7
Stiven dé néma duka hundi wa
1 Atéfék prisna néma du dé Stivenré wakwexéké, “Deka hundi mwi hundi wana yingafwe wana?”
2-3 Dé wungi wakwexékéndéka dé Stiven angi wa, “Yafa, nyama, bandi, wuna hundi mé xéké. Hanja nana mandéka Abraham Mesopotemiana héfambu rendéka dé hambuk yakwa Néma Du God déka yae dé déré wa, ‘Ména hém ména héfa yatakataka méniré wakwetewuka héfaré yitaméni.’ Wungi wandéka dé Abraham Haranré yi.
4 Abraham wungi Kaldiana héfa yatakataka ye dé Haranmbu rendéka déka yafa wumbu hiyandéka God wandéka dé Abraham némbuli ané rembeka héfaré dé ya.
5 ”Abraham ané héfaré yandéka dé God déka héfa hwehambandé, wun nukwambu. Wun nukwa Abraham nyan hérahafi yandéka dé God déré wa, ‘Hukémbu wuni ané héfa hwetawuni ménika. Hwewut méni ména mandéka guni yafa yatanguni, ané héfaka. Mwi hundi wuni we.’ Wungi dé God wa.
6 God ané hundi akwi dé Abrahamré wa: ‘Ména mandéka nak héfambu retandi. Rendat wun héfana du hambuk yata diré haraki huruta watandi, ména mandéka deka némafwi jémba baka yandate. Yéwa yamba hérakéndi. Séfélak séfélak (400) héki hwari reta wun jémba male yatandi.
7 Yandat hukémbu wuni wun némafwi jémba dika hwendé duré hasa hwewut, di némafwi hangéli hératandi. Némafwi hangéli hérandat, di ména mandéka wun héfa yatakataka di yae ané héfambu reta wuna ximbu harékétandi.’
8 Wungi wataka dé God Abrahamré wa, ‘Méni wuna mwi hundi sarékéta méni ména du wali guna séfi sékétanguni.’ Wungi God wandéka dé Abraham xékétaka wungi huruta déka nyan Aisak hérae dé déka séfi akwi dé séké. Aisak angé yétiyéti angé yétiyéti nukwa rendéka dé déka yafa déka séfi séké. Hukémbu dé Aisak Jekopna yafa xaku. Xakundéka Jekop dé tamba yéti angé man yéték duna yafa xaku. Wungi xakundéka di nana mandékangu di re.
9 ”Jekopna nyambali deka bandi josepka haraki mawuli xékéta di déré nawulak duka hwetaka di yéwa héra. Hérandaka di wunde du di josepré hura yi, Isipré. Hura yindaka josep wun héfambu rendéka dé God dé wali té wungi té wungi té.
10 Téta dé déré yikafre huruta wandéka hukémbu atéfék haraki saraki joo déka yahambandé. God josepré yikafre huruta yikafre xékélelaki hwendéka dé josep yikafre hundi wa. Wandéka xékétaka dé Isipna néma du Fero déré xéta josepka mawuli yata dé wa, josep néma du reta dé Isipna héfaka akwi Ferona geka akwi dé hati.
11 ”Hukémbu dé hénooka hiyatendaka nukwa dé xaku, kenanéna héfambu Isipna héfambu akwi. Xakundéka di séfélak du takwa di hénooka hiya. Hiyae di nana mandéka akwi hénooka hwakéfatiké.
12 Hwakéfatika Jekop dé xéké, hénoo Isipmbu rendéka. Xékétaka dé déka nyambali nana mandékaré wandéka di tale wun héfaré yi.
13 Hukémbu di wambula Isipré yi. Ye xaakwa josepka xékélakihafi yandaka dé josep diré wa, ‘Guni wuna nyama bandi guni. Wuni josep wuni.’ Wungi wandéka di déka xékélaki. Xékélakindaka dé Fero hundi xéké josepna hémka.
