2
Nanamuku mungkijimuku Jumuku, yalili jilajba kajamuku nanankurri Jirusalimyurri, jungkukili malumba wurarawala. Yalili jungku malumba nanamanji wurarawala wangarranyi. Nanda wangarr Bindikus. Nanamanji Bindikus nanamuku jali kuyu jangkurr Jisuskanyi yali malumba jungku yingamalina barndana. Jungku yali marda malumba. Baki manku yali kirirr bardaykurri kingkarrinya. Nanda kirirr barrinani kururlwayi walkurra yunkurr. Manku yali kirirr jala yali jungku barndana. Baki najba yali yaji, nanda barrinani jangu lukuluku. Nanda barrinani jangu, nanda jungkuyi yalundu kulajina, bayakarda mirnbi barrinani. Nanamuku kajamuku barndana, yawumbayi Kunyba Ngarndu Kudkanyi kalawunyi yalundu mankanyina Kudwanyi. Yawumbayi nangangi Ngarndu yalundu Kudwanyi, baki minimbayi yalunya Kunybawanyi Ngarnduwanyi Kudkanyi, yalu yanybiji yinini yinini yanyi. Kudiya yali yanyba yingka yanyi, kudiya yanybayi yingka yanyi, kudiya yingka yanyi. Nani barri yali yanyba yinini yinini yanyi, jali yawumba Kunyba Ngarndu Kudkanyi bukamba yalundu Kudwanyi.
Nanamanji kajamuku Jumuku yali jungku nanaba Jirusalim. Nanamuku yali mirnarrijba yalu muwa Kudkanyi, yali jilajba nanankurri Jirusalimyurri wangarranyi, Bindikuskanyi. Yali jilajba jujunanyi, langina, kulani, bayunguna, karrina nanankurri barri. Jala yali manku kirirr barrinani walkurra yunkurr, kudukudu yali jilajba nanankurri barndarri. Jilajba yali naji wanyingi ngirringirrimbayi yaji. Yali najba nanamuku jali kuyu jangkurr Jisuskanyi, baki manku yalunjali yanybikurri yinini yinini yanyi. Yali manku nanda yanyi jali yalungkili yanyba nananyina yingkana yajina juju jala yalili jungku. Manku yali nanda yanyi jali yalungkili yanyba. Manku yali yinini yinini yanyi, baki manmala yali kudanyu. Manmala yali kudanyu, baki yanyba yalungki, “Nanginmuku jala yanyba kaja yanyi nani, yalungi yaji Kalili. Ngawamba yali jingkijba nanda Kalili yanyi yalkunyi. Miku yalimi jingkijba nanda jangkurr yanyba jala nurru. Ngala yali yanyba yinini yanyi kaja barri. Ngambala manku jangkurr ngamanginmirra yanyi. Yanka yali yanyba yinini yanyi. Ngambala jingkijba yalungi jangkurr. Ngambala jingkijba ngamanginmirra yanyi, ngala ngambalili jungku kajana yajina lukuluku. Jungku ngambalili kajana yajina, Bardiya, Midiya, Yilam, baki Misubidamiya. Kudiya ngambalili jungku Judiya, Kabadusiya, baki Bundus, Yasiya. 10 Kudiya ngambalili jungku Brijiya, Bambiliya, Yijib, baki Libiya bundu Sayirin. Kudiya ngambalili jungku Rum. Kudiya ngambala Jumuku. Kudiya ngambala ngurranyimuku, jungkukili yingkana kajana yajina. Bukamba ngambala maruka muwa Kudkanyi. 11 Kudiya ngambalili jungku Krid, baki Yarabiya. Ngala bukamba ngambala maruka muwa Kudkanyi. Manmala ngambala kudanyu jala ngambala manku nanginmuku nganinyimuku yanybikurri yinini yanyi. Manmala ngambala kudanyu. Yanyba yalu kaja yanyi. Yalu karu ngambalanya kajanyi ngirukanyi yajinyi jali yabimba Kudwanyi. Karu yalu nanamannga jangkurr. Yalu yanyba kaja yanyi.” Barriwa. Nani yalungki yanyba nanamuku jali yalu jilajba nanankurri. Barriwa. 12 Manmala yali kudanyu. Miku yaliyanyi jingkijba yaji. Yililikajba yalungki, yililikajbayi, “Yanka yalu yanyba nanda yinini yinini yanyi. Yanka yalu yanyba.” Barriwa. Nani yalungki yilikajba. 13 Jawuda yali yanyba nani, ngala jawuda yali yanyba, “Wanindijbangka kulaji. Yanyba yalu yinini jangkurr, ngarabangangi yali kaja kamukamu. Wanindijbangka kulaji.” Barriwa.
