8
Gunnaꞌh raꞌ nin bwiꞌhnn cumpahñu laꞌh Jesuhs
Ya chin guhca deeꞌ, gucaꞌnzaa Jesuhs ziahan guihdxyi cun rraandxu raꞌ batiꞌchi Ñiꞌh xchiꞌdxyi Dxiohs tin chuꞌtii raꞌ bwiinn loh xquelñaꞌñih Dxiohs, nee cun tsiꞌh bichiohpaza xpwiinn Ñiꞌh caꞌnzanee Ñiꞌh, neezaa paaldaa raꞌ gunnaꞌh caꞌnzanee Ñiꞌh, ya gunnaꞌh raꞌ chi naa nin basiaca Jesuhs. Babweꞌhe Ñiꞌh bwiinndxaaba stoꞌ paaldaa raꞌ ba ya spaaldaa raꞌ ba basiaca Ñiꞌh gueldxyihdxyi nin guhca raꞌ ba. Loh raꞌ ba zeꞌ María nin laa Magdalena nin bariaꞌh gahdzi bwiinndxaaba stoꞌ Ñiꞌh. Neezaa Jwahna cheꞌhla Chuza nin rahpa xixteenn Herodes neezaa Susahn, ya ziahanru chyuuca raꞌ gunnaꞌh badxaꞌgalasaaꞌ raꞌ ba tin bwiꞌhnn raꞌ ba cumpahñu laꞌh Jesuhs.
Yuh zaꞌca cun yuh nin ayi galluꞌyi
(Mt. 13.1‑9; Mr. 4.1‑9)
Ya chiꞌchi biriaꞌh raꞌ ziahan bwiinn ziahan guihdxyi raꞌ tin gwaguiaꞌha raꞌ ba hasta zuu Jesuhs, ya chin badiaaꞌha raꞌ ba loh Ñiꞌh, chiꞌchi guleꞌhe Ñiꞌh tuhbi cweenta nin ruluuꞌyi, rahbi Ñiꞌh:
―Biriaꞌh tuhbi bwiinn zeegatiꞌchi ba xpiñih ba. Ya gaduhbi cagatiꞌchi ban biaaba nuhnan loh neziuh, lwehgu bazuꞌñaaꞌ bwiinn raꞌ yihcaraꞌn ya gudahw gahcaza maaniꞌhnraꞌn.
Ya snuhnan biaaba lahda dxiah hasta nuu gulliaꞌ yuh, ya chin gutahnnan, lwehgu gahca gubihdzin laasii ayi guyuuꞌ xcohpa riꞌchi. Ya snuhnan biaaba laꞌn yaguihchi, ya gutahneeꞌhen yaguihchi raꞌ chi ya ayi basaaꞌn yaguihchi raꞌ chi ñirooꞌhon niꞌchin nin ayi xi guyuuꞌ lohon. Ya snuhnan biaaba loh yuh zaꞌca, niꞌchiyi gurooꞌ guhcan, pur tuhbin guhcan tuhbi gaywaꞌh llooba.
Ya chin guyaꞌloh guñiꞌ Jesuhs niꞌchi, chiꞌchi guñiꞌ Ñiꞌh jweersi loh raꞌ bwiinn, rahbi Ñiꞌh:
―Sidela riuuꞌ tu riaꞌzi tu dxyiꞌdxyi raꞌ riiꞌ, gulgacaꞌdxiahgan.
Xixnaa bwiiꞌyidxyiꞌdxyi Jesuhs cweenta raꞌ riiꞌ
Ya chiꞌchi gunaabadxyiꞌdxyi xpwiinn Ñiꞌh loh Ñiꞌh xiñin guñiꞌ Ñiꞌh. 10 Chiꞌchi rahbi Ñiꞌh loh raꞌ ba:
―Dxiohs gahca rñiꞌ loh tu tin gacabwaꞌ tu cohsa raꞌ xteenn xquelrnabwaꞌ Ñiꞌh. Ya cohsa raꞌ chi ayi guiñiꞌnayaa Ñiꞌhn loh raꞌ bwiinn. Niꞌchin cweenta raꞌ si rñiꞌn loh raꞌ bwiinn tin gwaꞌha raꞌ ba per ayi gacabwaꞌ raꞌ ba; dxihn raꞌ ba per ayi gaann raꞌ ba xiñin.
