31
Naantiara Noravano Isarerivata Iutaavata ruaruama nimitaainarara tura
1 Noravano Kotiva tiharo, Vi entara te ekaa Isareri vo anku vo anku Variqavano variari vika ti vaiinti nahenti vaivarave.
2 Navutaaka naatu qetake aahara vataini ruqema vuaka, naantiara te vika aaqurihama nimitaari vika mini vaivaro vika muntukavano qihaaqira vaivarave, tiro.
3 Vika niara vataini vaivaro Noravano Kotiva vika nivuqaa qovarama viro vikara mintima tianarove: Isarerivauvo, ti muntukavano niara ekaa enta vairara ti, te kia ni qaqira karaiti, niara noraiqaake iriqi virerave.
4 Isarerivauvo, te ni qaiqaa kempukaiqama kaari ne nora vatanaakama vaivarave. Vi entara ne qaiqaa nenta tamparini tuateha rintatimaqi viha ihi ntavaqi viha quaheha vaivarave.
5 Vi entara ne qaiqaa Samaria aiqina vainaini uaini naaho maata autivarave. Uaini kuvu ututeka vika naantiara uaini tava iratainara hiqike nevarave.
6 Vi entara Efaraimu aiqinaini maimaraara raqiki vaika aakara nteha tiha, Aniqenavu Ieruharemini orunte tentanavu Variqa Nora Kotira autu tuahera kaare tivarave, tiro.
7 Noravano Kotiva qaiqaa tiharo, Ne Iekopira ankuara quaheha ihi tiate. Isareri vatanaaka avuniqamake variarara iriha, aakara nteha ihi tiate. Nora Kotira autu tuahereha mintima tiate: Noravauvo, nena vaiinti nahenti ruaruama nimitaane. Isareri kia qutiraiti qaqi variaka, ruaruama nimitaane, tiate.
8 Tavaate. Naantiara te noti mantaraini vai vataraqaahaive, maa vatara vitivano taiqainaihaive, tenta vaiinti nahenti ruvaaqumake ntita viri maini karerave. Vika orurante ani vaimanta vika nivutaini avu qimpa vikave, aiqu rarera vikave, vainti taiqama vikave, vainti vatareka ikave, vika vika nái airitahaa anivarave.
9 Vika ti haareha iqi rata vare orurante ani vaiqe te vika koqe namari tuvinaini numiqeha, vikara kuntavaivai ivorave ti, avuqavu vaina aararaqaa vika ntita vare aniainarave. Te Isareri vika qokama vauro. Isareri*Hiparu uva: Efaraimu vika vaireka, ti maaqu kara hunka voqaara variarave.
10 Ne vo vatanaa vo vatanaaka te Noravano Kotika tiaina uvara iriate. Ne vi uvara nora namari hini mantaraini variakavata tiva nimiate: Te tenta vaiinti nahenti Isareri vo vataini vo vataini raumpirima kaurauka qaiqaa ruvaaquma karerave. Sipisipi qova nai sipisipiqaa koqema kero raqikintemake, te vikaqaa koqemake raqikirerave.
11 Te Noravano Kotika navutaaka kempukaiqamake vika tuateraqihai Iekopira anku†Iekopira anku: Isareri vaiinti nahenti qaqini vara karerave.
12 Vika Saioni Aiqinaqaa ani vaiha aakara nteha quahe vaivarave. Vika te Noravano Kotika ekaa koqe haika nimiainarara iriha quaheha vaivarave. Te vika uitive, uainive, orivi vahaverave, sipisipive, purumakauve, nimiainara virara irihama quahevarave. Naahovano putaqira koqemakero vaintemake, vika muntukavano kia qaiqaa qoraiqiramanta koqemake vaivarave.
13 Vi entara varaata vika quaheha ihi nte vaimanta qaraaka vaiintivata naampaivata quaheha vaivarave. Vi entara te vika muntuka kuquqama nimitaari vika kia qaiqaa ike mpo tiraiti, muntuka koqe iramanta vaivarave. Te vika muntuka paruma nimitaari vika quaheha vaivarave.
14 Vi entara ti kaiqa vara timite vaiintika airi kara ofaa iha quara timiteraqihai varakeha ne vaimanta, ti vaiinti nahentivata kia vo haikara aavoqiraiti, koqemake vaivarave. Te Noravano Kotika minti turo, tiro.
