11
Jena ruwimela Esusi ruwíligo churigá ra'ichálime ka Onorúgame 'yuga
1 Sinéchigo alué Esusi Onorúgame 'yuga ra'icha ilile alé bilena, 'lige suwénasa, bilé alué bo'né benírame anele:
―Mué Wa'lula, ramué beniri churigá ra'icháliame ka Onorúgame 'yuga napurigá Juani benírale alué bo'né benírame, alué Juani ralámuli rewarame ba'wichí jáwaga.
2 'Lige Esúsika anele:
―Napu'lige Onorúgame 'yuga ra'icha ka, regá anibóaguru:
Mué O'nó 'pa rewagachi ajtígame.
Ramué najkiáke'é
napurigá 'we a'lá nirawa mué suwábaga ralámulite.
'We yati nulasa 'la kékuru mué jena wijchimoba.
3 'La sébali 'yawa go'ame ramué jipe rawé.
4 E'kawa ramué suwábaga chátiri 'nátili,
ramueka abiena 'la e'kálime kame
alué resí nokogá járome ralámuli resí olagá ramué.
Tase a'rewa ramué napurigá rujsúpua alé napu nerú chátiri 'nátili,
iligá gu'íriwa ramué.
5 'Lige regá anile bilé alué bo'né benírame 'yuga ra'icha:
―Mué bilé rió machime nisa, 'lige mué bejtélachi sebasa nasipa rukó 'lige anésiga mué ma'chika iligá: «Muérigo gompaniero, pe rekó anáchaga ne'chí 'yárigó bakiá baní, 6 alué bilé machirume sébake'é alé ne bejtélachi, 'lige tase nike ne baní napurigá kógimala.» 7 'Lige mueka tabilé regá nejiámala alé pachaka galírale: «Tase nejkumewa mué, 'ma 'yériga ilí jena yochi, 'lige ne 'kúchila 'we okoka bi'tí jena yochi ne'chí 'yuga a'bé yochi. Tase cherigá umubámala ne i'pua yochi.» Tabilé regá nejiámala mué. 8 Abirigá asísimala mué 'yamia go'ame alué rió alemi ilígame go'ame taa napugiti pe alarigá nokame kame ralámuli jemi, napurigá tabilé se'winá lámala alué nawágame go'ame táame 'lige uché jaré ralámuli. Asísamala mué regá 'nátaga: «Resía ye rió, 'yama ne baní.» Bilena galírale 'yériga ilisá yochi, e'wérali olawa napurigá i'púmala yochi alué pachá mochígame ralámuli.
9-10 › Onorúgame senibí 'la 'yámala semati raweli napu abé 'la nirá bo'né. Alekeri abichilubi tániwa Onorúgame semati raweli, 'liko Onorúgameka nejímala semati raweli. 'Yáawa 'emi 'lige abiena 'la rewimela 'emi. Napu'lige tabilé 'la semáriga simichi bilé nóchali, tániwa Onorúgame 'lige alué nejímala 'nátili churigá nochátiká napugiti alué kame ramué O'nola. Apiépiri rió napu 'la tánime ju iwérali Onorúgame, alueka 'la narémala iwérali.
11 › Mué inógame nisa, 'lige alué mué inolá remé táachi, ¿'lacha rejté 'yámalawé mué? 'Lige bilé ro'chí táachi mué inolá, ¿'lacha sinowí 'yámalawé mué? 12 'Lige bilé ga'wá táachi mué inolá, ¿'lacha majchili 'yámalawé mué? 13 Mué rió 'we resí 'sime ke, 'la bi'wígame go'ame 'yame ju mué bo'né inolá, 'lige alué Wa'lula Onorúgame 'pa rewagachi ajtígame, alueka abéchigo semáriga 'yámala alué bo'né alawala alué ralámuli napu taní Onorúgame Alawala.
