12
Rusédinëʼ Jesús ca naca yöl-laʼ ruluíʼisö tsahuiʼ cuini
Laʼ dza naʼ buluʼdubi zián gayuáʼ bönachi ga zoëʼ Jesús ga bidxintë taʼrö́lisö luzë́ʼeguequi bönachi naʼ. Níʼirö gusí lahuëʼ Jesús rëʼ yuguʼ bönniʼ usëda queë cazëʼ, rnnëʼ:
—Guliʼgún chiʼi cuinliʼ que le naca ca cúa zi que yöta xtila quégaquiëʼ bönniʼ yudoʼ fariseo, le naca yöl-laʼ ruluíʼisö tsahuiʼ cuini quégaquiëʼ. Bitiʼ bi dë le naca balándoʼos le cabí iláʼ lahui, en bitiʼ bi dë le nagachiʼ le cabí gaca bëʼ. Que lë ni naʼ, yúguʼtë le chigunnáliʼ ga naca chul-la, ilaʼyöni bönachi ga naca lu beníʼ, ateʼ didzaʼ bë́ʼëliʼ bagáchiʼsö ga guzóa lu yuʼu nayayaj, gaca libán que ga naca lógaca bönachi.
Nu ral-laʼ gádxiruʼ
(Mt. 10:28-31)
Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Bö́chaʼadoʼ, reaʼ libíʼiliʼ: Bitiʼ gádxiliʼ bönniʼ tútigaquiëʼ bönachi, ateʼ tödi naʼ bítiʼrö bi gaca ilunëʼ quéguequi. Uluíʼidaʼ libíʼiliʼ nu ral-laʼ gádxiliʼ. Guliʼgadxi Nu naʼ gaca ugúa yöl-laʼ naʼbán queë́liʼ, en tödi naʼ dë lu nëʼë yöl-laʼ unná bëʼ chúʼunëʼ libíʼiliʼ lu guíʼ gabila. Ön, reaʼ libíʼiliʼ, guliʼgadxi Nu naʼ.
’Tútiʼgaquiëʼ-baʼ gáyuʼbaʼ biguínnidoʼ len chopa dumí lásidoʼ. Bitiʼ ral-la ládxëʼë-baʼ Dios tu biguínnidoʼ naʼ. Lëscaʼ caní, yúguʼtë guitsaʼ ícjaliʼ nabábagaca lahuëʼ Dios. Que lë ni naʼ, bitiʼ gádxiliʼ. Nazácaʼtëröliʼ libíʼiliʼ ca zianbaʼ biguínnidoʼ.
Nupa taʼnnasö néquiguequi queëʼ Jesús
(Mt. 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Reaʼ libíʼiliʼ: Yúguʼtë bönniʼ taʼnnë́ʼ néquiguequinëʼ quiaʼ nedaʼ lógaca bönachi, lëscaʼ nedaʼ, Bönniʼ Guljëʼ Bönachi, inníaʼ néquiguequinëʼ quiaʼ lógaquiëʼ gubáz láʼayi queëʼ Dios, ateʼ bönniʼ taʼdáʼbaguëʼë néquiguequinëʼ quiaʼ lógaca bönachi, lëscaʼ nedaʼ táʼbagaʼa néquiguequinëʼ quiaʼ lógaquiëʼ gubáz láʼayi queëʼ Dios.
10 ’Yúguʼtë nupa bi ilaʼnnë́ quiaʼ nedaʼ, Bönniʼ Guljëʼ Bönachi, gaca uniti lahuëʼ Dios léguequi, pero nu innë́ ziʼ queëʼ Dios Böʼ Láʼayi, bitiʼ uniti lahuëʼ Dios nu naʼ.
11 ’Cateʼ ilaʼchë́ʼë libíʼiliʼ gapa naca lu yuʼu ga tuʼdubëʼ bönniʼ judío, en tuʼsëdëʼ queëʼ Dios, en lógaquiëʼ bönniʼ uluʼchiʼa uluʼsörö́ëʼ libíʼiliʼ, en lógaquiëʼ bönniʼ dë lu náʼagaquiëʼ, bitiʼ ubi uguíʼiliʼ nacxi gunliʼ o bizxi didzaʼ ubíʼiliʼ, o bizxi innaliʼ. 12 Laʼ dza náʼasö usédinëʼ Dios Böʼ Láʼayi libíʼiliʼ le ral-laʼ innaliʼ.