Milidimbayi Yalunya, Bidawanyi
14 Ngala nanda Bida, jungku nyuli yalundu, manjijba jali Jisuswanyi. Karrinja nyuli, baki kaya nyuli kudanyu muranyi. Kaya nyuli, “Narri mungkiji ngaki, baki bukamba narri jalili jungku Jirusalim. Manku nganarri. Janga karu narrinya nanginkanyi jala narri manku. 15 Nanda jangkurr kamukamunyi, miku nanda duja. Miku nurru wanindijba kulaji. Yuwaji yalibala. Jumuku ngambala. Miku ngambalili ngaraba yalibala. 16 Janga karu narrinya jangkurranyi Kudkanyi. Yarrijbayi jangkurr najana wankalawanyi barri, niji Jul. Mankukiyi nayinda jangkurr nangangi wankalanyi. 17 Yanybayi Kud wankala, ‘Baku juju janga yabimba kudukudu. Janga yabimba kudukudu ngiruka yaji. Janga yawumba ngaki Kunyba Ngarndu yalundu bukambijunyina. Jandanyi narringi, nganinymuku, jibarrimuku, jayalu yanyba ngaki jangkurr. Kaburrwaburr narringi, jayalu buwarrajimba yaji, baki malbumalbu narringi jayalu buwarrajimba yaji marda. Jayalu buwarrajimba yaji Kudkanyi ngala yalu yamininyi jungku. Jayalu buwarrajimba yaji, yabimba jalija Kudwanyi. 18 Yi. Janga yawumba ngaki Kunyba Ngarndu yalundu wakiwarr marda. Nganinymuku baki jibarrimuku wakiwarr, jayalu yanyba ngaki jangkurr. 19 Janga yabimba ngiruka yaji lalijina, baki jambana. Janga yabimba ngulya, baki jangu, baki walkurra kurnngarr. 20 Mungijbaja yaji bukamba, mikuyaji ngardaranyi. Nanda yakarl, janyulu nganmarra barrinani ngulya. Waluku janyulu yabimba nanda yaji Kudwanyi. Bayngkani jalija nyulu wijba, janyulu yanyba yalungi bukambijuyngka, jali yalu barimba yaji, jali yalu balkijba yaji. 21 Nanamanji barri nanda jala kaya Kudkanyi, nanda jala ngindu jungunkanyi nyulu balki, jalija nyulu kaya Kudkanyi, baki baku marrimbaja nanda mardarda Kudwanyi.’ Bukamba nanda jangkurr yanybayi wankalanyi.
