12
Jena ruwimela Esusi 'yuga járome rijpúniligo ri'ligó bilé rawé resíbulichi
1 A'kinana bilé rawé resíbalichi ri'ligó echégachimi eyénale Esusi alué bo'né 'yuga járome 'yuga. 'Lige alué bo'né 'yuga járome e'luíle 'lige rejpúnele ri'ligó mulalá 'lige go'ale rakala mojsika. 2 Napu'lige bariseo etesa alieti, anele Esusi:
―'We a'lá e'né alué mué 'yuga járome. Jipe rawé resíbilichi júkuru tabilé nochálichi ju, pecha rijpunálime júkó ri'ligó.
3 'Lige Esusi anele alué bariseo:
―¿Tacha leérame ju 'emi osilichi napu ruyame ju churigá 'síligo alué 'ya bejtégame rió Rabí anilime napu'lige Rabí e'luísa 'lige aminami alué ralámuli Rabí 'yuga e'yéname nílige? 4 Alueka alé Onorúgame galílachi bajkile 'lige baní o'tole Onorúgame kógilime alé pachá Onorúgame galílachi mochígame. Alué Rabika 'lige alué ralámuli Rabí 'yuga e'yéname go'ale alué baní, tabilé lisensia nígame nile napurigá go'mela alué baní, pe baleka 'la lisensia nígame nile. 5 ¿Tabilé siné leérame ju 'emi alué apeli napu chujkú Moisesi osilila, balé tabilé resíbame ko bilé rawé resíbilichi? Abirigá pecha resítiri júkó rekó alué balé noche bilé rawé resíbilichi. 6 Neka aníguru, napu ne nulá abé najtékame ju me'tigá alué Moisesi nila nulalí. 7 'Émika pecha 'la námaka leérame júkó alué Onorúgame nila ra'íchali. Regá aní Onorúgame nila ra'íchali: «Neka najkí napurigá 'emi 'we na'temaka etémala uché jaré ralámuli, tase pe ajágame me'liame najkí ne ne'chí kógilime.» 'Emi 'we a'lá námasaká 'liko pecha chojkila neraga che'wámiko alué ralámuli tabilé resí nokágame, 8 napugiti ne kame Onorúgamete julárigame 'pa rewagáchika napurigá rió neraga wa'lula kame ne resíbalichi rawé.
Jena ruwimela Esusi sa'wáligo bilé rió gajpóligame sekégame resíbulichi rawé
9 'Lige Esusi uchéchigo bilena simile, simile bilé u'tá re'obá ilígichi «sinagoga» anilime. 10 'Lige alé asale bilé rió bilena sekala sujírigame sekégame, 'lige alemi jale jaré bariseo 'lige rukele pe machináliga choniá anirá alué Esusi, nejiwa olale se'wináriga anisáká. Regá rukele:
―¿'La ju napurigá bilé rawé resíbilichi 'yowa nayúkame?
11 'Lige Esúsika nejele:
―Bilé rawé bilé bo'á wijchisá 'emi bujkula bilena rejkolíchimi bilé rawé resíbilichi, ¿'Lacha ta ma'chí pámala 'we 'emi na'temaka? 12 ¿Tacha abé najtékame júkó bilé ralámuli me'tigá bilé bo'á? Bilé ralámulika uché rajpé najtékame júkuru me'tigá bilé bo'á. 'Liko abiena 'la ikiáréleke napurigá 'yowa ralámuli nayume bilé rawé resíbilichi.
13 'Liko Esusi anele alué nayume:
―'Ma ku wajchinábá seká.
Napu'lige wajchinasa 'ma ku sa'wile. 14 'Liko bariseo ma'chige simíbale 'lige chojkile ra'icha a'boi churigá 'la nítiká me'liá Esusi.
