18
Hezekiah ni Pilung nu Judah
(2 Kronicles 29:1–2; 31:1)
1 U lan e duw ni dalip ko gagiyeg rok Hoshea ni Pilung nu Israel nib mo’on ni fak Elah, me mang Hezekiah e pilung nu Judah nib mo’on ni fak Ahaz
2 ni rliw’ nge lal e duw yangren, me yog e thin u Jerusalem ni rliw’ nge mereb e duw. Chitinngin e Abijah, ni be’ ni bpin ni fak Zekariah.
3 Me falwok ko tin i rin’ David ni Pilung ni ga’ rok kakrom, i rin’ e tin nib m’agan’ SOMOL ngay.
4 I gathay fa yungi tagil’ e meybil rok e pi’in ndar nanged SOMOL, me t’ar fapi yu raba’ i malang nga but’ me th’ab nga but’ fapi liyos ni ya’an fare got ni bpin i Asherah. Miki tet’ar nge yuchiyang fare ya’an e porchoyog ni bronze ni ngongliy Moses, min tunguy Nehushtan ngay. Ma kakrom nge mada’ ko ngiyal’nem e ma urfiy e girdi’ nu Israel e pi incense ni yad be tayfan.
5 Me Hezekiah e pagan’ ngak SOMOL, ni Got nu Israel; ma dakiyag reb e pilung nga Judah ni bod ir, ni tin yad m’on rok fa tin i yib nga tomuren.
6 Ba yul’yul’ ngak SOMOL ma dariy bangyal’ nde fol rok, ya ri i ayuweg urngin e tin ke tay SOMOL chiylen ngak Moses.
7 Ere SOMOL e immoy rok, ma gubin ban’en ni ngongliy me yan ni aw ni bfel’ rogon. Me togopluw ngak fare pilung nu Assyria ni de m’ing ngak.
8 Me gel ngak e pi Filistine nge wodmang u lan e gin ni yad ma par riy, ni tabab ko bin nth’abi achig e binaw me yan ni mada’ ko bin nth’abi ga’ e binaw, nib mu’un yu Gaza ngay nge yungi binaw nib liyeg.
Yu Samaria ni waer ko mael
9 Me yan i taw ko bin aningeg e duw nike pilung Hezekiah u Judah, ma nga medlip e duw nike pilung Hoshea u Israel, ni be’ nib mo’on ni fak Elah, me fek Shalmaneser ni Pilung nu Assyria e mael nga Israel nge m’ag e mael ko binaw nu Samaria.
10 Dalip e duw ni mael nga Samaria mfini kol; ngiyal’nem e nga nel’ e duw nike pilung Hezekiah, ma nga mereb e duw nike pilung Hoshea.
11 Me fek fare pilung nu Assyria e girdi’ nu Israel nga Assyria ni kalbus, me yan i tay boch i yad ko binaw nu Halah, me tay boch i yad nib chugur ko lul’ ni Habor ko nug nu Gozan, me tay boch i yad ko pi binaw ni bay u lan yu Media.
12 Samaria e waer ko mael ni bochan e da i fol e girdi’ nu Israel rok SOMOL ni Got rorad, ya ra th’abed fare m’ag ni ngongliy u thilrad, ma da ku ra folgad u urngin fapi motochiyel ni pi’ Moses ni tapigpig rok SOMOL. Da ur motoyilgad ngay ma da ur folgad riy.
Sennakerib, ni Pilung nu Assyria, ni mael ngak yu Jerusalem
(2 Kronicles 32:1–19; Isaiah 36:1–22)
13 U lan e bin ragag nge aningeg e duw nike pilung Hezekiah, me m’ag Sennakerib ni Pilung nu Assyria e mael ko fapi binaw nu Judah, ni ka ni yororiy ni fan ko mael, nge kol.
14 Me pi’ Hezekiah ni Pilung nu Judah e thin nge yan ngak Sennakerib ni bay u Lakish ni ga’ar, “I gag e gub kireb; wenig ngom mu chuweg e salthaw rom u daken e nam rog, mu gu pi’ ngom e tin gra yog ngog ni nggu pi’ ngom.” Me yog fare pilung ni nge pi’ Hezekiah ragag e ton e silber nge ta’reb e ton e gol ngak.
15 Me pi’ Hezekiah ngak urngin e silber ni bay u tempel nge urngin e silber ni bay ko gin yima chibgiliy e silber riy u tafen e pilung;
16 ma ki fathiy e gol ko pi mab ko tempel, nge gol ni ir e gabdiy ko ren u langan e pi mab ko tempel, me pi’ ngak Sennakerib.
17 Me l’oeg fare pilung nu Assyria barba’ i salthaw nib ga’ u Lakish ngranod nga Jerusalem ni ngar maelgad ngak Hezekiah, ni be gafaliyrad dalip i pilungen e salthaw nib tolang. Fa’anra tawgad nga Jerusalem, miyad par ko fare pa’ i kanawo’ u to’oben fa gin’en ni yima wechwechnag e mad riy ni yu mbul, nib chugur ko fare wol’ e lul’ ni yib ko fare lipath ni ba’ nga tolang.
18 Miyad pi’ e thin nge yan ngak Hezekiah ni Pilung ni nge yib ngorad, me l’oeg Hezekiah dalip e pi tolang ko salthaw rok ni ngranod ngorad, ni aram Eliakim ni fak Hilkiah ni ir e bmil fan tafen e pilung ngak, nge Shebna ni ir e tayol u tafen e pilung, nge Joah ni fak Asaf nma chibgiliy babyoren ban’en u tafen e pilung.
