6
Mbuza ya Zua da Mhumulo
(Mat. 12:1-8; Mlk. 2:23-28)
1 Yesu kakala yotembela muna imigunda ya ngano Mdizua dimwe da Mhumulo. Wanahina zake wasonga kufyola zisota za gamakungwi ga ngano, wagafigisa mmakono gao, ikwisha waja zinzele.
2 Mafalisayo wayagwe wamuuza, “Habali motenda gagomeswe kutendigwa Mdizua da Mhumulo?”
3 Yesu kawedika kawalongela, “Hamsomile kija chayatendile Daudi kipigiti heyo na wayage viwakalile na nzala?
4 Kengila mdihema da Mulungu, kaija imikate ilavigwe nhosa ha Mulungu, na iyagwe kawagwelela wayage. Vinhu vikalile vigomeswe Mmalagizo getu kudigwa na munhu yoyose ila wakulu wa nhambiko weiyeka.”
5 Yesu kamambukiza mkulonga, “Nie, Mwana wa Munhu, nene Mndewa wa Zua da Mhumulo.”
Munhu Yali na Mkono Uholole
(Mat. 12:9-14; Mlk. 3:1-6)
6 Zua diyagwe da Mhumulo Yesu kengila mng'anda ya nhambiko na kufundiza. Kukala na munhu yaholole mkono wake wa ukulume.
7 Mafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa wakala wozahila kilamso cha kumtagusila Yesu, avo wamulola ng'hani wone kamba kohonya Mdizua da Mhumulo.
8 Yesu kazitanga ngelegeza zao avo kamulongela ija imunhu, “Ima wima, wize hano haulongozi.” Ija imunhu kema wima, abaho, kachola haulongozi.
9 Abaho, Yesu kawalongela, “Nowauza, Malagizo getu golonga tutende choni Mdizua da Mhumulo? Tutende ganogile ama gehile? Kumuhonya munhu ama kumkoma?”
10 Kawalola wanhu wose, abaho, kamulongela ija imunhu, “Golosa mkono wako.” Na heyo kaugolosa, na mkono wake ubwela goya.
11 Wona lusango wasonga kuiuza vija vondawamtende Yesu.
Yesu Kosagula Watumigwa Longo Dimwe na Wabili
(Mat. 10:1-4; Mlk. 3:13-19)
12 Zua dimwe mkipigiti kija, Yesu kachola kukigongo kutambika, kagonelela yomtambikila Mulungu.
13 Viivikile imitondo, kawakema wanahina zake na kawasagula longo dimwe na wabili, awo yawakemile watumigwa zake,
14 Simoni, yagweleligwe twaga da Petulo, na ndugu yake Endelea, na Yakobo na Yohana, na Filipo na Batolomayo,
15 na Matayo na Tomaso, na Yakobo mwanage Alufayo, na Simoni yakalile yokemigwa Mgombeleza Isi ya Islaeli,
16 na Yuda mwanage Yakobo, na Yuda Isikalioti, yamuhonzile Yesu.
Yesu Kofundiza na Kuhonya
(Mat. 4:23-25)
17 Yesu viyahumuluke kulawa hakigongo na watumigwa zake, kema hanhu hatambalale na wanahina zake bwando. Na wanhu bwando weza kulawa isi yose ya Yudea na kulawa Yelusalemu na kulawa viwambo vose va mhwani ya Tilo na Sidoni.
18 Weza kumtegeleza na kuhonyigwa vitamu vao. Waja wakalile wogazigwa na vinyamkela vivija na hewo weza na wahonyigwa.
19 Wanhu wose walonda kumkwasa kwavija mhiko za uhonya zikala zimulawa na kuwahonya wanhu wose.
Kudeng'ha na Giogio
(Mat. 5:1-12)
20 Yesu kawalola wanahina zake na kulonga,
“Mmota mweye iwakumbulu wa gamali,
kwavija Undewa wa Mulungu uli wenu!
21 Mmota mweye muli nzala sambi,
kwavija kwiza mokwiguta!
Mmota mweye mulila sambi,
kwavija kwiza moseka!
22 “Mmota mweye avija wanhu wahawehila, na kuwalema, na kuwaliga, na kuwabanangila matwaga genu sama ya nie, Mwana wa Munhu!
23 Deng'heni mmazua higo na zumheni mkudeng'ha kwavija maliho genu makulu mwikiligwa kuulanga. Kwavija wahenga zao wawatendela wahokozi gano gowotenda.
24 “Ila mojona mweye muli wagoli sambi,
kwavija mwisha kubokela uhondo wenu.
25 Mojona mweye mwigute sambi,
kwavija mochola na nzala.
Mojona mweye mseka sambi,
kwavija mokwiza kuiyalala na kulila.
26 “Mojona, avija wanhu wose vondawawatogole, kwavija wahenga zao wakala wowatogola kamba avo wahokozi wa uvwizi.
