RUKI
Rukiva Ihuva nu okarara tura
1
1 Nora vaiintio, Tiopiraasio,
Ihuva tinavu avutaini vaiharo vo kaiqa vo kaiqa varorara airi vaiintinavu vi uvara qara ntuva torave.
2 Tota vo vaiintinavu nái nivuqohai vi haikara vi haikara tave, viraqaahai vinavuka tinavu tiva timumanta airi vaiinti vi uvara qara ntuva torave. 3 Nora vaiintio, tevata vi uvara okaraqihai irirerave tivake, airi enta iramaqi viha vi uvara ho kankomake iri, arevata iriane ti, maa uvara okaravata, tavaaravata, amutuvata, qara ntuva vatarerave. 4 Vo vaiintinavu ai tiva amu uvara vi uvara koqema kera iriane ti, tevata maa uvara ai avuqavu tiva amirerave.
Sekaraiaaka Elisabetikara tura
5 King Herotiva Iutia vataqaa raqiki vau entara vaiinti vovano Sekaraiaava Kotira kaiqa vara amite vau vaiintiva vaura. Viva Abisaara vohaa ankuvano vauvaro vira naata Elisabetiva vivavata Eronira vohaa ankuvano Kotira kaiqa vara amite vau ankuva vaura.
6 Sekaraiaaka Elisabetika vitanta Kotira avuqaa avuqavuqamake nihama Kotira maara uva ekaa iriqi vi vaura.
7 Mintiaqi vihatanta vitanta kia vaintivata vatora. Elisabetiva qaqi naahiara/qururaiqama viro kia vainti vataraitiro, qaqitanta variqi vi, konta naampaiqama vura.
8-9 Vo enta Kotira kaiqa vara amite vau vaiintinavuka vonavu Kotira Naavuqi kaiqa vara vuru taiqake oru maaqaini vaumanta Sekaraiaavavata, vira kana vaiintinavuvata, vinavuka vika kahaqamake Kotira kaiqa varareka anirora. Vika kaiqa varareka iha, satu arukeha kaiqa rairakema Sekaraiaarara tiha, Are Kotira Naavuqi vaiharama mura koqe unta irava oru vuarire tira, vi haikara iha quara amitaane, tuvaro Sekaraiaava Kotira Naavuqi nariaraa oriqetero unta vu haikara varakero ihaqaa quarareva viro. 10 Viva vi naavuraqi vaiharo vi kaiqara vare vaumanta qaqi vaiinti nahenti vahaaqakanta ukuvi vaiha Kotira aareha vaura.
11 Vika Kotira aare vauvaro Sekaraiaava naavuqi vauvaro vaakama Noravano atito enseliva viraqi qovarama viro mura autuaina taintara tataaqa kauqu tanaraini himpitero vauvaro 12 Sekaraiaava vira tavero ravuku viro qete vaura.
13 Qete vauvaro enseli viva tiharo, Sekaraiaao, kia qetaane. Are Kotira aarehara iraana uvara Kotiva irivo. Ai naatavano Elisabetiva qorainti vainti vatataanarove. Are vi vaintira autu reharama Ionirave tiane. 14 Vi vaintira vatatairara ai muntukaqihairo koqe i vairara are quahehara vairamanta airi vaiinti nahentivata vi vaintirara quahevarave.
15 Vi vaintiva noruqama viro Kotira avuqaa Nora vaiintivanoma varianarove. Viva uainivata iha namari vokiravata kia naanarove. Vira vatataina entaraqaahairo Kotira Maraquravano viraqaa raqikiqiro vuanarove. 16 Maa vatanaaka Isareri vika airivano vira uva irihama, qora aara qaqirake anirante nái Variqa Nora Kotira aaraqaa vivarave.
17 Kotiva ai vainti atitairaro viva naane avuni oru viharo, ni kaivaqava Elaitaava mpeqa kaiqa varontema kero, viva mpeqa kaiqa vareharo airi vaiinti nahenti kahaqiramanta vika qora aara qaqira kevarave. Ionira uva irihama vika qokavara antua uva tira qaqirake, nái maaquvara hampata qaiqaa vohaa vaivarave. Ioniva uva tiva nimira vika hampi avu aatoqaa ni vaira qaqirake, avuqavuqamake iriqi ni vai okararaqaa nivarave. Ioniva vaiinti nahenti qerama nimitaira vika Nora Vaiintivano tuvuainara veka variate, tiro.
