KITABU KYAKUA
RUTU
BULONDOLOZI
Kitabu kyakua Rutu kilondolwele palua bintu bya kupapia byaakitikiile Baizraeli pa musita wa Bapinguzi ba mu Izraeli. Naomi, nghina wa lolu lupua waapitile mu maavia akata a kufwilua na mulume wakue ni baana bakue balalume babili lubaali baikeele mu kyalo kya bweni kya Moabu. Inzi Naomi waapaalilue musita u-aile na Rutu umo wa pa baanavyala bakue, mukazyana wa ku Moabu. Rutu waapingwile kuti aye ni nghinavyala mu kyalo kya Izraeli ni kumulaya aye wamukwasia. Pa kyamba, bombi, Rutu ni Naomi baapaalilue kupitila muli Boazi umo wa mu lupua, ozo waabalabukiile ni kwitabila kuti oope Rutu. Musita wa Bapinguzi waali wabiipile, ni Baizraeli bengi baali baikeele pasili kunakila mizilo. Inzi Naomi ni Rutu pamo ni Boazi, bene i kilangililo kiweme kya Baizraeli balibanakila mizilo yakua Leza.
Tekuli amanine kalemba wa kitabu kyakua Rutu. Musita waalembeeluepo keki kitabu teumanikile bwinobwino, inzi bange balibalangakana nangue kyaalembelue pa kyamba kya Baizraeli kuteekua buzia pa mulandu wa musango waabombiiziiziwemo lulimi lwa Kiebrania. Kekio ni kintu kya mponvu kumana nangue Rutu asyaali wali Muizraeli wa-alukile nghina wakua nghinakulu wakua Likolo Daudi. I kulanda nangue Rutu i kikolue wakua Yesu. Keki kyalanga nangue kuya wali wakua Leza te pa mulandu sie wa lupua lu-ulimo, inzi ni mu mutima.
Bwipi bwa bili mu kitabu kyakua Rutu
1. Mu katue ka 1 mulondolwelue palua lyasi lya lupua lwakua Naomi ni maavia abaapitilemo ni vyaabwelele Naomi ni Rutu mu Izraeli.
2. Mu katue ka 2 mulondolwelue palwakua Rutu vi-aakumeene ni Boazi lu-aali walimukusolola nghano mu bukaba bwakue.
3. Mu katue ka 3 mulondolwelue palwakua Naomi vi-aamutumine Rutu kuya kumulomba Boazi amuupe ni kuti amusunge, pantu Boazi waali wali wa mu lupua lwa pepi mu kyupo. Ni pakako, Boazi waitabiile kukita evio.
4. Mu katue ka 4 mulondolwelue palwakua Boazi vi-aasitile bunonsi bwakua ozo waafwile waali wali muka Naomi, ni palwakua Boazi vi-aupile Rutu.
1
Kufua kwakua Elimeleki ni baana bakue
1 Pa ozo musita, Bapinguzi lubaali balombola, kwaali kimina kya nzala mu kyalo. Muntu umo wa mu Betlehemu ya mu kyalo kya Yudea, wa mu mukowa wakua Efraimu, ni mukazi wakue pamo ni baana bakue balalume babili, baabutukiile mu kyalo kya Moabu. 2 Ozo muntu waali wakuutua Elimeleki. Mukazi wakue ni ye waali wakuutua Naomi. Meena a baana bakue balalume ni aza: Umo waali wakuutua Maloni, ni unge waali wakuutua Kilioni, baali Baefurati ba ku Betlehemu ya mu kyalo kya Yudea. Lubaafikile koko ku Moabu ni kwikala, 3 Elimeleki muka Naomi waafwile. Naomi waasyele sie ni baana bakue babili balalumenke. 4 Baba baana baupile banakazi ba mu kyalo kya Moabu. Mwanakazi umo waali wakuutua Orpa, ni unge waali wakuutua Rutu. Baikeele koko mupepi myaka lyanondo. 5 Maloni ni Kilioni ni bo baafwile. Evi Naomi waafwiliilue na baana bonse babili pamo ni mulume wakue.
