12
Jesús‑ni anke xxana ka sá reyaka leri'i
(Mr. 2:23–3:6; Lc. 6:1-11)
1 La'aniagaba nuha dia Jesús‑ni ritebie lhe'e ka xuxtila se'e itúba ka daka niha la sá tti reyaka le ka benne Israel‑ni. Ka benne rudhetinieha nna chi ugwetti bituinke, nianna uduloke richekuke iki ttu chupa ka xuxtilaha nna roke benneha.
2 Tti bilani ka fariseo‑ni nu ruin ka benneha, nianna tti rákana Jesús‑ni:
―¡Biyúruga! Ka nu rudhetinlu‑ni ruinlakana nu labí ga'anna uinri'i lhe'e ka sá atti reyaka leri'i.
3 Jesús‑ni nna bekabie gekani, ree:
―¿Si labí chi belabale lo ka yetsi ge Tata Do Yebáha ata rigixxi'a bí ben David‑ni itupa lenie ka benne se'e lenieha tti bituinkeha?
4 Laaba ganna David‑ni gwatta'abie lhe'e yotu ge Tata Do Yebáha nna gwaxxíe ka yettaxtila sia niha, kini uto lanie ka benne se'e lenieha, delába ka yettaxtila ka nu chi riesike akake sun tteba ge Tata Do Yebáha, ka nu labí ga'anna goe lhe nigaba ka benne se'e lenieha lhe, sinuki sunruba ka bixxudiha gwa ga'anna gokana benneha.
5 ¿Si abittugaba chi belabale lo bia bennabi bodha'an Tata Do Yebáha len Moisés‑ni ata rigixxi'a deki labí dika kwen ka benne sina tti risia ka sá eyaka leri'i? Ttaka ka bixxudiha ribenbakana lhe'e yotuha meskiba la sáha ankana la sá reyaka leri'i nna labí rujakana yua ge nu ruinkanaha.
6 Ttaka neti ria le, nii du ttu benne xxenirula ra lebie tti yotuha.
7 Ganna ttixka lebi'i rite denle bí diani nu ra Tata Do Yebáha lo ka yetsi geeha, tti ree: “Neti raka lasia satua lele ka benne, laa rakaga lasia uttile ka nimala kini utele úna kia.” Ganna ttixka lebi'i rite denle nuní, la'ania nna abittula rusiale iki ka benne abittu ruin tulha.
8 Kumu neti benne daya yebáha, netiba ankaa xxana ka sá reyaka leri'i. De nuha nna gwa teeba lo neda kia innía bixa dika uinri'i lhe'e ka sá reyaka leri'i.
9 Bedába Jesús niha nna ute'e lhe'e yo'o ata rudheti ka benne Israel‑ni ka tisa ge Tata Do Yebáha.
10 Lhe'e yo'oha re ttu benne daa yatti ttu lha'a nábie. Nianna unnaba tisakana Jesús‑ni, rákane:
―¿Si gwa ga'anaba eyoinri'i ttu benne rani la sá reyaka leri'i?
Aníha rákane kumu regila lekani bixa usiakana ikie.
11 Labie nna bekabie gekani, ree:
―Ganna ttixka ttúle du ttu neru gele nna iginni nuha lhe'e ttu yiela inda la sá tti reyaka leri'i, ¿laaba ganna teeki ebeale neruha lhe'e yielaha meskiba la sáha ankana sá tti reyaka leri'i?
12 ¿Laaba ganna adírula daka ttu benne attichula ttu neru? Laxkala gwa ga'anaba uinri'i ttu nu tse lhe'e ka sá tti reyaka leri'i.
13 Nianna tti ree benne biyú daa yatti neeha:
―¡Belhí nálu!
Benneha nna belhí tteba nábie nna beyaka tteba nuha; beyakabana atti tteba anka attu lha'a neeha.
14 Ttaka ka fariseo‑ni tti beriakana lhe'e yo'oha nna udulo ttebakana regila lekani gaxasina uinkana kini uttikana Jesús‑ni.
Tata Do Yebáha bekwebie Jesús‑ni kini ixúe lo sina gebie
15 Tti chi bina Jesús‑ni ge nu rulha le ka fariseo‑ni udhakakane, nianna bedá ttebe niha, nna deyye attu ta subi. Aníha‑ba danalha ixe juisiru ka benne nna reyonie iyába ka benne raniha.
16 Nianna bedha'an tsitsie, rabie ka benneha:
―Anuttu nu kixxi'enle kia.
17 Aníoka kini gwado tisa ge nu unne profeta Isaías‑ni tti utixxi'e nu ra Tata Do Yebáha, tti ree:
18 Nii chi du ttu benne ixúti lo sina kia.
Benne‑ni nuní chi bekwea kini ixútie.
Lee nuní rakati gee lhe ru'u lasia nu runie lhe.
