8
Gucalë yaca nigula Jesús
Ude beyudyi uzu Jesús lidyi Simón, naꞌ uzaꞌlënëꞌ lao chipchopa benꞌ quienëꞌ. Zioyaquëꞌ yedyi tu yedyi rguixogueꞌnëꞌ yaca benëꞌ cabëꞌ naca yelaꞌ rnabëꞌ quie Diuzi. Lëzi ziorë yaca nigula len Jesús. Lëyaca nigula beyue Jesús yelaꞌ hueꞌ yuꞌuyaquëꞌ, bebionëꞌ bichi be xiꞌibiꞌ yuꞌuyaquëꞌ. Ladoyaquëꞌ naꞌ ziorë benꞌ lao María Magdalena. Lëlëbëꞌ bebio Jesús gadyi bichi be xiꞌibiꞌ uyuꞌunëꞌ. Lëzi ziorë tu nigula lao Juana, z̃gula benꞌ lao Chuza, benꞌ naca gobierno quie rey Herodes. Lëzi ziorë itu nigula lao Susana, len yaca nigula bëꞌrë ta de quieyaquëꞌ ta gucalëyaquëꞌ Jesús.
Ga una Jesús tu diꞌidzaꞌ quie benꞌ raza bini trigo
(Mt. 13.1‑9; Mr. 4.1‑9)
Biz̃i ca zioyaquëꞌ yedyi tu yedyi bdyin yaca benꞌ zë ga zë Jesús. Caora babdupa benꞌ zë ganꞌ zënëꞌ, naꞌra unëꞌ tu diꞌidzaꞌ ta nacan irupa iyunala rëbinëꞌ leyaquëꞌ cani:
―Zio tu benꞌ gaza bini trigo. Caora rzalanëꞌ bini trigo ca costumbre quieyaquëꞌ, bala bini yaqueꞌn tu neza, naꞌ ude ja benëꞌ bliojëꞌn, lëscanꞌ aodaorë yaca bguini len. Ibala bini trigo yaqueꞌn lao yo ga z̃uba tzayeꞌzi yu. Bëꞌ ulën ubidyin, danꞌ binacan tubelaozi yu. Ibala bini trigo yaqueꞌn ga rlë guixiꞌ yëchiꞌ. Biz̃i guixiꞌ yëchiꞌ guꞌunin, naꞌ bdyiaguiꞌn bini trigo. Ibala bini trigo yaqueꞌn ga naca tubelaozi yu. Guꞌunin huen bëꞌn usecho dyaꞌa. Udyian tu gayuhua bini trigo quie lao tu niꞌan.
Beyudyi unë Jesús diꞌidzaꞌ unëꞌ zidzo unëꞌ:
―Leꞌe babe, ulezë nagale canꞌ rniaꞌ.
Una Jesús ga huen dyin diꞌidzaꞌ rusëdinëꞌ benëꞌ
(Mt. 13.10‑17; Mr. 4.10‑12)
Naꞌra unaba yaca benꞌ quie Jesús ga huen dyin diꞌidzaꞌ unëꞌ. 10 Naꞌra unëꞌ rëbinëꞌ yaca benꞌ quiëꞌ:
―Uzioñeꞌecazi Diuzi leꞌe ca naca quie yelaꞌ rnabëꞌ quienëꞌ. Naꞌ yaca benꞌ tula, rëbaꞌ leyaquëꞌ conlë diꞌidzaꞌ ta nacan irupa iyunala como danꞌ baꞌalaꞌcazi rlëꞌëyaquëꞌ, rueyaquëꞌ ca benꞌ birlëꞌë, baꞌalaꞌcazi reyaquëꞌ, rueyaquëꞌ ca benꞌ birioñeꞌe.