Jena ruwimela Onorúgame ra'ichálila 'we a'lá ruwíligo 'ya churigá 'simio Esusi
15 Napu'lige Esusi machisá me'libólikó bariséote, 'liko Esusi yati simile. 'Lige simisá asíriga we'ká ralámuli najátele guwana. 'Lige Esusi 'we 'yole ralámuli nayume napu alemi e'yénale alemi guwánami, 16 'lige 'we anile ralámuli napurigá ralámuli tabilé ruwimela chieri ko bo'né, 17 napurigá 'la sébali ikimela napurigá ruyélege Onorúgame alué abé 'ya bejtégame rió Isaíasi anilime napu ruyame nile napu Onorúgame anélige ta'chó ochérachi Esusi. Anile:
18 'We a'lá e'nésibá.
Ye júkuru ne 'yuga nóchame.
Yeka ne cha'píturu ne bo'né.
Neka 'we galé ye rió,
asíriga ganíliga ajtí ne ye rió 'yuga.
Neka ne alawala 'yama oláguru.
'Lige alué 'símala suwábaga chojkégame ralámuli ruyea
alué napu ne najkí.
19 Alueka tabilé resí animela,
nibilé e'wele ra'ichámala,
nibilé sinámala
alemi napu we'ká riógachi ju.
20 Alueka 'we a'lá niraga etémala
alué ralámuli tabilé nígame
napu tabilé gayéname ju bo'nepi nemía.
Alueka abisibi 'we nulámala
napusí 'ma a'lá sébali olá ralámuli napu nulá Onorúgame.
21 Suwábaga chojkégame ralámuli jena wijchimoba mochígame
'we a'lá bijchígimala 'we a'lá gu'írimia alué.*E'nesi Isaías 42:1-4.
Jena ruwimela bariseo ruwíligo Esusi Remónisi a'walila nígame ko
22 'Liko Esusi bilé rió tabilé machílime o'tóleru, 'lige aminami tabilé gayéname nile alué rió ra'icha, u'kuchípala remónisi ajchágame rió nile. 'Lige Esusi 'ma 'yóole, 'liko 'ma ma'chílile, 'lige aminami 'ma gayénale ra'icha. 23 'Lige alué ralámuli napu najátale Esusi rukele a'bopi napurigá majáganti neraga:
―¿Ye jule Esusi Rabí rijimala, alué napu ramué gu'írimili ju? Tabilé machirúbá.
24 'Lige alué bariseo akisá alanichi alué ralámuli, 'lige anile:
―Napu'lige buyana u'kuchípala remónisi ye rió, pe alué u'kuchípala remónisi o'nola nejílala a'walite buyáname ju, alué u'kuchípala remónisi o'nola napu Belsebú anilime ju 'lige aminami Satanasi anilime ju.
25 Esusi 'we a'lá machile alieti 'nata mochigo alué bariseo, alekeri anele:
―Bilena ejiro pe a'bopi na'áwasa ralámuli, 'liko tabilé sirbe nímala alué ejiro. Abiena a'chigóriga ju ralámuli we'ká riógichi mochígame, abiena alarigá 'ínili ralámuli bilena galírale rijimá we'kaka napuíka riógame nisa 'lige pe na'áwame nisa a'boi, tabilé gayéname ju bilé tábiri nóchali newá. 26 'Lige alué Satanasi ma'chí pasa alué u'tabela remónisi, ¿'lacha a'wálimalawé alué Satanasi alarigá 'sísaká? Tabilé gainámala bo'né nila nóchali newá. 27 'Lige ne ma'chí pame nísaká alué u'kuchípala remónisi Belsebú a'walílate, ¿chieri 'yame júkó a'walí alué 'emi gompaniérola napu'lige buyáname ju alué u'kuchípala remónisi? Remónisi nejime júlé. 'Émika tabilé remónisi 'sime kóríguru. 'Liko tabilé machigá aní 'emi ne'chí chojkila neraga che'wáa. 28 Neka Onorúgame Alawala a'walílate buyáname júkuru u'kuchípala remónisi. Yeka pe aniame ju Onorúgame 'ma nulá ajtigó jena.
29 › Bilé rió tabilé gainámala chigoa bilé rió a'wágame galílachi, alué rió a'wágame tabilé buluruga asisáká. Napu'lige alué rió buluruga ajtígichi, a'liko 'la gainámala tábiri chigoa.†Onorúgame Alawala 'ma bulugá ajchale Remónisi, alekeri 'la gayena ne u'kuchípala remónisi buyana.