Bwiiꞌyidxyiꞌdxyi Jesuhs xa naa xcweenta bwiinn nin gulahchi biñih
(Mt. 13.10‑17; Mr. 4.10‑12)
Rahbiza Jesuhs:
11 ―Deeꞌ naa nin rñiꞌ cweenta nin guñiꞌn loh raꞌ bwiinn. Biñih raꞌ chi naa ziga xchiꞌdxyi Dxiohs. 12 Ya biñih nin biaaba loh neziuh niꞌchi naa ziga bwiinn nin bacaꞌdxiahga xchiꞌdxyi Dxiohs per ayi guyaꞌzi dxyiꞌdxyi chi lastoꞌ raꞌ ba laasii naguihdzin lwehgu zeꞌ bwiinndxaaba mahziru rusiaꞌpitii ban tin para ayi chechiistoꞌ raꞌ ba dxyiꞌdxyi chi nee ayi taꞌh raꞌ ba loh duhlda. 13 Ya biñih nin biaaba lahda dxiah hasta nuu gulliaꞌ yuh, niꞌchi naa ziga bwiinn nin bacaꞌdxiahga xchiꞌdxyi Dxiohs, gucaꞌha raꞌ ban cun guuxta zezahnee raꞌ ban paaldaa dxyih. Ya chin rzahcazii raꞌ ba saca rianaꞌhla raꞌ ba dxyiꞌdxyi chi, mejor rbweꞌhehestoꞌ raꞌ ban laasii ayi nahpa raꞌ ba dulbaaꞌ chaꞌyi. 14 Ya biñih nin biaaba laꞌn yaguihchi, niꞌchi naa ziga bwiinn nin bacaꞌdxiahga xchiꞌdxyi Dxiohs, ya chin zee raꞌ ba loh neziuh ruhnnxaꞌta raꞌ ba lligaaba xtsiꞌn raꞌ ba nee cohsa zaꞌca nin xclaaꞌdzi raꞌ ba guicaꞌha raꞌ ba, nee loh nasaa nabahan raꞌ ba. Pur lligaaba raꞌ chi niꞌchin ayiru xclaaꞌdzi raꞌ ba guunn raꞌ ba dziꞌn nin xclaaꞌdzi Dxiohs. 15 Ya biñih nin biaaba loh yuh zaꞌca niꞌchi naa ziga bwiinn nin bacaꞌdxiahga xchiꞌdxyi Dxiohs ya bwiinn chi rcaꞌha ban gaduhbi stoꞌ ba. Ayi chuu dxyih gusaaꞌn raꞌ ban. Cun paseensi zezah raꞌ ba xneziuh Dxiohs. Bwiinn raꞌ chi naa ziga tuhbi yahga ninahxi nin rcah tuhbi cwaꞌh ninahxi zaꞌca loh ñiꞌh.
Xcweenta tuhbi biaꞌñih
(Mt. 13.18‑23; Mr. 4.13‑20, 21‑25)
Rahbiza Jesuhs:
16 ―Ayi tuhbi nin gucaꞌdxih tuhbi biaꞌñih ralaꞌn o dxieꞌw yihcan, ayiza nin cuꞌtiiꞌhin llaaꞌn tuhbi luꞌhn. Mejor guzaꞌbi luꞌhn guiyaꞌ guziaꞌñihin tin nin chuꞌtii rwaaꞌ yihdzi luꞌh gwaꞌha zaꞌca raꞌ ba biaꞌñih chi. 17 Ziꞌchi gahcaza garaa nin ñieꞌw loh Ñiꞌh nahpa guillaalan tin gwaꞌha raꞌ ba xiñin, nee garaa nin nuulaꞌn nahpa gwaꞌha raꞌ ba xiñin tin dxiuꞌnbwaꞌ raꞌ ban. 18 Ya ziꞌchi gahca gulgacaꞌdxiahga zaꞌca tin garaa bwiinn nin rahcabwaꞌ xchiꞌdxyi Dxiohs, mahziru gudiꞌhi Ñiꞌh guelrahcabwaꞌ laꞌh raꞌ ba. Ya laꞌh raꞌ nin ayi rucaꞌdxiahga xchiꞌdxyi Dxiohs, zusiaꞌpitii Ñiꞌh dxyiꞌdxyi nin nuu stoꞌ raꞌ ba.
