Yang Yadwang Isinulat Ni Pablo Tung Mga Tag̱a CORINTO
Patkaw Ang Pasanag Tung Kumpurming Magbasa
Tung Primirung Corinto, tinag̱aman ni Pablong sulw̱aran yang pagsuruay-suayan nira pati mga prublima nirang duma. Pagkatapus tung pira pang bulan, nagbalik dang nagbisita tung nira. Piru durug pungaw yang pinakaw̱ut na ay pinabengelan da ilem nira (2:1), ig midyu tung nagduma ra ka yang pag̱irilalaan nira. Purisu nagplanu ra rin ang magbalik si tung nira (1:15), piru nag̱uman da yang isip na ay nademdeman na yang nainabu atiing pagbisita na duun ang parariu ra tanirang pinungaw ta duru (2:1). Purisu imbis balikan na sing uman tanira, naisip da ang mas matinlu, sulatan na ra ilem kanay tanira ta malebat-lebat, basi pa ra ilem mamanmanan da tanirang mamagsug̱at natetenged tung mga ubra-ubra nirang kamali (2:1-4) Yang isinulat nang atii indi nalg̱ud tung kasulatan ay naplek da. Atiing pag̱elat da ta balita kung unu pay pinakaw̱ut na, napag̱inesel da rin ang nagsulat da tung nira ta maning tiang mga bitalang malebat-lebat (7:8). Piru tung pagbag̱as nira ni Titong pinapag̱ekel na yang sulat ang atia, baklu ra ngaskeay na ang naa pala, durug tinlu yang pinakaw̱ut na. Purisu, kumus matinlu yang dinangat na (7:6-16), nagpasulat si ang para ipaekel na si tung ni Titong magbalik duun tung Corinto. Ya ra taang sulat ang naa.
Ug̱aring ilem, atiing indi pa nag̱apaekel na, kinaw̱utan si ta balitang makapupungaw si ang may mga taung namagsubli tung anya duun ang ya ray pamagkuntra ta maayen tung anya. Nag̱abangdanan da nganing nirang belag̱an matuud ang apustul. Ay yang gustu nira tiwakawen da nira ti Pablo ang para taniray ilalaen yang mga tumatalig. Dispuis yang nag̱itulduk nira natetenged tung ni Ginuung Jesus ig tung Espiritu Santo, durung pisan agkalawid tung ipinagpakaw̱ut ni Pablo tung nira atiing primiru (11:4). Purisu, kumus maning da ka man tii, ti Pablo tanya naisip dang sugpatan na ra kanay yang sulat na, baklu ra ipaeklay na tung ni Tito. Yang isinugpat nang atia, ya ra yang kapitulu 10 asta 13. Kapurisu aparti ra ta tunadas yang isinugpat na kay tung natkaw ang ipinasulat na bilang kapitulu 1 asta 9. Ay kipurki tung 10 asta 13, nagdipindir da ta maayen tung pagkaapustul nang nag̱atag̱aman ta pagrangga. Kapurisu tung pagkereng ni Pablo tung pagkaapustul na, midyu tung nag̱aregsanan ilem ang mag̱intra ra paambug. Belag̱an ang mag̱aning ang tanya pagpabantug tung nira, kung indi, gustu na ilem ang pakdulan na tanira ta matinlung mapatielan nirang para kegngan da nirang mamanuw̱al tung mga manigtulduk ang atia (5:12). Dispuis yang pinabilug̱an na enged ang pagpaambug, belag̱an yang sadiling puirsa na, kung indi, ya ra ilem yang kumpurming pagpailala tung pagkamaluw̱ay na (11:30) ug̱ud duun da nga pruibaay ang tanya, maskin maluw̱ay ka man, nag̱apaktel da ka enged yang Dios tung pag̱erekelen na tung pagkaapustul na (12:9).
