21
Zezu rìi ŋgɛrɛpuo ká Zuruzalɛm
(Mrk 11.1-11; Luk 19.28-40; Za̰a 12.12-19)
Zaɗka Zezu ɓáy leɗ nduoɓal-ɛri i tɔ̀ŋ ɗi ya deɓ ɓáy ŋgɛrɛpuo ká Zuruzalɛm, a í tḭi ɗi ya ɓáy Befaze, ɓa puo ká ɗo lakun kuo Oliviye báyḭi lɛ, ka pie leɗ nduoɓal-ɛri siɗi ha ri se pola a ɓaa ha ri mii: «Ì se puo ká ɗo pol-rì ku. Zaɗka ì tḭ́i ɗi lɛ, zaɗɛ ku hɔy ì kɔ́kɔ maasoɓa mbḭw ɓa máake ká i taa ni ɗo, ká vi-e ɗo lakun-ɛ, lɛ, ì hína ni í víke ri ha̰ mì. Zaɗka nzoɓ vbi rì ɓay lɛ, ì ɓaa ha̰ ni mii: “Ŋgɛrɛmbay ze se síeke,” lɛ, ká zaɗɛ ku hɔy, nzoɓke na a pɔ́ŋ ha rì zɔ̌lke í víke ri ha̰ mì.»
Feke ku na tḭi mini ha̰ ɓay ká Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ká piɛɗke lew ɓáy faa nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzi-ɛ na, ɗo munu ɓáy zaɗɛ. Ɓayke na ze ɗo key: «Ì ɓaa ha̰ nzoɓri ká *Sio̰n* na mii:
“Ì kɔ, mbay ɓaarì na vi ɓa luo-rì vuku.
Ka ɓa nzoɓ siika sùo ya, a kaw tul maasoɓa,
ɓa vu maasoɓa ze ka kaw tul-e.”»
Báyḭi lɛ, leɗ nduoɓal-ɛri zɔl í vǎa ɗaa munu káʼa ɓaa ha ri na. I fa̰a máa maasoɓa ɓáy vi-e na í víke ri. I laɓa maagari ɓari zuɔ tul-ri, lɛ, Zezu hil a kaw ɗi. Ruɔ nzoɓri laɓa maagari ɓari zuɔ faa ká pol-e ɓay haŋa ni ka se tul-e a kál, a nzoɓ ha̰wri laa lɛ, i kuɗ nzaa tɔy vay puuri í laɓa zuɔ faa riɓ riɓ ɓay ɗáake mbay ɓo tul-e.
Báyḭi lɛ, ruɔ nzoɓri ká i se pol Zezu, ɓáy ɓari ká i se fal-ɛ na, i guu fe gǔrum gǔrum ɓáy nzaa-ri ɓa siya mii:
«Hozana! Naa písiri vu bulu Daviɗ!
Ndaɗ ɓay haŋa Ŋgɛrɛwṵru ka sá̰m fe zuɔ tul nzoɓ
ká vi ɓáy riŋ Ŋgɛrɛmbay!
Hozana! Naa písiri Ŋgɛrɛwṵru ká kaw nulue!»
10 Zaɗka Zezu tḭi Zuruzalɛm na báyḭi lɛ, nzoɓri riw bele ká ɓil puɔ na, i se tul kḭ hali hali í ɓaa mii: «Leɗban key na wa̰a, ka ɓa nzoɓ ve lɛ?» 11 Lɛɛ, ruɔ nzoɓri yḭiŋra ɓáy ɓay mii: «Ɓa Zezu, nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru ká uru saa Nazarɛɗ, puo ká kuɗu zaɗ ká Galele.»