19 Bagayad fapi pilungen e salthaw nu Assyrian e yog ngorad ni fare pilung e ba’adag ni nge nang ko mang e ke pagan’ i Hezekiah ngay.
20 Ma be yog ni be ga’ar, “Gimed be finey ni thin e ta’reb rogon nga gelngin e salthaw fa rayag ni nge gonopiy rogon e mael? Mini’ e gimed be finey nra aywegmed ngam tagopluwgad ngak yu Assyria?
21 Yu Egypt? Yu Egypt e bod ba ley i ro’uy ni yima sog ngay, ra m’ing me rog nga pa’med. Ara’rogon Farao ni Pilung nu Egypt nib pagan’ e girdi’ ngak.”
22 Miki ul ul fapi pilungen e salthaw nu Assyrian ngar ga’argad, “Ma ra lungumed e SOMOL ni Got romed e ir e be pagan’med ngak, ma gathi ir faram fare Got ni kirebnag Hezekiah fapi altar rok ni bay ko fapi burey? Me ir e yog ngak yu Judah nge yu Jerusalem ni kemus ni fare altar ni bay u Jerusalem e ngar meybilgad riy.
23 Mogned ngak Hezekiah ni lungumed, ba’aray rogon ni nggog ngom u fithingan e pilung rog nu Assyria: Bay gu pi’ l’agruw biyu’ e os ngom ni fa’anra bay aram urngin e pumo’on rom ni ngranod riy.
24 Dabi chuchugur rogmew e bin th’abi sobut’ u fithik’ pilungen e salthaw nu Assyria, ma kam leamnag ni nge pi’ yu Egypt e chariot ngom nge girdi’ ni nge yan riy!
25 Gabe leamnag nikug mael ko nam rom kug kirebnag nde ayuwegneg SOMOL? I SOMOL e ir e yog ngog ni nggu mael ko nam rom nggu kirebnag.”
26 Me ga’ar Eliakim nge Shebna nge Joah ngak fare pilungen e salthaw, “Wenig ngom, mu non ngomad nthin ni Aramaic. Ya gamad ra nang fan; ma dab mu non ni thin ni Hebrew, ya urngin e girdi’ ni bay u daken e yoror ko binaw e yad be motoyil.”
27 Me ga’ar fare pilungen e salthaw nu Assyria, “Gimed be finey ma yigo’ gimed nge pilung romed e ke l’ogeg e pilung nu Assyria ni nggog e pi thin ney ngam rung’aged? Dangay, ya ngku gu weliy ngak e girdi’ ni kar pired nga but’ u daken e yoror ko binaw, ni yad bod gimed nike mudugil ni bay ra ked t’ayrad miyad unum e garmam’ rorad.”
28 Me sak’iy me tolul ni be non ni thin ni Hebrew ni be ga’ar, “Mu telmed ko thin nike yog fare pilung nu Assyria!
29 Dab mpaged Hezekiah nge ban nagmed, ya dabiyag rok ni nge ayuwegmed u pa’ag.
30 Ma dab mpaged nge tay ir ngomed ni ngam toergad ngak SOMOL. Dab mu leam niged nra ayuwegmed SOMOL nge dabi pag e salthaw nu Assyria ngar feked e binaw romed.
31 Dab mu telmed ngak Hezekiah. Emperor nu Assyria e be yog ngomed ni ngam chuwgad u lan e binaw romed ngam pi’ed gimed nga pa’ ni aram e kam weniggad, ya yira pagmed ngam unumed wom’ngin e grape ko grape ni fi’imed, nge wom’ngin e fig ni fi’imed, nge ran u luwed romed
32 nge mada’ ko ngiyal’ ni nge fekmed e pilung nu Assyria nga reb e nam ni bod e biromed e nam, ni bay e woldug ni grape riy ni yima ngongliy nge yib e wayin riy, ma bay e woldug ni wheat ni yima ngongliy e flowa ngay; ya ba nam ni bay e woldug ni olive, nge gapgep ni yib ko olive, nge honey. Fa’anra mu rin’ed e tin keyog ma dabiyag ni ngam m’ad. Dab mpaged Hezekiah nge ban nagmed ngam leam niged ni SOMOL e bayi ayuwegmed.
33 Gur bay reb e got u reb e nam ni ka’a yigi ayuweg e birok e nam u pa’ e pilung nu Assyria?
34 Bu uw e pi got nu Hamath ngu Arpad? Bu uw e kan nu Sefarvaim, ngu Hena, ngu Ivvah? Dariy bagayad nike ayuweg yu Samaria faram, fa?
35 Gur bay reb e got u fithik’ urngin e kan ko pi nam ni yag rok ni nge ayuweg e nam rok u pa’ e pilung nu Assyria? Ere uw rogon ni gimed be leamnag ni nge ayuweg SOMOL yu Jerusalem?”
36 Me par e girdi’ ni kar th’abed gulungrad, ni bod rogon nike yog Hezekiah ni Pilung ngorad, ndab rogned ta’ab bugithin.
37 Me guchthuy Eliakim nge Shebna nge Joah e mad rorad ni bochan e kari kireban’rad, miyad yan nga rogned ngak Hezekiah ni Pilung e thin nike yog fare pilungen e salthaw nu Assyria.