2
Lik’ay ni tay Nebukadnezzar
1 Nga l’agruw e duw nike pilung Nebukadnezzar, me lik’ay.
Ma rib gel e magafan’ ni yib ngak ni bochan e re lik’ay nem ndakiyag ni nge mol.
2 Me pi’ e thin nge yan ngak e pi tamanbey rok, nge pi tamerong, nge pi’in nma pig, nge pi llowan’ ni ngarbad ngar weliyed fan e re lik’ay rok nem. Fa’an rabad ra sak’iygad nga p’eowchen e en ni pilung,
3 me ga’ar ngorad, “Kug tay ba lik’ay ma kug par ni yugu be magafan’ug ngay. Ere gu ba’adag ni nggu nang fan.”
4 Miyad fulweg ngak e en ni pilung ni thin ni Aramaic ni lungurad, “Gur pilung e ngam par ndariy n’umngin nap’an! Mog e lik’ay rom ngomad, ma gamad weliy fan ngom.”
5 Me ga’ar fare pilung ngorad, “Kug t’ar u wun’ug ni nga moged ngog ko mang e gu lik’ay nag mi gimed yog ngog fan. Ma fa’anra dabiyag romed ma bay gog ni ngan popofmed mi ni buthug e naun romed.
6 Machane fa’an gimed ra weliy ngog ko mang e re lik’ay nem nge fan, ma gu ra pi’ bogi tow’ath ngomed ni puluwon, mu gu tolang nagmed. Ere mogned ngog e re lik’ay nem nge fan.”
7 Me lungurad ngak bayay, “Pilung, fa’an ga ra yog ngomad e re lik’ay rom nem, ma aram e gamad ra weliy fan ngom.”
8 Me wa’achar fa en pilung, “Ri arrogon ni gu leamnag! Gimed be guy rogon ni nge n’uw nap’an boch ni ngam leamgad, ya kam guyed nike muduwgil lanin’ug
9 ni fa’anra dab mu weliyed e re lik’ay nem ngog, ma ta’reb rogon e gechig ni bay ni pi’ ngomed ni gimed gubin. Ya ke ta’reb lungumed ni ngam lifithed l’ugunmed ngog nge mada’ ko ngiyal’ ni nggu thiliyeg lanin’ug. Moged ngog fare lik’ay rog, ma aram mu gu nang nin ku rayag romed ni ngam weliged fan ngog.”
10 Me ga’ar fapi tafnow ngak, “Pilung, dariy be’ u fayleng nrayag rok ni nge weliy ngom e tin ni ga ba’adag ni ngam nang. Dariy reb e pilung, ni mus ngak e en nth’abi tolang nge th’abi gel ni ka’ yog ngak e pi tamanbey, nge pi tamerong, nge pi llowan’ rok ni ngar rin’ed ban’en ni er rogon.
11 Pilung, tin ni ga be yog ni nggu rin’ed e rib mo’maw’ ndariy be’ nrayag rok ya kemus ni pi got e rayag rorad, machane darir pired u fithik’ e girdi’.”
12 Me ri damumuw e en ni pilung ngorad ko ren’em me yog ni ngan thang e pogofan rok urngin e pi tafnow rok e en pilung.
13 Ma aram me pi’ e thin ni ngan li’rad ni yad gubin, nib mu’un Daniel ngay nge fapi tafager rok.
Got ni dag ngak Daniel fan fare lik’ay
14 Me yan Daniel ngak Ariok ni pilungen e salthaw nma matanagiy e en ni pilung, ni aram e cha’ nra guy ni fare mathang pogofan e dabisiy ni ngan rin’. I kol ayuw u rogon ni nge non,
15 me fith ngak Ariok ko mangfan fare bugithin ni aram feni gel nike yog e en ni pilung. Aram me yog Ariok ngak Daniel e n’en ke buch.
16 Ka chingiyal’nem me yan Daniel nge wenignag ngak e en pilung ni dab ka’an rin’ e tin keyog, nge yag ni nge weliy ngak e en ni pilung fan fare lik’ay rok.
17 Me sul Daniel nga tafen nge weliy ngak fapi tafager rok, ni aram Hananiah nge Mishael nge Azariah, e n’en kan rin’.
18 Me yog ngorad ni ngar meybilgad ngak Got nu tharmiy nge runguyrad nge dag fare lik’ay ngorad nge fan nge dab ni unegrad ngak fapi tafnow nu Babylon ngan li’rad.