Jena ruwimela we'ká ralámuli ne'óchaligo Esusi Remónisi gompaniérola kóriká
14 Esúsika bilé rawé ma'chí pa ilile u'tabela remónisi alé bilé riochi ajtígame napu tase ra'íchame newale. Napu'lige alué chátiri Remónisi 'ma ma'chínasa alé riochi, alué rioka yati ku ra'íchale. 'Lige jaré ralámulika 'we ra'sálále 'la ku ra'íchame gainasa. 15 'Lige uché jaré ralámulika tabilé galele, 'lige anile:
―Ye rioka alué wa'lula remónisi Belsebú gompaniérola ju alekeri 'la buyáname ju remónisi u'kuchípala.
16 'Lige jaré ralámuli anele Esusi pe gawéliga 'lige umériniliga:
―Aka re'kibúbá bilé na'í 'pa rewigáchika 'la Onorúgame nila a'walí ajchágame níriká.
17 'Lige bo'né Esúsika 'la machile chátiri 'nátaga anió alué ralámuli, 'lige anele:
―Bilena gawichí 'ma pe na'áwasa ralámuli, pe 'ma suwimela a'bopi nakoga. Alué ralámuli bilena galichi riógame na'áwasa a'bopi, pe na'áuka ejperélamala. 18 'Lige alué wa'lula remónisi sairasa u'kuchípala remónisi, 'ma bi'neli rejpímala alué wa'lula remónisi. 'Lige neka alarigá ruwíguru, 'émika cha cha aniame, 'émika aníguru ma'chí buyáname ko ne alué chátiri u'kuchípala remónisi alué wa'lula remónisi Belsebú a'walílate. 19 Ne alué Belsebú gompaniérola nísaká, ¿'lacha buinámapué ne alué u'kuchípala remónisi ralámulichi pachágana mochígame? 'Emi 'yuga nóchame 'la buyáname ju alué remónisi u'kuchípala Onorúgame gite, a'lígeko 'emi abiena 'la machí buyáname ko ne u'kuchípala remónisi Onorúgame gite, pe iligá tabilé 'la ma'chígime ruwíguru 'emi. 20 'Lige neka 'la bijchiá alué Onorúgame a'walílate buyáname júkuru alué chátiri remónisi u'kuchípala. Yeka ruyame ju Onorúgame 'ma nulao jena napu 'emi mochí.
21 › Napu'lige bilé rió 'we a'wágame 'we a'lá siparínaga asisá, 'lige 'we a'lá semáriga repuka asimela bo'né galila. Alué we'ká tábiri alé nerúgame tase che ikimela. 22 'Lige sebasa uché bilé 'lige abé a'wágame nílasa me'tagá alué rió 'we a'lá siparínagame, 'lige alueka 'ma umérimala, 'lige 'ma bujémala alué siparina napu mayele alué rió alué siparina gite tabilé 'wesi chigomio, 'lige 'ma bujémala suwábaga tábiri 'lige 'ma nachutámala alué gompaniérola alué tábiri.
23 › Alué napu ta ne'chí gu'írame ju, alueka pe ne'chí sairúgame ju. Alué napu tabilé gu'írame ju ne'chí ralámuli repua, alueka pe chátiri 'nátili ruigá eyéname ju ralámuli napurigá tabilé oyéramala ne'chí.
Esusi abichilubi regá anele:
24 ―Alué bilé u'tabela remónisi ma'chínasa alé bilé riochi, eyéname ju jami gawichí wakígichi 'yaga bilena resíbulime, 'lige tase asé rewisá alemi resíbulime 'liko 'nátame ju: «Ku simé ne napu ajtigé ne 'yabé siné.» 25 'Lige ku sebasa napu bejtélige, rewame ju 'we a'lá pechítigame. 26 'Lige simime ju uché jaré gichao u'kuchípala remónisi bayemia abéchigo chátiri, 'lige suwábaga mo'ime ju ejperélimia alé riochi. 'Liko alué rió abéchigo cha 'sime gayéname ju me'tigá 'ya bajchá rawé napu'lige pe bi'lepi u'tabela remónisi ajtígachi.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo churigá ka alué ganílili 'la bijchiá
27 Napu'lige alué Esusi bijí ruyá ilígachi ye ra'íchali, bilé mukí alemi we'ká ralámuli jágichi a'wágame ra'íchale regá anigá:
―¡'We a'lá ganíliga ajtí alué mukí napu ju mué eyela napu mué ochéririle 'lige napu chi'íririle mué!