Zezu nii nzoɓ fe hieri ká ɓil hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru
(Mrk 11.15-19; Luk 19.45-48; Za̰a 2.13-22)
12 Báyḭi lɛ, Zezu se ɓil mgbaŋ ká *hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru ɗo ɗi a nii nzoɓ ɗáɓ fe híeri ɓáy ɓari ká i se ɗi ɓay híe fe na riw bele. Ka kira tutakra ɓari nzoɓ kṵu kḭ lariri, ɓáy kariŋgaw nzoɓ hie ka̰y bɛɗɛri zuɔ nza̰ri nza̰ri. 13 Falɛ lɛ, ka ɓaa ha ri mii: «Ŋgɛrɛwṵru ɓaa ta-taŋ ká ɓil mbeɗe ɓe mii: “Hul ɓi na i ɗika ɓa hul ɗáa nzaa ɓay kere§.” Roo lɛ, ɓaarì na, ì ɗo fɛ́rɛ ni ɓa pṵy nzoɓ riiɓari!»
14 Lɛɛ, ra̰wri ɓáy nzoɓ kpɛɗɛri, i soro ɓa lakun-ɛ ká ɓil mgbaŋ hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru na, lɛ, ka vaa ri. 15 Roo lɛ, zaɗka *ŋgɛrɛnzoɓ fe poyri ɓáy nzoɓ fére nzoɓri *bol kusol Ziɓri kɔ fe kere káʼa ɗaa, rɔɔ ɓáy leɗri ká i ɗaa fe ɓáy nzaa-ri gǔrum gǔrum ká ɓil mgbaŋ hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru mii: «Hozana! Naa písiri vu bulu Daviɗ» na lɛ, law-ri fa̰a ri ɓamba, 16 ha ri vbi Zezu mii: «Ɓayri ká leɗri ɓaa ku na wa̰a, mù la-laa kḭ zu lɛ?» Lɛɛ, Zezu yḭiŋra ɓáy ɓay ha ri mii: «Mì la-laa na kḭ. Ɓay ká ɗo ɓil mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na wa̰a, ì kḭi ya rɔɓay lɛ woo? Ɓayke ɓaa mii: “Feri ká mù ɗaa na ha̰ leɗri ɓáy leɗ nzaa wa̰nri hɔy kara, i mgbuɗa nzaa-ri í pisi mù*.”»
17 Falɛ ku báyḭi lɛ, Zezu pɔŋ ri a tḭi ká ɓil ŋgɛrɛpuo na, a se Betani a vǎa naa ɗi.
Zezu faɗ puu nzum
(Mrk 11.12-14,20-24)
18 Zezu tḭi tiɓie a yḭ̀i a se ɓa ŋgɛrɛpuo ká Zuruzalɛm. Zaɗkaʼa se faa kɔɓ rɔɓay na, kɔn sɛ ni. 19 Lɛɛ, ka mbi nun-ɛ a kɔ puu nzum mbḭw munu ká ɗo lakun faa a to a se sa̰w-ɛ. Roo lɛ, ka kɔ ɓa vayke hɔy. Báyḭi lɛ, ka ɓaa ha̰ puu nzum na mii: «Ɓo na mù ti líe mbǎa wṵ̌m.» Ká zaɗɛ ku hɔy lɛ, puu nzum na huɔ wǔɔ riw bele.
20 Zaɗka leɗ nduoɓal-ɛri kɔ munu na báyḭi lɛ, tuku ri ha ri kaw yer í vbi ni mii: «Ɗaa mina nda̰w rɔɔ, puu nzum key na huɔ wǔɔ saa zaɗɛ hɔy key lɛ?» 21 Lɛɛ, Zezu yḭiŋra ɓáy ɓay ha ri mii: «Mì ɓaa ha rì ta-taŋ ɓa tusuɛ kḭ: zaɗka ì ɗo ɓáy mbika law, rɔɔ í má̰y ɓay ká ɗi ya lɛ, ì máa ɗáa fe munu ká mì ɗaa ziŋ puu nzum key hɔy ya, roo lɛ, ì máa ɓay ɓáa ha̰ kuo ká ɗo key na mii: “Mu mṵu ɓáy sa̰w-a ká zaɗ ni key a mú zo ɓo maambii,” lɛ, feke na a ɗoko munu na kḭ. 22 Zaɗka ì ɗaa law-rì ɓo tul Ŋgɛrɛwṵru lɛ, feri riw bele ká ì vbi ká ɓil nzaa ɓay kere na, kaʼa ɗáa ha rì.»