30 › Tabilé ne'chí oyérame ka pe ne saíla ju. Tabilé nejkura mochime ka alué oyérame ralámuli bailichi, alueka mejká jula mochime ju alé napu ne ajtí, napurigá olí bo'á majárime ju. Alarigá ju alué ralámuli.
31 › Abiena ruimé ne bilé ra'íchali: Onorúgameka 'la e'kame júkuru suwábaga alué chátiri ra'íchali napu ra'íchame ju ralámuli, nobi tabiléchigo e'kame júkó alué ralámuli napu 'we resí anegá ra'íchame ju Onorúgame Alawala olagá. 32 Jaré ralámuli 'we gawéliga ra'ichasa Onorúgamete julárigame 'pa rewagáchika olagá, Onorúgameka abiena 'la e'kámala alué ralámuli. Onorúgame Alawala gawéliga ra'ichásaká, 'liko Onorúgameka tabilé siné e'kámala. Tabilé siné e'kámala jipe jena wijchimoba nibilé abé i'libeko napu'lige mukusuga.‡Esúsika ne'ocha alué ralámuli aníligame Remónisi alawala ajchágame ko alué.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo bilé rojá 'we a'lálaká a'ká rakeme ko
33 › 'We a'lá repúpua bilé rojá 'liko 'la a'ká rakémala. Bilé rojá tabilé a'lá repútigame, alueka tabilé a'ká rakémala. Rakala e'néniga machiame júturu pala 'la ka alué rojá o tabilé 'la ko ma. 34 ¡'Émika pe napurigá sinowí 'kúchila júkuru! 'Émika asíriga cha nokame ralámuli júkuru, 'lige ¿'lacha a'ká ra'íchali ra'ichámiliwé 'emi, pe cha nokame ralámuli ke? 35 Bilé rió 'we a'lá 'nátame ka 'we a'lá ra'íchame júkuru, alué rioka 'wéchigo a'lá 'nátame nímime. Bilé rió tabilé a'lá 'nátame ka, alué rioka tabilé a'lá tábiri ra'íchame júkuru, alueka pecha a'lá 'nátili 'nátame nímime. 36 Neka aníguru, napu'lige raweli sébasa napurigá Onorúgame gustisia olámala, a'pílipi rió neraga ruimeli ju cha anigá eyéniligó. 37 Mué ra'ichálila 'we a'lá nejkúrisa napurigá tabilé narémala gastigo 'we a'lá a'ká nísaká alué ra'íchali. Tabilé a'ká nísaká alué ra'íchali, 'liko mué wa'lú gastigo narémala.
Jena ruwimela alué cha nokame ralámuli Esusi owíligo napurigá Esusi 'we a'lá semátiri tábiri newámala
38 'Liko jaré bariseo 'lige jaré Moisesi nila nulalí benírame anele Esusi:
―Mué rió Onorúgame nila ra'íchali benírame, ramueka 'we eténili alué 'we semátiri tábiri newachi mué,§E'nesi 16:1. alué napu ta'wesi rió gayéname ju newá.