Ga bexiꞌidzëꞌ Jesús quie diꞌidzaꞌ unëꞌ
(Mt. 13.18‑23; Mr. 4.13‑20)
Naꞌ una Jesús:
11 Cani naca quie diꞌidzaꞌ ta nacan irupa iyunala: Bini trigo ruen ca quie xtiꞌidzaꞌ Diuzi. 12 Naꞌ bini yaqueꞌ tu neza, ruen ca quie benëꞌ babzënaga xtiꞌidzaꞌ Diuzi, pero biz̃i zaꞌ xanꞌ taxiꞌibiꞌ reguban ca naca diꞌidzaꞌ babeyaquëꞌ ta bira hue quieyaquëꞌn, biyeyëriyaquëꞌ lao Diuzi. 13 Naꞌ bini yaqueꞌ lao yo ga z̃uba tzayeꞌzi yu, ruen ca quie benꞌ babzënaga xtiꞌidzaꞌ Diuzi, naꞌ uyezilaꞌadyiꞌyaquëꞌn bë quieyaquëꞌn tu chiꞌ. Pero danꞌ nacayaquëꞌ ca quie lue bini biuyuꞌun zituꞌ yu, quie lenaꞌ tu chiꞌzi bë quieyaquëꞌn. Cati gutaꞌ zëdi quieyaquëꞌ, naꞌ psanyaquëꞌ, bira bë quieyaquëꞌn. 14 Naꞌ bini yaqueꞌ ga rlë guixiꞌ yëchiꞌ, ruen ca quie benꞌ bzënaga xtiꞌidzaꞌ Diuzi, pero bibë quieyaquëꞌn. Naoziyaquëꞌ neza quieyaquëꞌ, rdëbiyaquëꞌ quie dza rdayaquëꞌ lao yedyi layu, rzaꞌlaꞌadyiꞌyaquëꞌ ta de lao dyilayu. Lëlëyaquëꞌ naca quieyaquëꞌ ca quie bini bibëꞌ usecho. 15 Naꞌ bini yaqueꞌ lao tubelaozi yu, ruen ca quie benꞌ bzënaga xtiꞌidzaꞌ Diuzi, naꞌ bëyaquëꞌ quieyaquëꞌn. Du guicho du laꞌadyiꞌyaquëꞌ naoyaquëꞌn. Lëlëyaquëꞌ naca quieyaquëꞌ ca quie bini bëꞌ usecho dyaꞌa.
Unë Jesús tu diꞌidzaꞌ quie tu lámpara
(Mr. 4.21‑25)
Naꞌ una Jesús:
16 ―Nunu ugaꞌalaꞌ lámpara ta utacoron caja, ni ta ucachiꞌron z̃an belaga. Ruen zi uzuro lámpara sibi ta useniꞌn ta ilëꞌë benꞌ zaꞌ tzuꞌu luꞌu yuꞌu. 17 Cabëꞌ naca quie lámpara, canaꞌ nacarën quie yaca benëꞌ. Yugulu ta pcachiꞌ yaca benëꞌ, huadyin dza yebio Diuzi ta pcachiꞌyaquëꞌ, cuionëꞌn zacaꞌlao ta ilëꞌë ja benëꞌ len. Lëscanꞌ yugulu diꞌidzaꞌ negachiꞌ rnë yaca benëꞌ, huadyin dza quixogueꞌ Diuzi ca diꞌidzaꞌ negachiꞌ unayaquëꞌ.
18 ’Ulezë nagale dyëꞌëdi. Nu benꞌ rue quie ta tzioñeꞌenëꞌ bi na xtiꞌidzaꞌ Diuzi, uzioñeꞌera Diuzi lëbëꞌ mazara, pero nu benꞌ bihue quie ta tzioñeꞌenëꞌ xtiꞌidzaꞌ Diuzi, hueguba Diuzi hasta tadaoꞌ baoyoñeꞌenëꞌ.
Unë Jesús quie z̃nëꞌë len biꞌ bichinëꞌ
(Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35)
19 Biz̃i bdyin z̃naꞌ Jesús len yaca biꞌ bichinëꞌ ganꞌ zënëꞌ, pero biuz̃aqueꞌ tzuꞌuyaquëꞌ luꞌu yuꞌu danꞌ nitaꞌ yaca benꞌ zë gula ganꞌ zënëꞌ. 20 Naꞌra tu benꞌ zë ganꞌ zënëꞌ unëꞌ rëbinëꞌ lëbëꞌ:
―Laliꞌa babdyin z̃naoꞌ len yaca biꞌ bichoꞌ. Reꞌenyaquëꞌ hueꞌlëyaquëꞌ luëꞌ diꞌidzaꞌ.
21 Biz̃i una Jesús rëbinëꞌ yaca benꞌ nitaꞌ rzënaga:
―Con nu benꞌ rzënaga rue quienëꞌ xtiꞌidzaꞌ Diuzi, lëleyaquëꞌ naquëꞌ ca quie z̃naꞌa, ca quie biꞌ bichaꞌ.