Nzoɓ ve ze mbi nzaa ha̰ Zezu ɗaa fe lɛ?
(Mrk 11.27-33; Luk 20.1-8)
23 Zezu se ɓil mgbaŋ ká *hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru ɗo ɗi, a fere nzoɓri fe ká ɗi. Zaɗkaʼa ɗo fére nzoɓri fe na báyḭi lɛ, *ŋgɛrɛnzoɓ fe poyri ɓáy ŋgɛrɛ Ziɓri i soro í vi lakun-ɛ í vbi ni ɓay mii: «A ve ze mbi nzaa ha̰ mù nda̰w rɔɔ mù ɗáake fe niri key lɛ? Mase, nzoɓ ve ze ha̰ mù faake lɛ?» 24 Lɛɛ, Zezu yḭiŋra ɓáy ɓay ha ri mii: «Ɓi kara, mì vbika rì ɓay mbḭw hɔy ɓay kɔ́kɔ nda̰w. Zaɗka ì yḭiŋra ɓáy ɓayke ha̰ mì lɛ, ɓi kara mì kíɛ rì nzoɓ ká mbi nzaa ha̰ mì ɗáake fe niri key na. 25 Ɗáa tul nzoɓri nduo mbii ká Za̰a ɗaa na wa̰a, uru saa luo Ŋgɛrɛwṵru mase, uru saa luo nzoɓri hɔy lɛ?»
Lɛɛ, i tii sa̰w má̰y ɓay ká sakra kḭ mii: «Náa ɓáari mina ro lɛ? Zaɗka náa yḭiŋrari ɓáy ɓay ha̰ ni mii, uru saa luo Ŋgɛrɛwṵru lɛ, a yḭ́i a vbi naari mii, ɓay ḭi nda̰w rɔɔ, náa ɗáari law naari ɓo tul ɓay ká Za̰a ɓaa na ya lɛ? 26 A zaɗka náa ɓaarì mii, uru saa luo nzoɓri lɛ, ruɔ nzoɓri úru í ɗaa so tul naari, ɓay ḭi lɛ, nzoɓri riw bele kɔ Za̰a na ɓa nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru.»
27 Báyḭi lɛ, i yḭiŋra ɓáy ɓay ha̰ Zezu mii: «Ɓuru kɔ ya.» Lɛɛ, ka yḭiŋra ɓáy ɓay ha ri mii: «Munu zu lɛ, nda-ndaɗ! Ɓi hɔy kara, mì ti kíɛ rì nzoɓ ká mbi nzaa ha̰ mì ɗáake fe niri key na ya nda̰w.»
Law ɓay ká se tul leɗri ká siɗi
28 Zezu mbi ɓay rɔɓay a ɓaa mii: «Ì ker mina ze ká ɓil law-rì lɛ? Nzoɓ mbḭw ɗo ɓáy leɗ wa̰rari ɓa siɗi. Báyḭi lɛ, ka ɓaa ha̰ ŋgɛrɛ leɗ na mii: “Vu-i, vuri key na mu se wáa ɓi, ɓo mú vǎa ɗaa peɗ ká ɗi.” 29 Lɛɛ, leɗ na yḭiŋra ɓáy ɓay ha̰ ni mii: “Mì hii ya.” Falɛ lɛ, law-ɛ nzaa ni ha̰ ni suo kér ɓay ɓe, a se wáa na a vǎa ɗaa peɗ ká ɗi.
