22
Jesús‑ni rigixxi'abie ge ka nu biyaxikana kini tse'ekana dha'a
Jesús‑ni rodolise attu libe ka nu loni ge ka bixxudiha lhe ka fariseo‑ni lhe. Benie ki utte dákana bí diani nu raka lebie kixxi'anie kanaha, nianna tti ree:
―Tata Do Yebáha, tti rinnabie ka benne, elha rinnabia geeha raxxína na len nu ben ttu nu rinnabia ge ttu yiesi tti benna dha'a ge xi'in biyúniha. Nianna tti udhelhana ka nu riben lo sina geniha ki tsia ka nuha salisakana ka nu chi biyaxi ki tse'ekana dha'aha, ttaka ka nuha nna labí uka lekani tsiakana. Nianna tti bededhelhana adíru ka nu riben lo sina geniha attu libe nna rana ka nuha: “Aní gwaligasi ka nu biyaxikana tse'ekana dha'aha: chiba tee tse elho lhe chiba bettia ka ku'una kia ka nu rixen xxattaha. Iyába chi tee tse. Gwaltá kini tse'eri'i dha'a.” Ttaka ka nuha labí betabikinna ge nu rinnabiaha. Birialakana diakana: ttúna birialana diana gwelanni ka yu geniha, attuna nna birialana diana ata rutto'onaha, adí ka nuha nna bedaxxulakana ka nu riben lo sina ge nu rinnabiaha nna uyalakana ka nuha nna axtaba bettikana kana. Nu rinnabiaha nna yalhá bisa'a xxattinna. Nianna udhelha ttebana ka soldadu geniha ki gwatse'e lookana ka nu ben elhuttiha lhe gwadokana gi yiesi gekaniha lhe. Nianna rana adí ka nu riben lo sina geniha: “Chiba tee tse elho ge dha'a‑ni, ttaka ka nu biyaxi ki tse'ekana dha'a‑ni, delo ni'a ge nu benkanaha nna labí elha ralhakana tse'ekana nii. Nnanna nna gwaltsia ata raka kurusi ka neda‑na nna gwaligaxi iyába ka benne eti'ale, gwaligasi ke itake ki goke.” 10 Ka nu riben lo sina geniha nna biria ttebakana lo ka nedaha nna gwattupabakana iyába ka benne gwaxxakabakana: sila ka benne ruin tse lhe sila ka benne ruin satsa lhe. Aníha uka nna bisá tíba benne lhe'e yo'o ata raka dha'aha.
11 ’Tti uta'a nu rinnabiaha ki ilenna ka nu chi biyaxi dha'aha, niha bilenna do ttu nubiyú labí nukuna xo ge dha'a. 12 Nianna tti rana nuha: “Betsi to, ¿gasina uka uta'alu nii ki labí nukulu xo ge dha'a?” Ttaka nuha nna siiba ukana, labí bekabina. 13 Nianna rana ka nu riben sina geniha: “Gwaluxxiga ka ni'ani lhe gwaluxxiga ka náni lhe, nna gwaludelha na ro'o yo'o‑na ata anka chulha‑na. Naa kwesina lhe goniba lo layani lhe.”
14 Nianna tti ra Jesús‑ni:
―Kumu ixeba ka benne raxi Tata Do Yebáha, ttaka nna ttu chuparubake rukwebie ki akake gebie.
¿Si teeki kixa ka benne belhiu len César nu rinnabia ge Roma‑ni?
(Mr. 12:13-17; Lc. 20:20-26)
15 Nianna tti deyya ka fariseo‑ni nna unne len luesikani gasina uinkana ki ibixxini Jesús‑ni bixa innábie kini aníha nna dhaakana ukinnikane. 16 Nianna tti udhelhakana ka nu rudhetikinnaha, itupa len ka nuha ka nu tákana Herodes nu rinnabiaha. Udhelhakana ka nuha kini gákana Jesús‑ni:
―Maestru, ri'itu yutu deki lu ankalu ttu benne rinnelu nu ankaba gwalí lhe rule'ebinlu ka benne neda ge Tata Do Yebáha attiba ankaba geni. Labí retabinlu ge nu inná ka benne, kumu labí rulannilu ttixa ankake. 17 Nnanna nna unáchu, ¿si gwa ga'anaba kixari'i belhiu nu daa lori'i kixari'i len César nu rinnabia xeniha, o abittuba ak?
18 Ttaka Jesús‑ni nna ute dábanie nu rulha lekani uinkanaha, nianna tti ree kana:
―¡Aalexa ka nu delo tisaba rinnaba tisale! ¿Beaka ruinle kini ichekua nna ibixxiti bixa innía? 19 Gwalule'e sanga belhiu rigixari'i‑na.
Nianna bele'ekinne ttu denario. 20 Nianna tti unnaba tise, ree kana:
―¿Nú lo nuní du lo belhiu‑ni lhe nú lá nuní dia xani'a nuní lhe?
21 Lakana nna bekabikana, rákana:
―Lá César nu rinnabiaha‑ba nuní.
Nianna ree kana:
―Ganna aníha nna gwalugweba César‑ni nu anka geni nna Tata Do Yebáha nna gwalugwegabe nu ankaba gebie.