Xmah Jesuhs cun bwihtsi raꞌ Ñiꞌh
(Mt. 12.46‑50; Mr. 3.31‑35)
19 Chiꞌchi badzihn xmah Jesuhs cun bwihtsi raꞌ Ñiꞌh hasta cagaluuꞌyi Ñiꞌh, per ayi guhca ñabiiga raꞌ ba cweeꞌ Ñiꞌh laasii dxiꞌbi ziahan bwiinn rii riꞌchi. 20 Chiꞌchi gwaguihtsi bwiinn loh Jesuhs, rahbi raꞌ ba:
―Xmah luꞌh cun bwihtsi raꞌ luꞌh rii raꞌ dihtsi yuuꞌ, xclaaꞌdzi raꞌ ba gwaꞌha raꞌ ba yiꞌh tin guiñiꞌ raꞌ ba loh luꞌh.
21 Chiꞌchi rahbi Jesuhs loh raꞌ bwiinn chi:
―Ayi laꞌsi dxiꞌh raꞌ ba naa bwiinn lasaaꞌhahn, sino que nee garaa raꞌ bwiinn nin riuuꞌ riaꞌzi xchiꞌdxyiꞌhn nee guzoꞌbadxiahga raꞌ ban bwiinn chi naa xmaaꞌn cun bwiitsiraꞌn.
Bacweꞌza Jesuhs tuhbi bwihrooꞌ loh ñihsa
(Mt. 8.23‑27; Mr. 4.35‑41)
22 Guyuuꞌ tuhbi dxyih guyuꞌtii Jesuhs laꞌn tuhbi laancha cun xpwiinn Ñiꞌh, chiꞌchi rahbi Ñiꞌh loh raꞌ ba:
―Gulchoꞌho choo nuꞌh stuhbi lahdu rwaaꞌ ñihsa ca.
Ya chiꞌchi zee raꞌ ba tuhbi loh ñihsa. 23 Ya gaduhbi zeediiꞌdxi raꞌ ba galaayi loh ñihsa chi, guhtaꞌllgahsi Jesuhs. Hohrchi guzoꞌbaloh tuhbi bwih rooꞌ loh ñihsa nez zee raꞌ ba, ya guzoꞌbaloh guteesa ñihsa chi laꞌn laancha amwer ñizaꞌbigueeꞌlan ñihsa. 24 Ya chiꞌchi gwah xpwiinn Jesuhs hasta naꞌllgahsi Ñiꞌh, ya bacwaꞌhn raꞌ ba laꞌh Ñiꞌh, rahbi raꞌ ba:
―¡Mwehsu, Mwehsu, babahn! ¡Amweer laꞌnuꞌh saꞌbigueeꞌla ñihsa!
Chiꞌchi lwehgu gwastii Jesuhs, guñiꞌ Ñiꞌh loh bwih chi cun loh ñihsa tin cweezan. Ya lwehgu gahca guridxyii raꞌn. 25 Ya chiꞌchi rahbi Ñiꞌh loh raꞌ xpwiinn Ñiꞌh:
―¿Xixnaa ayi riachiistoꞌ tu Dxiohs tin gacanee Ñiꞌh laꞌh tu?
Ya laꞌh raꞌ ba bidxyihbi duxa raꞌ ba neezaa badxyigaaꞌloh raꞌ ba laꞌh Jesuhs, ya gunaabadxyiꞌdxyi loh lasaaꞌ raꞌ ba, rahbi raꞌ ba:
―¿Chyuulla naa bwiinn riiꞌ? ¡Hasta bwih cun ñihsa rnabwaꞌ ba nee rzohbadxiahga raꞌn xchiꞌdxyi ba!