Dispuis pa, tung sulat ang naa durung maita tang matinlung mapangayapan ta para tung mga sadili ta sasa may sasa pati tung ikaayen yang grupu ta. Tung 1:3-4 maintindian ta kung ayw̱a nag̱apasaranita ta pinitinsia ang kaisan. Tung 3:5 maintindian ta ka ang maskin unu pay ipiniar yang Dios tung yaten ang ubraen para tung ikadengeg na, masarangan ta ka ilem ekel tung pagpaktel na tung yaten. Tung 3:18 ngaskeay ta ka ang kung pirming pabilug̱an ta mga isip ta kung unu pag katinlu yang kadengeg̱an ni Ginuung Jesus, asan da ag̱imakluay yang Espiritu Santo yang mga isip tang asta mas pang mag̱atuita rang mag̱atu tung anya. Tung 4:7 ang magdarasun, maintindian ta ka ang yang Matinlung Balitang ipinagpiar yang Dios tung yaten ang para ipagpakaw̱ut ta, maning pa tung sasang manggad ang durug kamaal ang pagkatapus itang piniaran na maning pa tung sasa ka ilem ang urun ang parabtangan ang malpes da ka ilem ang madiadu. Maning tia yang palaksu na ug̱ud asan da ngaintindiay ang anday dumang may puirsa asan, kung indi, ultimu ra ilem yang Dios ang pagpaktel tung yaten. Tung 4:16-18 nga bilug̱ay ta kung ayw̱a indiita ra ka enged magpaluw̱ay tung ubrang nag̱ipatuman ni Ginuu ta tung yaten ay natetenged yang nag̱aprusigiran ta may kantidad nang durung pisan agkatimbang ang maskin indi ta pa nag̱aita simanyan, piru ya ray magnatis ang asta tung sampa. Pagkatapus asan tung 5:1-10 nga maresmesay ta kung unu pay mainabu tung yaten tung uras ang ita mapatay ang durug katinlu yang nag̱ielat yang Dios tung yaten. Durug tinlung demdemen ta yang inaning ni Pablo tung 5:15 ang kung itang pinakugmatayan ni Ginuung Jesus, pinaeyanganita ra anya ta ipagpangabui tang baklu ang liit tung anya, simanyan anda ray gana tang magsikad pa tung sadiling kalelyag̱an ta, kung indi, yang nag̱ipalusu tang sikaren ya ra ilem yang kalelyag̱an yang nangerengan tung yaten ang nagpakugmatay. Kung paranekan ta ta pagbasa yang 5:17, mabilug̱an ta ra yang binuat yang Dios tung yaten atiing pagtalig ta tung ni Ginuung Jesus ang maning pa tung inimuita si anyang baklu. Purisu taklib da yang dati, ig yang baklu taa ra tung mga sadili tag pag̱andar. Pagkatapus tung 5:18-21, maintindian ta ka kung ya pa ag̱aring nakuat da yang pinagsangkelan da rin yang isip yang Dios ang magpaulik tung yaten ang makinasalananen. Dispuis, kung padayunan tang basaen yang 6:1-2, maskean ta ra ka yang sasang pangamanan ta ang maskin tinapnayita ra ka man yang Dios natetenged ilem tung kaneeman na, muya, kung paw̱aya-w̱ayaan ta, anda ray pakaw̱utun nang matinlu tung mga ug̱ali tang magbaklu. Sayang yang planu yang Dios ang matinlu ra rin para tung yaten. Kung padayunan tang basaen yang isinulat na tung 7:9-11, asan da ka ngaintindiay ta ang kung itang mga tumatalig pakapungawenita ra yang Dios natetenged tung mga ubra-ubra tang belag̱an tama tung pagteleng na, puiding asanita ra ngaeyangay ta ipanligna ta tung mga ubra-ubra tang mga maning tia. Atia, yang kapupungawen tang maning tiang klasi na yang pisan ay nag̱auyunan yang Dios kipurki tung panligna ta, asan da ngaulikay yang pag̱urusuyun ta tung kalelyag̱an na ang nagkawaldang da ang pagkatapus andang pisan pag̱ineselan ta tung kapupungawen tang maning tia. Dispuis tung kapitulu 8-9, may durug tinlung paneem-neeman ta kung ya pa ag̱aring maeyanganita ta kinaisipan tang masalamaitang magpakdul ta