28 'Liko Esúsika anile:
―Abé a'lá ganíliga ejperé alué ralámuli napu 'la námaka akeme ju abiena 'la e'wame napurigá nulá Onorúgame.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo alué cha nokame ralámuli tabilé 'la na'tánilio
29 Alué ralámulika aminacho we'ká napuíle alé noligá napu Esusi ilile, 'liko Esúsika regá anile:
―Ralámuli jipe ejperégameká 'we chátiri 'nátame ju, alué ralámulika aniá aníguru: «Aka re'kibúbá bilé na'í 'pa rewigáchika 'la Onorúgame nila a'walí ajchágame níriká.» Neka 'wéchigo 'la ma'chígime ruimélagó alué napurigá 'sile alué Jonasi 'we 'ya ajtígame napu ruwime nile napu anele Onorúgame: 30 Alueka ne'óchale alué Nínibe ejperégame ralámuli. 'Lige a'chigóriga olámalachigó ne jipe ejperégame ralámuli, ne'ochámala ne alué ralámuli, ne napu nawágame ju 'pa rewagáchika napurigá rió neraga. 'Emi níriká 'ma tabilé nulétékuru ne'chí napurigá re'kibúmala ne na'í 'pa rewagáchika, pe 'la e'wátékuru napu nulá ne. 31 Napu'lige sebasa raweli gastigo narémichi jipe ejperégame, 'lige alué wa'lula nulame mukí napu 'we 'ya bejtégame nile 'mimi o'iná 'tumi rayénali bokuíchi e'negá iliruga ku ajánamala a'lige rawé, 'lige ne'ochámala 'emi ralámuli. Alué mukika napu'lige bijí ajagá asagá, 'we mejkaka nawálekuru gepumia alué Salomoni nila rejcholi 'we benegá ra'íchame, 'lige jipe jena ajtíkuru ne napu abéchigo benegá ra'íchame ju me'tigá alué Salomoni, 'lige 'émika tabilé gepúnili ne nila ra'íchali. 32 Alué ralámuli napu ejperégame nile alé Nínibe rewégachi abiena ku ajánamala a'lige rawé gastigo narémichi jipe ejperégame ralámuli 'lige ne'ochawa 'emi alué mukite, napugiti alué ralámuli Nínibe ejperégame 'la ku guwana 'nátaligame napu'lige Jonasi ruyele Onorúgame nila rejcholi. 'Lige jena ajtí ne napu abéchigo benegá ra'íchame ju me'tagá Jonasi 'lige 'emi tase a'rénili resítiri 'nátili.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo 'la sébali 'nátame rioka 'la tabilé chátiri alawégame ko
Esusi abiena anele:
33 ―Tase 'wesi ralámuli rajeme ju bilé chojpé nasoka elamia, iligá 'we a'lá re'pá ma'chí elame ju napurigá 'la ma'chílimala ralámuli alemi mo'igá.*Esúsika pe ruwime ke anile ra'ichamio Esusi bilena napurigá 'la suwábaga 'la akimela. 34-35 Aminami napu'lige bilé rió rajesa bilé chojpé, 'lige 'we a'lá ma'chílame nisa, 'la ma'chílimala. Tabilé 'la ma'chílame nísaká, tabilé 'la ma'chílimala rekó 'la rajériga ilígichi chojpé.†Esúsika pe ruwime ke anile bile ralámuli 'la semáriga 'nátame 'la oyérimio Esusi nila ra'íchali 'la bi'wígame alawega einamia. 'Lige 'we chátiri 'nátili nígame nísaká tabilé 'la oyéramio Esusi nila ra'íchali. Tabilé 'la sébali nimio alué rió na'tálila ka. 36 Mué 'la sébali 'nátaga inásaká, 'lige tabilé chátiri 'nátame nisa mué, alarigáká nímala napurigá bilena 'la ma'chigá ilígachi chojpé rajachi rukó.
