NEHEMIA
(Nehemiah – Nehemia)
Babironihainaaka Iutaa vika rumpa vare Babironini vuru komanta airi ihiara mini vauvaro viraqaahairo Pesia vatanaa vaiinti vo Sairusiva noraiqama viro Pesia vataqaavata, Midia vataqaavata, raqiki vaiharo oru Babironi vatanaaka hampata raqiharo vika naatara kora. Viva vika naatara kero, viraqaahairo Iutaa vika quahama nimitero vikara, Ne hini kiaka nenta maaqaini homa vivarave, tiro. King Sairusiva minti turara tiro, haaru Aisaiaava tuntemakero quqaa vi vau vaura. (Ais 44:28; 45:1)
Ieremaiaava vivavata haaru 604 BC vi entara nai navunaakara tiharo, Ne 70 ihiara Babironini variqi vivi, viraqaahai orurante anivarave, tura. (Jer 11:14; 29:10) Ho vi uvavavata quqaa vi vau vaura.
King Sairusiva minti tumanta 538 BC Iutaa nora vaiinti vo Serubabeliva nai kenauka airitahaa ntita varero Iutaini anirantero vura. Serubabelivavata, Kotira kaiqa vara amite vau vaiintiva Jesuaavavata, Iutaa vaiinti vonavuvata, Ieruharemini vaiha qaiqaa Kotira Naavu kaqaqi vivi, 516 BC vi ihiraqaa kaqa vuru taiqa kora. (Esra 1-6)
Serubabeliva vau entara vika qaiqaa Kotira Naavu kaqa taiqa kovaro vo ihinavu aitarovaro viraqaahairo 458 BC Kotira kaiqa vara amite vau vaiintiva Esraava, vivavata vo vaiinti nahenti hampata Ieruharemini anirantero vura.
Mintuvaro Iutaa vaiinti vo Nehemiava Pesia vataini vauva, vivavata vo vaiinti nahenti hampata Pesia mini kero Ieruharemini ani vaiharo Ieruharemi vaantaavura ravantiaqa aqukora qaiqaa autu kora. Nehemiava kaiqa varo uvava maa vukuraqima vairo. Vi entara Iutaa vika qaiqaa nariara tiha, Tenavu Isarerive tura.
1
Nehemiava Ieruharemiara nora aato irura
1 Maa uvava vaireva, Hakariaara maaqu Nehemiava varo kaiqara uvama vairo. Nehemiava mintima tiro:
King Atasekesisiva 20 ihiara raqiki vau entara Kisilevi*Kisilevi = November toraqaa te nora vatuka Susaaqi variavaunara.
2 Te Nehemiaka vi entaraqaa Susaaqi vauraro ti qatavakaa vo Hanaaniva vaiinti vonavu hampata Iutaa vataihairo anura. Vika anumanta te vika ireha tiha, Tinavu navunaaka haaru rumpa vare Babironini viri kokaqihai vaiinti nahenti vonavu Babironi ke, anirante qaiqaa nái maaqaini vuaka, vika hoe variavo? Ieruharemivata vo? Vi vatukava hoe vaivo? ti.
3 Minti turamanta vika ti tiva timi tiha, Oho, tinavu navunaa vaiinti nahenti anirante Ieruharemini vuaka, vika kia koqemake variavaro nora maaravano vikaqaa vaimanta variavo. Vo vatanaaka Ieruharemi tataaqa variaka, vika tinavu navunaakara vehi vatanaakave ti variarave. Ieruharemi vaantaavura haaru ravantiaqa kova qaqi mintiro vaimanta kia vira qaiqaa maa entara autuke vaaviarama kaavo. Vaantaavura qentinavu haaru iha tatoqa kora, vinavuravata kiama qaiqaa autu kaavo, ti.
4 Minti tumanta te vi uvara iruraro ti muntukavano qoraiqimanta te vatakanta oquvi vaiha iqi rataunara. Te vo entanavuara iqi rataqi viha, kia karavata naraiti, Kotiva naaruvaini vai Variqara aaramaqi vi vaunara.
5 Te Kotira aarehama mintima ti:
Noravauvo, are Kotiva naaruvaini variana Variqavave. Are uritarakera variaramanta tenavu ai aatu qeteha vauro. Ariara muntuka vaimanta ai uva iriqi vi varia vaiinti nahentika are kia vika qaqira karaitira, are vika koqema nimite variararo haaru are tiva taana uvava vikaqi vairave.
6 Noravauvo, ti tavehara te ai aaraaina uvara iriane. Te entaqivata aatitairaqaavata ai kaiqa vaiinti nahenti Isareriara irihama ai aaramaqi vi vauro. Mpo, tenavu Isareri vaiinti nahenti ai uva, vo uva vo uva raqa kaunarave. Te tenta kaivaqaukavara hampata ai uva, vo uva vo uva raqa kaunarave.
7 Tenavu ai uva raqakeha ai qoraiqama amitaunarave. Are nena kaiqa vaiinti Mosiraqaa uva tiva taataukera amianara, tenavu vi uvara vi uvara raqake kia irunarave. 8 Ho haaru are Mosira vo uva tiva amunara, vi uvara vate qaiqaa iriane. Haaru are minti tianarave:
Ne Isareri vaiinti nahenti ti tauvaqa utu timiteha ti qaqira kaivera, te nintavata qaqira keha vo vataini vo vataini ni vara kaari vi raumpirima vivarave.
9 Te mintiarivata, ne qora aara qaqirake orurante te iainanaini aninte ti uva koqemake iriqi vivera, te niara maini vaiha ti hutu tuahera kaate tunanaini qaiqaa ni ntita viri karerave. Ne vo vataini vo vataini anomake niaraini vaiqevata, te vihai vihai ni ntita vare viri karerave, tianarave.
10 Mpo, tenavu Isareri ai vaiinti nahentive, ai kaiqa vaiinti nahenti vaunarave. Are haaru nena kempukaqohaira tinavu Isareri ruaruama timitaanarave.
11 Ho Noravauvo, vate te ai aaraaina uvaravata, ekaa tenavu Isareri ai autu tuaherake vaurauka aaraaina uvaravata iriane. Are ti kahaqiraqe te avuhainaa vaiinti aaqanto oru variariraro viva ti aaqurihama timiteharo ti kahaqiarire, tunara. Vi entara te avuhainaara uainiqaa raqiki vaiha vira uaini kaqa vare vuru ami vaunara.