itaw̱ang ta tung duma. Yang matinlung sauluen ta ya ra yang sasang bitala tung 9:8 kung ya pa ag̱aring mag̱ing bastanti ra yang magamit tang magbuat ta maskin unu pang ikaayenay yang mga masigkatau ta. Kung padayunan ta ta pagbasa yang inulit ni Pablo tung 10:17-18, asan da ngaskeay ta ang ultimu ra ilem yang Dios ay dapat ang ipabantug ta, belag̱an da yang mga sadili ta. Belag̱an aprubadu yang taung pagpabantug tung sadili na, kung indi, mag̱ing aprubadu ilem kung tanya bantug̱un da ni Ginuu ta. Pagkatapus tung 12:9 may durug ka tinlung ayapen ang ya ra yang tinuw̱al ni Ginuu ta tung ni Pablo ang ayw̱a indi na ra kuaten yang maning pa tung tenek ang tumineneng da tung tinanguni na: “Ay kipurki kung aria pag luw̱ayay, asan da ka nga simanay mu yang kagaemanung mas pang kemtel ang magtaw̱ang tung nuyu.” Pagkatapus tung kapitulu 13:5, may sam bilug pang inaning na ang dapat ang paneem-neeman ta ka: “Yang mga sadili mi mismu, ya ray dapat ang insapuen mi ta maayen. Bilang talimaanen mi kung talagang matuud yang pagtaralig̱en mi tung ni Jesu-Cristo bilang nag̱apanuntan mi ka ta pagturumanen mi yang mga kalelyag̱an na.” Ay ya pa ag̱ari, kung kaisan, durung kalelyag tang manginsapu tung mga ubra-ubra yang mga kaputulan ta. Piru naa pala, landaw tung tanan ang yang mga sadili ta mismu ya ray dapat ang tukawen tang insapuen ta mupia kung ita talagang pulidung pagtalig ang matuud tung ni Ginuung Jesus u kung indi. Kidispuis pa, matinlu kang basaen ta yang inaning na tung 13:13 ang para duun da nga panaway ta kung unu pay kabag̱ay-w̱ag̱ayan yang pagkadios yang Dios ang tulu tanirang paglulukutan tung sa nga Diosan ilem.
Yang Kamtangan Yang Sulat Ang Binulus-bulus
1:1-11 Yang Intrada Yang Sulat
1:12-2:4 Nag̱ipagpasanag Na Kung Ayw̱a Nag̱uman Da Yang Planu Nang Magbalik Duun Tung Nira
2:5-11 Nag̱aingaluk Na Tung Nira Ang Patawaren Da Nira Yang Sasang Aruman Nirang Pagsug̱at Da Natetenged Tung Binuatan Nang Malain
2:12-13 Natetenged Tung Paglingtan Yang Isip Nang Indi Pa Nag̱akaw̱ut ti Tito
2:14-7:4 Yag Pukisay Na Yang Pag̱iristuriaen Nang Ilinakted Tung Pagkaapustul Na Kung Unu Pa Enged Ay Pinangapunglan Na
7:5-16 Nag̱ibalita Na Kung Ya Pa Ag̱aring Kumintel Da Yang Isip Na Ekel Tung Ibinalita Ni Tito Kung Unu Pay Pinakaw̱ut Yang Isinulat Na Tung Nirang Malebat-lebat
Kapitulu 8-9 Natetenged Tung Kuartang Nag̱atutuw̱ud Nira Ang Para Itaw̱ang Tung Mga Tumatalig Ang Pamagkaliwag Da Duun Tung Jerusalem
Kapitulu 10-13 Yang Nag̱ipagdipinsa Na Tung Pagkaapustul Na
1
Yang Intrada Yang Sulat (1:1-2)
1 Yang nagpasulat tia yuung ti Pablong pinilik yang Dios ang mag̱ing sasang apustul ni Jesu-Cristo bilang sasang taralig̱an nang magbaw̱alitaen natetenged tung anya. Yang sulat ang atia ipinaekel da yamen ni Timoteo* 1:1a Yang ipinagsambit na tung ni Timoteo puiding duruang bag̱ay. Puiding ya ray pinapagsulat na yang sulat ang naa kag yadwa pa gustu na kang maintindian nira ang yang tanan ang inaning na tung sulat, luw̱us dang pinaugtunan ni Timoteo. ang sasang putul ta tung numyung sam pundaan asan tung Corinto ang binuat da yang Dios ang mga kinasakpan nang sadili pati tung kadaklan ang mga kinasakpan na asan tung intirung sinakepan yang Acaya† 1:1b May dumang mga tumatalig duun tung sinakepan yang banwang Acaya ang katulad tung Atenas (Mga Binuat-buatan 17:16-33) may Cencrea (Mga Binuat-buatan 18:18)..
