7
Ulonzi wa Stefano
1 Mkulu wa Wakulu wose wa Nhambiko kamuuza, “Mbuli ino kweli?”
2 Stefano kalonga, “Ndugu zangu na tata zangu, nhegelezeni nie, Mulungu wa yenzi kamulawila muhenga wetu Ablaham viyakalile Mesopotamia yang'hali hanahamila muisi ya Halani.
3 Mulungu kamulongela, ‘Ilawe isi yako na lukolo lwako, uchole hana iisi yondanikulagusile.’
4 Avo Ablaham kasegela kulawa muisi ya Kaldayo na kuchola kukala Halani. Tataake viyadanganhike, Mulungu kamsegeza na kumgala kuna iisi ino yumkala mweye sambi.
5 Hano Mulungu hamgwelele Ablaham uhazi hata mgulu umwe wa isi. Ila Mulungu keka kilagano na heyo kamba heyo na lukolo lwake lose londalwize wogweleligwa isi ija hata kamba kipigiti kija Ablaham kakala kabule mwana.
6 Mulungu kamulongela vino, ‘Lukolo lwako lokala ukazi wa uhenza kuisi ya wanhu wayagwe, na wotendigwa kuwa nyakadala na kugazwa milao mia nne.’
7 Mulungu kalonga, ‘Noisuna isi ija yondaiwasang'hanize hewo kamba nyakadala, na ikwisha wosegela kulawa muisi ija na kunitambikila nie hano.’
8 Abaho, Mulungu kamgwaa Ablaham lagano da kumbi. Avo Ablaham kamulela Isaka, abaho, kamwingiza kumbi mdizua da nane, na Isaka kamulela Yakobo, na Yakobo kawalela waja longo dimwe na wabili, wahenga zetu.
9 “Kwavija wana wa Yakobo wakala wamonela migongo Usufu, avo wamguza kamba nyakadala kuna iisi ya Misili. Ila Mulungu kakala na heyo,
10 avo kamkombola kulawa mmigayo yake yose. Kamgwelela ng'hungwe na kumtenda yawe munhu yatogoligwe hameso ga Falao, mndewa wa Misili, avo kamtenda yawe mkulu wa Misili na ng'anda yose ya Falao.
11 Abaho, nzala mpamanho iigubika isi yose ya Misili na Kanaani, nzala igalile mgayo mkulu, na tata zetu hawadahile kupata vakuja.
12 Yakobo viyahulike kamba kukala na vakuja kuna iisi ya Misili, kawatuma wanage, tata zetu, wachole Misili mmwanza wao wa ichanduso.
13 Mmwanza wao wa ikabili, Usufu kaitambula ha wandugu zake, na Falao kalutanga mulango wa Usufu.
14 Abaho, Usufu kawatuma wasenga wachole kumkema tataake Yakobo na lukolo lwake lose, na mheta yao ikala malongo saba na watano.
15 Abaho, Yakobo kachola Misili, ako heyo na tata zetu kuwadanganhikile.
16 Ng'huli zao zibwezigwa Shekemu na kwikigwa muna dipanga diyagulile Ablaham kulawa mwa wana wa Hamoli muisi ya Shekemu na mheta ya hela.
17 “Kipigiti cha Mulungu kukivikiza kilagano chake ha Ablaham vikikwenhuke, mheta ya wanhu zetu muisi ya Misili yongezeka ng'hani.
18 Abaho, mndewa iyagwe yakalile hamtangile Usufu kawa mtawala wa isi ya Misili.
19 Kawekila mizundo na kuwatendela gehile wahenga zetu na kawashulutiza wavase ving'hele vao giladi vidanganhike.
20 Kino kicho kipigiti chayavumbuke Musa, heyo kakala mwana yanogile ng'hani. Mkipigiti cha milenge midatu kaleligwa mng'anda ya tataake.
21 Viyalavigwe hanze, mndele wa Falao kamsola na kumulela kamba mwanage.
22 Musa kakala yafundizwe ng'hungwe zose za Wamisili, na kakala na udaho mkulonga na mzisang'hano.
23 “Musa viyakalile na milao malongo mane, kalamula yachole kuwatembelela wandugu zake Waislaeli yone vija viwakalile wotendigwa.
24 Kamona imwe wa Waislaeli kotendeligwa ukengemeno na Mmisili, avo kamgombela ija yakalile yotendeligwa ukengemeno, abaho, kam'bwelezela ija Mmisili na kumkoma.
25 Musa kagiza ndugu zake wovitanga kamba Mulungu kamgala heyo kwiza kuwakombola hewo, ila hawavitangile.
26 Zua da ikabili keza ha Waislaeli wayagwe wakalile wogomba, kageza kuwalumba, yolonga, ‘Mweye mwa wandugu, habali mulonda kuilumiza wenyego kwa wenyego?’
27 Ila ija yakalile yomtendela ukaini miyage kamkunhiza Musa kumgwazo na kulonga, ‘Yalihi yakutendile gweye uwe mndewa na mulamula wetu?
28 Kolonda kung'homa nie kamba vuumkomile ija Mmisili mayo?’
29 Musa viyahulike vija, kakimbilila muisi ya Midiani, ako kuyakalile ukazi wa uhenza, na ako kapata wana wabili wakimbigalo.
30 “Viibitile milao malongo mane, msenga wa Mulungu wa kuulanga kamulawilila Musa mkitutua kikwaka mkiwala behi na Gongo da Sinai.
