡaraḡa.
Ma Herodias, John awarina amlona i ḡaiḡai ma viraḡenana i ḡoei. Herod i aramanei da John, lamna rava jijimanina ma vivivireina ma i gagaloei. Herod, John i rovoei ma lamna aubaina wavinena eḡa tagotagogina da aiwai ita kauei.
21 Ma wavine, gavogavo i ʼnanai, maranai Herod ana tupua marana i ḡeta ma torela i vokaukauei. Ma gabemani babadai ḡaeḡaei ma sorodia ai babada ḡaeḡaei ma Galili babadai i raukwatuei. 22 Ma Herodias natuna wavinena i nei ma i ara. Herod ma taui maiteni i amam i vinuaiaini. Ma gulau, guguini i riwei i pa, “Aiwai u ḡoeḡoeia ma vibaḡaiu ma ana verem!” 23 Ma i parivainuaḡani i pa, “God au matana a ririwem da aiwai u vivibaḡeiu ana verem da au vigulau navanavana au paratana.”
24 Ma tevera wavinena i opu ma alona i paridadanei i pa, “Aiwai ana vibaḡei?”
Ma i paribelei i pa, “John Taubabataito kolana.”
25 Ma maratagogi i vipaparana ma gulau awarina i rui ma i vibaḡai i pa, “A ḡoeḡoei da marina John Taubabataito kolana ma vereu au aboma!” 26 Ma gulau nuanuana i bola-kauei. Wate parivainuaḡana boiboḡi i kauei taui i amam au matai. Ma lamna aubaina guguini, aiwai i vivibaḡei anina i vianinei. 27 Ma tauviraḡena i paritawanei ma i riwei da John kolana ita neiai. Ma i nae panipani au numana ma John uana i borituini. 28 Ma kolana au aboma i terei ma guguini i verei ma guguini, alona i verei. 29 Ma John ana tauvotaḡotaḡo, nolana i nonori ma i nei ma taubeuna i vaia ma au kokoaga i vimataveni.
Iesu, nelara 5,000 i viambagibagi
(Matthew 14:13-21; Luke 9:10-17; John 6:1-14)
30  Apasol i ḡeta memei ma aiwai anataputapuna i kaukauei ma i raraugugulei, Iesu i vieḡei. 31 Lamna maranai, rava maḡamaḡaui i nenei ma i nenae da Iesu ana tauvotaḡotaḡo maiteni eḡa gavogavo ita maemae da ita am. Lamna aubaina Iesu, taui i riwei i pa, “Taumi ava ona nei ma tana nae au mutulua da laumi ina tau mara aburuna.” 32 Ma anatapui wagei i nae au mutulua.
33 Wate rava maḡamaḡaui i ʼnanai i nenae ma i aramanei taui aiavoi. Ma melagai nununai anatapui geraei i ruba gogona da au dobuna i aiḡeta. 34 Maranai Iesu wagei i tuopu au gera ma patara ḡaeḡaena i ʼnanai ma nuanuana i bola-kauei. Taui me sipu ma eḡa ai tauvipaipai. Ma Riwana Aiaina viararamanai i raukarei. 35 Ma au biga e tuturiai ma ana tauvotaḡotaḡo i nei awarina ma i riwei i pa, “Wei mutulua ma madeḡa e arearere. 36 Rava ma paritawanei da ina nae au melagai ma au wapu au ḡereḡere da ai lam ina gimarai.”
37 Wate Iesu i paribelei i pa, “Taumi ona viambagibagi!” Ma taui i paribelei i pa, “Mepa 200 denarii tana vaia da wei patarana tana viambagibagi?” 38 Ma Iesu i paridadanei i pa, “Palawa biaḡa awarimi? Ona nae ma ona baiei!”
Maranai i nelaḡai ma i riwa i pa, “Awariai, palawa five ma iana ruaḡa.”
39 Anina ma Iesu, patara i riwei i pa, “Boru nununai, gidagida au majimajiḡai ona kiala nae.” 40 Ma taui ai au boru 50 da 100 nanare i kiala nae. 41 Ma Iesu, palawa five ma iana ruaḡa i vaia ma i ḡoutata au mara ma God i viegualauei. Ma palawa i vogimagimai ma iana i ḡutai da ana tauvotaḡotaḡo i verei ma taui, rava i verei. 42 Ma patara i am ma i am-iaua. 43 Ma ana tauvotaḡotaḡo, lam am tereterenai i tuarui da poa muomuoi 12 i vioai. 44 Nelara 5,000 i viambagibagi.
Iesu, waira au tepana i babara
(Matthew 14:22-33; John 6:15-21)
45 Anina ma Iesu, ana tauvotaḡotaḡo i egari da ita aidamana au Bethsaida.§ Taui au waga i geru da i nenae ma tauna, patara i paritawanei. 46 Patara i paritawanei ma tauna ava i ḡae au ola da ita raupari. 47 Ma waguvara ana tauvotaḡotaḡo au waga au topa ma Iesu au alala. 48 Ma ana tauvotaḡotaḡo, lare i vovoguratei da ita ḡota wate ive i viraumatamatani. Ma maratomtom nanare, Iesu i nae awari. Tauna waira au tepana i bababara ma i ḡoei da taui ita tutelarei. 49-50 Ma maranai taui, Iesu i ʼnanai topa au tepana i bababara ma i notai da tauna konaḡa ma i rovo kaukaua ma i vigaragararei. Ma maratagogi Iesu i riwa i pa, “Tepami ina tora! Tau, eḡa ona rovo!”
51 Ma au waga i geru ma ive i wanatuini ma taui i bana-kauei. 52 Avena da kaua palawa awarina i kauei i ʼnanai, wate ana rewapana eḡa ita aramana-kauei. Taui orai i bado ma i vinuanaina.
Iesu, rava doridoriai maḡamaḡaui au Genesaret i vilawani
(Matthew 14:34-36)
53 Taui, topa i damani ma au Genesaret i ḡota ma ai waga i raḡini. 54 Taui, waga i oputawanei ma rava, Iesu i ʼnanai ma maratagogi i aramanei da tauna. 55 Iesu nolana, Galili provins anatapui i naeni ma i nonori da tauna mepa i mamae. Ma kampa, doridoriai rasirasiei i vivaneiai. 56 Iesu mepa i nenelana, melagai ḡaeḡaei ma muomuoi ma wapu mepa rava e mamae lana. Ma rava, ai rava doridoriai nai au melagaina i neiai au deba. Ma i vibaḡa, da doridoriai, Iesu ana gara adana ava ita vodadani. Ma aiavoi Iesu ana gara i vodadani i lawana.
6:11 Act 13:51 * 6:11 Wariaḡa mai Jew, tauvaḡai e nenememei au Israel. Taui au aei pokau e rarauabuabui maranai Israel ana au parata e ḡeḡeta, lamna taui orai e viaiaini. Ma Iesu ana tauvotaḡotaḡo wei i kauei da melagai ravai ina notai, “Tauvotaḡotaḡo e ririwa da tauta orata apoapoena me tauta eḡa mai Jew.” 6:14-16 Mrk 8:28 6:14-16 Herod Antipas, Galili ana Wavalatona. 6:37 200 denarii. Denarius tagogi lamna taubagibagi ai maia au pom tagogo nolana aubaina. § 6:45 Eng. Bethsaida.