18 Minti tuvaro Sekaraiaava enseliara tiharo, Aqao, are tiana uvarara te nantiake quqaave tirarave? Te tenta naatanti konta naampaiqama vuro, tiro.
19 Sekaraiaava minti tuvaro enseli viva nai tiva amiro tiharo, Te Gebarielikave. Te Kotira aaqanto himpite vauraukave. Kotiva ti tititaimanta te koqe vakaaka ai muntu tiva amuro. 20 Ho iriane. Are ti uvara kia quqaave tianara kaarama ai novano tinta virara are kia ho uva tinarave. Are mintimakera variqira viraro te uva tiva taarirava qovaraiqama viraro ai naatavano vainti vatatairara vi entarama qaiqaa are uva ho tinarave, tiro.
21 Enseli viva minti ti vaumanta vahaaqaini vau vaiinti nahentika Sekaraiaara veka vaihama tavovaro naavuqira vukaiqama kero vaumanta vika airi avu aato utiha tiha, Nantiharoe kia viva vaaka vevaraivo, ti vaura. 22 Minti tivake vauvaro Sekaraiaava veva romanta vika tavovaro viva uva tirare tiro, kia ho uva tura.
Viva kia ho uva tumanta vika tiha, Ike, Sekaraiaava viraqi vaivaro vo haikavano vira avuqaa qovarama vivaroma vira novano tinta vivaro kia ho uva tivo, ti. Vika minti tuvaro Sekaraiaava kia ho uva tiraitiro, kauquqohairoqai aave vateharo vaura. 23 Viva vo entanavu mini varikero nai kaiqa vuru taiqa kero anirantero nai maaqa oru vauvaro 24 vira naatavano Elisabetiva vainti taiqama vura.
Elisabetiva vainti taiqama viro viva kauquru toranavuara naavuqiqai kukeqaviro vaura. 25 Viva tiharo, Noravano ti aaqurihama timitaivo. Totaa enta te kia vainti vataraiti, kauriha variavaunarave. Vate maa entara te vainti taiqama vi kia kauriraitima vauro, tiro. Elisabetiva minti turama.
Gebarieliva naaruvaihairo muntu Mariara tiva amura
26 Elisabetiva vainti taiqama vuvaro 6 toranavu aitarovaro Kotiva qaiqaa enseli Gebarielira atitovaro viva Nasareti vatuka Kariri vataini 27 Iohepira vaiririqama amito nahentira qaraaka nahenti vakaaka tiva amireva tuvurora. Iohepira ankuvano vaireva, Devitira vira kaivaqara vohaa anku vaura. Iohepira vaiririqama amito nahentira autu Mariara.
28 Enseli viva tuvurero naavuqi oriqetero Mariarara tiharo, Ho vaiharave? Are Noravano quahama amitai nahentivama variarao. Viva aintiroma vaivo, tiro.
29 Tuvaro Mariava vira uva iriro noraiqamakero avu aato utiro tiharo, Nantivaroe tiriara viva minti tivo? tiro.
30 Tuvaro enseli viva tiharo, Mariao, kia qetaane. Kotiva ariara quahe vaivo. 31 Ho are iriane. Are vainti taiqamavira qorainti vainti vatatera vira autu reharama Ihurave tinarave. 32 Viva noruqama viro nora vaiintima varianarove. Virarama Kotiva nai virini naaruvaini vaira vira Maaquvema tivarave. Noravano Kotiva Devitiva nai vira kaivaqava raqikina kaiqarama vira amianarove. 33 Ai vaintivano Iekopira vohaa anku vikaqaa ekaa enta ekaa enta raqikiqiro vuanarove. Viva raqikina kaiqava kia taiqaanarove, tiro.
34 Gebarieliva minti tuvaro Mariava vira irero tiharo, Kia te qorainti varauraukama vauro. Ho nantiakee te mintirarave? tiro.
35 Mariava minti tuvaro enseli viva tiva amiro tiharo, Kotira Maraquravano aintiro vairaro Kotira mpeqavano ai mantaaqa amitaanarove. Are vataterava Kotira kaiqaqai varaarira vaintiva vairamanta ekaa vika virara Kotira Maaquvema tivarave, tiro.