31 Viyagawene gano kakanganya ng'hani mmeso gake, kakwenhuka behi yalole goya, kahulika dizwi da Mndewa,
32 ‘Nie iyo Mulungu wa watata zako, Mulungu wa Ablaham, Isaka, na Yakobo.’ Musa kagudema kuno yokona bwembwe na hagendelele kulola mwanza uyagwe.
33 Abaho, Mndewa kamulongela, ‘Vula ng'hwabasa zako, kwavija hanhu aho hawimile ha hanhu hang'alile.
34 Kweli niwona ukaini uwotendelwa wanhu zangu muisi ya Misili. Niwahulika vija vowogugumila, avo nihumuluka giladi niwakombole. Avo niza nikutume ubweleganye Misili.’
35 “Ino iyo Musa iija wamulemile mkulonga mbuli zino, ‘Yalihi yakutendile gweye kuwa mndewa na mulamula?’ Katumigwa na Mulungu mwenyego yawe mndewa na mkombola wao kubitila msenga wa Mulungu wa kuulanga yamulawilile mkitutua.
36 Kawalava Waislaeli muisi ya Misili, na mmilao malongo mane kotenda mbuli za mkanganyo na vilaguso muisi ya Misili na kuna Ibahali Indung'hu na muluwala.
37 Ino iyo Musa ayo yawalongele Waislaeli, ‘Mulungu kowenulila muhokozi kulawa mwa wanhu zenu kamba viyeninule nie.’
38 Heyo iyo yakalile na mting'hano wa wanhu wa Islaeli muluwala. Kakala na wahenga zetu kipigiti msenga wa Mulungu wa kuulanga viyalongile nayo hana Idigongo da Sinai, kazibokela mbuli zili na ugima na kutugwelela tweye.
39 “Wahenga zetu walema kumtegeleza, avo wamsung'hiza kumgwazo, na mmioyo yao wakala wabweleganye Misili.
40 Avo wamulongela Haloni, ‘Tutendele mizimu yondaitulongoze kwavija Musa yatulongoze kulawa muisi ya Misili hatuvitanga gamulawilile.’
41 Kipigiti kija watenda wegu dilingile na mwanang'ombe. Wamulavila nhosa na kutenda lusona wokidumba kija kitendigwe na makono gao.
42 Ila Mulungu kawaleka na kuwatenda wachole kutambikila zua, mulenge, na nhondo kamba vija viyandikigwe muna ikitabu cha wahokozi,
‘Mweye wanhu wa Islaeli!
Hana zua mweye mundavile nhosa na kunyhinjila wang'onyo
milao malongo mane vumkalile kuluwala?
Bule! Hamtendile hivo.
43 Mkala mtembela kuno mpapile hema ya mulungu wenu Moleki,
na nhondo ya mulungu wenu Lefani,
miwegu imuitendile giladi muitambikile.
Avo nowahamizila mchole kuisi ya kutali kubanza Babeli.’
44 “Wahenga zetu wakala na hema da usindila muluwala. Itendigwa kamba Mulungu viyamulongele Musa kamba vija viyalagusiligwe.
45 Viwadibokele hema dija kulawa ha watata zao, watata zetu kuno wolongozwa na Yoshua, wengila nayo kipigiti viwaisolile iisi ya Wamhazi Mulungu yaawawingile haulongozi wao. Isigala muisi mbaka kipigiti cha Daudi,
46 ayo yageligwe bazi da Mulungu na kupula yamzengele ng'anda Mulungu wa Yakobo.
47 Ila Selemani iyo yaizengile ng'anda ya Mulungu.
48 “Ila Mulungu Mkulu Ng'hani hakala mng'anda izengigwe na wanhu, kamba muhokozi viyolonga,
49 ‘Mndewa kolonga, Ulanga kicho kigoda changu cha undewa,
na isi kicho kigoda cha kwikila magulu gangu.
Ng'anda ya vilihi yondamunizengele nie?
Ama kwahi hondauwe ukazi wangu?
50 Sio mkono wangu utendile vinhu vino vose?’
51 “Mweye wanhu muli na singo ndala, mulekile kwingila kumbi mmioyo yenu na mmagwiti genu, mazua gose mom'bamilila Loho wa Mulungu kamba wahenga zenu viwatendile!
52 Muhokozi yalihi hagazigwe na wahenga zenu? Wawakoma hata waja wahokole kwiza kwa Munhu Yalibule Uzenzeleganye. Na mweye mmuhonza na kumkoma.
53 Mweye wenyego iwo m'bokele lagizo kulawa ha wasenga wa Mulungu wa kuulanga, na hata ivo hamdigogile!”
Stefano Kotoigwa Mabwe
54 Viwahulike mbuli zino, wona lusango ng'hani na kumgegedulila meno gao Stefano.
55 Ila Stefano, kuno yamemile Loho wa Mulungu, kalola uchana kuulanga kayona yenzi ya Mulungu na Yesu yemile kumkono wa ukulume wa Mulungu.
56 Kalonga, “Lola, nokona ulanga uvuguka na Mwana wa Munhu kema kumkono wa ukulume wa Mulungu!”
57 Viwahulike gano, waziwa magwiti gao na kuguta nyangi ng'hani, na wose hamoja wam'vamhila,
58 wamkwekwesa wamulava hanze ya idiwambo na kusonga kumtoa na mabwe. Kipigiti kikija, wasindila weka vivalo vao hamagulu ga mmhale imwe yakemigwe Sauli.
59 Viwakalile womtoa, Stefano katambika yolonga, “Mndewa Yesu, ibokele loho yangu.”
60 Abaho, kafugama mavindi na kwinula dizwi yolonga, “Mndewa, sambiuwapetele kilozo kino.” Viyalongile vino, kadanganhika.