Tuhbi bwiinn Gadara nin guyuuꞌ ziahan bwiinndxaaba stoꞌ ñiꞌh
(Mt. 8.28‑34; Mr. 5.1‑20)
26 Ya chin badzihn raꞌ ba loh yuh xteenn Gadara nin rii stuhbi lahdu rwaaꞌ ñihsa xteenn Galilea, 27 chiꞌchi bariaꞌh Jesuhs laꞌn laancha tin guzuh Ñiꞌh loh yuh, chiꞌchi gwabiiga tuhbi bwiinn guihdxyi chi. Bwiinn chi guhcala xchih nuu bwiinndxaaba stoꞌ ba. Ayi guhta ba lahdxi ayiza guyuuꞌ ba laꞌñuuꞌ sino que puura lahda raꞌ baꞌ guyuuꞌ ba. 28 Ya chin bwaꞌha ba laꞌh Jesuhs, bazuꞌnllihbi ba nez loh Ñiꞌh guñiꞌ ba jweersi, rahbi ba:
―¿Xix zeꞌchuu luꞌh riiꞌ, Jesuhs Lliiꞌn Dxiohs nin nuu nabahandziꞌtsi dxibaaꞌ? ¡Rdxiꞌhnaꞌhn loh luꞌh ayi gusaꞌcazii luꞌh naꞌh!
29 Guñiꞌ bwiinndxaaba nin nuu stoꞌ bwiinn chi dxyiꞌdxyi riiꞌ laasii canabwaꞌ Jesuhs laꞌh ba, tin gariaꞌh ba tihxi bwiinn chi. Ziahanla behsa rdzihtanee bwiinndxaaba chi laꞌh prohbi bwiinn chi tin mahziru sahcazii ba, ya guhcaduꞌh ba cun cadehn biyiꞌbidziꞌtsi naa ba cun ñaaꞌ ba cun dxiꞌba raꞌ nin rchiꞌbi suldahdu naa bwiinn, per laꞌh ba bachyuuꞌga ban pur xquelnadxipa bwiinndxaaba nin nuu stoꞌ ba ya bwiinndxaaba chi guleꞌcaa laꞌh ba zihtu hasta ayi bwiinn. 30 Chiꞌchi gunaabadxyiꞌdxyi Jesuhs loh bwiinndxaaba chi, rahbi Ñiꞌh:
―¿Chyu laa luꞌh?
Chiꞌchi rahbi ba:
―Legiohn.
Squii rahbi ba laasii ziahan bwiinndxaaba guyuꞌtii stoꞌ ba. 31 Ya bwiinndxaaba raꞌ chi gunaaba loh Jesuhs ayi guixeꞌhla Ñiꞌh laꞌh raꞌ ba gabihldxyi. 32 Ya riꞌchi riiyahw ziahan raꞌ cuuchi loh dahan chi gahxu nez rii raꞌ ba, ya gudxiꞌhn raꞌ bwiinndxaaba raꞌ chi tin gusaaꞌn Jesuhs chuꞌtii raꞌ ba laꞌn raꞌ ma. Ya chin guziꞌguehlda Jesuhs guunn raꞌ bwiinndxaaba chi ziꞌchi, 33 chiꞌchi bariaꞌh raꞌ ba stoꞌ bwiinn chi chiꞌchi biuuꞌgarii raꞌ ba laꞌn cuuchi raꞌ chi. Ya chin guyuꞌtii raꞌ bwiinndxaaba chi laꞌn raꞌ ma, chiꞌchi balluꞌn raꞌ ma gwatsiꞌbiloh raꞌ ma rwaaꞌ tuhbi bataaꞌha caa tuhbi gueeꞌla, ya riꞌchi gwaaꞌñihsa raꞌ ma guhchi raꞌ ma. 34 Ya chin bwaꞌha raꞌ nin cayahpa laꞌh raꞌ ma niꞌchi bidxyihbi duxa raꞌ ba lwehgu balluꞌn raꞌ ba tin gwaguihtsi raꞌ ba loh bwiinn guihdxyi cun bwiinn rrandxu raꞌ xcweenta nin guzahca raꞌ ba. 35 Chiꞌchi biriaꞌh raꞌ bwiinn Gadara neezaa