22 Tti biyienkinna nu rabie kanaha nna bebanabakinna nna niha‑ba bedúkane nna deyyakana.
Ka saduceo‑ni rinnaba tisakana Jesús‑ni ganna gwalí reyaka ben ka benne chi uttiha
(Mr. 12:18-27; Lc. 20:27-40)
23 La sáha‑gaba bisin ka saduceo‑ni ata du Jesús‑ni. Ka nuha rákana deki labí reyaka ben ka benne chi uttiha. Nianna rákane:
24 ―Maestru, Moisés‑ni bodha'ane, ree: “Ganna ttu nubiyú chi betsá náni, nianna gattina nna anúba xi'inni aka len nuila geniha, la'ania nna teeki edí betsiniha nuila bidabiha kini ka xi'inni aka len nuilaha nna eyakakana ttisidiba xi'in benne chi uttiha.” 25 Ganna aníha anka nna ttibanka ri'itu udo ttu benne getu use'e gasi ka betsie. Benne xxeniha betsába nee len nuila geeha, ttaka uttibe nna lanú xi'inie bodha'ane. Nuilaha nna beya'anbana kini edína attu betsieha. 26 Aníha‑gaba gwate betsie nu berupaha lhe nu beyonnaha lhe. Aníha‑ba gwateke nna ni beyába iyába gasi betsike utti. 27 Iki de nuha nna uttigaba nuilaha. 28 Nianna, ganna chi bisia sá eyaka ben ka benne chi uttiha, ¿núla nuila geke aka nuilaha, ki iyába gasike udo lenke nuha?
29 Jesús‑ni nna bekabie gekani, ree:
―Lebi'i rinittibale nu gweala rale, kumu de labí yule nu ra lo ka yetsi ge Tata Do Yebáha lhe labí yule deki tsitsiba ra lebie lhe. 30 Kumu tti eyaka ben ka benne chi uttiha, nuila lhe nubiyú lhe labíru dina otsá ná ka benneha, nigaba uketike ka xi'inkeha lhe. Eyakabake attiba ka anjeli se'e yebáha 31 nna ge nu rale ganna gwalí reyaka ben ka benne chi uttiha, neti upeya le, ¿si lagwa chi belabale nu ra lo ka yetsi ge Tata Do Yebáha, tti ree: 32 “Neti ankaa Diosi ge Abraham‑ni lhe ge Isaac‑ni lhe ge Jacob‑ni lhe”? Laxkala Tata Do Yebáha labí anke Diosi ge ka benne chi uttiha, labie ankalee Diosi ge ka benne anka bani.
33 Tti biyienin ka benne se'e niha nu ra Jesús‑ni, yalhá bebanakanie ge nu rule'enie keha.
De lo iyá ka tisa bodha'an Tata Do Yebáha, ¿nú ka nuha rakaru doelha udori'i tisa geni?
(Mr. 12:28-34)
34 Ka fariseo‑ni, tti binakana deki bose'e siiba Jesús‑ni ka saduceo‑ni, nianna bottupa tteba luesikani. 35 Ttu ka fariseo nu rule'enna ka benne nu ra lo bia bennabi bodha'an Tata Do Yebáha len Moisés‑ni, de ruinna ku'una Jesús‑ni prueba, nianna rane:
36 ―Maestru, ¿nú ka tisa bodha'an Tata Do Yebáha lo bia bennabi‑na rakaru doelha udori'i tisa geni?
37 Jesús‑ni nna ree na:
―“Akinlu ge Tata Do Yebaa benne anka Xxanaluha itú iki itú lelu.” 38 Nuní nu lade'a tte rakaru doelha uinri'i. 39 Nu berupaha nna ankagabana attiba nuní, rana: “Akinlu ge attu benne atti tteba rakabin gelu.” 40 Ge ixpa ka tisa‑ni rudaxxu ni'a iyá nu ra lo bia bennabi bodha'an Tata Do Yebáha len Moisés‑ni lhe rudaxxu ni'a nu ra lo ka yetsi bodha'an ka profetaha lhe.
David‑ni uke xutto Cristuha
(Mr. 12:35-37; Lc. 20:41-44)
41 Laka tupa ka fariseo‑ni, nna unnaba tisa Jesús‑ni kana, ree kana:
42 ―¿Bí rakinle ge benne anke Cristuha? ¿Nú uka xutto benneha?
Lakana nna rákana:
―David‑niba xa.
43 Nianna ree kana:
―Ganna David‑ni ukana xutto Cristuha nna, ¿beakala tti yu'u Espíritu ge Tata Do Yebáha latini nna rálana deki Cristuha anke Xxanani? Kumu David‑ni rana:
44 Aní ra Tata Do Yebáha tti rulise Cristu benne runie neti mandaduha:
“Utá udo daka ná ben kia.
Niiba dholu axtaliba ganna chi bese'a ka nu abittu raka uyúkana lu, kini ulealu ikikani.”
45 Ki ganna David‑ni daneruna Cristuha, ¿galasina nna rálana benneha: “Lu ankalu benne ruinlu neti mandadu”?
46 Niba ttú ka fariseo‑ni a uka gekani ekabikana ge nu ra Jesús‑ni nna debá la sáha nna ni ttúkana labíru beyaxakinna innaba tisakane ge attu bixa.