14 Xékétaka wandéka dé josep déka nyama bandiré wa, ‘Guni ye wuna yafa Jekop déka hémré akwi watanguni, Isipré yandate.’
15 Wungi wandéka ye déka hundi wandaka dé Jekop déka hém atéfék wungi di Isipré yi. Séfélak (75) du takwa di yi. Hukémbu Jekop, déka nyambali nana mandéka akwi, di Isipmbu hiya.
16 Hiyandaka di deka fusa hura yi Sekemna héfaré. Hura ye di diré Abrahamna wekwambu rémé. Hanja deka mandéka Abraham dé yéwa hwe, Hamorna hémka. Hwetaka dé wun wekwa téndé héfa héra.”
17 ”God hanja Abrahamré wasékérékéndénéngala hurutendéka nukwa walémbambu téndéka israelna du takwa nana mandéka némafwi hém di xaku, Isipmbu.
18 Xakundaka dé nak néma du Fero dé re Isipmbu. Dé josep akwi déka jémbaka akwi xékélakihambandé.
19 Wun néma du yéna yata dé nana mandékaré dé haraki huru. Huruta dé wa, di deka huli nyan hérae hafwambu takandat re hiyandate.
20 Wun nukwa Mosesna ayiwa lé déré héra. Dé Godna makambu yikafre nyan dé. Héraléka dé déka yafana gekombu male dé munya sata re. Bafu hufuk rendéka lé roo lé déré hafwambu taka.
21 Hafwambu takaléka rendéka lé Ferona takwanya déré xétaka hérae hura ye lé déré hati, léka nyan maki.
22 Hatiléka di Isipna hambuk hundi di Mosesré wakwe sakwe. Wakwendaka dé xékélaki. Xékélakita hambuk hérae dé yikafre hundi wata dé hambuk jémba ya.
23 ”Hukémbu Mosesna héki hwari dumi yétiyéti yandéka dé wa, ‘Wuni wuna nyama bandi israelna duka yitawuni, diré xénjoka.’
24 Wungi wataka ye dé xé, Isipna du nak israelna du nakré xiyandéka. Xéta dé déka hémna du wali téta dé wun haraki sémbut hasa hwenjoka dé Isipna duré xiyandéka dé hiya.
25 Moses déka mawulimbu angi dé saréké, ‘Di wun duré xiyawukaka xékélake xékélakitandi, God wuniré dé waséke, wuni diré yikafre huruta ané héfa yatataka yimbete. Wungi xékélakitandi.’ Wungi sarékéndéka di wun jooka xékélakihambandi.
26 Wun du hiyandéka nukwa nak yindéka dé Moses wambula yi, israelna duka. Ye dé xé israelna du yéték warembéka. Xétaka bér warehafi yata jémba rembéte dé mawuli ya. Mawuli yata dé bérré wa, ‘Bénawa. Béni nyama bandi béni. Métaka béni ware? Béni warekémbéni.’
27 Wungi wandéka dé warendé du nak Mosesré xasémekindéka dé Moses hu hu yi. Yindéka déré haraki hundi wata dé wakwexéké, ‘Héndé wa méni nana néma du reméte. Héndé wa nanika hatiméte?
28 Wafewana wuniré xiyataméni, nalika Isipna duré xiyamén maki?’
29 Wungi wakwexékéndéka dé Moses xékétaka roo dé yaange yi. Yaange ye Isip yatakataka dé Midianmbu dé nak téfambu yandé du maki dé re. Wumbu re takwa hérae dé nyan yéték héra.
30 ”Moses dumi yétiyéti héki hwari wumbu re dé nak nukwa Moses du rehafi hafwambu Sainai némbu tékwambu téta dé xé, Godna ensel nak gaye dé ya xérékékwa yikama mi ekombu téndéka.
31 Xéta waréngéna dé saréké waréké xéké. Sarékéta dé jémba xe xékélakinjoka dé yi. Yindéka dé Néma Duna hundi dé xaku.
32 Néma Du dé déré wa, ‘Wuni ména mandékana God wuni. Wuni Abrahamna God, Aisakna God, Jekopna God wuni.’ Wungi wandéka xéka dé Moses généta xénjoka dé roo.