Huáca gun yöl-laʼ tsahuiʼ queë́ruʼ ga gal-la ládxiʼruʼ-nëʼ Dios
13 Tu bönniʼ nútsëʼë ladaj bönachi zián naʼ rëʼ Jesús, rnnëʼ:
—Bönniʼ Usedi, gudxëʼ bö́chaʼa gunnëʼ uláz quiaʼ le gutaʼ queëʼ xuztuʼ.
14 Jesús rëʼ lëʼ:
—Bönniʼ. ¿Naruʼ zoa nu buzóa nedaʼ ca nu uchiʼa usörö́ libíʼiliʼ, o nu gun gatsaj le dë queë́liʼ?
15 Níʼirö Jesús gudxëʼ bönachi nacuáʼ niʼ, rnnëʼ:
—Buliʼyútsöcaʼ. Guliʼgún chiʼi cuinliʼ para cabí uhuídiʼliʼ. Le uziʼë xibé nu bönniʼ bitiʼ nácasö le zián le dë queëʼ.
16 Níʼirö Jesús bë́ʼlenëʼ légaquiëʼ didzaʼ, bucúdzuʼë didzaʼ, rnnëʼ:
—Zoëʼ tu bönniʼ riléʼenëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ queëʼ, ateʼ runö́dzjadaʼ gulapa lu xiyúëʼ. 17 Níʼirö guzáʼ ládxëʼë bönniʼ naʼ, rnnëʼ: “¿Nacxi guntsaʼ? Bitiʼ dë ga gapa chiʼa le ruláʼ quiaʼ.” 18 Níʼirö rnnëʼ: “Caní gunaʼ. Uquínnajgacaʼ yuʼu ga rapa chiʼa le ruláʼ quiaʼ, ateʼ gunaʼ yuguʼ yuʼu zxö́ntërö caʼ, ateʼ gapa chiʼa le ruláʼ quiaʼ niʼ, len yuguʼ le dë quiaʼ. 19 Níʼirö gaca guíë cuinaʼ: Chidë́daʼ quiaʼ zián le chinutubaʼ, le gáhuidaʼ zián iz. Uzíʼ ládxaʼa. Guíʼaj gahuaʼ, en udzéjadaʼ.” 20 Níʼirö Dios rëʼ lëʼ: “Liʼ, bönniʼ bitiʼ bi nö́zinëʼ. Naʼa dzöʼ gátiuʼ. Naʼa, ¿nuzxi caz guequi que, lë naʼ chinutubuʼ?” 21 Caní raca queëʼ bönniʼ rutubëʼ laʼ queë́zëʼ yöl-laʼ tsahuiʼ, en bitiʼ runëʼ le naca ca yöl-laʼ tsahuiʼ lahuëʼ Dios.
Dios run chiʼë yuguʼ bönachi queëʼ
(Mt. 6:25-34)
22 Gudödi niʼ Jesús gudxëʼ yuguʼ bönniʼ usëda queëʼ, rnnëʼ:
—Que lë ni naʼ reaʼ libíʼiliʼ: Bitiʼ ubi uguíʼiliʼ niʼa que le guíʼaj gáguliʼ, lë naʼ nabániliʼ, o niʼa que lariʼ gáculiʼ. 23 Nácarö lesacaʼ yöl-laʼ naʼbán queë́liʼ ca le ráguliʼ, ateʼ nácarö lesacaʼ idú le nácaliʼ ca lariʼ ráculiʼ. 24 Buliʼyutëz ca raca quégacabaʼ boíquiaj. Bitiʼ tázabaʼ, en bitiʼ taʼlápabaʼ, en bitiʼ nacuáʼ quégacabaʼ ga ilún chíʼibaʼ le ruláʼ quégacabaʼ, pero Dios rugahuëʼ légacabaʼ. ¿Naruʼ cabí nazácaʼtëröliʼ libíʼiliʼ ca yuguʼ biguínnidoʼ? 25 ¿Nuzxi caz bönniʼ ládjaliʼ gaca gunëʼ ga soëʼ ibanëʼ iaʼtú chíʼidoʼos tuʼ ruúbi ruguíʼi ládxiʼdaʼahuëʼ? 26 Que lë ni naʼ, channö cabí gaca gunliʼ lë ni naca cuídiʼsö, ¿bizx que ruúbi ruguíʼiliʼ niʼa que le naca zxö́ntërö?
