1 Hotu ema Yahudi siakaan naꞌilulik ulun boot nusu baa Stefanus naꞌak, “Lia mak sia tula baa o nia, tebes ka lale?”

2-3 Stefanus nataa naꞌak, “Ama sia! Rona kokon lai. Itakaan bei uluk Abraham sei la lori dauk nosi niakaan leo huun, Naꞌi Maromak mak Beran Kaliuk natadu aan baa nia. Nia naruka Bei Abraham naꞌak, ‘Baa ona! Laꞌo mela rai neꞌe mo okaan familin sia. Baa rai ida mak Haꞌu atu katudu baa o!’ Rona nola nunia, Bei Abraham laꞌo nela rai Mesopotamia.*Rai Mesopotamia nia, oras neꞌe naran rai Irak. Kota Haran fatin, oras neꞌe sei noo fitar iha rai Siria. Haree no Lia Uluk Fohon 12:1. 4 Hodi nunia, nia laꞌo nela ema Kasdim rain, lori baa leo ida naran Haran. Baa oras aman susu mate tiꞌan, Naꞌi Maromak nodi nia lori mai rai mak ama sia nein fatin toꞌo baa oras neꞌe.✡Lia Uluk Fohon 11:31, 12:4 5 Baa oras nia, Naꞌi Maromak sei la foo rai rohan ida moos baa Bei Abraham. Mais Nia nameno naꞌak, ‘Haꞌu atu klatan rai neꞌe baa o mo okaan husar-binan sia.’ Naꞌi Maromak nameno nunia, mais baa oras nia Bei Abraham la noo oan.✡Lia Uluk Fohon 12:7, 13:15, 15:18, 17:8 6 Masik nunia moos, Naꞌi Maromak dale baa nia naꞌak, ‘Okaan husar-binan atu baa nein iha ema seluk rain. Ema rai nia atu tonan namukit sia nalo baa ata, toꞌo tinan atus haat laran. 7 Tinan atus haat siku tiꞌan, Haꞌu atu kastikar ema rai nia. Hotu okaan husar-binan atu laꞌo nela rai nia, mai nikar fatin neꞌe. Iha neꞌe, sia atu namulak nodi loꞌu-sudur baa Haꞌu.’✡Lia Uluk Fohon 15:13-14; Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 3:12 8 Naꞌi Maromak nameno notu nunia, Nia namate menon nia nodi lahan hamane aan, nebee dadi tadak naꞌak, Bei Abraham sia dadi baa Niakaan ema tiꞌan. Hotu, oras Bei Abraham oan Isak otas foin loron walu, Bei Abraham nalo lahan hamane aan baa nia. Nosi ikus Isak moos nalo lahan hamane aan baa oan Yakob. Hotu, Yakob moos nalo lahan hamane aan baa oan mane naꞌin sanulu resin rua, baa oras ida-idak otas loron walu. Sia nia mak itakaan bei uluk sia.✡Lia Uluk Fohon 17:10-14, 21:2-4, 25:26, 29:31—35:18

9 Dala ida, itakaan bei uluk nia sia hirus no alin Yusuf, toꞌo faꞌan nia dadi baa ata iha rai Mesir. Mais Naꞌi Maromak la nabusik nia.✡Lia Uluk Fohon 37:11, 28, 39:2, 21 10 Naꞌi Maromak sori nia nosi niakaan susar hotu-hotu. Nia moos foo kakutak matenek baa Yusuf, nebee bele natene lia oi-oik. Toꞌo Naꞌi Mesir moos nadomi nia, hotu foti nia nalo baa gubernur iha rai Mesir tomak. Baa oras nia, Yusuf moos kaer ukun iha naꞌin tofatik.✡Lia Uluk Fohon 41:39-41

11 Nosi ikus, rai salaen boot mosu iha rai Mesir no rai Kanaꞌan. Rai salaen nia boot liu resik, toꞌo ema susar iha fatin hotu-hotu. Baa oras nia, itakaan bei uluk nia sia moos la noo haan.✡Lia Uluk Fohon 42:1-2 12 Mais siakaan ama Yakob rona naꞌak, noo haan iha rai Mesir. Hotu nia naruka oan sia baa sosa haan iha nebaa. Oan nia sia, mak itakaan bei uluk sia. 13 Sosa nola tiꞌan, sia moos fila. Baa oras haan nia atu mohu ona, Bei Yakob naruka nikar sia baa sosa tenik haan. Foin dala ida neꞌe, Yusuf nalore lia naꞌak, nia mak siakaan alin susu. Hotu nia natudu maun-alin sia baa Naꞌi Mesir.✡Lia Uluk Fohon 45:1, 16 14 Nia moos nusu nebee niakaan aman no ema uma laran hotu-hotu lori baa rai Mesir. Sia hotu-hotu nia, ema naꞌin hitu nulu resin lima.✡Lia Uluk Fohon 45:9-10,17-18, 46:27 15 Hodi nunia, Bei Yakob lori baa rai Mesir, toꞌo nia no itakaan bei uluk sia mate iha nebaa.✡Lia Uluk Fohon 46:1-7, 49:33 16 Mais nosi ikus, sia nodi nikar bei uluk siakaan ruin baa leo Sikem iha rai Kanaꞌan. Hotu, sia nakoi iha rate fatik mak uluk Bei Abraham sosa nosi Hemor husar-binan sia.”✡Lia Uluk Fohon 23:3-16, 33:19, 50:7-13; Yosua 24:32

17 Hotu Stefanus dale natutan naꞌak, “Itakaan ema Yahudi sia bea iha rai Mesir, toꞌo kreꞌis baa loron Naꞌi Maromak nakotu atu nalaꞌok Niakaan mamenon baa Abraham. 18 Oras nia, noo naꞌi foun ida iha Mesir. Nia la natene lia Yusuf.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 1:7-8 19 Naꞌi nia tonan namukit itakaan ema sia. Nia seten nebee soe siakaan kau mea oan sia toꞌo mate.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 1:10-11, 22

