13
Insa afunda kwa kinyume cingi
Kinyume kuhusu nvyari
1 Noire suku ire, Insa akilawa nnyumba mure, akuka akikala nanyenje ya tanda.
2 Makundi ka makundi a wanu wakinzunguriza, ndimana kakwera mungalawa, akikala. Wanu ware piya wémira nanyenje ya tanda rire.
3 Noparepare, akiwafunda wanu vinu vingi vyawenye kwa kinyume, akamba: “Ákiwepo mwananlume mmoja akipita akivyala.
4 Paakivyala, mbeyu nyengine igwirira munjira, zija nyuni zidodola.
5 Mbeyu nyengine igwirira mmawe, mahala saapana misanga, noure wakati ure iwota konta aíkiwepo misanga mingi.
6 Fala pariwarire juwa, senge ire ifwa, konta aíkiwa na mizipe sana.
7 Mbeyu nyengine igwirira mmiwa, iwota, fala muti unyala.
8 Mbeyu nyengine igwirira munsanga wa rutuba, ipa visumo, muti mmoja miya, nyengine sitini, na nyengine talatini.
9 Basi, mwenyé masikiro, asikire!”
Mana a kinyume
10 Wanafunzi ware wakinfika karibu, wakindairi javi: “Sababuni kuwambira kwa kinyume?”
11 Iye akiwajibu akamba: “Konta umwe‑po mwijiwisiwa siiri za ufalume wa binguni, fala ewo‑po awejiwisiwe.
12 Kamana mwenyé kuwa na kinu, apewa akuwa na vingi, fala munu saana kinu, aba caári nawo noco anyang'anyiwa.
13 Ndimana niwasowerera kwa kinyume, konta wanang'aniza fala awawona, wasikiriza fala awasikira wala awereriwa.
14 Javyo vitimiziwa kwawo vyaâsemire nabii Izaya, akamba:
‘Musikira na masikiro fala amwereriwa anta aba,
nakunang'aniza munang'aniza fala amuwona anta aba.
15 Konta myoyo ya wanu‑wa migumu.
Masikiro awo aasikira sana,
maso awo afunga.
Siwere javyo,
maso awo nanga awona,
masikiro awo nanga asikira,
myoyo yawo nanga yerériwa,
ewo nanga waludi waja kwangu,
nomi nanga niwaponesa’ ” amba ndi Mola.
16 Insa akiwambira tena: “Heri maso enu konta muwona, pamoja na masikiro enu konta musikira.
17 Nukwambirani kweli kuwa minabii wengi na makamilifu vîwajibu kuwona vyamuwona‑vi fala awawonire, na kusikira vyamusikira‑vi, fala awasikire.”
Mana a kinyume kuhusu nvyari
18 “Sikirizani mana a kinyume kuhusu nvyari:
19 Kila mwenyé kusikira usemi wa ufalume akitowa kwereriwa mana ake ndi ire mbeyu igwirire munjira. Akuja Ibilisi anlavya círi mmoyo mwake.
20 Mbeyu igwirire mmawe ndi mwenyé kusikira usemi, nopo ka nopo kapokerera na furaha,
21 fala aainshi nawo suku nyingi, kwa kuwa aana mizipe nkati yake. Akija akimpata mashaka au kulumbatiwa sababu ya usemi wa Mwenyezimungu, abugudika, akwasa.
22 Mbeyu igwirire kati-kati ya miwa ndi mwenyé kusikira usemi, fala kwa sababu ya mashuguli a kila suku, pamoja na udanganyifu wa mali, vikinya usemi, ubaki saupa visumo.
23 Na ire mbeyu igwirire munsanga warutuba, ndi mwenyé kusikira usemi, kwereriwa sana-sana, na kweli ukupa visumo: muti mmoja visumo miya, mwengine sitini na mwengine talatini.”
Kinyume kuhusu tirigu na minyani
24 Kinyume cengine kawambira, kaamba: “Ufalume wa binguni uwa kamba munu wakuvyala mbeyu ngema mmasamba mwake.
25 Falakini wanu pawalarire, akija aduwi wake akivyala minyani nkati ya tirigu, akuka vyake.
26 Paikurire tirigu ire ikitambuluka, na minyani ikanza kuwoneka.
27 Basi, wakolakazi wa mwenyé-nyumba wakinfika karibu, wakimwambira javi: ‘Mwenye! Mmasamba mwenu mure, amuvyarire mbeyu ngema? Sambi, minyani ire yankulawirira ndepi?’
28 Iye akijibu: ‘Aduwi mmojawapo ndi atendire javyo.’ Wakolakazi ware wakindairi: ‘Musaka tikadobore minyani ire?’
29 Fala iye akiwajibu: ‘Musuke kudobola, konta pakudobola musanganya na tirigu.
30 Asani kwanza ikure na tirigu mpaka wakati wa mavuno. Wakati‑wo ndi panisaka kuwambira wavuni kuwa: “Kwanza lavyani minyani, mufunge vinyang'anya vyociwe moto, fala tirigu‑yo vunani, mutaye nkikuti mwangu.” ’ ”
Kinyume kuhusu mbeyu ya mostarda
31 Insa akiwambira tena kinyume cengine: “Ufalume wa binguni uwa kamba mbeyu ya mostarda, yatwarire munu mmoja akivyala mmasamba mwake.
