Yesu Kowapetela Wanhu Mkigongo
5
5:1—7:29
Yesu viyadiwene didale da wanhu, kakwela hakigongo, kakala hasi. Wanahina zake wamcholela, na heyo kasonga kuwafundiza.
Deng'ho da Kweli
(Luk. 6:20-23)
“Wamota waja wakumbulu wa loho,*
kwavija Undewa wa Kuulanga uli wao!
Wamota waja wose wali na giogio,
kwavija wobwezigwa imioyo!
Wamota waja wali na mioyo iholile,
kwavija woihala isi!
Wamota waja wose wali na nzala na ng'hilu ya kutenda ganogile,
kwavija wokwigutizwa!
Wamota wali na bazi,
kwavija wokonelwa bazi!
Wamota wali na mioyo ing'alile,
kwavija womona Mulungu!
Wamota wagombelezi,
kwavija wokemigwa wana wa Mulungu!
10 Wamota awo wogazigwa sama ya kutenda ganogile,
kwavija Undewa wa Kuulanga uli wao!
11 “Mmota mweye haja wanhu wahawaliga, na kuwagaza, na kuwavwizila mbuli zose zihile sama yangu. 12 Deng'heleleni na kutoa ng'henze, kwavija nhunza yenu yowa ng'hulu kuulanga. Kwavija vino vivo wagazigwe wahokozi wawalongole.
Munyu na Mulangaza
(Mlk. 9:50; Luk. 14:34-35)
13 “Mweye iwo munyu wa isi. Ila munyu uhagiza kilandu chake, vodahikaze kuutenda unoge kabili? Haunoga mkinhu chochose, ila wokwasigwa hanze na kubojagwa na wanhu.
14 “Mweye iwo mulangaza wa ulumwengu mokoneka na wanhu wose, kamba viwodaha kuwona mulangaza wa wambo dizengigwe hakigongo. 15 Haduhu munhu yobwinha kiwenge na kukigubika na kinongo. Ila kokika uchana hakingolobweda, giladi kimmwemwesele kila munhu yali mng'anda. 16 Vivo na mweye, mulangaza wenu umwemwese haulongozi wa wanhu, giladi wone sang'hano zenu zinogile, na hewo wamuyenzi Tata wenu wa kuulanga.
Mafundo ga Malagizo ga Musa
17 “Sambimgelegeze kamba niza kugatengula Malagizo ga Musa na mafundo ga wahokozi, ila kugavikiza. 18 Nowalongela ikweli, mbaka ulanga na isi vondavisegele, haduhu hata helufi imwe ndodo kulawa Mmalagizo ga Musa yondaisegezigwe mbaka mbuli zose zivikile. 19 Avo, munhu yoyose yoleka kutenda ndagizi imwe ili ndodo, na kuwafundiza wanhu sambiwaitende, munhu iyo kokemigwa mdodo muna Undewa wa Kuulanga. Ila munhu yoyose yondayazitende ndagizi zino na kuzifundiza, munhu iyo kokemigwa mkulu muna Undewa wa Kuulanga. 20 Kwavija nowalongela, mbuli zenu zilibule uzenzeleganye zihaleka kuzibanza zija za Mafalisayo na wafundiza Malagizo ga Musa, hamdaha kwingila Muundewa wa Kuulanga.
Fundo da Lusango
(Luk. 12:57-59)
21 “Muhulika kamba wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sambiukome, na yoyose yondayatende avo kotagusigwa.’ 22 Ila nie nowalongela, munhu yoyose yomonela lusango ndugu yake kotagusigwa, na munhu yoyose yomuliga ndugu yake kolondigwa yagaligwe Kukitala Kikulu cha Isi ya Wayahudi, na munhu yoyose yolonga, ‘Gweye kwa m'bozi’ ka mdihekaheka da kwingila hana umoto wa kuzimu. 23 Avo, kamba uhalonda kulava nhunza yako hana ikilingo cha kulavila nhosa, na kukumbukila kamba kuna mbuli na ndugu yako, 24 ileke nhunza yako haulongozi wa ikilingo cha kulavila nhosa, tanhu genda mkailumbe na ndugu yako, abaho, leka ubwele uilave nhunza yako.
25 “Ilumbe hima na munhu yokutagusa, kipigiti mng'hali mnzila mchola kukitala, giladi sambiyakugale ha mulamula, na mulamula yakugele mmakono ga wemilizi, na wemilizi wakugele mkifungo. 26 Nokulongela ikweli, hulawa himo mbaka ulihe deni jako jose.