30 «Báyḭi lɛ, bǎa leɗri na vǎa vbi nzoɓ vbiele na faa mbḭw munu nda̰w. Lɛɛ, leɗ na ɓaa ha̰ bi-ɛ mii: “Mbay ɓi, mì hi-hii, mì séke,” roo lɛ, ka se ya wṵ̌m. 31 Wa̰a, sakra leɗri ká siɗi key na, nzoɓ ha̰a ze ɗaa law hiiya bi-ɛ na lɛ?» Lɛɛ, *ŋgɛrɛnzoɓ fe poyri ɓáy ŋgɛrɛ Ziɓri na, i yḭiŋra ɓáy ɓay ha̰ ni mii: «Ɓa ŋgɛrɛ leɗ.» Báyḭi lɛ, Zezu ɓaa ha ri mii: «Mì ɓaa ha rì ta-taŋ ɓa tusuɛ kḭ: Ŋgɛrɛwṵru tii sa̰w réke mbay ká tul *nzoɓ ya̰aŋa larimbuori ɓáy má̰y ɗáa nun pieri na pola ha rì. 32 Za̰a Batis na vi luo-rì, a fere rì ɗáa fe ká ɗo ɓáy zaɗɛ ká nun Ŋgɛrɛwṵru. Roo lɛ, ì ɗaa law-rì ɓo tul ɓay ɓe na ya. Ɓa nzoɓ ya̰aŋa larimbuori ɓáy má̰y ɗáa nun pieri na ze i ɗaa law-ri ɓo tul ɓay ɓe. A falɛ ká ì kɔ fe ɗáa nzoɓkeri na ku hɔy kara, ì fɛrɛ ɓil law-rì ɓay ɗáa law-rì ɓo tul ɓay ɓe na ya.»
Law ɓay ká se tul nzoɓ peɗri ká law-ri ndaya
(Mrk 12.1-12; Luk 20.9-19)
33 «Ì te suku-rì í láake law ɓay kḭ ro. Ŋgɛrɛnzoɓ wáa mbḭw munu mgba wáa a maa pa̰ra puuri ɗo ɗi, a te kpaŋ gbi gbi kiri ɗi gbuk, a tie luɔ mbḭw ɗo ɗi ɓay ɗúɔke lere puu na, rɔɔ a mbuo fe ga-gaŋ ɗo ɓil wáa ha̰ nzoɓ kɔ́rɔkeri kaw ɗi. Falɛ lɛ, ka pɔŋ peɗke zuɔ nduo nzoɓ peɗkeri káʼa fa̰a ri na, ɓay haŋa ɓo few hóro lere puu na vi lɛ, i wál taa ɓeri a í pɔ́ŋ taa ɓari. Falɛ ku rɔɔ, a zɔl a se varu.
34 «Zaɗka few hóro lereke na vi báyḭi lɛ, nzoɓ wáa na pie leɗ káw ɓeri ɓa luo nzoɓ peɗkeri na ɓay ya̰aŋa lereke ká ɗo ɓay tul-e na. 35 Roo lɛ, nzoɓ peɗkeri na i mgba̰m leɗ káw ɓeri í ndaka nzoɓ mbḭw wɔɓ wɔɓ, í mgba nzoɓ mbḭɛ í i ni, a í vbuku nzoɓ ndeke ɗi sayke ɓáy tisawri í i ni.
36 «Báyḭi lɛ, nzoɓ wáa na pie leɗ káw ɓe taa kḭri kal nzoɓ polari ku rɔɓay. Lɛɛ, nzoɓ peɗkeri na ɗaa ziŋ ri ndaya faa mbḭw munu ká i ɗaa ziŋ nzoɓ polari na ku. 37 Laa lɛ, nzoɓ wáa na pie vi-e kḭ ro ɓa luo-ri; a ker ká ɓil law-ɛ mii, i hḭ́ɛ vu ɓeri na. 38 Roo lɛ, zaɗka nzoɓ peɗkeri na mbi nun-ri í kɔ vu nzoɓ wáa ká se vuku na báyḭi lɛ, i ɓaa ɓay ká sakra kḭ mii: “Ì kɔ, nzoɓ káʼa mgbaka fe pile na zu! Náa séri náa vǎa íri ni, a ɓo náa pɔ́ŋri fe pile na ɓa taa naari.” 39 Ro, í vǎa mgba ni í vbu ni ɓo fal wáa na a í i ni.