Neti ku'a Espíritu kia‑ni latie,
labie nna tsekie kixxi'anie iyába ka benne se'e lhe'e ka yiesi se'e itúba yiesi lo yu‑ni, kixxi'anie ke gasina unia ki saría tsena ke.
19 Benneha labí uttilha ro'e len ka benne, nigaba tsekie innebie idisa.
Nuttugaba nu iyieninna tsi'e lo ka neda‑na.
20 Benneha labí utse'e looe ka benne abittu ra tsitsi leke,
lhe nigaba labí bixa udhake ka benne chi ratú leke.
Aníha unie axtaliba kini dhaabie aka iyá nu anka tse itúba yiesi lo yu‑ni.
21 La'ania nna iyá xeaba ka benne se'e yiesi lo yu‑ni uxxen leke gebie.
Rusiakana iki Jesús‑ni deki rixúnie Beelzebú‑ni kini rebeabie ka espíritu xxegwi lati ka benne
(Mr. 3:20-30; Lc. 11:14-23; 12:10)
22 Ttu chupa ka benne bisinke ata du Jesús‑ni, cheke ttu benne xua loe lhe anke biría de yu'u espíritu xxegwi latie. Lee nna gwa beyoinbe benneha, laxkala gwa belábin benneha lhe gwa bennebe lhe.
23 Iyába ka benne bebanabakanie tti bilákanie nu benieha, nianna tti ra luesike:
―¿Si laaba nubiyú du‑niba nuha ankana nu datiana David‑ni?
24 Ttaka tti biyienin ka fariseo‑ni nu ra ka benneha, nianna tti rákana:
―Nubiyú‑ni, Beelzebú nu anka xxana ka espíritu xxegwiha‑ba rixuin nuní kini ridaana rebeana ka espíritu xxegwi yu'u lati ka benne.
25 Ttaka kumu Jesús‑ni gwa rite dábanie nu rulaba lekaniha, nianna tti ree kana:
―Ganna ka benne se'e lhe'e ttu yiesi se'e la'ake de ritilha len luesike, la'ania nna yiesiha tse'e looba nuha lhe ganna ka benne se'e lhe'e ttu yo'o se'e la'ake de ritilha len luesike, la'ania nna labíru uchía ka benneha tse'eke lhe'e yo'oha.
26 Anágaba nu xxegwiha, ganna ttixka la labana ebeana ka luesi xxegwi‑niha, la'ania nna chiba tse'e la'a len luesi ka nuha. Ganna aníha uinkana, la'ania nna, ¿galasina aka ge nu xxegwiha innabiaruna ganna?
27 Lebi'i rale deki neti rixúti xxana ka espíritu xxegwiha ki rebeaya ka espíritu xxegwi yu'u lati ka benne, ganna aníha runia nna ka benne rudhetinle‑na nna, ¿si nu xxegwiha‑gaba rixúkinna kini rebeakana ka espíritu xxegwi yu'u lati ka benne? Ganna ka nuná innákana labí rixúkinna nu xxegwiha, la'ania nna lebi'i ruinba lele, labí lii nu rale‑na.
28 Ttaka kumu neti Espíritu ge Tata Do Yebáha‑ba rixúti ki rebeaya ka espíritu xxegwi yu'u lati ka benne, nuha runna liina deki chiba bisia Tata Do Yebáha len lebi'i kini innabie le.
29 ’Ttibanka ttu ubana, ¿gasina ga'ana lhe'e lisi ttu nubiyú ankana tipa ki lhanana ka nu se'e lhe'e lisi nuha? ¿Laaba ganna lade'axa udaxxuna nubiyú anka tipaha nna uxxikana nuha? Aníha‑ruba nna ki dhaana lhanana ka nu se'e lhe'e lisi nuha.
30 ’Laxkala nu abittu du lenna netiha, nuha rigu'uba ni'ani neti nna nu abittu rute náni len netiha ki ottupatu ka benne lo neda ge Tata Do Yebáha, nuha urio lálana ka benneha.
31 ’De nuha nna ria le: Tata Do Yebáha gwadíbe elha xen lasi ge iyába tulha ruin ka benne lhe ge iyába nu satsa rinneke lhe, ttaka ganna inne satsake ge Espíritu geeha, ka benneha labí elha xen lasi geke gatta.
32 Nuxaba benne ganna inneke kuake bala'ana kia, neti benne daya yebáha, ka benneha gwaxúba elha xen lasi geke, ttaka ka benne inne satsake ge Espíritu ge Tata Do Yebáha, ka benneha labí elha xen lasi geke gatta, ni yiesi lo yu ata se'eri'i nnanna, nigaba ata esinri'i nu si daa.
33 ’Ganna ttu ya xixxi anka tsena, la'ania nna tsegaba anka nu xixxi utena nna ganna ttu ya xixxi abíba anka tsena, la'ania nna abígaba tse anka nu xixxi utena. Kumu ka yaga‑na, ukare'aba nu xixxi ribia lokinna, runna liina gasina ankakana.