Noravano Isareri aaqurihama nimitora
15 Noravano Kotiva tiharo, Ramaa vatukaqihai noraiqaake mpoqia ihira tiva kehama iqi rate variavo. Reserivama nai vaintaira qutu vuakarama mpo ike tiharo iqi rate vaivo. Vira vaintaira kia voqavata qaqi variara kaara viva vo kiakara kia ani ti muntuka kukuqama timitaate tirave.
16 Mintiveravata, te Noravano Kotika tiha, Reserio, kia are qaiqaavata iqi rataraitira, nena avuqihaira auquru nunka kaane. Are iqi raterava kia quminaiqianarove. Ai vaintaira navutaaka vata mini ke are vainanaini orurante anivarave.
17 Are virara irihara vi entava qovaraiqiainara veka variane. Naantiara are tavairamanta ai vaintaira vika orurante nái maaqa tanara maini anivarave. Te Noravano Kotika minti turo.
18 Te iruramanta Isareri vika ike mpo tiha, Noravauvo, qaraaka purumakau nái antuqaqaa nuantemake, tenavu Isareri ni vaurara, are tinavu ruqutihara utetaanarara ti, tenavu ai uva irirera auti vauro. Are tinavu Variqa Noravano Kotiva varianarara tira, are qaqi kairaqe tenavu are vainanaini orurante aniare.
19 Tenavu qora aaraqaa vivi, viraqaahai tenavu tiha, Oho, tenavu kia vi aararaqaa vuataarave tivake, tentanavu qora kaiqa varaunarara aato kenko timanta irunarave. Qaraaka vaiinti qora kaiqa varaantemake, tenavu qora kaiqa vare vaunarave. Virara irihama tenavu voqamake kauriha, muntuka qoraiqimanta tentanavu mimira ruquti vauro, tiarave.
20 Isareri vika vaireka, ti maaqu koqera voqaarama variavo. Ti muntukavano vikara avuniqama kero vaivo. Vika qora kaiqa varaara kaara te votataa votataa vika ntaihamake vaurarovata, ti muntukavano vikara qaqiqai vaivo. Ti voqamakero vikara hantuqa harimanta vaunarara ti, te vika aaqurihama nimitarerave. Te Noravano Kotika minti turo, tiro.
21 Isarerivauvo, navutaaka maihai ni rumpa vare vua aarara iritaate. Ne orurante ani aarara kankomake tavareka iha, ne vo haika varake kanaa vataate. Ho orurante aniate. Nenta ke vua vatukaraqi qaiqaa ani variate.
22 Isarerivauvo, ne vaireka, ti raavura voqaarama variavo. Mintimake vaihavata, ne ti tauvaqa utu timitaarave. Nanti nanti entae ne qumina vi ani vaiha kia te unanaini orurante anivarave?
Ho te Noravano Kotika voqara i okarara qaraaka okara qovarama karerave. Kia vaiintivano nahentiqaa maimaraara raqikiraro, nahentivano vaiintiqaa maimaraara raqikianarove‡Hiparu uvavano kia kankoma kero tiro. , tiro.
Naantiara Kotira vaiinti nahenti koqemake variqi virara tura
23 Isareri Variqa Noravano Kotiva ekaa kempuka vataava mintima tivo: Naantiara te tenta vaiinti nahenti Babironiqihai ntita vare Iutaini viri kaaina entara, vika nai vatuka nai vatukaini vaiha qaiqaa Ieruharemiara mintima tivarave: Qaqi kaivaro Noravano Kotiva nai aiqina takuqi vaira koqema amitaarire. Vira Naavuvano aiqina viraqaama vaivo.
24 Vi entara Iutaini vaiinti nahenti vo vatuka vo vatukaqi variqi vimanta, naaho kaiqa varekave, nái sipisipiqaa raqikiha vi ani vaikave, ekaa vika Iutaini koqemake variqi vivarave.
25 Te vika kempuka kia vaika kempukaiqama nimiteha, karara narara vaika kara nimirerave.
26 Te mintiari vaiinti nahenti koqemake vaiteraqihai quahake himpi viti viri tavevarave. 27 Te Noravano Kotika mintima turo: Vo enta te qaqi kaarimanta vaiinti nahentivata aantau vahivata airitahaama Isarerinivata Iutainivata vaivarave.
