9
Yehu, Isirayila Mangana
Nabi Elise yi nabi keden xili nabi ganla yɛ, a yi a fala a xa, a naxa, “I tagi xidi, i turen tongo. I siga Ramoti taani Galadi yi. I na so mɛnni, i Yehu toma nɛn, Yosafati a diina, Nimisi mamandenna. I sa a tongo a lanfane tagi, i yi a xali a danna konko madunduxina nde kui. I turen tongo, i yi a sa a xunni, i yi a fala a xa, i naxa, ‘Alatala ito nan falaxi, a naxa: N bata i sugandi Isirayila mangan na.’ Na xanbi ra, i banxin dɛɛn nabi, i gi, i nama ti!” Nabi foningen yi siga Ramoti taani Galadi yi. A to so, gali kuntigine yi dɔxi. A yi a fala, a naxa, “Kuntigina, falana n xɔn ma i xa.” Yehu yi a fala a xa, a naxa, “I waxi fala ti feni nde xa nxu yɛ?” Nabiin yi a yabi, a naxa, “I tan, kuntigina.” Yehu yi keli a so banxini, foningen yi turen sa a xunni, a naxa, “Alatala, Isirayilaa Ala ito nan falaxi, a naxa, ‘N bata i sugandi Isirayila mangan na, Alatalaa yamana. I Axabi a denbayaan faxama nɛn, i kanna. N na n ma walikɛne, n ma nabine wunla ɲɔxɔma nɛn Yesabele ra, e nun Alatalaa walikɛne birin wunla. Axabi a denbayaan birin faxama nɛn. Axabi gbeen naxan na, n na a birin naxɔrima nɛn, konyin nun xɔrɔna Isirayila yi. N na Axabi a denbayaan luma nɛn alo Yerobowan ma denbayana, Nebati a diina, e nun Basaa denbayana, Axiyaa diina. 10 Barene Yesabele donma nɛn Yɛsɛreli a bɔxɔni, muxu yo mi taranma na naxan a maluxunma.’ ” Na xanbi ra, foningen yi banxin dɛɛn nabi, a gi.
11 Yehu to mini siga a kanna walikɛne fɛma, e yi a maxɔdin, e naxa, “Nanse ligaxi? Nanfera daxuni ito faxi i fɛma?” Yehu yi e yabi, a naxa, “Ɛ muxu sifani itoe kolon e nun a nɔɛ naxan falɛ.” 12 Koni e yi kankanɲɛ a ma, e naxa, “I wule! Nxu yabi.” A yi a fala e xa, a naxa, “A falan tixi n xa iki nun ikimaan nan na, a naxa, ‘Alatala ito nan falaxi, a naxa: N bata i sugandi Isirayila mangan na.’ ” 13 E birin yi e domane ba e ma mafurɛn, e yi e sa Yehu sanna bun ma tedene ma, e xɔtaan fe, e sɔnxɔ, e naxa, “Yehu nan mangan na!”
Yehu yi Manga Yorami faxa
14 Nayi, Yehu, Yosafati a diina, Nimisi mamandenna, na yi yanfani tɔn Yorami xili ma. Na lixi nɛn Yorami nun Isirayila kaane birin yi Ramoti Galadi makantanma Xasayele yɛɛ ra, Arami mangana. 15 Manga Yorami bata yi xɛtɛ a furene dandandeni Yɛsɛreli taani, Arami kaane a maxɔlɔn naxanye ti, a to yi Xasayele yɛngɛma, Arami mangana. Yehu yi a fala, a naxa, “Xa ɛ waxɔnna na a ra, ɛ nama tin muxu yo yi mini taani siga xibarun nalideni Yɛsɛreli yi.” 16 Yehu yi te a wontoron kui, a yi siga Yɛsɛreli yi, amasɔtɔ Yorami yi saxi mɛnni e nun Yuda manga Axasiya bata yi godo a matodeni.
17 Kantan muxun naxan yi tixi Yɛsɛreli yinna xuntagi, na yi Yehu a ganla to fɛ. A yi a fala, a naxa, “N ganla nde toon fɛ.” Yorami yi a yamari, a naxa, “Soo ragina nde tongo i yi a rasiga e yɛɛ ra e maxɔdindeni xa bɔɲɛsaan na a ra.” 18 Soo ragiin yi siga Yehu yɛɛ ra, a fala Yehu xa, a naxa, “Mangana ito nan falaxi, a naxa, ‘Bɔɲɛsaan na a ra ba?’ ” Yehu yi a yabi, a naxa, “Nanse bɔɲɛsaan na i tan xa? Bira n fɔxɔ ra.” Kantan muxun yi a yɛba Yorami xa, a naxa, “Xɛraan bata siga e fɛma koni a mi fama.” 19 Yorami mɔn yi soo ragi gbɛtɛ rasiga, na yi fa e fɛma, a yi a fala Yehu xa, a naxa, “Mangani ito nan falaxi, a naxa, ‘Bɔɲɛsaan na a ra ba?’ ” Yehu yi a yabi, a naxa, “Nanse bɔɲɛsaan na i tan xa? Bira n fɔxɔ ra.” 20 Kantan muxun yi a yɛba Yorami xa, a naxa, “Xɛraan bata siga e fɛma koni a fan mi fama. Muxuni ito wontoro ragi kiin ligaxi alo Yehu, Nimisi mamandenna, amasɔtɔ a ragima nɛn alo fatɔna.”