bwiinn guihdxyi raꞌ nin rii nehzchi zeeguiaꞌha raꞌ ba nin guhca loh dahan chi. Ya chin badzihn raꞌ ba nez hasta zuu Jesuhs, bwaꞌha raꞌ ba laꞌbwiinn nin bariaꞌh bwiinndxaaba raꞌ stoꞌ ñiꞌh laꞌba zohba hasta zuu ñaaꞌ Jesuhs, nahcu ba lahdxi ayi xi rahcaru yihca ba, ya bwiinn raꞌ nin bwaꞌha raꞌ niꞌchi bidxyihbiza raꞌ ba. 36 Ya bwiinn raꞌ nin bwaꞌhaloh xa guhca, bwiiꞌyidxyiꞌdxyi raꞌ ba xa babweꞌhe Jesuhs bwiinndxaaba raꞌ stoꞌ bwiinn chi. 37 Chiꞌchi garaa raꞌ bwiinn Gadara neezaa raꞌ bwiinn guihdxyi nin rii nezchi, gunaaba raꞌ ba dxiuꞌnehza Jesuhs riꞌchi laasii cadxyihbi duxa raꞌ ba. Niꞌchin nin biuꞌgarii Jesuhs laꞌn laancha chi tin gubiaꞌgarii Ñiꞌh nez hasta zeꞌ Ñiꞌh. 38 Cun nee bwiinn nin bariaꞌh bwiinndxaaba raꞌ stoꞌ ñiꞌh gunaaba ba loh Jesuhs siꞌguehlda Ñiꞌh chenee ba laꞌh Ñiꞌh, per gunabwaꞌ Jesuhs dxiaꞌhansi ba, rahbi Ñiꞌh loh ba:
39 ―Babiaꞌgarii rwaaꞌ yihdzi luꞌh tin batiꞌchi dxyiꞌdxyi loh lasaaꞌ raꞌ luꞌh xcweenta garaa nin bwiꞌhnnaꞌhn pur yiꞌh.
Chiꞌchi ziaa ba, batiꞌchi ba dxyiꞌdxyi loh gaduhbi guihdxyi chi pur bwen nin bwiꞌhnn Jesuhs laꞌh ba.
Lliiꞌndxaꞌpa Jairu neezaa tuhbi gunnaꞌh nin bidxiꞌ xahba Jesuhs
(Mt. 9.18‑26; Mr. 5.21‑43)
40 Ya chin babiaꞌgarii Jesuhs stuhbi lahdu rwaaꞌ ñihsa, chiꞌchi bagahpaDxiohs bwiinn raꞌ nin riibweeza laꞌh Ñiꞌh nez chi. 41 Chiꞌchi badzihn tuhbi bwiinn nin laa Jairu loh Jesuhs, bwiinn chi rnabwaꞌ tuhbi guidoꞌ biꞌtuꞌhn nin nuu guihdxyi chi, ya bazuꞌnllihbi ba nezloh Jesuhs, bwiꞌhnn nalaasa loh ba gunaaba ba chenee ba Jesuhs yihdzi ba, 42 laasii tuhbidxiꞌh lliiꞌndxaꞌpa ba nuu. Nuu bi tsiꞌh bichiohpa yihza, per cayahcalluꞌhu bi, amwer gachi bi.
Ya loh nin zeenee Jesuhs laꞌh Jairu para yihdzi ba, ziahanrooꞌza bwiinn zee gadiidxi Ñiꞌh hasta dxiigah bateꞌhe raꞌ ba laꞌh Ñiꞌh. 43 Loh raꞌ ba dxaꞌga tuhbi gunnaꞌh nin rahcalluꞌhu. Guhcala tsiꞌh bichiohpa yihza cagasahcazii gueldxyihdxyi laꞌh bi. Lliaaꞌzi bañihchi bi garaa xmweeyi bi gucaꞌha raꞌ nin ruhnn rramwehdxi. 44 Ya gwabiiga gunnaꞌh chi dihtsi Jesuhs tin bidxiꞌ bi loh xahba Ñiꞌh, hohrchigahca lwehgu biaca bi. 45 Chiꞌchi gunaabadxyiꞌdxyi Jesuhs, rahbi Ñiꞌh:
―¿Chyuniꞌca bidxiꞌ naꞌh?