2 Yang nag̱ipag̱ampu yamen para tung numyu ang mas pang maispirinsiaan mi yang kaneeman yang Ama tang Dios ang pagpadag̱en-dag̱en tung numyu durua ni Ginuu tang Jesu-Cristo ig mas pang ikasadya mi yang kaampiran mi tung nirang naang baklu.
Yang Pagpasalamat Ni Pablo Tung Dios Natetenged Tung Paglinga-linga Na Tung Isip Na (1:3-7)
3 Bag̱ay ang pisan ang dayawen ta yang Dios ang ya ka man mismu yang Dios ang pinanalig̱an ni Ginuu tang Jesu-Cristo atiing taa pa rin ang ya kay pag̱aningen nang Ama na. Ya ra kay nagyaring Ama ta ang durung pisan agkainildawen tung yaten ig ya kay Dios tang paglinga-linga ang pirmi tung mga isip ta. 4 Pati tung mga isip yamen ang mga apustul, ya kay pirming paglinga-linga, maskin unu pang kaliwag̱anay ang nag̱apasaran yamen ug̱ud asanami ra ka ngaeyangay ta ipaglinga-linga yamen tung mga putul tang nag̱apasaran ka ta sari-sari kang mga kaliwag̱an ekel tung nag̱aispirinsiaan yamen tung paglilinga-lingaen na tung mga isip yamen. 5 Nag̱akayanan ka yamen tia ay kung ay pa tiing pagdakel dang pagdakel yang mga kaliwag̱an ang nag̱apasaran yamen sigun ka man tung pagkererengen yamen ang naa tung ni Jesu-Cristo ang ya ra kay napasaran ta duru-duru kang mga kaliwag̱an, duun da kag pagdulang agpagdulang yang pagrilinga-lingaen yang Dios tung isip yamen ekel tung ni Jesu-Cristong pirming pagpakigsasa tung yamen. 6 Kada mapasaranami ra nganing ta mga kaliwag̱an, yang pakaw̱utun na, asanamu ra ka nga taw̱angay yamen. Ay kipurki, kada linga-lingaen da nganing yang Dios yang mga isip yamen, asanami ra ngaeyangay ta matinlung ipaglinga-linga yamen tung mga isip mi ang para maagwantaan mi ra ka yang mga kaliwag̱an ang magkapariu ka tung nag̱agwantaen yamen. 7 Purisu dakulu yang sarig yamen tung numyung maagwantaan mi tia ay nag̱askean da yamen kung sang kasaayanita ra kang nag̱apasaran ta mga kaliwag̱an, sang kasaayanita ra kang linga-lingaen yang Dios.