32 Ingawa eyo mbeyu‑yo noto koliko mbeyu piya, fala nrayi ukikula ukuwa nkulu koliko mirayi piya, anta nyuni wakuja wakijenga vitundu nvitambi vyake.”
Kinyume kuhusu furumento
33 Akiwambira tena kinyume cengine: “Ufalume wa binguni uwa kamba furumento. Mwanamuka atwala furumento aba javi, asanganya na ufu wa tirigu mwingi. Furumento ire ikwingirirana muufu mure piya.”
34 Evi vinu‑vi piya Insa kawambira wanu kwa kinyume. Aakiwambira kinu bila kutumira kinyume.
35 Kwa javyo, vikitimu vyaâsemire nabii mmoja kuwa:
“Nifungula kanywa,
nikwereza kwa kinyume vinu virifisire
tangu mwanzo wa ulumwengu.”
Kufafanula ka kinyume kuhusu minyani
36 Sambi, Insa paasire junudi ya wanu ire, akuka kwake. Noparepare, wanafunzi wake wakinfika karibu, wakamba: “Tambire mana ake kinyume kuhusu minyani mmasamba.”
37 Iye akiwajíbu: “Munu avyála mbeyu ngema ndi Binadamu wa Binguni.
38 Masamba ndi ulumwengu, mbeyu ngema ndi wanu wakuwa ufalume ndi wawo. Minyani ndi wanu wári upande wa Ibilisi,
39 na aduwi avyarire minyani ndi Ibilisi. Mavuno ndi mwinsho wa ulumwengu, na wavuni ndi malaika.
40 Kwa javyo, kamba vyailaviwa minyani ikociwa moto ndi vyavisaka kukuna suku ya Kiyama.
41 Binadamu awapereka malaika wake wawakusanye na wawalavye nkati ya ufalume wake piya, wawakóresa dambi wenziwawo na wenye kutenda vitendo vibaya.
42 Ware wawefya motoni, mahala pawoka kurira na kutafuna meno.
43 Basi wenye shariya wakuka kung'anira kamba juwa nkati ya ufalume wa Baba yawo. Mwenyé masikiro, asikire.”
Kinyume kuhusu kupata mali a halali
44 “Ufalume wa binguni ulandana na mali akufisiwa mmasamba. Vyaapita munu akiwonerera na akifisa mmasamba nomo tena. Kwa radi yake yawenye akúka, kuuzanya piya vyaári nawo, ikisa akuza masamba are! ”
Kinyume kuhusu ncuruzi wa ambari
45 “Kinyume cengine, ufalume wa binguni ulandana na ncuruzi mmoja wakusakula ambari yakusitawi pakulu.
46 Paasingana ambari moja ya nzuruku mwingi, alawa akuka kuuzanya vyaári nawo piya, akuka kuuza ambari ire!”
Kinyume kuhusu nyavu mbahari
47 “Nfano mwengine tena, ufalume wa binguni ulandana na nyavu yakutaiwa mbahari yakukoresa inswi za kila namuna.
48 Pazijala inswi, wavuvi wavutira kungulu, wakwikala, watondola ngema, wakitaya ntenga, sazifãi wakefya.
49 Javyo ndi vyavisaka kuwa suku ya Kiyama: wakuja kulawirira malaika, wawatondola wanu wabaya nkati ya wanu wa shariya,
50 wawefya motoni, mahala pawoka kurira na kutafuna meno.”
51 Basi, Insa akiwadairi wanafunzi wake: “Mwereriwa usowezi‑wu piya?” Wakijibu: “He, tereriwa.”
52 Iye akiwambira akamba: “Kwa javyo, kila mwanlimu wa shariya apinduka kuwa mwanafunzi nkati ya ufalume wa binguni, alandana na mwenyé nyumba wakulavya nkati ya mali zake vinu vipya na vya mida.”
53 Insa, pesire kuwambira kwa kinyume cire, akilawa akuka vyake.
Insa aainshimiwa kwawo Nazareti
54 Nakufika kwawo, akiwafunda nsinagoga mwawo, mpaka ewo wakishanga, wakisema: “Wijiwifu‑wu na eya maajuza‑ya vyankunlawirira ndepi?
55 Eyu si mwana wa karipinteru? Mamaye si etiwa Mariyamu? Na noyu si nduyawo Yakobu, Yusufu, Ansumani, na Yuda?
56 Walumbuze piya atíri nawo pamoja? Piya‑vi vyankunlawirira ndepi?”
57 Na wakibugudika naye. Fala Insa akiwambira: “Nabii ainshimiwa kila mahala, ila kwawo na mbere ya jamaa zake aainshimiwa.”
58 Basi, aatendire maajuza mengi kwawo konta awakimwamini.