Naomi wabwelela ku Betlehemu pamo ni Rutu
6 Naomi lu-aunvwile nangue Yawe wakipaala bantu bakue ba ku Betlehemu na kubapeela bilio, waamwene kuti afume mu kyalo kya Moabu aye pamo ni bamuka baana bakue babili. 7 Waabambile kuya ni bamuka baana bakue, lwendo lwa kubwelela ku kyalo kya Yudea. 8 Naomi waabaanine bamuka baana nangue, “Bwelele kuli banghinenue. Yawe amikitile biweme nga vimwaakitile kuli nene ni ku balume benu baafwile. 9 Kabili Yawe amikwasie mukoopue, ni kubalua muntu akeekale bwino ni mulume wakue.”
Kupwako, wabalaya bailepo. Inzi bene ba-angwile balila. 10 Baamwanine evi, “Twakaana. Fwefue tulikuya pamo nobe ku bantu bobe.”
11 Naomi waabaanine evi, “Mwe baana bane, bwele sie. Ale mulikunkonkelaki? Nsikikavyala kabili baana balalume bakuti bakamyupe. 12 Mwe baana bane, bwele, endo mwaya, pantu nene nsisyakotele, nsikikoopua. Kibenge evio, nga lelo lyenka naupua ni kuvyala baana balalume. 13 Anzia kibenge evio, kubako nga mwaapembeele baana bakule ni kuya mwaikeele pasili kuupua? Mwe baana bane, keki kyangaviizia nene kukila mwemue, pantu Yawe wandekeela.”
14 Kabili baatendekele kulila. Kupwako, Orpa wamulaya nghinavyala, inzi Rutu wene waasyele sie wamuuminiine. 15 Naomi waamwanine evi, “Ewe, mona muupua nobe wabwela ku bantu bakue ni ku baleza bakue. Kansi ni we bwela umukonke.”
16 Rutu wa-asukile evi, “Tekunkania kuya nobe, konse kuwaakaya, i kunaakaya ni nene. Pawaakeekala, i panaakeekala ni nene. Bantu bobe, baakaba bantu bane. Leza obe, waakaba Leza wane. 17 Palia pawaakafwila, i panaakafwila ni kuziikua. Ndimukumulomba Yawe ankitile evio ni kukiziapo. Nsikalekana nobe, inga sie kufua i kwaakandekania ni wewe.”
18 Naomi lu-aamwene nangue Rutu waali wamuuminiine sie kuya pamo nakue, taalandile kantu kabili.
19 Kupwako, bonse babili baya mpaka ku Betlehemu. Lubaafikile mu muzi wa Betlehemu, bantu bonse baapapile. Banakazi ba mu Betlehemu baipuzyaniizie, “Kubako ozu i Naomi?”
20 Naomi waabaanine evi, “Tekunkuute Naomi. Inzi nkuute sie Mara,*1.20 Naomi Mara: Mu Kiebrania Naomi i kulanda nangue “kuwaminua” ni Mara i kulanda nangue “bululu.” Pantu wa Maka onse wakinkitila bintu bya bulanda. 21 Naile nakwete bintu bingi, inzi Yawe wan'mbwezia naikumbeete. Ale mulikunkuutilaki Naomi ne akandilue na Yawe? Ne waakitiilue bintu bya bulanda na Yawe wa Maka onse?”
22 Evi i vyaabwelele Naomi pamo ni Rutu muka mwana wakue wa ku kyalo kya Moabu. Lubaafikile ku Betlehemu, waali wasyali musita wa kuseepa nghano.
*1:20 1.20 Naomi Mara: Mu Kiebrania Naomi i kulanda nangue “kuwaminua” ni Mara i kulanda nangue “bululu.”