19 Me nep’ min piliyeg e changar rok Daniel nge nang fare lik’ay nge fan, me pining e magaer ngak Got nu tharmiy ni ga’ar:
20 “I Got e ba gonop ma ba gel gelngin!
Ngu’un pining e sorok ngak ni manechibog ko pi chibog.
21 Ya ir e ma gagiyegnag nap’an ban’en nge ngal’an;
I ir e ma pilung nigey me ir e ma chuwegey ko pilung.
I ir e ma pi’ e gonop ngak e girdi’ mma gagiyeg nagrad ngar nanged fan ban’en.
22 Ma yib i dag e pin’en nib to’ar mab mith,
ma manang e n’en ni be par u fithik’ e lumor nib mith;
ya ir e be par u fithik’ e tamilang.
23 Gu be pining e sorok ngom ma gu be liyor ngom, i gur Got rok pi chitamangimad.
Kam pi’ e gonop ngog nge gelngig;
kam fulweg taban e meybil rog
ma kam dag ngomad e n’en ni ngu’ug weliyed ngak e en ni pilung.”
Daniel ni weliy ngak e en ni pilung fare lik’ay nge fan
24 Ma aram me yan Daniel i guy Ariok, ni ir e keyog e pilung ngak ni nge thang e pogofan rok e pi tafanow nu Babylon, me ga’ar Daniel ngak, “Dab mu thang e fan rorad. Mfekeg i yan ngak e en ni pilung nggu weliy ngak fan fare lik’ay rok.”
25 Ka chingiyal’ nem me fek Ariok Daniel i yan nga p’eowchen Nebukadnezzar ni Pilung me ga’ar ngak, “Kug pir’eg ni bagayad fapi kalbus nu Judah e rayag rok ni nge weliy ngom i gur pilung, fan e lik’ay rom.”
26 Me ga’ar e en ni pilung ngak Daniel (ni reb i fithingan e Belteshazzar), “Mog, rayag rom ni ngam weliy ngog e lik’ay rog nge fan?”
27 Me ga’ar Daniel, “Pilung, dariy reb e llowan’ ara ba tamerong ara ba tamanbey ara be’ nma bon ko t’uf nrayag rok ni nge weliy ngom.
28 Machane bay ba Got u tharmiy, nma dag e pin’en nda nnang. Nebukadnezzar ni Pilung, i Got e keyog ngom e n’en ni bay yib i m’ug. Ba’aray fare lik’ay, ni tin ni mu guy ni nap’an ni ga be mol.
29 “Pilung, nap’an ni ga be mol ma ga lik’aynag e tin ni bay nga m’on ni bay fini yib, mi Got, ni ir e ma dag e tin nda nnang e dag ngom e tin ni bay yib i m’ug.
30 Ren’em nda nnang e yib i dag ngog ni gathi bochan e gub gonop ngak e tin kabay e girdi’, machane bochan e ngam nang i gur pilung, fan e lik’ay rom, ma ga nang fan e pin’en ni um leamnag.
31 “Pilung, mu lik’ay ngam guy ba liyos ni ba ga’ nib sak’iy nga p’eowchem, ni be yan ram’en nrib galgal ni yira changar ngay ma rib tamdag ya’an.
32 Ma lolugen e tin th’abi fel’ e gol e ni ngongliy ngay. Ma ngorongoren nge pa’ e ni ngongliy ko silber, ma lukngun nge chagiyen e ni ngongliy ko wasay ni bronze.
33 Ma ay e ni ngongliy ko wasey, ma rifrif u ay e bang e ni ngongliy ko wasey ma bang e ni ngongliy ko but’.
34 Nap’an ni ga be yaliy, me mul ba malang ni ba ga’ u taban bangi war nib tolang ndariy be’ ni math ngay, nge yib i aw nga rifrifen ay fare liyos nni ngongliy ko wasey nge but’, nge tet’ar.
35 Ka chingiyal’nem me muchubu’ fapi wasey, nge fapi but’, nge fapi wasey ni bronze, nge fapi silber, nge fapi gol nge yan i par ni bod e fiyath u daken bangi n’en ni yima gunugunuy wom’ngin e grain riy ko ngal’an e gowel. Me yib i aw e nifeng ngay nge changegnag ni gubin, nde pag buchu’uw i chabungen. Machane me ga’ fare malang nge yan i par nike ngal’ nib burey nike upunguy e fayleng ni ga’ngin.