34 ¡Aalexa nu ruin satsa! Lebi'i ankale ttiba ka belha‑na. ¿Gasina aka gele innele nu anka tse, ki lebi'i nu ruin satsaba ankale? Kumu nu re lhe'e lastobale, nuha‑ba riria ro'ole rinnele.
35 Kumu benne re tse leeha rinnebe nu tse reba lhe'e lastobie, nna nu re satsa leniha nna rinnegaba nuha nu satsa reba lhe'e lastoni.
36 Ttaka neti ria le, ganna chi bisia sá uin Tata Do Yebáha elhuxtisi ge ka benne, la'ania ge iyába ka tisa a ixú unnekeha, kixxi'ake.
37 Kumu benneha‑ba unie elhuxtisi ge iyá nu unneke: ganna unneke tisa tse nna gwa saría tsegabana ke nna ganna unneke tisa satsa nna ibixxi iginnibake.
Rinnabakana len Jesús‑ni unie ttu milagru
(Lc. 11:29-32)
38 Ttu chupa ka fariseo‑ni lhe ttu chupa ka nu rule'ekinna ka benne nu ra lo bia bennabi bodha'an Moisés‑ni rákana Jesús‑ni:
―Maestru, ri'itu raka letu ilentu uinlu bixa ttu milagru kini ula'a deki gwalí Tata Do Yebáha udhelhe lu.
39 Lee nna bekabie gekani, ree:
―Lebi'i ka nu ruin satsa se'e nnanna lhe chi rudhá ikile Tata Do Yebáha nna riala lele attu nu subi, lebi'i rinnabale kini ula'ania le ttu bixa milagru, ttaka labíru bixa attu milagru ula'ania le, sunruba luesi nu gwate Jonás benne uke profeta ge Tata Do Yebáha, sunruba luesi nuha gula'ania le.
40 Kumu ttiba gwate Jonás‑ni uyu'una lhe'e belha bartoha tsunna ubisa lhe tsunna ela lhe, anágaba neti benne daya yebáha, tsunna ubisa lhe tsunna elagaba tsu'a lhi'u yuha.
41 Ganna chi isia sá uin Tata Do Yebáha elhuxtisi ge ka benne se'e yiesi lo yu‑ni, la'ania ka benne use'e lhe'esi Nínive‑ni eyadhake lo elhuttiha nna ukinnike ka benne se'e nnanna. Kumu ka benneha gwa bodúbana ke nna bodaxxuke neda ge Tata Do Yebáha tti biyienkanie ka tisa utixxi'a Jonás‑ni. Nnanna nna nii du ttu benne xxenirula ra lebie tti Jonás‑ni nna a ria lele gebie.
42 Anágaba nuila unnabiana ka yiesi se'e daka Sabá, ganna chi isia sá uin Tata Do Yebáha elhuxtisi ge ka benne se'e yiesi lo yu‑ni, nuha eyadhagabana lo elhuttiha nna ukinnigabana ka benne se'e nnanna. Kumu lana idittuli dana nna betedo nagani ge elha rieni upa Salomón‑ni. Nnanna nna nii du ttu benne xxenirula ra lebie tti Salomón‑ni.
43 ’Ttixka ttu espíritu satsa reriana lati ttu benne nna rekibana lo yu bisiha regilana ata eyaka leni, ttaka tti abittuba raxxakana,
44 nianna rana: “Eyekichilaa eya'aya lisia ata biriayaha.” Tti besinnaha nna gwaxxakana benne beriana latieha, chi doe anke attiba ttu yo'o chi luba ra lhe'eni lhe chi yapa te xea lhe'eni lhe.
45 Nianna tti tsiana taxxína a gasi ka espíritu xxegwi ka nu satsarula ruinkana tti lana, nianna tti ga'akana tsu'ukana lati benneha. Benneha nna adírula satsa unie attichula tti benie sisi'a tteha. Aníha‑gaba sate ka nu ruin satsa se'e nnanna.
Nan ge Jesús‑ni lhe ka betsieha lhe raka leke inne lenke Jesús‑ni
(Mr. 3:31-35; Lc. 8:19-21)
46 Laka du Jesús‑ni rinnebie len ka benne saa lhe'e yo'oha, nan geeha lhe ka betsieha lhe se'eke lali'a ge yo'oha nna raka leke inne lenke bie.
47 Ttu benne du niha nna gwattixxi'anie Jesús‑ni, ree bie:
―Nan geluha lhe ka betsiluha lhe raka leke inne lenke lu. Neke se'e ro'o yo'o‑ni.
48 Lee nna bekabie ge benne gwattixxi'a, ree benneha:
―¿Núnna anka nan kia lhe núnna anka ka betsia lhe?
49 Nianna tti bele'e Jesús‑ni ka benne rudhetinieha nna ree:
―Ka benne se'e nii nuní ankake nan kia lhe betsia lhe,
50 kumu nuxaba benne ganna runie nu ru'u le Tata kia do yebáha, benneha nuha anke betsia lhe danaa lhe nan kia lhe.