Ya garaa raꞌ ba rahbi raꞌ ba:
―Nin tuhbi nu.
Chiꞌchi rahbi Pehdru loh Jesuhs:
―Mwehsu, bwiinn raꞌ rgoꞌbañuh xahba luꞌh, rcaꞌnaa gahca raꞌ ba yiꞌh; ¿xi para guinaabadxyiꞌdxyi luꞌh: “Chyuniꞌca bidxiꞌ naꞌh”?
46 Per rahbilagaꞌh Jesuhs:
―Nuu tuhbi bwiinn nin bidxiꞌ naꞌh laasii guhcabwaꞌn basiaca xquelrnabwaꞌn laꞌh ba.
47 Ya chin guhcabwaꞌ gunnaꞌh chi laꞌJesuhs naann bidxiꞌ bi xahba Ñiꞌh, chiꞌchi bidxyihbi bi gwabiiga bi guzaꞌloh xchihchi bi, bazuꞌnllihbi bi nez ñaaꞌ Ñiꞌh, tin guhdzi bi delaanta loh raꞌ bwiinn bidxiꞌ bi laꞌh Ñiꞌh nee hohrachi gahca biaca bi gueldxyihdxyi nin rahca bi. 48 Chiꞌchi rahbi Jesuhs:
―Xiiꞌhihn, guhca basiaꞌcahn yiꞌh pur gwachiistoꞌ luꞌh naꞌh. Bwaa nnah, gulahchidxyiistoꞌ luꞌh.
49 Gaduhbi cañiꞌ gahca Jesuhs niꞌchi badzihn tuhbi bwiinn nin zeꞌ rwaaꞌ yihdzi Jairu, rahbi ba loh Jairu:
―Laꞌlliiꞌndxaꞌpa luꞌh guhchila; ayiru gucweꞌza luꞌh xtsiꞌn Daada Mwehsu ca.
50 Ya chin bihn Jesuhs niꞌchi, rahbi Ñiꞌh loh Jairu:
―Ayi guidxyihbi luꞌh todes chechiistoꞌ luꞌh naꞌh ziaca lliiꞌn luꞌh.
51 Ya chin badzihn raꞌ ba rwaaꞌ yihdzi Jairu, ayi basaaꞌn Jesuhs ñuꞌtii garaa raꞌ bwiinn; Pehdru si cun Jacobo cun Jwahn cun xpaah dxaꞌpa chi cun xmaah bi guyuꞌtii raꞌ ba laꞌñuuꞌ. 52 Garaa raꞌ bwiinn nin rii rwaaꞌ yuuꞌ chi riiyuꞌn raꞌ ba pur laꞌh bi. Chiꞌchi rahbi Jesuhs loh raꞌ ba:
―Ayi ruꞌn tu; naꞌllgahsizi bi, ayi guhchidxiꞌh bi.
53 Ya sola ballihdzinee raꞌ ba laꞌh Jesuhs laasii naann raꞌ ba guhchi bi. 54 Chiꞌchi gunaꞌzu Jesuhs naa bi, guñiꞌ Ñiꞌh jweersi, rahbi Ñiꞌh:
―¡Dxaꞌpwiꞌhn, gwastii!
55 Hohrchi gahca babiaꞌgarii xquelnabahan bi ya gwastii bi, guzohba bi. Chiꞌchi gunabwaꞌ Jesuhs gudiꞌhi raꞌ ba xi gahw bi. 56 Ya xpaah bi cun xmaah bi badxyigaaꞌ duxa loh raꞌ ba per gunabwaꞌ Jesuhs ayi chyulootiiꞌ guuyi raꞌ ba cohsa nin guhca riꞌchi.