22 Mili yanybayi Bida yalungi, “Manku nganarri mili. Narri Jumuku. Minimba nyuli Jisuskanyi, nangangi yaji Nasarid. Minimbayi ngambalanya Kudwanyi Jisuskanyi. Nanda Jisus nyuli walkurra mambuka. Narri najba nanda kudukudu yaji ngiruka, jali yabimba Jisuswanyi. Narri najbayi Jisus yabimbikurri nanda ngiruka yaji kudukudu. Narri jingkijba Jisus, nyuli milidimba kajamuku, kunymamba nyuli kajamuku. Narri jingkijba nanda ngiruka yaji kaja, jali nyulu yabimba Jisuswanyi. Kandimbayi Jisus Kudwanyi. Yabimba buli yaji ngiruka. Nani narri jingkijba. 23 Waluwa janyba nangki Jisus, waluwa barri, jingkijbayi narrinya Kudwanyi. Jingkijbayi narrinya nanankanyi jalija narri yabimba, narri kurdanbiji Jisus. Janyba nangkaja Jisus wabangkarra kurndana. Langandaba janarri Jisus kurndana. Ngarrkadaba janarri. Jingkijbayi Kudwanyi waluwa, ngala dadijba manjijba nyuli Jisus. 24 Baku bijal barri jala janyba nangki Jisus, baki wankamba nyuli Jisus Kudwanyi. Nanda Jisus, nyuli walkurra mambuka. Nanamukunyi nganinyimukunyi yali kurdanba Jisus, ngala nyuli wankijba mili. Miku nangkiya janyba yurrngumba, ngala Kud nyuli ngiruka. Ngiruka nyuli wankambikanyi Jisus mili. Wankijbayi Jisus baku bijal. Barriwa. 25 Yarrijbayi jangkurr najana yingkawanyi wankalawanyi, niji nangangi Dayibid. Yarrijba nyuli najana Kudkanyi, ‘Najba niyanya, ngaki mambuka ngakindu. Jungku nungkala malumba. Miku jangana yalu julwamba, jungkungangi nungkala malumba. Miku ngayiyi marrala. 26 Maruka ngayu muwa, mambukangangi nyulu ngakindu. Yanyba ngayu kunyba jangkurr nangangi, jingkijbangangi ngayu nayinda, jalija ngaka janyba, baki jangayu wankijba mili. Jungku jangayu wanka yurrngumba. Nanda ngayu jingkijba baki maruka ngayu muwa. 27 Jingkijba ninya Kud. Jingkijba ngayu, miku janganinji yingijba mankanyi ngujbuliykanyi, jalija ngaka janyba. Mikuwali ngujbulijba ngaki mankanyi, mikuwalingangi ngaki ngarndu barlba karrurriji. Mikuwali ngaki ngarndu barlba karrurriji, baki mikuwali ngujbulijba ngaki mankanyi. 28 Minimbayi ninji ngaki nayinda, janyba jangaka, baki janga wankijba mili. Maruka jangayu muwa, jingkijbangangi ngayu, jangayu jungku nganyindu.’ Nani yanybayi wankala. Barriwa.”
29 Mili yanybayi Bida, milidimba nyuli muran. Yanybayi Bida. “Mungkijimuku, nayinda jangkurr duja. Janyba nangki nanda wankalanyi Dayibid. Janyba nangki baki yali makaba nangangi mankanyi jambana. Makaba yali jambana bundu nayiba. 30 Nanda wankalanyi Dayibid, nyuli yanyba jangkurr Kudkanyi. Waluwa juju karuyi Dayibid Kudwanyi. Karuyi Kudwanyi nanginkanyi jangkurranyi, baku juju janyulu manjijba mungkiji. Nanda jalija manjijba Kudwanyi janyulu walkurra mambuka bukambijuyngka. Barriwa. Nanda Dayibid, nyuli walkurra mambuka Jumukuyngka. Baki manjijbaja yingka walkurra mambuka Kudwanyi juju bayngkani Dayibidkanyi, ngala nangki janyba wabula.” Barriwa. 31 Mili yanybayi Bida, yanyba nyuli, “Jingkijbayi Dayibidwanyi, yingka mambuka manjijbaja. Yarrijba nyuli nayinda jangkurr Dayibidwanyi. Yarrijba nyuli jangkurr nangangi jingkiykanyi nyuli yingkanyi walkurrayngka mambukanyi. Yarrijba nyuli nayinda jangkurr, ‘Mikuwali nangangi mankanyi kili jambana. Miku nyuliyi yingijba jambana, jalija nangka janyba. Mikuwali ngujbulijba mankanyi nangangi, jalija yalu makaba mankanyi jambana.’ Yarrijba nyuli nanda jangkurr, mambukanyi Dayibidwanyi, jingkijbangangi nyuli mambuka walkurra, wankijba janyulu mili.” Barriwa.