36 Minti tivakero viva tiharo, Ai varanakaava Elisabetiva kontaiqamaviva vaiharovata, viva vainti taiqama vivo. Viva qorainti vainti vatataanarove. Vi nahentirara naahiara/qururaiqama virave tiavaroma viva vainti taiqama vivaroma 6 toranavu aitaraivo. 37 Kotiva ekaa kaiqa vare vaivama vaivo, tiro.
38 Enseli viva minti tuvaro Mariava tiharo, Te Kotira kaiqaqai vareha variariraukama vauro. Are tinantema kero Noravano tiriara mintianarove, tuvaro viraqaahairo enseli viva tuvurantero vurama.
Mariava Elisabetira vuru tiva amura
39 Enseli viva tuvurantero vuvaroma Mariava vaaka himpiro Iutiaini vatuka vo, aiqina vauraqi Elisabetira vi vakaakara tiva amireva kantama vura. 40 Oru viro oru Sekaraiaara naavuqi oriqetero Elisabetira uva mantero. 41 Uva mante vauvaroma Elisabetira vaintivano auhaqihairo qakuvaroma Kotira Maraquravano Elisabetira kempukaiqama kero kahaquvaro 42 viva naveraitiro tiharo, Airi nahenti variavarovata, Kotiva ariqaima koqema amitaivo. Are vatatena vaintiravata Kotiva koqema amitaanarove. 43 Mpo, are ti Nora Vaiinti vira nova vaiharavata, ti qumina nahentima tavareva uruarao.
44 Are vaaka ti uva mantaaramanta te ai uva iri vauraro vaintivano ti auhaqihairo qakivo. 45 Noravano vi vakaakara ai tiva amivara are vira uvara quqaa vivauma varianarove tianarara tiro, Kotiva ai koqema amitaivara quahehara variarao, tiro.
Mariava ihi tiharo Kotira autu tuaherakora
46 Elisabetiva minti tuvaro Mariava Kotira autu tuahereharo tiharo,
Te tenta muntukaqihaima Nora vira autu tuahera kauro.
47 Viva ti Variqavano ti kuvantu timitaariva vaivarora tiro, ti maraquravano quaheharo vaivo.
48-49 Te Kotira kaiqa nahenti qumina nahenti vauraro Kotiva tiqai koqema timitairave.
Kotiva mpeqavano vaiharo nora kaiqa ti mintima timitairara ti, vate variakavata, naantiara vaikavata, tiriara Kotiva noraiqama kero vi nahentira koqema amitairavema tivarave.
Kotira autuvano takuqi vai autuvama vairave.
50 Haaruvata, vatevata, naantiaravata, Kotirara iri vai vaiintika Kotiva vikama aaqurihama nimitaanarove.
51 Vika nái autuqai tuahera kaaka ruvaaqumavi qora kaiqa varareka auti variavaro Kotiva nai mpeqa kauqu tutukero vika raantaupirima kairave.
52 Kotiva nora vaiinti vika inaaraiqama kaivaro qaqiqama vuavaro, viva qumina vaiinti vatainiqamavi variaka ntita vataimanta vika noraiqamavi variarave.
53 Karara antuqa ari variaka variavaro Kotiva vika kara nimimanta namakeha ho variarave.
Kotiva airi haika vataa vaiintika nititama kaimanta vika kia vo haikavata vararaiti, qaqi qumina vuarave.
54-55 Kotiva nai kauqu aiqiqaa aqukai uvara avataqi viharo viva tinavu Isareri vaiinti nahenti kahaqi vairave.
Viva haaru Eparahaamirara tiharo, Te aivata ai vaintivata ekaa enta ekaa enta aaqurihama nimitarerave, tu uvara kia tauru kairave, tiro.
56 Mariava minti tivakero Elisabetikantiro variqi viro, taaramo tora varakero ururantero nai maaqaini vurama.
Elisabetiva Ionira vatatora
57 Elisabetiva vainti vataaina entava anirovaro viva vi entara qorainti vainti vatatora. 58 Viva vira vatatomanta vira navunaakavata, vi vatanaakavata, iruvaro Noravano Elisabetira koqema amitomanta vika ani Elisabetira vataake vainti vira quahama amitareka anura.