Kuwanogela Wadumuka
(Mat. 5:38-48; 7:12a)
27 “Ila nowalongeleni mweye munitegeleza, wanogeleni wadumuka zenu, watendeleni ganogile awo wawehile.
28 Wamotezeni awo wowadukumiza, na watambikileni awo wowatendela gehile.
29 Munhu yahakutoa mkanza dimwe, muhindusile na diyagwe, na munhu yahakuboka koti jako, muleke yasole na kanzu yako.
30 Munhu yoyose yondayakupule kinhu mgwelele, na munhu yahasola kinhu chako, sambiumulongele yakubwezele.
31 Watendeleni wanhu kamba vija vumulonda wanhu wawatendele mweye.
32 “Kamba muhawanogela wanhu wowanogela mweye, maliho galihi gondam'bokele? Kwavija hata wali na vilozo na hewo wowanogela awo wawanogele!
33 Muhawatendela ganogile awo wowatendela mweye ganogile, maliho galihi gondam'bokele? Kwavija wali na vilozo nawo wotenda vivo.
34 Avo muhawakalizi mali genu ha awo mtamanila wodaha kuliha, maliho galihi gondam'bokele? Kwavija wali na vilozo wowakalizi wali na vilozo wayao wabwezeligwe kikija chawakalizigwe.
35 Viha! Ila wanogeleni wadumuka zenu na watendeleni ganogile, wakalizini wanhu mali genu, sambimtamanile kubwezelwa na kinhu. Avo kwiza mogweleligwa maliho makulu, avo mowa wana wa Mulungu Mkulu Ng'hani, kwavija heyo kotenda ganogile mwa wanhu wabezi na wotenda gehile.
36 Muwe na bazi kamba Tata wenu viyali na bazi.
Kuwatagusa Wayagwe
(Mat. 7:1-5)
37 “Sambimuwataguse wayagwe, na Mulungu hawatagusa mweye. Sambimuwadununze wayagwe, na Mulungu hawadununza mweye. Geleni kumgongo vilozo va wanhu wayagwe, na Mulungu kovigela kumgongo vilozo venu.
38 Wagweleleni wanhu vinhu, na Mulungu kowagwelela mweye. Mhima imemile, isindiligwe na kutigiswa na kwitika iyo yondamgweleligwe m'vipepelo venu. Kwavija mhima yondamuwapimile wayagwe iyo mhima yondampimilwe mweye.”
39 Avo Yesu kawalongela hala dino, “Kimbugumbugu hadaha kumulongoza kimbugumbugu miyage, kamba yahatenda avo, wose wabili wogwila mdikolongo.
40 Mwanahina hamuhuma mkulufunzi wake, ila mwanahina yeheshiliza kufundizigwa kowa kamba mkulufunzi wake.
41 “Habali ukilola kikupi msiso da ndugu yako, na huchona kibanzi kili msiso jako mwenyego?
42 Kodahaze kumulongela ndugu yako, ‘Ndugu yangu, beta nikilave kikupi mdisiso jako,’ kuno hudaha hata kuchona kibanzi kili msiso jako mwenyego? Kidelenya gweye! Tanhu kilave ikibanzi kili msiso jako mwenyego, abaho, kodaha kulola goya kukilava kikupi kili mdisiso da ndugu yako.
M'biki na Mujo Wake
(Mat. 7:16-20; 12:33-35)
43 “M'biki unogile haulela mujo wihile, vivija m'biki wihile haulela mujo unogile.
44 Kila m'biki wotambulwa sama ya mujo wake uulela. Hudaha kubawa tini muna imizomola, ama zabibu muna zimbigili.
45 Munhu yanogile kolava ganogile kulawa mngama ya vinhu vinogile vili mmoyo wake. Munhu yehile kolava gehile kulawa mngama ya vinhu vihile. Kwavija mulomo wolonga kimemile mmoyo.
Wazenga Ng'anda Wabili
(Mat. 7:24-27)
46 “Habali mong'hema, ‘Mndewa, Mndewa,’ abaho, hamtenda gaja ganiwalongela?
47 Kila munhu yokwiza kumwangu na kutegeleza mbuli zangu na kuzitogola, nowalagusila kilihi kilingile na heyo.
48 Kalinga na munhu yozenga ng'anda, kahimba lukwambaza hasi ng'hani mbaka kavika dibwe, avo kazenga msingi mdibwe. Lwanda lutula na kugeza kuikulula ng'anda ija, ila haludahile kuitigisa kwavija izengigwa goya.
49 Ila munhu yoyose yohulika mbuli zangu na kuzileka baho, ayo kalinga na munhu yazengile ng'anda yake bila kuhimba ng'hani lukwambaza na kwika msingi. Mkipigiti kidodo lwanda lutula na kuikulula ng'anda ija, igwa mkipigiti kiguhi. Na igwa yake ikala ihile ng'hani.”