Udila Jesús be bedunꞌ
(Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41)
22 Biz̃i dza tula uyuꞌu Jesús lënëꞌ yaca benꞌ quiëꞌ luꞌu barco, naꞌ unëꞌ rëbinëꞌ leyaquëꞌ:
―Tzioro tzalaꞌla lagun.
23 Naꞌra uzaꞌyaquëꞌ zioyaquëꞌ tzalaꞌla lagun. Naꞌ tu zaidyinrayaquëꞌ gutaꞌ Jesús gusinëꞌ. Canaꞌ uzulao rda tu be bedunꞌ huala gula lao nisa, baredzaꞌ nisa luꞌu barco bareꞌennan yeton. 24 Naꞌra psebë yaca benꞌ quienëꞌ lëbëꞌ, unayaquëꞌ rëbiyaquëꞌ lëbëꞌ:
―¡Maestro! ¡Maestro! ¡Bareto barco luꞌu nisa!
Canaꞌ uyasa Jesús udilanëꞌ be bedunꞌ ta rda lao nisa. Lëcanaꞌ lapsanten laoreꞌten chizi. 25 Naꞌra unëꞌ rëbinëꞌ yaca benꞌ quienëꞌ:
―¿Bixquienꞌ biuzudyiꞌilële Diuzi ta ute uselanëꞌ raꞌo?
Biz̃i leyaquëꞌ du rdzebiyaquëꞌ, unayaquëꞌ rëbiyaquëꞌ laguedyiyaquëꞌ:
―¿Nuz̃i benꞌ niga rnabëꞌnëꞌ be bedunꞌ len nisa ralen quienëꞌ?
Beyue Jesús tu benꞌ yedyi Gadara, benꞌ yuꞌu bichi be mala
(Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20)
26 Biz̃i bdyinyaquëꞌ yu nebaba Gadara ta reꞌn tzalaꞌ lagun ganꞌ nebaba estado Galilea. 27 Biz̃i bëꞌ bero Jesús luꞌu barco, caora naꞌ ubigaꞌ tu benꞌ yedyi naꞌ. Baoca zi dza yuꞌunëꞌ bichi be xiꞌibiꞌ. Rdanëꞌ du guidinëꞌ, biraconëꞌ z̃abanëꞌ. Nica zuzëꞌ z̃an yuꞌu, denꞌ zunëꞌ ga rcachiꞌyaquëꞌ benꞌ huati. 28 Cati blëꞌënëꞌ Jesús, naꞌ uditzu z̃ibinëꞌ ureꞌnëꞌ lao Jesús uredyiyaꞌnëꞌ rëbinëꞌ Jesús:
―¿Bixquienꞌ zaoꞌ niga hueloꞌ nëꞌëdiꞌ zëdi? Nubëꞌdaꞌ luëꞌ Jesús, z̃iꞌi Diuzi zu guibá. Rnabayëchaꞌ laoloꞌ ta biutzagalaoloꞌ nëꞌëdiꞌ.
29 Canaꞌ una benꞌ naꞌ danꞌ bë Jesús mandado ta yero bichi be xiꞌibiꞌ yuꞌunëꞌ, danꞌ rnabëꞌcazin yuꞌun lëbëꞌ. Biz̃i baoca zë lasa rquioyaquëꞌ lëbëꞌ naꞌanëꞌ len niꞌanëꞌ, pero ruz̃uz̃u ruquinonëꞌn, rz̃unonëꞌ rquiëꞌn lëbëꞌ lao lato ga bidyia yuꞌu. 30 Naꞌra unaba Jesús len:
―¿Bi laoloꞌ?
Naꞌ bequëbin rëbin lëbëꞌ:
―Xopa mila laohuaꞌ.
Canaꞌ unan danꞌ neyë yaca taxiꞌibiꞌ uyuꞌu benꞌ naꞌ. 31 Naꞌra una yaca bichi be xiꞌibiꞌ unabayëchiꞌyacan ta biuseꞌelaꞌ Jesús leyacan luꞌu yero zituꞌ gula ga yedzagalaoyacan.
32 Lëganꞌ naꞌ nitaꞌ cuchi zë lao yaꞌa yuꞌuyacabaꞌ huao. Naꞌ unabayëchiꞌyacan Jesús ta tzetzuꞌuyacan yaca cuchi. Naꞌra bëꞌnëꞌ lato leyacan tzetzuꞌuyacan cuchi. 33 Canaꞌ guca bero yaca bichi be xiꞌibiꞌ benꞌ naꞌ, zioyacan yetzuꞌuyacan cuchi. Biz̃i ca uyuꞌuyacan cuchi, uxitiyacabaꞌ luꞌu barranca bguinuyacabaꞌ luꞌu nisa ga gutiyacabaꞌ.