Nag̱asambit Na Yang Sasang Kaliwag̱an Ang Napasaran Nang Durung Pisan Agkalebat (1:8-11)
8 Nag̱asambitu tia, mga putulu, ay gustuung ipaintindi tung numyu natetenged tung sasang kaliwag̱an ang napasaranu tan taa ra tung sinakepan yang Asia. Yang kalelebaten yang kaliwag̱an ang atii, subra ra tung masaranganung agwantaen ang asta naplekanaw ra ilem ta ipagtalig̱u ang malibriaw pa. 9 Tung pagpamalaru talagang tung kamatayenaw ra ka enged manalunga. Piru nagkamaninganaw ra ta maning tia ay ug̱ud asanaw ra nga pisanay ta ipagtalig̱u tung sadiliu ang para anda ray dumang matalig̱anu, kung indi, ultimu ra ilem yang Dios ang maskin pa yang mga taung patay ra, kayanan na pa ka enged ang buien sing uman. 10 Ang pagkatapus tanya ra ka man ay nagpalibri tung yeen tung kamatayenung atiing siguradu ig ya ka man ay magpadayun tung pagparalibrien na tung yeen ang maskin pa tung uras ang panalungaan tanyay pag̱ineteg̱an yang isipung ipalibriaw ka enged anya. 11 Puidiamu kang magpakigtaw̱ang tung yeen ekel tung pag̱arampuen mi ug̱ud dakeleng mga ityurang tumingaraan ang mamagpasalamat tung Dios natetenged tung taw̱ang nang dakulu tung yeen ekel ka tung numyung dakele kang nag̱arampuen.
Pangerengan Ti Pablo Tung Sadili Na Ang Limpiu Yang Kunsinsia Na (1:12-14)
12 Magkabag̱ay ra ang ipag̱ampuaw numyu ta maning tia ay may sasang bag̱ay ang indi enged ikaeyakung sambiten ang maskin yang sadiling painu-inuu sistigus tung pagkamatuud. Yang pagpakignunutu tung tanan ang mga tau, landaw ra tung numyu, tedek tung kinaisipanu ang anda kay danyu na natetenged ya ray nag̱ipaeyang yang Dios tung yeen. Belag̱an yang pagkamatakung pangkaliw̱utan ay nag̱atalig̱anu, kung indi, ultimu ra ilem tanya. 13-14 Talagang matuud tia ay kipurki maskin tung mga sulatu ang nag̱ipaekelu tung numyu, belag̱an ang mag̱aning ang pagsangaan yang pamitalaw, kung indi, teed da ilem tung nag̱aintindian ming pagbasa. Dispuis, maskin midyu indi mi pa nag̱asuut ta maayen yang isipu, may sarig̱u ka tung numyu ang basi pa ra ilem, tung pira pang kaldaw, masuut mi ra ka enged ta mupia ug̱ud kung maglekat da nganing ti Ginuung Jesus, masadya ra tung mga isip ming magpadengeg tung yeen tung katalungaan na ang katulad ka tung yeen ang masadya ka tung isipung magpadengeg tung numyu.