Jena ruwimela Esusi ne'óchaligo alué ralámuli bariseo 'lige alué Moisesi ra'íchali rejcholi benírame
37 Napu'lige alué Esusi a'resa ra'icha, 'lige bilé rió bariseo bayérale galírale go'ame go'achi. 'Lige Esúsika yati oyérale, 'lige bajkile alé pachá galírale 'lige asíbale alé a'bé mésachi, alué mesa 'we re'lé ilígame gayena bo'igá go'yame.
38 'Lige alué rió bariséoka se'winá lale etesa tabilé panígisa go'yachi alué Esusi napurigá nokame nile a'boi napurigá 'we a'lá oyéranti neraga Onorúgame. 39 'Lige alué Esúsika anele:
―'Emi ralámuli bariseo pe ma'chíminachó pagome ju bejtoli 'lige pacháganaka tabilé pagome ju napu'lige Onorúgame kogia go'ame napurigá 'la najtékame nímala Onorúgame níriga. 'Émika 'la semáriga panígisa go'yame ju napurigá 'we a'lá semáriga oyérame Onorúgame nobi pacháganaka 'wéchigo chátiri alawégame kéré ko 'emi. 40 ¡'La churikanti 'emi ralámuli! 'Émika ¿tacha machíbeché alué Onorúgame newáligo 'emi sa'pala abiena alué 'emi alawala? 41 'We 'la semáriga gu'írinilisaká 'emi alué tabilé nígame bajchá 'la bi'wígame 'nátame niwa. 'La bi'wígame 'nátame nísaká 'emi 'liko 'la semáriga gu'írimala 'emi apiépiri ralámuli.
42 › Resía 'emi ralámuli bariseo, 'la senibí 'la kógime ju 'emi go'ame alué Onorúgame, nobi tase 'la sébali olame júkó 'emi ralámuli 'yuga, aminami tase 'la sébali nirame ju 'emi Onorúgame. 'La ju kógilia Onorúgame nobi abiena tabiléchigo a'réwagó nirá alué Onorúgame.
43 › Resía 'emi ralámuli bariseo, 'émika pe rióchaga mochime ju alé mutélachi alé napu mochime ju alué e'wélala alé u'kuchí re'obachi «sinagoga» rewégame, aminami najkime ju 'emi napurigá 'we a'lá niraga repóriwa uché jaré ralámulite alemi nasípami we'ká rioga ilígichi.
44 › Resía 'emi, 'émika ju pe napurigá bilena suwígame bi'tígichi 'we tabilé ma'chiná bi'tígame 'lige ralámuli amóbami e'yéname ju tabilé machigá alemi bi'tigó alué suwígame tótiga.‡Esúsika anigá anile chátiri alawégame gayéneo alué a'ká ralámuli pe alué bariseo e'wiga tabilé machigá chátiri ralámuli ko alué bariseo napugiti alué bariseo pe se'wináriga nóchame níligame. E'nesi Números 19:16.
45 'Liko bilé rió alué ra'íchali benírame napu Moisesi benírale ralámuli nejele regá anigá:
―Mué Esusi ralámuli benírame, mué alarigá ne'óchaga alué bariseo, pe 'ma ramué 'yúriga ne'óchame ke aní mué, ramué napu rejcholi benírilime niru ralámuli alué ra'íchali rejcholi napu Moisesi ralámuli benírale 'we 'ya.
46 'Lige Esúsika regá anele:
―Resía 'emi ralámuli ra'íchali benírame napu Moisesi benírale ralámuli 'we 'ya, 'emi we'ká e'karúgame nóchali nuleme ju alué ralámuli, 'lige 'émika tabilé pe'tá gu'írame júkuru.