36 “Aray rogon fare lik’ay rom. Pilung, chiney e aram e nggu weliy fan ngom.
37 I gur Pilung e th’abi ga’ u fithik’ gubin e pilung. I Got nu tharmiy e pilung nigem, me pi’ gelngim me tem ni ngu’um par nib sorom ma yibe ta’fam.
38 I tem ni gur e ngu’um gagiyegnag urngin e yungi n’en ni bay e girdi’ riy u fayleng nge urngin e pi gamanman nge arche’. I gur fare llug nni ngongliy ko gol.
39 Bay yib reb e pilung nga tomrem ngi i gagiyeg, ma gagiyeg ni bay i tay e dabiyag ni nge yan i taw nga rogon e gagiyeg ni um tay, nge mu’ me yib e bin dalip e pilung, ni gagiyeg rok e bod e wasey ni bronze, ni ir e bay i gagiyegnag e fayleng ni polo’.
40 Ma aram e bay yib e bin aningeg e pilung, ni gagiyeg ni bayi tay e bod feni gel e wasey. Rogon nma tet’ar e wasey urngin ban’en nge mu’ me bilig nge bangbang, e aram rogon ni bayi tet’ar me pirdi’iy urngin e pi gagiyeg ni i tay e pi pilung ni yad ba m’on rok.
41 Ma ku mu guy ni rifrif u ay nge bugul i ay e bang e ni ngongliy ko but’ ma bang e ni ngongliy ko wasey. Fan e ren’em e ra yan i aw ni ta’reb e nam ma l’agruw e pilung ni bay riy ni be gagiyeg. Bayi par ni bang ko re gagiyeg nem e bod gelngin e wasey, ni bochan e kan athkuy e wasey nge but’.
42 Ma bugul i ay, ni bang e wasey ma bang e but’ e be yip’ fan nre nam nem e bayi par nib gel bang riy, ma ba waer bang.
43 Ma kum guy ni kani athkuy e wasey nge but’. Fan e biney e pi’in nma gagiyeg e bay ra guyed rogon ni nge ta’reb e tabinaw rorad u daken e mabgol ni bay ur ted, machane dabiyag ni ngar pired ni yad ba chayem, ni bod rogon ndabiyag ni nge chagil e wasey nge but’.
44 Ngiyal’ ni bayi gagiyeg e pi pilung nem, e aram e bayi sunumeg Got nu tharmiy reb e gagiyeg ndariy e rofen nra mus. Ma binem e gagiyeg e dariy be’ nra gel ngay bi’id, machane bayi thirif u but’ urngin e pi pilung nem nge gagiyeg ni yad be tay me mang fa birok e gagiyeg e i par ndariy n’umngin nap’an.
45 Mu guy faram ba malang ni mul u taban bangi war nib tolang ndariy be’ ni math ngay, nge rogon ni yib i aw ko fare liyos nni ngongliy ko wasey, nge wasey ni bronze, nge but’, nge silber, nge gol. Pilung, i Got ni ir e ba th’abi ga’ e be yog ngom e n’en ni bay nga m’on ni bay yib i m’ug. Kug weliy ngom e lik’ay rom, ma fan ni kug weliy ngom e rib riyul’.”
Fare pilung ni pi’ puluwon Daniel
46 Me paraw Nebukadnezzar ni Pilung u p’eowchen Daniel nga but’ me yog ni ngan maligach ngak Daniel, ni aram e ngan pi’ ba gamanman ni maligach, mu ku ni urfiy e incense.
47 Me ga’ar e en ni pilung ngak, “Got rom e ir e th’abi ga’ u fithik’ urngin e pi got, me ir e SOMOL rok e pi pilung, me ir e ma dag e pin’en ni bay nda nnang, ni bochan e ke yag rom ni ngam weliy fan e ren’ey ni ban’en nda nnang.”
48 Ma aram me tay Daniel nga reb e liw nib tolang, me pi’ e tow’ath ngak ni pire’ ma rib fel’ me tay ni nge mil fan e nug nu Babylon ngak, me tay ni ir lolugen urngin e pi tafnow rok e en pilung.
49 Me wenig Daniel ngak e en ni pilung min tay Shadrak nge Meshak nge Abednego ni ngu’ur gagiyeg niged e nug nu Babylon; me par Daniel u tafen e en ni pilung.