27 ’Buliʼyutëz ca taʼzxö́n yöjdoʼ. Bitiʼ tun du lariʼ, en bitiʼ taba lariʼ, pero reaʼ libíʼiliʼ, bitiʼ gúcarö lachi le gúcuëʼ Salomón ca nácagaca yöjdoʼ ni, sal-laʼ gútaʼdaʼ yöl-laʼ tsahuiʼ queëʼ. 28 Channö Dios runëʼ lachi yöj guíxiʼdoʼ rö́ʼgaca naʼa laʼ guixiʼ, ateʼ cuxö́ huidzaj ilaʼguʼë léguequi lu guíʼ, ¿naruʼ cabí gunëʼ le nácarö dxiʼa queë́liʼ, libíʼiliʼ naʼ bitiʼ réajlëʼëliʼ Dios idú ládxiʼliʼ? 29 Que lë ni naʼ, bitiʼ güíʼi ládxiʼliʼ le ral-laʼ gáguliʼ, en le ral-laʼ guíʼjaliʼ, en bitiʼ ubi uguíʼi ládxiʼdoʼoliʼ. 30 Yúguʼtë lë ni taʼguilaj bönachi yödzölió ni, pero chinö́z quézinëʼ Xúziliʼ Dios le riquíniliʼ. 31 Guliʼgüíʼ ládxiʼliʼ tsúʼuliʼ ga rinná bëʼë Dios, ateʼ yúguʼtë lë ni cuʼë xinöza queë́liʼ.
Yöl-laʼ tsahuiʼ rigúʼuruʼ yehuaʼ yubá
(Mt. 6:19-21)
32 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Bitiʼ gádxiliʼ, libíʼiliʼ naʼ nácaliʼ böʼcuʼ zxílaʼdoʼ quiaʼ. Nabábasiliʼ zóaliʼ, pero raza ládxëʼë Xúziliʼ Dios gunnëʼ queë́liʼ lataj tsúʼuliʼ ga niʼ rinná bëʼë Lëʼ. 33 Guliʼgutiʼ le dë queë́liʼ, en buliʼnödzaj quégaca bönachi yechiʼ. Caní gaca, gunliʼ queë́liʼ yöxaj dumí le cabí gaca ditaj, en cúʼuliʼ yöl-laʼ tsahuiʼ naʼ yehuaʼ yubá le bitiʼ ubidxi udú, ga niʼ bitiʼ idxinëʼ bönniʼ gubán, en bitiʼ usunítibaʼ böaʼdoʼ le. 34 Ga niʼ dë yöl-laʼ tsahuiʼ queë́liʼ, niʼ güíʼi ládxiʼliʼ idxinliʼ.
