5
(Lc. 6:20-23)
Chi guná Jesús irate de bnietqui, bieepny quia tuby dany ax guriny ruy. Chiy bdxasaa de xpɨnny ruy ax guzulo caliuuny laadeb raipny laadeb:
—Xíclabaa de bniety ni racbee dec rquiinpacdeb guelgucné xte Dios, te pur ziálddeb rut canabeeny.
’Xíclabaa de bniety ni nuu nalas, te pur Dios cuzaclaazny laadeb.
’Xíclabaa de ni nadolaaz, te pur scáadeb guɨchliu ni gunii Dios ideedny laadeb.
’Xíclabaa de ni zecpacza chi rldiaan bniety o chi rdxáza bniety nis ziy zéed gan gúndeb zec ni rnabee Dios, te pur laany gacnény laadeb par gúndeb zec ni rdxalaazny.
’Xíclabaa de ni rlaslaaz saa bnietni, te pur ziyza slaslaaz Dios laadeb.
’Xíclabaa de ni nania nez lo Dios, te pur laadebɨy iniádeb laany.
’Xíclabaa de bniety ni run pur ibány naldiulaaz cun de saa bnietni, te pur laadebɨy idialádeb de lliin Dios.
10 ’Xíclabaa de bniety ni cadeed guelzii xte iralote ni runné bɨny laadeb pur ni cayundeb zec ni rnabee Dios, te pur laadeb ziálddeb rut canabeeny.
11 ’Xíclabaat, chi rgué bɨny lot, chi rniideb de mal diidx laat ne chi rcuaquiadeb laat iralote dixú pur ni nát xpɨnnia. 12 Gulchuzaclaaz ne gulsaclaaz, te pur quesentiand nasaa ná ni iguaad Dios laat llayabaa ne laat nántɨ dec ziytiziac baandeb contrɨ de profet gulal ni beed lo guɨchliu anste que laat.
(Mr. 9:50; Lc. 14:34-35)
13 ’Laat nát zec zed lo guɨchliuré. Per belati ibicá ni nallini, ¿xólesa ibíi gacllini stuby? Aquɨtru xi illiútini, irɨɨchtislani ax chaapy bniety quiani.
14 ’Ne laazactɨ nát bieeny par bniety guɨchliu. Laat nát zec tuby guɨdx ni ná yaa quia tuby dany ax quɨt xo igaatstini. 15 Niclɨza quɨt rcaguiti tuby linternɨ par suubɨy niguét tuby cajón sino que rzuubɨy yaa rut izieenniy par irate de ni nuu laniuu. 16 Ziyzaquɨy laat, gulgaany pur ibánytɨ zacru nez lo de bniety te par chi iniádeb de cos güen ni cayuntɨ, ax iniideb de diidx zaac pur Xtadtɨ Dios ni rbez llayabaa.
17 ’Quɨt gúntit xgab dec nare zelda par idzɨcaa ley tuby lad, ley ni bdeed Dios Moisés o de cosza ni bseed de profet de bniety, te pur nare zelda par gúna cumplirni ne par gacbeet xi zeloni. 18 Rguixtiia lot nidooldxa yabaa ne guɨchliu nitlo que ibicá tuby punt o tuby letrɨza xte ley sino que axtisy gac irate ni ná par gac. 19 Pur ningui, bniety ni quɨt gún tuby de mandamient ni zéed lo leyqui masquɨpacza belati rlilob nalozy ná mandamientqui ne ziyza belati rseedbɨ de bniety gúndeb ziy, ax laab gacbɨ ni gulliaaza sac rut canabee Dios. Per bniety ni run irate de mandamient ni zéed lo leyqui ne rseedzacbɨ de bniety gún cumplirni, laab gacbɨ tuby de ni mazru sac rut canabee Dios. 20 Ningui rguixtiia lot dec belati laat quɨt ibánytɨ güenru que de maistrɨ ni nán ley ne de fariseu ax quɨt xo yáldtit rut canabee Dios.
(Lc. 12:57-59)
21 ’Laat nántɨ dec gucdixtee lo de to xpɨngul gulaltɨ: “Quɨt quinxútiu bniety, te pur ni quinxú bniety ziáldbɨ castigu.” 22 Per nare rniia laat tutix ni rdxichné saa bnietni ziáldzacbɨ castigu, ne ni gaipy saa bnietni de mal diidx amazru castiguroo yáldbɨ, chiy ni gúntepac despresy saa bnietni zec tuby cos ni quɨt illiú ax ziáldbɨ lo bal xte infiernɨ.
23 ’Pur ningui, belati zéniuu tuby gun o xirullziruza lo bcuu xte Dios ne chiy chanelaazu dec nuu ni rdxichníu, 24 ax bsáanzic gun xtenu ruy. Chiy nidootellga güetíily diidx zaac cun bniety ni rdxichníu, chiyru azelee yaicquiu isáanu gun xtenu lo bcuu xte Dios.