28 Tota te Noravano Kotika tenta vaiinti nahenti ravau aquke, vika naavu maaqa rampai raampairima aquke, vika naaho maatavata qoraiqama kaunarave.
Ho naantiara te vika qaiqaa nái vataini ntita viri kaari vika qaiqaa karakaaqa utute, naavu maaqavata kaqake vaivarave.
29 Vi entara anitairamanta vika kia qaiqaa minti tivarave:
Vika noka qoka uaini tava ahora naavarovata, vika vaintivara aarai vaikanta urirave.§Vi uvara okara: Vika noka qokavara qora kaiqa varaara kaara, vika vaintivara qoraiqama vuarave.
30 Vi entara tau vaiintikae uaini tava ahora naivera, nái vika aaraima vaikanta uruanarove. Qora kaiqa vare vaika nái qora kaiqa varera kaara qutuma vivarave, tiro.
31 Noravano Kotiva qaiqaa tiharo, Vo enta anintairaqe te Isarerivata Iutaavatamake vohaa vaiha qaraaka uva tiva taatau karerave.
32 Qaraaka uva viva vaireva, kia te haaru uva tiva taatau taunara voqaara varianarove. Haaru te vaiintivano nai naataqaa koqemakero raqikintemake, vika kaivaqaukavara Isipiqihai kauqu utu vare ntita vare anuramantavata, vika te uva tiva taatau taunara raqa kaarave.
33 Naantiara te qaraaka uva Isareri hampata tiva taatau taarirava maantima kero varianarove: Te tenta uva maara vika avu aatoqi vate, vi uvara vika muntukaqi qara ntuva tarerave. Te vika Variqavano variari vika tinta vaiinti nahentima vaivarave.
34 Vi entara nora autu vataukave, kia autu vataukave, vika ekaa tiriara kankomake irirara ti, kia vovano nai hana vaiintiara tiharo, Are Nora Kotirara kankomakera iriataarave, tianarove. Te vika qora okara auti uvarave, qora kaiqa vare uvarave, nunka nimite kia qaiqaavata tenta aatoqi virara iritarerave. Te Noravano Kotika minti turo, tiro.
35 Kuarivano aatitairaqaa itairaro toravata opu makauvata entaqi itaarire tiro, Noravano Kotiva ekaa kempuka vataava vi haikara autukero vataira. Viva nai kempukaqohairo nora namari qakimake vaivaro namarivano kumpetaqiro uriharo noraiqaakero auva nte vaira.
36 Noravano Kotiva uva vatero tiharo, Kuarivanove, toravanove opu makauvanove, kia taiqa viraitiro, qaqi vaintemake, Isareri vatanaaka qaqi variqi vivarave.
37 Kia vovano ho naaruva avatama kero tavero maa vatara tuqa veva muntukaraqi aratairavata kia ho ranta kero tavaanarove. Viva ho mintiraqevauve, te Isareri qora kaiqa vare uvara kaara vika qoririma kararave.
38 Vo enta anintaira vi entaraqaa vika Ieruharemi qaiqaa autu kevarave. Vika Hananerira tauaave tianaihai ˻vaantavura autuqi vivi, Kaantara Vai Qentiva vainaini vuru taiqa kevarave.
39 Viraqaahai vika naaqunta rarau kaivaro kuari ruhunkinaini inaara aiqina Garepive tianaini oruntero, viraqaahairo tuqantaaviro sautini Goave tianaini otu vuanarove.
40 Sauti mantara mini uqita kanta, qutu vuaka vaatavata hantavata muntu aqu kaanaini, naantiara vi vatava Ieruharemi vatuka avutaqima varianarove. Kuarivano urinaini vai vatavave, ekaa Kidaroni Namari auvahini taiqai vatavave, noti mantaraini Ohi Qentive tianaini vuru taiqai vatavave, naantiara ekaa vi vatava Ieruharemi vatuka avutaqima varianarove. Ekaa vi vatava ti Nora Kotika kotata vatama varianarove. Navutaaka kia qaiqaa vi vatukara qoraiqama kevarave. Kia vira vehi autu taiqa kevarave, tiro. Noravano Kotiva minti tura.