Ral-laʼ sóaruʼ ban ladxiʼ
35 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Guliʼsóa sinaʼ, en guliʼquelaʼ guíʼ le uzeníʼ queë́liʼ. 36 Guliʼgaca ca bönniʼ huen dxin taʼbözëʼ dza huödëʼ xángaquiëʼ, bönniʼ saʼyéajëʼ laní que yöl-laʼ rutsaga naʼ, para cateʼ udxinëʼ, en ulidzëʼ, laʼ ilaʼsáljatëʼ queëʼ tsuʼë. 37 Bicaʼ bágaca huen dxin naʼ ilaʼcuʼë ban ladxiʼ cateʼ huödëʼ xángaquiëʼ. Le nácatë reaʼ libíʼiliʼ, upáʼa cuinëʼ xángaquiëʼ naʼ, ateʼ gunëʼ ga ilaʼböʼë ga ilahuëʼ, ateʼ cuʼë le ilahuëʼ. 38 Sal-laʼ huödëʼ cateʼ chiral-la o idú guluhuëla, channö idixáquiëʼ légaquiëʼ nacuʼë ban ladxiʼ, bicaʼ bágaca huen dxin naʼ. 39 Lë ni ral-laʼ inö́ziliʼ. Laʼtuʼ nö́zinëʼ xan yuʼu bizxi dza huadxinëʼ bönniʼ gubán, usubán ládxëʼë, en bitiʼ guʼë lataj bönniʼ naʼ udxíëʼ yeru lidxëʼ, para cabí cuanëʼ le dzöʼö lidxëʼ. 40 Que lë ni naʼ, guliʼsóa ban ladxiʼ caʼ libíʼiliʼ, tuʼ huödaʼ nedaʼ, Bönniʼ Guljëʼ Bönachi, tu dza bitiʼ ribö́zaliʼ nedaʼ.
Bönniʼ huen dxin tsahuiʼ, en bönniʼ huen dxin bitiʼ náquiëʼ tsahuiʼ
(Mt. 24:45-51)
41 Níʼirö Pedro gunábinëʼ Jesús, rnnëʼ:
—Xan, ¿naruʼ reoʼ nétuʼsö lë ni rucúdzuʼu didzaʼ, o reoʼ caʼ caní yúguʼtë bönachi?
42 Rëʼ Xanruʼ lëʼ:
—¿Nuzxi naʼ bönniʼ huen dxin tsahuiʼ, en réajniʼinëʼ, dë lu nëʼë uláz queëʼ xanëʼ? Bönniʼ ni, xanëʼ udödëʼ lu nëʼë lidxëʼ para cateʼ gálaʼrö ilahuëʼ bönniʼ nacuʼë lidxëʼ, guʼë que queë́gaquiëʼ le ilahuëʼ. 43 Bicaʼ ba bönniʼ huen dxin naʼ cateʼ huödëʼ xanëʼ, idixáquiëʼ lëʼ runëʼ caní dxin naʼ nudödëʼ lu nëʼë. 44 Le nácatë reaʼ libíʼiliʼ, udödëʼ xanëʼ lu nëʼë bönniʼ huen dxin tsahuiʼ naʼ idutë le dë queëʼ. 45 Channö guéquinëʼ bönniʼ huen dxin naʼ huadzenëʼ huödëʼ xanëʼ, ateʼ isí lahuëʼ guʼë döʼ quégaquiëʼ iaʼzícaʼrëʼ huen dxin, bönniʼ en nigula, en isí lahuëʼ guíʼaj gahuëʼ, en súdxinëʼ, 46 níʼirö huödëʼ xanëʼ bönniʼ huen dxin naʼ cateʼ bitiʼ ribözëʼ lëʼ, en cateʼ bitiʼ réquibeʼenëʼ, ateʼ usacaʼ ziʼë bönniʼ huen dxin bitiʼ náquiëʼ tsahuiʼ naʼ, en ichúguiëʼ queëʼ quiʼi sáquiëʼ ca narugu quégaquiëʼ bönniʼ bitiʼ taʼyéajlëʼë.
47 ’Bönniʼ huen dxin naʼ nö́zinëʼ le rë́ʼënëʼ xanëʼ, en bitiʼ zoëʼ sinaʼ, en bitiʼ runëʼ ca rnnëʼ xanëʼ, bönniʼ ni, quínitërëʼ xanëʼ lëʼ. 48 Channö cabí nö́zinëʼ tu bönniʼ huen dxin le rë́ʼënëʼ xanëʼ, en gunëʼ le gun ga ibáguëʼë le quinëʼ xanëʼ lëʼ, bönniʼ ni quinëʼ lëʼ látiʼdoʼos. Tu bönniʼ yuʼu lu nëʼë yenniʼ, yenniʼ unabëʼ xanëʼ lu nëʼë, ateʼ bönniʼ naʼ xanëʼ nuzxöni ládxëʼë lëʼ le zxön, le zxö́ntërö caʼ unabëʼ xanëʼ lu nëʼë bönniʼ huen dxin naʼ.