Yang Pagdipindir Ni Pablo Tung Pagkaapustul Na Ang Yay Nag̱adiskumpiar Yang Duma Tung Nira (1:15-22)
15 Kapurisu kumus maning da ka man tia yang sarig̱u tung numyu, naisipanu ra rin ang tukawenamu ra yeen ang palaksuan ug̱ud ikaayen mi ta maduang bisis yang pagbisitaw asan. 16 Ay yang planuu rin, tung pagdistinuu duun tung Macedonia, lambirenamu ra kanay yeen. Utru si kung magliitaw ra nganing tung Macedonia, asanaw si kanay magbalik tung numyu. Ay tung maning tia may lugar ming magpadag̱en-dag̱en tung yeen tung pagsaraayenung manganing duun tung Judea. 17 Numaan pala, natetenged ilem inumanu yang planuung atia, basu aningenaw ra numyung sulut-beteng yang isipu? Kanisip mi w̱asung pauman-uman yang planuu ang katulad ka tung pag̱abuat yang mga taung pagpaguyud tung sistima yang kaliw̱utan ang numaan magpaee ang pagkatapus, buay-w̱uay ta gesye, indi ra? 18 Kung ya pa ag̱ari yang Dios matalig̱an tang matuud yang bitala na, maning ka tiang matalig̱an mi ang yang nag̱ianingu tung numyu, belag̱an sulut-beteng ang numaan magpaeeaw ang pagkatapus indiaw ra. 19 Kipurki ti Jesu-Cristo nganing ang yay pag̱aningen ang Ana Yang Dios ang tanya ka man ay nadapatan yang ipinagpakaw̱ut yamen na Silvano ni Timoteo tung numyu, nag̱askean mi ra ka ang belag̱an kang lag̱ing sulut-beteng yang mga pangaku na ang numaan ee ang pagkatapus indi ra. Kipurki tanya, yang mga pangaku na, ee ang asta tung sampa. 20 Kipurki yang kumpurming pinangakuan yang Dios magkamatuud da ka enged ang tanan ekel tung anyang magkereng. Purisu ekel tung anya, kada magsaragpunita ra nganing ang magpurutul, nag̱apagdiklaraita ang talagang magkamaningan da ka man tiang mga pinangakuan na ang asan da ka nga padengeg̱ay ta yang may pangaku. 21-22 Dispuis yang pagpabaked tung pagrampilan yamen ni Jesu-Cristo pati yang pagrarampilan mi, ya ra yang Dios mismu. Ya kay nagpilik tung yeen ang para magamitaw ra anya tung planu na. Ya kay maning pa tung nagmarka tung yeen ang yuu anya ra ekel tung pagpatinir na tung yeen yang Espiritu Santo ang yay maning pa tung sasang pundung ipinatkaw na ang talagang kegngan na ka enged yang tanan ang pinangakuan na‡ 1:21-22 Simpri, tanirang tag̱a Corinto lug̱ud da ka tung mga inaning ni Pablong atia. Ug̱aring ilem, natetenged tung pagkereng na tung pagkaapustul na ang nag̱adiskumpiar ta duma, binug̱us na ra kanay yang rasun na tung sadili na..
Yang Natengeran Na Ang Ayw̱an Inuman Na Yang Planu Na (1:23-2:4)
23 Simanyan nag̱ainambitu ra yang Dios ang kung belag matuud yang nag̱ibitalaung naa, puiding parusaanaw anya. Yang indi ra kanay ipinagdayunung minangay si tung numyu asan tung Corinto, ay ang para pasinsiaenamu ra yeen ang indiamu ra kanay padapatanu ta disiplina. 24 Piru belag̱an ang mag̱aning ang yang katuyuanu asan ang yuu mag̱adi tung numyu sigun tung pagtaralig̱en mi ay kipurki nag̱askeanu rang lag̱ing mabaked. Kung indi, gustuu ilem din ang magpakigsasa ta matinlu tung numyu ug̱ud magtaraw̱ang-taw̱anganita ang para mas pang magkasadya yang mga isip tang pagtuman yang nag̱auyunan yang Dios.
*1:1 1:1a Yang ipinagsambit na tung ni Timoteo puiding duruang bag̱ay. Puiding ya ray pinapagsulat na yang sulat ang naa kag yadwa pa gustu na kang maintindian nira ang yang tanan ang inaning na tung sulat, luw̱us dang pinaugtunan ni Timoteo.
†1:1 1:1b May dumang mga tumatalig duun tung sinakepan yang banwang Acaya ang katulad tung Atenas (Mga Binuat-buatan 17:16-33) may Cencrea (Mga Binuat-buatan 18:18).
‡1:21-22 1:21-22 Simpri, tanirang tag̱a Corinto lug̱ud da ka tung mga inaning ni Pablong atia. Ug̱aring ilem, natetenged tung pagkereng na tung pagkaapustul na ang nag̱adiskumpiar ta duma, binug̱us na ra kanay yang rasun na tung sadili na.