33 Roondéka dé Néma Du wa, ‘Ména su mé futi. Téméka hafwa wuna héfa dé.’
34 Wungi wataka dé God wambula wa, ‘Wuni xé, wuna du takwa Isipmbu reta némafwi hangéli hérandaka. Wuni wundé xékéwu, némafwi hangéli héraata gérandaka. Xékétaka wuni gaya, diré hura gwandenjoka. Méni mé xéké. Méni wuna jémba yanjoka méni raama wambula yitaméni, Isipré.’ Wungi dé God wa.
35 ”Tale israelna du di Moseska hu hweta di déré wakwexéké, ‘Héndé wa méni nana néma du reméte?’ Wungi wakwexékétaka hukémbu God dé hu hwendan du Mosesré dé wa, dé déka jémba yata deka néma du rendéte. Godna ensel gaye ya yanékwa yikama mimbu téndéka dé God Mosesré wa, dé deka néma du reta diré hura gwandendét di jémba rendate.
36 Wandéka dé wumba du Moses nak maki nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba yataka dé diré hura ye di Isip yatakataka di yi. Ye di Moses dé nawulak hambuk jémba akwi dé ya, Waka Xérimbu akwi du rehafi hafwambu akwi. Dé wun du rehafi hafwambu dumi yétiyéti héki hwari dé diré hura yitaka yataka.
37 Wun du Moses dé nana mandéka israelna duré wa, ‘God wandéka wuni déka profet wuni xaku. God wuniré wandén maki hukémbu wambula wandét guna hémémbu du nak xakutandé.’ Wungi dé Moses wa.
38 Wun du Moses israelna du wali wungi di hérangwanda du rehafi hafwambu. Moses nana mandékangu wali dé re. Re dé Sainai némburé wara dé Godna ensel wali téndéka wun ensel déré hundi wa. Wandéka dé huli mawuli hérae jémba retembeka hundi dé héra, nanika hwenjoka.
39 ”Moses wun némbumbu téndéka di nana mandékangu Mosesna hundi xékéhafi yata di Moseska hu hwe. Hu hweta di Isipré wambula yinjoka di mawuli ya.
40 Mawuli yata hanja hurundan sémbutka sarékéta di Mosesna nyama aronré wa, ‘Tale wun du Moses naniré dé hura ya, Isipmbu. Hura yandéka nani ambu rembeka dé wun némburé wari. Wara wambula gayahambandé. Wambula gayatandé, o yingafwe? Métaki nae déré xétame? Méni gwalinya nak tataméni nanika. Wun gwalinya nana néma du retandé. Reta dé tali yindét nani déka hukémbu yitame.’
41 Wungi wataka di némafwi yénataka god ta, bulmakau balina nyan maki. Tataka di hamwi xiyae di déka hwe. Hwetaka di némafwi hénoo sata deka tambambu tandan jooré xéta di mawuli sawuli ya.
42 Yandaka dé God hu hwe dika. Hu hwendéka di nukwa, bafu, hunkwarina ximbu di haréké. Hukémbu Godna profet nak dé wun jooka angi hayi Godna nyingambu:
God dé wa, ‘Gunawa, israelna du, mé xéké.
Hanja guni dumi yétiyéti héki hwari du rehafi hafwambu yitaka yatakata guni hamwi xiyae hwe.
Hamwi hwengun héndéka guni hwe? Wunika hwehambanguni. Yingafwe.
43 Guni yénataka god Molekna ge meme balina séfimbu totaka guni hura yi.
Guni yénataka god Refanéna hunkwariré guni hura yi. Guni wumbére yénataka godré guni ta, bérka ximbu harékénjoka.
Wungi hurunguka némbuli wawut di guniré Babilonéna angé saku hafwaré hura yitandi.’ Wungi dé God wa.
Wandéka wungi dé hayi Godna nyingambu.
