Ki Gempia Petenday Sinulat ni
MATEO
Mendadi kig libru kini, iin su Gempia Petenday sinulat ni Mateo mekatag dini Isukristu, su Meglegawen di tibaꞌan getaw. Miukit dini su pinggulaula ni Isus kampuꞌ nu piktuꞌunen saananen mekpungun di nga kilawan megbenwa dinig dibabaw lumbang kini.
Mendadi kini si Isus, migigetaw getaw Judea. Sala ngalan nu getaw Judea, sug bansa Israel. Ki getaw Judea kini, ilani pigwekilan di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ dengantu, su timpu pa ni Moises, getaw pimuunan nu Megbebayaꞌ. Naa pisuun pedaan ditu Misulat Taluꞌ nu Megbebayaꞌ puꞌ saꞌ maiben, duuni metuaꞌ Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan. Kiin, pedetengen nu getaw Judea mengasal menumpat. Mendadi benaꞌ mituaꞌ si Isus, tinaluꞌen puꞌ minateng na su Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ. Dagid ki ngag belian nu getaw Judea mukaꞌ su mikpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, pimalaw nilan si Isus, kanaꞌ daw iin su Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan. Mukaꞌ misigi ilan dini Isus. Kaas ki pikumpungan piningalan dun nga Pariseo mukaꞌ Saduseo, pia ilani mikpetuꞌun di Misulat Palinta nu Megbebayaꞌ, mibaal ilan kuntra ni Isus. Maꞌantu dadema su ngag belian nu getaw Judea mukaꞌ su nga kaunutan nilan. Puꞌ laung nilan, piksudiꞌan ni Isus su Megbebayaꞌ saꞌ inangkenen su gelal Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan mukaꞌ Bataꞌ nu Megbebayaꞌ. Tigaꞌwan, tinipu nu nga getaw Judea si Isus, pipatay nilan tu nga getaw Roma, su miguit tug benwa nilan di timpu kia. Dagid su kangken ni Isus puꞌ iin su pidateng Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan, mitakesiꞌan puꞌ metuud, puꞌ di ketelu endawen genat matay, mitubuꞌ puliꞌ si Isus.
Mendadi gembageli pantagen dini Gempia Petenday kini, ki ginukit ni Isus mekatag di Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ. Kig beknanen, su telipuunay nu Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ, iin su ketuaꞌ ni Isus saꞌ migigetaw maaꞌ nug betad kilawan. Puꞌ iin tuꞌu su Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan.
Melaun tituluꞌan mukaꞌ pigwali ni Isus mekatag di kesakup nu getaw tu Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ. Sug duma, mibetang di Kapitulu 5 sampay Kapitulu 7 (piningalan dun su Pigwali ni Isus tug Bentud). Sug duma pelum, ditu Kapitulu 18. Miukit dadema dinig libru kini ki gempia pegbetaden nu nga suminakup tu Keglekaunutan nu Megbebayaꞌ, sampay su mbiananen saꞌ sungu melengkebig benwa. Su nga sambingay ni Isus mekatag di Keglekaunutanen sampay su ketulin dun, mibetang di Kapitulu 13. Dayun di Kapitulu 24 buꞌ 25, duuni piktuꞌun ni Isus mekatag di mpenggulaula saꞌ Meglekaunutan na tuꞌu su Megbebayaꞌ ditug binayaꞌ gebii buꞌ gendaw.
Mendadi kini si Isus, tinaluꞌen puꞌ pia taꞌ bensaay dun su getaw, mesuꞌat sumalig diniin adun megawen di salaꞌen, kanaꞌ laak sug bansa ni Isus, su nga getaw Judea. Gempantek dini Gempia Petenday kini sinulat ni Mateo, iini minatay dun si Isus, puꞌ adun gentiꞌanen su salaꞌ nu tibaꞌan getaw tu nga kelaun bansa dig dibabaw lumbang.
1
Su Gesalan ni Isukristu
(Lucas 3:23-38)
1 Naa mendadi kini si Isukristu, kinii gesalanen. Sala tawan ginepuꞌay ni Isukristu, iin si David, sapuꞌ pa dema ni Abraham dengantu.
2 Naa mendadi, kinii gesalan ni Isukristu genat dini Abraham sampay dini Adiꞌ David. Si Abraham, kaliꞌ pegbataꞌ, iinig bataꞌen, si Isaac. Si Isaac, iinig bataꞌen, si Jacob. Si Jacob, iinig bataꞌen, si Juda sampay su nga pateden. 3 Si Juda, iinig bataꞌen, si Fares mukaꞌ si Sara. (Iini ginaꞌ nilan, si Tamar.) Si Fares, iinig bataꞌen, si Esrom. Si Esrom, iinig bataꞌen, si Aram. 4 Si Aram, iinig bataꞌen, si Aminadab. Si Aminadab, iinig bataꞌen, si Naason. Si Naason, iinig bataꞌen, si Salmon. 5 Si Salmon, iinig bataꞌen, si Boos. (Iini ginaꞌ ni Boos, si Rahab.) Si Boos, iinig bataꞌen, si Obed. (Iini ginaꞌ ni Obed, si Ruth.) Si Obed, iinig bataꞌen, si Isai. 6 Mendadi si Isai, iin pelumig bataꞌen, si Adiꞌ David.