34 Biz̃i caora blëꞌë yaca benꞌ rapa cuchi cabëꞌ guca quieyacabaꞌ, naꞌ bdzebiyaquëꞌ uzaꞌyaquëꞌ zioyaquëꞌ tzetixogueꞌyaquëꞌ yaca benꞌ lao yedyi len yaca benꞌ zio layela cabëꞌ guca. 35 Canaꞌ zio yaca benëꞌ tzenaꞌyaquëꞌ cabëꞌ guca. Cati bdyinyaquëꞌ ganꞌ zë Jesús, blëꞌëyaquëꞌ benꞌ uyuꞌu bichi be xiꞌibiꞌ. Blëꞌëyaquëꞌ areꞌnëꞌ chizi xniꞌa Jesús, anaconëꞌ z̃abanëꞌ, abeyuꞌunëꞌ pensari. Caora naꞌ, tu begaꞌnziyaquëꞌ bdzebiyaquëꞌ. 36 Ca naca yaca benꞌ blëꞌë, udixogueꞌyaquëꞌ cabëꞌ guca quie benꞌ uyuꞌu bichi be xiꞌibiꞌ beroyacan ganꞌ uyuꞌuyacan. 37 Nun quie canꞌ guca, gudyi yaca benꞌ yedyi Gadara ta yezaꞌ Jesús yeyoguëꞌ ga tula, danꞌ rdzebiyaquëꞌ canꞌ guca. Naꞌ bezaꞌ Jesús beyuꞌunëꞌ luꞌu barco zeyoguëꞌ. 38 Pero tu binezaꞌ Jesús, unabayëchiꞌ benꞌ uyuꞌu bichi be xiꞌibiꞌ chi bisaqueꞌ tziolënëꞌ lëbëꞌ con ga zioguëꞌ. Biz̃i una Jesús gudyinëꞌ lëbëꞌ:
39 ―Bigaca saoꞌ. Beyo z̃an yuꞌu quioꞌ, yetixogueꞌ yaca benꞌ nitaꞌ z̃an yuꞌu quioꞌ con cabëꞌ bë Diuzi quioꞌ beyacoꞌ.
Naꞌra bezaꞌnëꞌ zeyoguëꞌ udixogueꞌnëꞌ yaca benëꞌ lao yedyi con cabëꞌ bë Jesús beyuenëꞌ lëbëꞌ.
Ni ruꞌen diꞌidzaꞌ quie nigula bdaꞌ z̃be z̃aba Jesús len quie z̃iꞌi Jairo, biꞌ guti
(Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43)
40 Biz̃i cati bedyin Jesús tatula ga uzëꞌë itzalaꞌ lagun, biz̃i yaca benëꞌ beziꞌyaquëꞌ lëbëꞌ dyëꞌëdi danꞌ nitaꞌyaquëꞌ rbezayaquëꞌ lëbëꞌ. 41 Lëscanꞌ bdyin tu benꞌ lao Jairo, naquëꞌ benꞌ napa dyin luꞌu idaoꞌ sinagoga. Lëlëbëꞌ bdyinnëꞌ uditzu z̃ibinëꞌ z̃niꞌa Jesús. Naꞌ unabëꞌ cule lao Jesús ta tzio Jesús z̃an yuꞌu quienëꞌ. 42 Unëꞌ canaꞌ danꞌ zu tuzi z̃iꞌinëꞌ nigula. Lëz̃iꞌinëꞌ nigula naꞌ chipchopa iza zubiꞌ, naꞌ debiꞌ raca z̃hueꞌbiꞌ bagatibiꞌ. Ca naca zio Jesús lënëꞌ leyaquëꞌ lado yaca benëꞌ, lega rquidiꞌ yaca benëꞌ lëbëꞌ ganꞌ zionëꞌ yuꞌunëꞌ neza.
43 Lëladoyaquëꞌ naꞌ zio tu nigula zu ubaꞌa aoca lao chipchopa iza. Aoyonëꞌ lao médico zë, bënëꞌ gasto dumi quiëꞌ. Ni tu médico biuz̃aqueꞌyaquëꞌ yeyueyaquëꞌ lëbëꞌ. 44 Lëlëbëꞌ yasëꞌ bago xcuꞌudzu Jesús bdaꞌnëꞌ z̃benëꞌ z̃aba Jesús. Ca bdaꞌnëꞌ z̃benëꞌ z̃aba Jesús, laolezate quie ubaꞌa quienëꞌ.
