BABYOR NI
2 KINGS
Murung’agen e Re Ke Babyor Ney
Kaen ni l’agruw e babyor ni Kings e yib i ul ul ko gini mus e kaen ni m’on e Kings riy. Re ke babyor ney e l’agruw guruy. Guruy ni ta’reb e murung’agen l’agruw i gil’ilungun e pilung nge taw nga nap’an ni mul yu Samaria me math lungun e pilung ko ley ni lel’och e nam ko duw ni 722 (B. C.) nga m’on ndawori yib Kristus. Ma guruy ni l’agruw e murung’agen yu Judah u nap’an ni kan kol e ley ni lel’och e nam ni kanog yu Israel ngay, nge yib i taw ko ngiyal’ ni kol Nebukadnezzar ni Pilung nu Babylonia yu Jerusalem nge gothgothey u lan e duw ni 586 (B. C.) nga m’on ndawori yib Kristus. Ma tungun e re ke babyor ney e murung’agen Gedaliah ni tay yu Babylonia ni nge Governor u Judah ni bugulipa’rad. Ma ku bay riy murung’agen Jehoyakin nu Judah nni pag u kalbus u Babylonia.
Urngin e pi gafgow ney e yib ni bochan e da i yul’yul’, mda i pagan’, ara toer e pi pilung nge girdi’ nu Israel ngu Judah ngak Got. Jerusalem nni buthug nge girdi’ nu Judah nni fekrad nga wuru’ e nam ni ka ra kalbusgad aram reb e riya’ ni ir tapgin e thil ko yafos ni tay e girdi’ rok Got.
Re profet nib gilbuguwan ko ke babyor ney ni kaen ni l’agruw e Kings e Elisa, ni yan nga luwan Elijah.
Gathon e Re Ke Babyor ney
Fare nam ni gil’ilungun ta’ab Pilung nni Kuweg 1:1—17:41
a. Profet Elisa 1:1—8:15
b. Pi Pilung nu Judah nge Israel 8:16—17:4
c. Yu Samaria nni Kol 17:5–41
Gil’ilungun e Pilung nu Judah 18:1—25:30
a. Hezekiah nge taw ku Josiah 18:1—21:26
b. Gagiyeg rok Josiah 22:1—23:30
c. Tin tomur e pilung nu Judah 23:31—24:20
d. Jerusalem nni Kol 25:1–30
1
I Elijah nge Ahaziah ni Pilung
1 Tomuren nike yim’ i Ahab ni Pilung nu Israel me togopluw fare nam nu Moab ngak yu Israel.
2 Ahaziah ni Pilung nu Israel e mul u daken e naun rok nga but’ u Samaria nge maad’ad nib gel. Ma aram me l’oeg boch e tamal’og ni ngar fithed lanyan’ Baalzebub, ni got rok fare binaw nu Ekron u Filistia, ni nge nangfan ko ku ra gol fa dangay.
3 Machane me yog ba engel rok SOMOL ngak Elijah, ni fare profet nu Tishbe, ni nge yan i mda’nag fapi tamal’og rok Ahaziah ni Pilung nge fithrad, ni nge ga’ar, “Mangfan ni gimed be yan ni ngam fithed laniyan’ Baalzebub, ni got nu Ekron? Mogned, bochan e gimed be leamnag ndariy e got u Israel?
4 Mogned ngak e en ni pilung ni be ga’ar SOMOL, ‘Dab kum gol ko pi mad’ad rom nir; bay mum’!’ ”
Me rin’ Elijah ni bod ni keyog SOMOL ngak ni nge rin’,
5 me sul fapi tamal’og ngak e en ni pilung. Me fithrad, ni ga’ar, “Mangfan ni kam sulod?”
6 Mar fulweged, ni lungurad, “Ke yib be’ nib mo’on i mda’nagmad me yog ngomad ni nggu sulod nggogned ngom ni be ga’ar SOMOL ngom, ‘Mangfan ni ga be l’oeg e pi tamal’og ni ngar fithed laniyan’ Baalzebub, ni got nu Ekron? Mog, bochan e ga be leamnag ndariy e got u Israel? Dab kum gol ko re mad’ad rom nir; bay mum’!’ ”
7 Me fith fare pilung, ni ga’ar, “Bu uw rogon ya’an e re mo’on nir?”
8 Mar fulweged ni lungurad, “Ke chuw ngab mad nib n’uw nni ngongliy ko keru’ e gamanman ni kan m’ag bangi leed ni keru’ e gamanman ngay.”
“Ir Elijah!” tolulnag fare pilung.
9 Ma aram me l’oeg reb e tolang ko salthaw nib mu’un wugem e salthaw ngak ni ngranod ra feked Elijah. Me pir’eg fare tolang ko salthaw i Elijah nike par nga but’ u daken e ted me ga’ar ngak, “Fare Girdi’ rok Got, be ga’ar e en ni pilung e nga mub nga pe’ning.”
10 Me fulweg Elijah, ni ga’ar, “Fa’anra gag e girdi’ rok Got, ma nge yib e nifiy u lang nga but’ nge thang e fan rom nge pi salthaw rom!” Ma ka ngiyal’nem me yib e nifiy nga but’ nge thang e fan rok fare tolang nge pi salthaw rok.
11 Miki l’oeg fare pilung reb e tolang ko salthaw bayay ni kub mu’un wugem e pumo’on ngak, ngranod nga talang me lungurad ngak Elijah, “Girdi’ rok Got, be ga’ar e en ni pilung nga mub nga pe’ening ni kachiney!”
12 Me fulweg Elijah, ni ga’ar, “Fa’anra gag e girdi’ rok Got, ma nge yib e nifiy u lang nga but’ nge thang e fan rom nge pi salthaw rom!” Ma ka ngiyal’nem me yib e nifiy rok Got nga but’ nge thang e fan rok fare tolang nge pi salthaw rok.
13 Miki l’oeg bayay fare pilung reb e tolang nge wugem e salthaw. Me yan nga talang ko fare gi ted me yan i ragbug nga but u p’eowchen Elijah, me wenig, ni be ga’ar, “Fare girdi’ rok Got, mu runguyeg nge pi salthaw rog. Dab mu thang e fan romad!
14 Fa galnem e tolang nge pi salthaw rorow e li’rad e nifiy ni yib u tharmiy; machane wenig ngom mu runguyeg!”
15 Me ga’ar fare engel rok SOMOL ngak Elijah, “Mu’un ngak nga pe’ening, ma dab mu rus.” Ma aram me un Elijah ngak fare tolang nge yan ngak fare pilung
16 me ga’ar ngak, “Ba’aray e n’en ni be yog SOMOL: ‘Bochan e kam l’oeg e pi tamal’og ni ngranod ra fithed laniyan’ Baalzebub, ni fare got nu Ekron — ni gowa dariy e got u lan yu Israel ni ngam fith lanyan’ — dab kum fos; bay mum’!’ ”
17 Me yim’ Ahaziah, ni bod nike yog SOMOL u l’ugun Elijah. Ma dariy e pumo’on ni fak Ahaziah, ere Joram nib mo’on ni walagen e yan nga luwan nge mang pilung u lane re duw ni l’agruw ko gagiyeg rok Jehoram nib mo’on ni fak Jehoshaphat ni Pilung nu Judah.
18 Gubin e tin kabay ni rin’ Ahaziah ni Pilung e kan yoloy ngalan e babyor ni Chepin e Pilung nu Israel kakrom.