32 Yanybayi Bida yalungi muranyi, “Miku nanda mankanyi Jisuskanyi kiliyi jambana. Wankambayi Jisus mankanyi Kudwanyi. Najba nurri nanda Jisus wankiykurri. Najba nurri wankijbayi. 33 Nanda Jisus, kirrijba nyuli kingkarri lalijiyurri. Jungku nyulu kingkarri Kudnyina nangandu. Wajbayi Jisus Kunybanyi Ngarndunyi nanganginkanyi Kudwanyi. Wajbayi Jisus nanganginkanyi Ngarndunyi Kudwanyi. Baki Kud Buwakanya nangangi Jisuskanyi, wabula juju yanyba nyuli waykanyi Jisus Ngarndunyi. Yanyba nyuli waykanyi Jisus Kunybanyi Ngarndunyi Kudkanyi. Nayimanji barri, yawumbayi Kunyba Ngarndu Kudkanyi nurrundu Kudwanyi. Yawumbayi Kunyba Ngarndu Kudkanyi nurrundu Kudwanyi, baki yuku yanyba nurru yinini yinini yanyi. Nani yuku yanyba nurru, yawumbangangi Jisuswanyi Kunyba Ngarndu Kudkanyi nurrundu. Yabimba nurru kudukudu ngiruka yaji. Yuku yanyba nurru kaja yanyi. Nani yuku yabimba nanijba, baki yuku yanyba nurru yanyi, wajbangangi nurrunya Jisuswanyi Kunybanyi Ngarndunyi Kudkanyi. Barriwa. 34-35 Nanda mambuka Dayibid, miku nyuliyi yayanyba nanganginmayngka nanda jangkurr, jali ngayunarrinya karu. Miku nyuliyi kirrijba kingkarri barrinani Jisus kirrijbayi. Mili jangkurr yarrijbayi najana Dayibidwanyi. Yarrijba nyuli nayinda jangkurr, ‘Karuyi mambuka ngaki Kudwanyi, bulija jungku malumba kingkarri, Kud baki mambuka. Karu nyuli mambuka ngurrayngkanyi Kudwanyi, miku jayalu yabimba kiji nangangi mambukanyi ngurranyiwanyi. Nyulu ngirukamirra bukambijuyngka. Janyulu mambuka, janyulu mambuka bukambijuyngka nganinymukuyngka baki jibarrimukuyngka.’ ” Barriwa. Nani yanybayi Bida yalungi. 36 Baki mili yanybayi Bida yalungi, “Marda narrimi Jumukunyi jingkijba nayinda jangkurr. Nanda Jisus, narri kurdanba nanda. Ngarrkadaba narri kurndana. Kurdanba narri, ngala nyuli yarrijba Jisus Kudwanyi. Yarrijba nyuli Jisus walkurramirra mambuka bukambijuyngka. Nanda Jisus yingka niji nangangi, Krayis. Nanda niji Krayis, barrinani ‘nanda jala yarrijba Kudwanyi.’ ” Barriwa.
37 Jali manku yalu jangkurr Bidanyi, baki ngindu yali muwa muran. Ngindu yali kudanyu, kurdanbangangi yali Jisus. Yilikajba yali nanamuku jali manjijba Jisuswanyi. Yilikajba yali, “Narri, kandimuku Jisuskanyi. Wanyimba janurru. Wanyimba janurru.” 38 Jananganjayi Bidawanyi, “Marda miku narrimi jungku balkina yuwana Kudkanyi. Marda narrimi waluku ngindu balkinyi yajinyi, nanda jalili narri yabimba, baki marda narrinyimi ngurrunba. Marda narrinyimi ngurrunba, babdayis barri narrinya, durrijba jala jangkurr Jisuskanyi. Baki janyulu manjamanjamba narringi balki yaji Kudwanyi. Baki janyulu yawumba nangangi Kunyba Ngarndu narrindu Kudwanyi. 39 Wabula juju wankala yanybayi Kud, janyulu wajba narrinya nanganginkanyi Kunybanyi Ngarndunyi. Janyulu wajba yalunya marda, jandanyimuku narringinmuku. Nanda jangkurr waykanyi Kunybanyi Ngarndunyi Kudkanyi, yanybayi Kud nanda jangkurr bukambijuyngka jala yalu jungku nanijba, marda jala bayngkani yaluja wanbiya. Yanybayi Kud nanda jangkurr bukambijuyngka jala yarrijba nyulu yalunya, yalu jilaykanyi nangandurri.” Barriwa.