47 › Resía 'emi ralámuli, 'emi ralámulika pe galírame ju amoba napu bi'tí alué 'ya suwígame ralámuli napu ruwime nílige napu Onorúgame anélige napu me'ale alué ralámuli 'ya ejperégame 'emi rijimala. 48 'Lige 'emi ralámuli abalaké nóchali oyérame júkuru, chátiri nóchali napu nóchale 'emi rijimala 'ya riógame.
49 › Alekeri Onorúgame bo'né 'la machigá alakimeo a'kinana regá anile: «Julámala ne, ne napu ju Onorúgame, jaré rió ne nila ra'íchali ruyeme ralámuli 'lige jaré rió ne nila nóchali nulame, 'lige jaré 'ma me'liboa cha nokame ralámulite, jaré najátaga cha'piboli nímala», regá anile Onorúgame.
50 Abichilubi 'we ra'íchale Esusi regá:
―'Lige alué ralámuli jipe ejperégame Onorúgameka wa'lú gastigo 'yámala. Alueka tabilé me'ale alué 'ya mochígame ralámuli napu ruwime nílige napu anélige Onorúgame, Onorúgameka abirigáchigo gastigárimalagó napugiti a'chigóriga cha resí nokagá járome kámechigó napurigá alué rijimala 'we 'ya ejperégame. Alué 'we 'ya ejperégame ralámuli cha olale, me'ale Onorúgame nila ra'íchali benírame ralámuli 'we 'ya ejperégame, 51 napu'lige pe kulí bilé rió me'líliru Abeli rewégame 'ya ajtígame, 'lige abé guwichí a'kinana Sakaríasi§Alué Sakaríasi 'we 'ya bejtégame nile we'kabé siento bamí abé 'ya ta'chó ochérachi Esusi. Alué Sakaríasi tabilé Juani o'nola nile. me'líliru napu me'líliru alé wa'lú re'obá ilígichi, Onorúgame galílachi ma'chímana a'mulipi napu ilile tegoli mesa napu kógime nile go'ame ajágame Onorúgame alué ralámuli.*E'nesi glosario «altar». 'Lige alekeri 'la ruwí ne, alué Onorúgameka 'emi ralámuli jipe ejperégame gastigárimio suwigóriká alué 'ya ejperégame ralámuli Onorúgame nila ra'íchali rejcholi benírame ralámuli.
52 › Resía 'emi ralámuli benírame ra'íchali rejcholi napu Moisesi benírale ralámuli 'we 'ya, tabilé sébali olame ju 'emi napurigá aní ra'íchali napu Moisesi benírale ralámuli, aminami tase elime ju 'emi napurigá sébali olámala alué uché jaré ralámuli napu 'la sébali olánilime ju.
53 Napu'lige Esusi ruyesa ye ra'íchali, alué ralámuli ra'íchali rejcholi benírame napu Moisesi benírale ralámuli 'we 'ya abiena alué ralámuli bariseo, 'we ayole Esusi 'yuga 'lige we'ká e'karúgame ra'íchali rukele, 54 machináliga pala 'la sébali nejiara, 'lige se'wináriga nejiásaká nejínaliga nokale.
*11:33 Esúsika pe ruwime ke anile ra'ichamio Esusi bilena napurigá 'la suwábaga 'la akimela.
†11:34-35 Esúsika pe ruwime ke anile bile ralámuli 'la semáriga 'nátame 'la oyérimio Esusi nila ra'íchali 'la bi'wígame alawega einamia. 'Lige 'we chátiri 'nátili nígame nísaká tabilé 'la oyéramio Esusi nila ra'íchali. Tabilé 'la sébali nimio alué rió na'tálila ka.
‡11:44 Esúsika anigá anile chátiri alawégame gayéneo alué a'ká ralámuli pe alué bariseo e'wiga tabilé machigá chátiri ralámuli ko alué bariseo napugiti alué bariseo pe se'wináriga nóchame níligame. E'nesi Números 19:16.
§11:51 Alué Sakaríasi 'we 'ya bejtégame nile we'kabé siento bamí abé 'ya ta'chó ochérachi Esusi. Alué Sakaríasi tabilé Juani o'nola nile.
*11:51 E'nesi glosario «altar».