21 Nayi, Yorami yi a yamari a e xa a wontoroni tɔn. A to a yitɔn, Isirayila manga Yorami e nun Yuda manga Axasiya, e birin yi siga e wontorone kui Yehu ralandeni. E yi na ralan Naboti Yɛsɛreli kaana a xɛɛn ma. 22 Yorami to Yehu to, a yi a fala a xa, a naxa, “Bɔɲɛsaan na a ra ba?” Yehu yi a yabi, a naxa, “Bɔɲɛsana! I a kolon i nga Yesabele mɔn ala gbɛtɛne batuma e nun a kɔɛrayaan nabama!” 23 Yorami yi soon firifiri, a gi, a fala Axasiya xa, a naxa, “Yanfana, Axasiya!” 24 Koni Yehu yi a xanla tongo a Yorami bun a tungun longonna ra a fari. Xali ma kunla yi sa mini a sondonni, Yorami yi bira a wontoron kui, a faxa. 25 Yehu yi a fala a sofa kuntigin Bidikari xa, a naxa, “A tongo, i sa a woli Naboti Yɛsɛreli kaana xɛɛn ma, i ɲɔxɔ na xɔn ma i tan nun n tan yi soon fari lɔxɔn naxan yi a fafe Axabi fɔxɔ ra, Alatala yi gbaloni ito fala a ma: 26 Alatalaa falan ni ito ra, a naxa, ‘N Naboti nun a diine wunla toxi nɛn xoro, n na i ligama na kii nin xɛɛni ito yi. Alatalaa falan nan na ra!’ Nayi, a tongo i yi a woli ayi xɛɛn ma, fata Alatalaa falan na.”
Yehu yi Axasiya faxa
Taruxune Firinden 22.7-9
27 Yuda manga Axasiya to na to, a yi a gi Beti-Gan kiraan xɔn. Yehu yi a sagatan, a fa a fala a xɛmɛne xa a e fan xa Axasiya faxa. E yi a sɔxɔn a wontoron kui, a yi tema Guri geyaan kiraan xɔn waxatin naxan yi Yibeleyami taan dɛxɔn. Axasiya yi a gi han Megido taani, a sa faxa na. 28 A walikɛne yi a xali wontoron kui Yerusalɛn yi, e a maluxun a bilinganna kui a benbane fɛma Dawudaa Taani. 29 Axasiya bata yi findi mangan na Yuda yi, Axabi a diin Yorami a mangayaan ɲɛɛ fu nun kedendeni.
Yesabele faxa fena
30 Yehu yi so Yɛsɛreli taani. Yesabele to na mɛ, a kalen sa a yɛɛn na, a xunsɛxɛni tɔn, a ti foye soden na. 31 Yehu to yi danguma taan so dɛɛn na, Yesabele yi a fala a xa, a naxa, “I bata fa bɔɲɛ xunbenla ra ba, i tan naxan luxi alo Simiri naxan a kanna faxa?” 32 Yehu yi a yɛɛ rafindi sangansoon foye soden ma, a yi a fala, a naxa, “Nde n tan xɔn? Nde?” Walikɛ firin hanma saxan manga banxini, ne yi e yɛɛ ragodo a ma keli sangansoon kɔɛ ra. 33 Yehu yi a fala ne xa, a naxa, “Ɛ a woli bɔxɔni!” E yi Yesabele woli bɔxɔni, a wunla yi banxin nun soone kasi, Yehu yi a yibutuxun a yɛngɛ so wontoron na. 34 Yehu yi so, a a dɛge, a a min, a yi a fala, a naxa, “Mangana dii tɛmɛn nan yi ɲaxalan dangatɔni ito ra, ɛ a maluxun bɛtɛ.” 35 E siga a maluxundeni, koni e a xun xɔnna nun a sanne nun a yii kuine nan tun to. 36 E xɛtɛ a faladeni Yehu xa. Nayi, Yehu yi a fala, a naxa, “Alatala na nan fala fata Eli ra, a walikɛna, Tisibi kaana, fa fala barene Yesabele suben donma nɛn Yɛsɛreli a xɛɛn ma,* 37 Yesabele binbin luma nɛn xɛɛn ma alo kuruna, nayi muxu yo mi nɔɛ a falɛ, fa fala ‘Yesabele na a ra.’ ”
* 9:36 Na feen mɔn sɛbɛxi Mangane Singen 21.23 kui.