40 Kajamuku jangkurr yanybayi Bida yalungi. Baki mili yanybayi jangkurr yalungi, “Narri, nganinymuku baki jibarrimuku balki narringi yaji kudanyu. Yanybaja Kud narringi, janarringka janyba, jalija narri miku ngindu jungunkanyi balki. Janarringka janyba, jalija yuwaji narri jungku balkina yuwana Kudkanyi.” Barriwa. 41 Kudiya kajamuku, yali kuyu nangangi jangkurr Bidanyi. Ngindu yali kudanyu yalunginkanyi balkinyi yajinyi, baki ngurrunbayi yalunya kandimukunyi nanijba. Ngurrunbayi yalunya kajamuku, wirdikudukudu, 3000 barri, nganinymuku baki jibarrimuku. Ngurrunbayi yalunya, ngindungangi yali yalunginkanyi balkinyi yajinyi. 42 Baki milidimba yalunyi yurrngumba kandimukunyi manjijba jali Jisuswanyi. Jungku yalili malumba, baki milidimba yalunjali jangkurranyi nanganginkanyi Jisuskanyi. Malumba yalili jungku. Milidimba yalunjali Jisuskanyi jangkurranyi, baki yanyba yalili mududu Kudkanyi. Jarrba yalili mama malumba marda.
43 Minimbayi yalunya manjijba jali Jisuswanyi. Minimbayi yalunya kajanyi yajinyi Kudwanyi. Ngirukanyi yajinyi minimbayi Kudwanyi. Baki kudiyamukunyi yali najba yalunya yabimbikurri ngiruka yaji, baki manmala yali kudanyu.
Nayi Yalili Jungku Kandimuku Jisuskanyi
44 Jungku yalili malumba. Yanyba yalili mududu Kudkanyi. Wajba yalungkili yalunginkanyi yajinyi. 45 Wajba yali yingkamuku yalunginkanyi jambanyi. Wudumba yali dungala jambanyi, baki barrawunyi baki yajinyi. Wudumba yali dungala, baki muningka wajbayi yingkamuku yalundu nanankanyi dungalanyi. Mamanyi baki jumbalanyi yali wajba muningka. Muningka yalunya wajbayi, jala mikuyaji yalungi yajinyi. 46 Yalili jungku malumba walkurranyina jurjina, baki kamu yalili jarrba mama malumba barndana. Baki yanyba yalungkili Kudkanyi. Marukakili yalungi muwa Kudkanyi. 47 Yurrngumba yingkana kambana, baki yingkana kambana yanyba yalili kunyba jangkurr Kudkanyi. Brijba yalili Kudkanyi. Yanyba yalili mududu. Baki yingkamukunyi yali manku yalunya yanybikurri Kudkanyi, briykurri yalungka, baki nanamuku yingkamuku mirnarrijba yalungi muwa, jali yalu kuyu jangkurr Jisuskanyi. Yurrngumba, yingkana kambana, baki yingkana kambana yingkamuku kaja mili jungkuyi yalundu, yingkamuku jali manjamanjamba yalungi balki yaji Kudwanyi, jala nyuli marrimba yalunya mardamarda Kudwanyi. Barriwa.
Kunymamba Buli Nganinyi Balkiyudi Nukamiyudi