Le náquiëʼ Jesús gun ga ilaʼrúaj choplö bönachi
(Mt. 10:34-36)
49 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—Bidaʼ nedaʼ dujénaʼ ga tsegui guíʼ yödzölió ni, en caba ládxaʼa chinaguélaʼ guíʼ naʼ. 50 Naʼa, dë tu le ral-laʼ quiʼi sacaʼa le naca ca tu le idílidaʼ nisa, ateʼ röʼa böniga ga idxintë gaca caní quiaʼ. 51 ¿Naruʼ réquiliʼ bidaʼ dulequi dxíaʼ le raca yödzölió ni? Reaʼ libíʼiliʼ: ¡Calëga! Bidaʼ duléquiaʼ le gun ga ilaʼrúaj choplö bönachi. 52 Naʼa isí lo uluʼláʼalen luzë́ʼeguequi gayuʼ bönachi nacuáʼ tu yuʼu. Tsonnëʼ ilaʼdáʼbaguëʼë chopëʼ nazíʼigaquiëʼ xtídzaʼa, ateʼ chopëʼ naʼ ilaʼdáʼbaguëʼë tsonnëʼ naʼ. 53 Nu bönniʼ zóabiʼ biʼi bönniʼ queëʼ táʼbaguëʼë zxíʼinëʼ naʼ, ateʼ biʼi bönniʼ naʼ táʼbagaʼbiʼ xúzibiʼ. Nigula zóabiʼ biʼi nigula queë́nu táʼbagaʼnu zxíʼininu naʼ, ateʼ biʼi nigula naʼ táʼbagaʼbiʼ xináʼabiʼ. Nigula zóanu nigula zxoaʼ lídxinu táʼbagaʼnu zxoaʼ lídxinu naʼ, ateʼ nigula zxoaʼ lídxinu naʼ táʼbagaʼnu xtoʼ zxíʼininu.
Le nácagaca bëʼ le taca naʼa dza
(Mt. 16:1-4; Mr. 8:11-13)
54 Jesús gudxëʼ caʼ bönachi zián nacuáʼ niʼ, rnnëʼ:
—Cateʼ riléʼeliʼ zaʼ böaj sacaʼ ga ribía gubidza, laʼ rnnátëliʼ: “Hualaj guiö́j”, ateʼ caní raca. 55 Cateʼ recja böʼ zaʼ sacaʼ ga ridödi gubidza beoʼ ziaga, rnnaliʼ: “Udzáʼa naʼa”, ateʼ caní raca. 56 Libíʼiliʼ, bönniʼ ruluíʼisö tsahuiʼ cuinliʼ. Nö́ziliʼ le ruluíʼi le raca lúzxiba, en le raca luyú ni, pero bitiʼ réquibeʼeliʼ le ruluíʼi le nácagaca bëʼ taca dza ni zóaruʼ naʼa.
Ral-laʼ ugáʼanalenruʼ tsahuiʼ nu rilé rëʼu
(Mt. 5:25-26)
57 Gunnë́ʼ caʼ Jesús:
—¿Bizx que bitiʼ ruchiʼa rusöröliʼ laʼ libíʼisiliʼ ca naca le naca tsahuiʼ? 58 Channö zoa nu bi unabi yudxi liʼ, ateʼ zéajliʼ idxinliʼ yúlahuiʼ, bëʼ ladxiʼ ugáʼanalenuʼ tsahuiʼ nu naʼ tsanni niʼ yúʼuliʼ nöza, para cabí uzegui liʼ lahuëʼ bönniʼ uchiʼa usörö́ëʼ libíʼiliʼ, ateʼ bönniʼ uchiʼa usörö́ëʼ naʼ udödëʼ liʼ lu nëʼë bönniʼ rusayjëʼ lidxi guíë, ateʼ bönniʼ naʼ rusayjëʼ lidxi guíë cuʼë liʼ lidxi guíë naʼ. 59 Reaʼ liʼ, bitiʼ urujuʼ niʼ cateʼ údxirö quizxjuʼ yúguʼtë dumí lásidoʼ ral-luʼu que nu naʼ.