Naa kini pelumi gesalan ni Isukristu genat dini David sampay di kenguit tug bansa Israel ditug benwa Babilonia. Mendadi, kaliꞌ pegbataꞌ si David, iin pelum si Salomon. (Iini ginaꞌen, su sawa sia ni Urias dengantu.) 7 Si Salomon, iinig bataꞌen, si Roboam. Si Roboam, iinig bataꞌen, si Abias. Si Abias, iinig bataꞌen, si Asa. 8 Si Asa, iinig bataꞌen, si Josafat. Si Josafat, iinig bataꞌen, si Joram. Si Joram, iinig bataꞌen, si Usias. 9 Si Usias, iinig bataꞌen, si Jotam. Si Jotam, iinig bataꞌen, si Acas. Si Acas, iinig bataꞌen, si Ezequias. 10 Si Ezequias, iinig bataꞌen, si Manases. Si Manases, iinig bataꞌen, si Amon. Si Amon, iinig bataꞌen, si Josias. 11 Si Josias, iinig bataꞌen, si Jeconias sampay su nga pateden, mitaang su kegigetaw nilan tu kenguit tug bansa Israel ditug Babilonia.
12 Naa kini pelumi gesalan ni Isukristu genat tu kenguit tu getaw Israel ditug Babilonia sampay di kegigetaw na ni Isukristu. Mendadi si Jeconias kia, kaliꞌ pegbataꞌ, iinig bataꞌen, si Salatiel. Si Salatiel, iinig bataꞌen, si Sorobabel. 13 Si Sorobabel, iinig bataꞌen, si Abiud. Si Abiud, iinig bataꞌen, si Eliaquim. Si Eliaquim, iinig bataꞌen, si Asor. 14 Si Asor, iinig bataꞌen, si Sadoc. Si Sadoc, iinig bataꞌen, si Aquim. Si Aquim, iinig bataꞌen, si Eliud. 15 Si Eliud, iinig bataꞌen, si Eleasar. Si Eleasar, iinig bataꞌen, si Matan. Si Matan, iinig bataꞌen, si Jacob. 16 Si Jacob, kaliꞌ pegbataꞌ, iin pelum si Jose, su minginsawa dini Maria. Mendadi, kaliꞌ pelum pegbataꞌ si Maria, kini na tuꞌu si Isus, ki gilal Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan.
17 Kaas genat ditu ni Abraham, benaꞌ sepuluꞌ buꞌ paat sumpat, dekag pa migigetaw si David. Dayun genat ditu ni David sampay tu kenguit tu nga getaw Israel ditug Babilonia, sepuluꞌ buꞌ paat sumpat pa pagid. Genat itu, benaꞌ sepuluꞌ buꞌ paat sumpat na pelum, iin na tuꞌu su kegigetaw ni Isukristu, ki Tinduꞌ nu Megbebayaꞌ Meglekaunutan.
Su Kegigetaw ni Isukristu
(Lucas 2:1-7)
18 Naa kini si Isukristu, kiniig bian nu kegigetawen. Ki mbaal ginaꞌen si Maria, mimbeng diniin ki sala tawan si Jose. Laak dagid su ndaꞌ pa pegawid duayan si Jose mukaꞌ si Maria, misimaꞌ ni Maria puꞌ masiꞌ pelepuunan na, sabaꞌ laak nug Balakat nu Megbebayaꞌ. 19 Naa kini si Jose, mekesuun getaw, kaas delendemanen, subay butasenen sug bembengen dini Maria. Laak pegbuniinen tug launan getaw, adun ndiꞌen mpengumpiidan si Maria. 20 Dagid sinegay megdelendem pa si Jose, duun masiꞌi sesuguꞌen nu Kaunutan Megbebayaꞌ getaw langit mituaꞌ diniin di teginepenen, kaliꞌ pektaluꞌ diniin, “Jose, sapuꞌa ni David, ndiꞌa mekalangalang menginsawa dini Maria. Puꞌ kig bedesanen kiin, mikpuun tug Balakat nu Megbebayaꞌ. 21 Naa megbataꞌ tuꞌu si Maria, iinig bataꞌen, laki. Iini baal niu ngalanen, si Isus, puꞌ iini meglegawen tu piglegetawanen di nga salaꞌ nilan.”
22 Kaas mipenggulaulaig launanen kini, puꞌ adun menuud su pisulat nu Kaunutan Megbebayaꞌ tu pimuunanen dengantu ditu Misulat Taluꞌen, laung, 23 “Mendadi, duunig delaga megbedes, dayun megbataꞌ, bataꞌlaki. Iini baalen ngalanen, si Immanuel” (maꞌananen, “Kini su Megbebayaꞌ, suminalabuuk na dinita”).
24 Naa si Jose, benaꞌ mitanud genat mekteginep, delendemanen diunenen da penginsuaay si Maria, maaꞌ dadema nu tinituluꞌ diniin nu sesuguꞌen nu Kaunutan Megbebayaꞌ. Saꞌ maꞌnia, mikpungun ilan, 25 laak tebiaꞌ, ndaꞌ pa siben ubayay ni Jose si Maria, sampay da dun migbataꞌ. Benaꞌ migbataꞌ tuꞌu si Maria, iin dayuni binaal ni Jose ngalan nu gembataꞌ kia, si Isus.