45 Biz̃i una Jesús rëbinëꞌ leyaquëꞌ:
―¿Nuz̃i bdaꞌ z̃be z̃abaꞌ?
Naꞌra una yugo yaca benëꞌ zë naꞌ rëbiyaquëꞌ Jesús:
―Nunu bdaꞌ z̃be z̃aboꞌ.
Lëscanꞌ una Pedro len yaca benꞌ laguedyinëꞌ, rëbiyaquëꞌ lëbëꞌ:
―Maestro, rquidiꞌ yaca benëꞌ luëꞌ de lao rupalaꞌate, naꞌ como rnaoꞌ: “¿Nuz̃i bdaꞌ z̃be z̃abaꞌ?”
46 Naꞌra una Jesús:
―Zu tu benꞌ bdaꞌ z̃be z̃abaꞌ, danꞌ gucabëꞌdaꞌ bro yelaꞌ huaca quiaꞌ beyaca benꞌ bdaꞌ z̃be z̃abaꞌ.
47 Biz̃i cati blëꞌë nigula gucabëꞌ Jesús canꞌ bë nigula, du rdzebinëꞌ bdyinnëꞌ uditzu z̃ibinëꞌ z̃niꞌa Jesús. Naꞌ unëꞌ udixogueꞌnëꞌ zaquëꞌlao lao yaca benëꞌ, danꞌ bdaꞌnëꞌ z̃benëꞌ z̃aba Jesús. Lëzi udixogueꞌrënëꞌ beyacanëꞌ caora bdaꞌnëꞌn. 48 Biz̃i una Jesús rëbinëꞌ nigula:
―Zanaꞌ, danꞌ zudyiꞌilëloꞌ nëꞌëdiꞌ, babeyacoꞌ. Beyo, cueꞌ chizi luꞌu guicho laxtaꞌoloꞌ.
49 Caora zë Jesús nernënëꞌ, cati bdyin tu benꞌ uzaꞌ z̃an yuꞌu quie Jairo, benꞌ napa dyin luꞌu idaoꞌ sinagoga. Naꞌ unëꞌ rëbinëꞌ Jairo:
―Baguti z̃iꞌiloꞌ. Bira cule hueloꞌ Maestro zëdi.
50 Biz̃i cati be Jesús ca unëꞌ, naꞌ unëꞌ rëbinëꞌ Jairo:
―Biidzeboꞌ. Sudyiꞌilëloꞌ nëꞌëdiꞌ con lëzin hueyaca z̃iꞌiloꞌ.
51 Cati bdyinyaquëꞌ z̃an yuꞌu quie Jairo, bibëꞌnëꞌ lato nurla tzuꞌulënëꞌ luꞌu yuꞌu. Naꞌ uyuꞌulënëꞌ Pedro, len Jacobo, len Juan, len xuzi z̃naꞌ xcuidiꞌ. 52 Biz̃i rbedyi lao yuguluyaquëꞌ raca beyëchiꞌ quieyaquëꞌ quie biꞌ huati. Naꞌ una Jesús rëbinëꞌ leyaquëꞌ:
―Bicuedyile. Leꞌe nale bagutibiꞌ, pero nëꞌëdiꞌ niaꞌ rasizibiꞌ.
53 Biz̃i yaca benëꞌ bz̃idyiyaquëꞌ quienëꞌ, danꞌ unëꞌ canꞌ, danꞌ baneziyaquëꞌ banati xcuidiꞌ. 54 Naꞌra bëxo Jesús naꞌa xcuidiꞌ huati, naꞌ unëꞌ zidzo unëꞌ:
―Xcuidiꞌ, uyasa.
55 Ca unëꞌ canaꞌ, babeban xcuidiꞌ labeyasatebiꞌ. Naꞌ bë Jesús mandado ta hueꞌyaquëꞌ ta gao xcuidiꞌ. 56 Biz̃i xuzi z̃naꞌ xcuidiꞌ huati, tu begaꞌnziyaquëꞌ bebanyaquëꞌ canꞌ guca. Naꞌ gudyi Jesús leyaquëꞌ:
―Ni tu nunu yëbile cabëꞌ biaꞌ quie biꞌ huati.