44 ”Wungi hurundaka dé God Mosesré wakwe, déka ximbu harékéndaka ge meme balina séfimbu totendakangalaka. Wandéka Moses xe wandéka di xéndén maki ge di to. Totaka di hérae hura yitaka yataka, du rehafi hafwambu. Di wun geré xéta di wa, ‘God nani wali dé té.’
45 Hukémbu di wun ge di hwe, deka nyangwalka. Hwendaka di Josuana ekombu reta di wun ge hura ye di deka héfa héra. Hura yandaka dé God nana mandékana makambu dé deka mamaré hérekindéka di ané héfaré ya. Yae di wun ge totaka di ané héfambu re. Hukémbu Devit néma du xakundéka dé wun ge wungi té.
46 God Devitka dé mawuli ya. Mawuli yandéka dé Devit Godré wakwexékéta dé wa, dé Jekopna Godna ge tonjoka. Wakwexékéndéka dé God wa, ‘Yingafwe.’
47 Wandéka hukémbu Devitna nyan Solomon dé yikafre ge to, Godka.
48 ”Yandénka mé saréké. Atéfék duna Néma Du God dé du tondan gembu yamba rekéndé. Godna profet nak wun jooka dé angi hayi:
49 Néma Du dé wa, ‘Nyir wuni néma du rewuka jambé dé. Héfa wuna man takawuka jambé dé.
Métakina ge wunika totanguni?
Méta hafwambu wuni resétotawuni?
50 Wu yingafwe. Wuni wun jondu atéfék wuni hafu wuni hurataka.’
God wungi wandéka dé hayi.
51 ”Némbuli guni mé xéké. Guni guna waanmbu Néma Duna hundi xékéhafi yata guna mawulimbu guni séfi sékéhafi yandé du guni. Guni mawuli yanguka maki male hurukwa du guni. Guna mandéka hurundan maki huruta guni Godna Hamwinyana hundi xékénjoka hélék guni ye, atéfék nukwambu.
52 Guna mandéka di haraki saraki sémbut di huru, Godna profet atéfékré. Hanja Godna profet di wa, Godna yikafre male sémbut hurutekwa du yatendékaka. Wun jooka wandaka guna mandéka di diré xiyandaka di hiya. Hiyandaka hukémbu wun yikafre male sémbut hurukwa du yandéka guni déré déka mamaka hwetaka guni déré xiyanguka dé hiya.
53 Godna ensel déka hambuk hundi Mosesré wandéka guni wun hambuk hundi hérae wandén maki huruhambanguni.” Wungi dé Stiven wa.
Stivenré motumbu xiyandaka dé hiya
54 Stiven wungi wandéka néma du xékéta di némafwimbu mawuli wita deka némbi ti, déka.
55 Némbi tindaka dé Godna Hamwinya Stivenéna mawulimbu hambuk ye téndéka dé Stiven Godna getéfaré yasawara xé. Xéta dé xé God nukwa hanyikwa maki hanyindéka Jisas déka yika tambambu téndéka.
56 Xéta dé Stiven wa, “Mé xé. Wuni yasawara wuni xé Godna getéfa nafwe téndéka, Duna Nyan Godna yika tambambu téndéka.”
57 Dé wungi wandéka di déka hundi xékénjoka hélék yata hambukmbu wanjita di deka waan géféti. Géféti ye di atéfék déka fétékéra yi.
58 Ye di déré huluke hura getéfa yatakataka di déré hafwaré hura gwandi. Gwande di motumbu naake déré xiya. Stivenka haraki hundi wandé du motumbu nakinjoka di yifa yandéka sandandan nukwa wur lafe di wayikana du nak déka xi Sol déka man mombu taka. Takandaka dé deka nukwa wurka hate té.
59 Hate téndéka di Stivenré motumbu naake xiyandaka dé Stiven Néma Duka wa, “Néma Du Jisas, wuna hamwinya mé héra.”
60 Wungi wataka dé hwati se dé hambukmbu wanjita dé wa, “Néma Du, wunika hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwekéméni.” Wungi wataka dé Stiven wungi hiya.