25 ’Belati chúu ni gún demand liú gudíily diidx zaac cun laab lalzi nuuru tiamp, par quɨt gúnbɨ entriagu liú lo juez. Te pur belati idzɨniu lo juez, chiy juezqui gún entriagu liú lo de policía par chalduudeb liú láani lizguiib. 26 Ne nare rniia liú dec quɨtga xo idiiatiu láani lizguiib axtisy quilliu irate ni inii juez liú.
27 ’Laat nántɨ dec lo ley rnii: “Quɨt gaptiu stuby nguiu o stuby gunaa.” 28 Per nare rniia laat tutix ni gún mal xgab chi iniáb tuby gunaa, cun ziy abaanbɨ duld nez láanbɨ pur gunaaqui.
29 ’Belati lagac bsloo lad naldí rgugueu liú par gúnu duld, güenru guléeni bzáaldni zit. Te pur mazru güen initiu tuby bsloo xlat ni initiu iduibte tɨɨxiu chia infiernɨ. 30 Ne belati lagac tuby lad noo lad naldí run runu duld, btiiuni chiy bzáaldni zit. Te pur mazru güen initiu tuby lad noo xlat ni initiu iduibte tɨɨxiu chia infiernɨ.
(Mt. 19:9; Mr. 10:11-12; Lc. 16:18)
31 ’Ziyza abindiagtɨ: “Tutix ni ldáa chialni, ná par iniáb gacchuu guiits dec aguláadeb.” 32 Per nare rniia laat nguiu ni ldáa chialni ne belati gati pur napti chialbɨ stuby nguiu, ax lagacquɨ laab cayunbɨ gap chialbɨ stuby nguiu. Ne nguiu ni guchnaa tuby gunaa ni teste guláa chialni, duldiy cayunbɨ.
33 ’Ziyza gucdixtee lo de to xpɨngul gulaltɨ: “Ná par gúnu cumplir zec chi xi abaaniu jurar ideedu o gúnzacu par Dios.” 34 Per nare rniia laat quɨt xi purti ná par gúntɨ jurar. Quɨt gúntit jurar pur llayabaa te pur ruy rbez Dios, 35 niclɨza pur lo guɨchliu, te pur lo guɨchliu ná rut rzu de niiny. Quɨt gúntit jurar pur Jerusalén te pur ruy ná ladx Rey ni mazru rnabee. 36 Niclɨza pur lagac quiat quɨt gúntit jurar, te pur niclɨ tuby guichquiat quɨt xo gúntit nguits o ngasza. 37 Güenru cun gulnii “Ɨɨ́” o “Quɨty”, te pur iraizru ni iniit ax pur bɨndxab azéediy.
(Lc. 6:27-36)
38 ’Laat aguuza chi bindiagtɨ: “Ni cuée bsloo, guléeza bslongui. Chiy ni cuée laiyu, guléeza laiguiy.” 39 Per nare rniia laat: Quɨt idzɨ́ɨtit mal pur mal, belati tu chia loo lad naldí, bsaan su chiab stuby lad. 40 Belati chúu ni tildné liú par icáab xcamilliu, bsaan su chanéb né xchamarru. 41 Ne belati gúndeb juers liú guu tuby cos par saniungui tuby kilómetro, ax guzanéngui tiop kilómetro. 42 Tutix ni inaab liú xirullzi, bdeedni. Ne quɨt gunyachtiu zec chi xi rguinlaa bniety loo.
43 ’Ziyza guu chi abindiagtɨ: “Bcaaz ni rcaaz liú, chiy bdxichné ni rdxichné liú.” 44 Per nare rniia laat: Gulcaaz ni rdxichné laat, gulganldee quia de ni rgudé laat. Gulgac güen cun de ni rdxichné laat, gulnaab lo Dios pur de ni runné xi runné laat ne pur de ni rzunald laat par mal. 45 Te ziy xquel gactɨ lliin Xtadnɨ Dios ni rbez llayabaa, te pur laany rsaanny rldieny gubidx xtenny par de bniety ni ná güen ne par de ni ná mal, ne rguaadzacny nisguia par de ni nabány zec ni riáld ne par de ni quɨt nabány zec ni riáld. 46 Te pur belati rcaaztɨ púrzi de ni rcaaz laat, ¿xílesa icáat lo Dios ziy? Te pur axt de ni run cobrɨ xte impuest run ziy. 47 Ne belati púrzi de ni rcaaztɨ ininét, ax xíteete güenti quɨt cayuntit, te pur axt de bɨny ni quɨt rumbeeti Dios run ziy. 48 Pur ningui, gulgaany pur gactɨ bɨnzaac, zec ni ná Xtadnɨ Dios ni rbez llayabaa.