39 'Lige Esúsika anele:
―Ye 'we i'nílime ralámuli, tabilé sébali olame napu najkí Onorúgame 'la sébali olámirisá, rejoa aníguru napurigá ne newámala 'we semátiri tábiri napu tabilé gayéname ju ralámuli. Neka tabiléchigo newámalagó napurigá 'emi 'la machimela. Pe bi'lepi tábiri newámala ne abé i'libeko, pe alué napu ne newámili ju pe aba alieri nímala napu ikílige alué 'ya bejtégame rió napu ruyame nile napu Onorúgame anele, Jonasi anilime. 40 Alueka ro'chí rojpálichi asálekurú bakiá rawé 'lige bakiá rukó, alué wa'lú ro'chí napu wa'lú ba'wichí oyame ju. Alarigá ikimela alué Onorúgamete julárigame 'pa rewagáchika, pachá jena gawichí bo'imela bakiá rawé 'lige bakiá rukó. 41 Alé we'ká riógichi napu Jonasi rejcholi nejile, aleka Nínibe anilichi nile. Napu'lige alué ralámuli akisá alé alué rejcholi, 'la a'rélekuru alué chátiri 'nátali 'nata. Napu'lige 'emi ruyechi ne ye rejcholi, 'émika tabilé a'reme júkuru alué chátiri 'nátali 'nata. Neka abéchigo wa'lú najtékame júkuru me'tigá alué Jonasi. Napu'lige seba raweli napu Onorúgame gustisia olámala alué ralámuli chátiri 'nátame, 'liko alué ralámuli Nínibe mochígame chojkila neraga che'wámala 'emi tabilé ku guwana 'nátame koriká. 42 Napu'lige sebasa raweli gastigo (juicio) narémichi ralámuli jipe ejperégame, alué wa'lula mukí napu nulame nile alé Saba anilichi napu 'we 'ya bejtégame nile ku ajánamala a'lige rawé, 'lige ra'ichámala sairúgame neraga alué ralámuli jipe ejperégame olagá. Alué mukika napu'lige bijí ajagá asigá 'we mejkaka nawálekuru gepumia alué Salomoni nila rejcholi 'we benegá ra'íchame, 'lige jipe jena ajtíkuru ne napu abé benegá ra'íchame ju me'tigá alué Salomoni, 'lige 'émika tabilé gepúnili ne nila rejcholi.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo tabilé 'la ko alué chátiri nóchali a'rilía tabilé Onorúgame 'yuga 'nátame níriká
43 › Napu'lige alué u'tabela remónisi ma'chínasa bilé ralámulichi jami wakígichimi simime júkuru 'yásiga bilena 'we a'lá suérikáchi resíbamia, nobi tabiléchigo rewame júkó. 44 'Liko regá anime ju: «Ku simé ne napu ajtí alué rió napu ne galila nílige, 'lige ku pachágana bajkimé ne, alé pacháganaka ne galílachi kame.» 'Lige ku alé sébaga 'we a'lá bi'wigá ilígame eteme ju abé 'la gatérigime pechítigame, (pe tabilé che'sime neraga etéwili ju alué rió. Abirigáchigo tabilé ajchágame kéréko Onorúgame Alawala pachágana sulachí.) 45 'Liko alué u'tabela remónisi chéchigo gichao u'kuchípala remónisi, abéchigo enátiri napabume ju, 'lige suwábaga alué lakí remónisi alé pachágana alué riochi mo'ime ju. 'Lige alué rioka abéchigo cha nokame nímala me'tigá bajchabé rawé. Alarigá ikimela ye ralámuli tabilé a'ká. Pe i'sínimi a'reme júkuru 'emi alué chátiri nóchali, 'lige 'emi tabilé ajchágame nísaká Onorúgame Alawala a'kinana rawé, abéchigo cha nokame gainámala 'emi.
Jena ruwimela Esusi ruwíligo chieri ko eyela 'lige bonila 'lige waíla
46 Napu'lige Esusi bijí ra'icha ilígichi ralámuli 'yuga, sébale Esusi eyela 'lige suwábaga alué nasípasi bonila 'lige nasípasi waíla alé ma'chige. 'Lige ma'chige jale Esusi 'yuga ra'ichánilia. 47 'Lige bilé rió anele Esusi:
―Mué eyela 'lige mué bonila 'lige mué waíla ma'chige jawí, mué si ra'ichánilirí.
48 'Lige Esusi anele alué napu simile ruimea:
―¿Chieri júkó ne eyela, chieri júkó ne bonila 'lige ne waíla?
49 'Liko e'nénele alué oyérame, 'lige majoga regá anile:
―Ye ne 'yuga járome ralámuli júkuru ne eyélaka 'lige ne bonila 'lige ne waíla. 50 Apiépiri napu ekí 'la e'wame ju napurigá nulá ne O'nola Onorúgame, alué napu 'pa rewagachi ajtí, suwábaga alué júkuru ne bonila 'lige ne waíla 'lige ne eyela.