Fundo da Ugoni
27 “Muhulika kamba ilongwa, ‘Sambiutende ugoni.’ 28 Ila nie nowalongela, munhu yoyose yomulola mtwanzi mkumsulukila, kesha kutenda nayo ugoni mmoyo wake. 29 Avo kamba siso jako da ukulume dokutenda utende vilozo, ding'ole ujase kutali nagwe! Vinoga kumwako kwagiza kipindi kimwe cha lukuli lwako kubanza lukuli lwako lose lwasigwe kuzimu. 30 Na kamba mkono wako wa ukulume wokutenda utende vilozo, ukanhe uwase kutali nagwe! Vinoga kumwako kwagiza kipindi kimwe cha lukuli lwako kubanza lukuli lwako lose luchole kuzimu.
Fundo da Nyasa
(Mat. 19:9; Mlk. 10:11-12; Luk. 16:18)
31 “Vivija ilongigwa, ‘Munhu yoyose yomwasa mtwanzi wake, kolondigwa yamwandikile lupwilili lwa nyasa.’ 32 Ila nie nowalongela kamba, munhu yoyose yomwasa mtwanzi wake, ila tu sama ya kilamso cha ugoni, komtenda mtwanzi hiyo yawe mgoni, na munhu yoyose yomsola mtwanzi hiyo kotenda ugoni.
Fundo da Kuiduila
33 “Vivija muhulika kamba wanhu wa umwaka viwalongeligwe, ‘Sambiuiduile uvwizi ila ugoge kiduilo chako chuuiduile ha Mndewa.’ 34 Ila nie nowalongela, sambimuiduile kabisa. Sambimuiduilile ulanga, kwavija kicho kigoda cha undewa cha Mulungu, 35 ama sambimuiduilile isi, kwavija kicho kigoda chake cha kwikila magulu gake, ama sambimuiduilile Yelusalemu, kwavija dijo wambo da Mndewa Mkulu. 36 Vivija sambiuiduilile pala jako, kwavija hudaha kutenda hata luvili lwako lumwe kuwa luzelu ama lutitu. 37 Mbuli zenu ziwe ‘Ona’ kamba ihawa ‘Ona’ ama ‘Sio’ kamba ihawa ‘Sio.’ Chochose chondakibanze mbuli zino cholawa ha Mwenembago.
Fundo da Kuibwelezela
(Luk. 6:29-30)
38 “Muhulika ilongigwa kamba, ‘Siso kwa siso, na zino kwa zino.’ 39 Ila nie nowalongela, sambium'bwelezele mtenda gehile. Munhu yahakutoa kanza da ukulume, muhindusile na diyagwe. 40 Na munhu yahakugala kukitala na kukusolela shati jako, vivija mulekele na koti jako. 41 Kamba munhu yahakushulutiza umpapile bahasha yake kilometa imwe, mpapile kilometa mbili. 42 Munhu yondayakupule, mgwelele, na munhu yoyose yolonda umkalizi, sambiumuhindukile kisogo.
Kuwanogela Wadumuka
(Luk. 6:27-28, 32-36)
43 “Muhulika kamba ilongigwa, ‘Mnogele munhu wa habehi nagwe, na umwihile mdumuka wako.’ 44 Ila nie nowalongela, wanogele wadumuka zako na muwatambikile waja wose wowagaza, 45 giladi muwe wana wa Tata wenu wa kuulanga. Heyo yowamwemwesela zua jake wanhu wehile na wanogile, na yowatoela mvula wazenzeleganye na wanhu walibule uzenzeleganye. 46 Ihawa mowanogela wanhu wose waja wowonogela mweye, mopata nhunza yaki? Kwavija hata wawila kodi wotenda vivo! 47 Na kamba mowalamsa ndugu zenu weiyeka, kinhu chaki kikulu kimtenda kubanza wayagwe? Hata Wamhazi wotenda vivo! 48 Avo, sambimuhungule hanhu kamba Tata wenu wa kuulanga viyalekile kuhungula hanhu!
* 5:3 Wakumbulu wa loho nhegulo yake wanhu wali na sulukila ya kuifundiza ng'hani mbuli za Mulungu. 5:18 Mbaka ulanga na isi vondavisegele nhegulo yake mbaka ikimambukizo cha isi.