40 «A munu ku wa̰a, zaɗka nzoɓ wáa na vi lɛ, fe ḭi nda̰w rɔɔ a ɗáa ziŋ nzoɓ peɗkeri na lɛ?» 41 Lɛɛ, i yḭiŋra ɓáy ɓay ha̰ ni mii: «Kaʼa ika nzoɓ ndayakeri na taŋ kɔ́kɔ nun síe ɓari. Rɔɓay a ya̰aŋa wáa na a ɗaa nduo ndúo nzoɓ kḭri, ɓay haŋa few hóro lereke na vi lɛ, i séke ɓáy taa ɓe na ha̰ ni.»
42 Báyḭi lɛ, Zezu ɓaa ha ri mii: «Ɓay ká ɗo ɓil mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na wa̰a, ì kḭi ya hɔy lɛ?
“Tisaw ká nzoɓ mbúo hulri vbu ɓo ɓisuy na,
yḭ̀i a vi ɓa tisaw kere ká kal tul tisaw ha̰wri pavbaɗ,
a ɓa tisaw tigba̰a hul taa tusuɛke.
Feke ku na ɓa peɗ ɗáa Ŋgɛrɛmbay,
a ɓa fe ká ndaɗ ɓamba ɓay kɔ́kɔ.”
43 «Sa̰wke mini ze, mì ɓaa ha rì ta-taŋ: fe kereri riw bele ká ì ɗǒke í ɓa nzoɓ taa Ŋgɛrɛwṵru na, Ŋgɛrɛwṵru a ya̰aŋa saa nduo-rì a ha̰ sa̰w nzoɓ kḭri ká i ɗáa fe ká ɗo ɓáy zaɗɛ a rii law-ɛ. 44 [Nzoɓ ká lie ɓo tul tisaw key na lɛ, a gur sùo-ɛ ruk ruk. A zaɗka tisaw na ze tɔɗɔ ɓo tul nzoɓ laa lɛ, a rɛ̰ŋ ni rɛ̰nɛnɛ.»]
45 Zaɗka *ŋgɛrɛnzoɓ fe poyri ɓáy *Fariziri laa law ɓayri key ká Zezu ɓaa na ku báyḭi lɛ, i kɔ í ɓaa mii, ka ɓaa ɓay se tul ɓari zu. 46 Ro ze, i nzaa faa ɓay mgbaka ni, roo lɛ, i hḭɛ ruɔ nzoɓri, ɓay ḭi lɛ, ruɔ nzoɓri na i kɔ Zezu ɓa nzoɓ ya̰aŋa ɓay saa nzaa Ŋgɛrɛwṵru.
* 21:5 21.5 Sio̰n na ɓa ŋgɛrɛpuo ká Zuruzalɛm. 21:5 21.5 Zakari 9.9. 21:12 21.12 Lari ká i ɗáake peɗ ká ɓil hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru na, ɓa lari ka ɗo ɓoɗ. Ɓe ze, nzoɓ kṵu kḭ lariri na, peɗ ɓari ɓa kṵu lari ká nzoɓri ɗáake peɗ nam ɓáy nam, ɓáy taa ha̰y ká i ɗáake peɗ ká ɓil hul ka̰ni Ŋgɛrɛwṵru. § 21:13 21.13 Ezay 56.7. * 21:16 21.16 Simri 8.3. 21:33 21.33 Ká zaɗ ni key na, fe ká nzoɓ wáa maa na, Kuori kɔ feke ya. Leɗ Izarayɛlri ze ɗi ɓa vḭye. Ɓa vay fe ká uo a lie goriyo goriyo a ɗo zuɓa ká i ɗi ɓa rezḭn. Ɓa fe pay ɓari ká i sṵ lereke, a í ɗáake him nda̰w. Ká ɓil Mbeɗe Ŋgɛrɛwṵru na, zaɗka i ɓaa ɓay se tul vḭye lɛ, ha̰nɛ ɓa fe ká i maa ɗo ɓil wáa, a ha̰nɛ laa lɛ, ɓa leɗ Izarayɛlri kḭ sùo-ri ká Ŋgɛrɛwṵru kɔ-kɔ́m ɓa tul-ri a hii ɓay haŋa lere ɓari ɗo ɗi. 21:42 21.42 Simri 118.22.