59 Vika ani vauvaro 8 entanavu aitarovaro vi vaintira qorainti vainti vaumantara ti, vira vaata toqa kareka ruvaaqumavi vaiha vika vira autu rehama nai qora autu Sekaraiaarave tirare tuvaro 60 vira nova aqao tiro, Tetanta vira autu reha Ionirave tirerave, tiro.
61 Elisabetiva minti tumanta vika tiha, Kia ai ankuqihairo vovano vi autura re vairave, ti.
62 Vika minti tivake Sekaraiaarara kauquqohai aave vateha irehama ti, Are nena maaqu nana autue rava tenarave? tuvaro 63 Sekaraiaava kauqu aave vateharo pepaa vara timiate tumanta pepaa vara amuvaro Sekaraiaava pepaa viraqaa qara riharo, Vira autu Ionirave, tiro.
Mintima qara ruva tomanta vika vi auturara ravukuvi. 64 Ravuku vuvaro vaakama Sekaraiaara novano qantua vuvaro viva uva ho tiro. Viva uva ho tiharoma Kotira autu tuaherero.
65 Minti ti vaumanta vira navunaaka voqamake qetora. Mintuvaro vi uvava ekaa verara Iutia aiqina vataini vi anumanta 66 vika nai tiva ami nai tiva ami iha tiha, Vi vaintiva nana vaiintivanoe varianarove? ti. Vika tavovaro Noravano kahaqi vauvaro vi vaintiva vaura.
Sekaraiaava ihi tura
67 Kotira Maraquravano vira qora Sekaraiaara kempukaiqama kero kahaquvaro viva mintima tiro:
68 Noravano tinavu Isareri Variqavano tinavu nai vaiinti nahenti kahaqiharo kuvantu kareva anirara ti, kaiqenavu vira autu tuaheraare.
69 Noravano tinavu kaivaqara Devitira ankuqihairo vira nainti vo vara himpima kaivaro vi vaiintiva mpeqavano vaiharo tinavu kuvantu timitaariravama vaivo.
70 Haaru Noravano nai paropeti vaiintinavu noqihairo mintima tivo:
71 Ni navutaaka ni arukevorave tima, te ni kahaqirerave. Ni qoraiqama nimite vaika niqaa raqikivorave tima, te ni ruaruama nimitarerave, turave.
72 Noravano tinavu kaivaqaukavarara tiharo, Te ni aaqurihama nimitarerave. Te ni hampata vaiha uva tiva taatau taavaunara kia taurukararave, turave.
73-74 Noravano kauqu aiqiqaa aqukero tinavu kaivaqara Eparahaamirara tiharo, Naantiara are vataterauka vika navutaaka arukevorave tima, te vika ruaruama nimitarerave.
Te vika ruaruama nimitaari vika kia navutaaka aatu qetaraiti, 75 vika qaqi variqi viha ti tivuqaa vaiha ti kaiqaqai koqemake vareha avuqavu nuate turave, tiro.
76 Sekaraiaava minti tivakero viva nai vainti naatiara tiharo,
Ti vaintivauvo, naantiara vaiinti nahenti ariara mintima tivarave: Kotiva naaruvaini vaiva vi vaiintira kahaqi vaivaro viva Kotira uva ti vaivo, tivarave.
Noravano anireva irara avuni are naane orurera vira aara qerama amitenarave.
77 Kotiva vaiinti nahenti qora kaiqa vare uvara nunka nimiteharo vika kuvantu nimitaaina uvara, are naane vi uvara vaiinti nahenti tiva niminarave.
78 Kotiva tinavuara noraiqamakero aaqurihama timiteharora tiro, viva naaruvaihairo ataama nimitaaina vaiintira atitairaro viva tenavu variainanaini tuvuanarove. 79 Viva tuvurero tenavu konkiraiqiraqi qutu vire urauka ataama timitaanarove. Viva tinavu tivita varairaqe tenavu maateraiqiaina aararaqaa koqemake nuvaqi vuare, tiro.
Sekaraiaava minti turama.
80 Minti tuvaro vira maaquvano noruqama vuvaro vira maraquravanovata kempukaiqiro vaura. Viva qumina vataini variqiro viro noruqama viro, viraqaahairo viva Isareri vatanaaka nivuqaa qovarama vura.