20 Baa oras nia, Bei Musa moos moris mai. Niakaan isin lolon kabaas toꞌo. Tan inan-aman la noꞌuk nalo tuir naꞌin ukun, sia subar nia iha uma, toꞌo otas fulan tolu.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 2:2 21 Otas fulan tolu tiꞌan, sia la bele subar tenik. Hotu sia soe nia, mais naꞌi Mesir oan feto foti nola, nalo baa oan duꞌuk.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 2:3-10 22 Hodi nunia, manorik Mesir sia nanorin siakaan matenek hotu-hotu baa Musa, toꞌo nia dadi ema mahalok boot ida. Nia dale matenek. Serwisu moos matenek.

23 Baa otas tinan haat nulu, Musa beer natene niakaan ema Israꞌel sia. 24 Loron ida, nia sai baa, hotu naree ema Mesir ida taꞌe ema Israꞌel ida. Nia moos baa tulun niakaan ema Israꞌel nia, hotu noꞌo ema Mesir nia. 25 Musa naneo naꞌak niakaan ema sia natene tiꞌan naꞌak, Naꞌi Maromak solok nia nebee sori sia nosi susar. Mais tuir loos, sia sei dauk natene lia nia. 26 Baa awan, Musa sai tenik baa naree niakaan ema Israꞌel sia. Nia naree ema naꞌin rua tuku malu. Hotu nia baa atu nalo sia rua dame malu nodi naꞌak, ‘Hoi! Emi rua neꞌe, maun-alin. Tan saa emi hakaat malu nuneꞌe?’

27 Mais ema ida nosi sia rua nia dudu sees Bei Musa nodi naꞌak, ‘See mak foti o baa amikaan ulun? See mak foti o baa amikaan makotu lia? 28 O maneo o bele moꞌo haꞌu, hanesan o moꞌo ema Mesir hori sehik nia ka?’ 29 Rona nola nunia, Bei Musa noran ema natene nia noꞌo ema tiꞌan. Tan baa nia, nia laꞌo nela rai Mesir, baa nein iha ema Midian rain. Iha nia, nia nola feto, hotu netan oan mane naꞌin rua.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 2:11-15, 18:3-4

30 Tinan haat nulu liu tiꞌan, Bei Musa baa rai leet ida kreꞌis baa foho ida, naran Foho Sinai. Iha nia Maromak Niakaan makbukar laleꞌan mai natadu aan baa nia nosi haꞌi lakan laran. Haꞌi lakan nia noꞌi naa ai huun kiꞌik ida, mais la namotuk. 31 Naree nunia, Bei Musa benar karin. Nia nareꞌis aan baa, atu nodi natene saa mak nia. Mais teki-tekis, nia rona Naꞌi Maromak dale nosi haꞌi laran nia naꞌak, 32 ‘Haꞌu neꞌe, okaan bei uluk siakaan Maromak. Sia, mak okaan Bei Abraham, Bei Isak, no Bei Yakob.’ Rona nola nunia, Bei Musa nataꞌuk toꞌo kiki. Nia la bele foti oin atu naree ai huun mak laka nia.

33 Hotu Naꞌi Maromak dale tenik naꞌak, ‘Musa! Kolu okaan kaso, tan o mariik iha fatin lulik! 34 Keta maneo Haꞌu kaluꞌa tiꞌan Haꞌukaan ema Israꞌel sia iha Mesir. Lale! Haꞌu ksei kanoin sia. Haꞌu katene siakaan susar. Haꞌu krona sia nakroꞌan no nahii nusu tulun. Tan baa nia, Haꞌu kamaan aan tuun mai atu sori sia. Oras neꞌe, Haꞌu ksolok o baa Mesir. Baa ona!’✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 3:1-10

35 Hodi nunia, Naꞌi Maromak natadu aan iha haꞌi laran nodi naruka Bei Musa fila baa Mesir tan Naꞌi Maromak boi nia tiꞌan atu sori ema Israꞌel nosi susar. Musa neꞌe, mak uluk ema nusu naꞌak, ‘See mak foti o baa amikaan ulun?’ Mais baa oras neꞌe, Naꞌi Maromak duꞌuk mak foti nia baa ulun!✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 2:14 36 Rona nola Naꞌi Maromak naruka nunia, Bei Musa fila nikar baa Mesir. Iha nebaa, Naꞌi Maromak nalo tadak blaar. Nosi ikus, nodi ema Israꞌel sai nosi Mesir, laꞌo liu Tasi Mean. Hotu, nalaꞌo sia nasiri fatin fuik sia, iha tinan haat nulu laran.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 7:3, 14:21; Sura Renu Israꞌel 14:33

37 Bei Musa moos katak baa ema Israꞌel sia naꞌak, ‘Nosi ikus, Naꞌi Maromak atu foti ema ida nosi emi, dadi baa Niakaan makoꞌan hanesan haꞌu neꞌe.’✡Hanoin Hikar Dalan Moris 8:15, 18 38 Oras nia, Bei Musa namutuk no itakaan ema Israꞌel sia iha fatin fuik. Nia dadi ailalete bodik itakaan bei uluk no Maromak Niakaan makbukar laleꞌan, oras nia natuun Naꞌi Maromak Manfatin baa Bei Musa iha Foho Sinai. Hotu, Bei Musa natutan Manfatin nia baa itakaan bei uluk sia. Manfatin nia mak natudu dalan moris baa ita.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 19:1—20:17; Hanoin Hikar Dalan Moris 5:1-33

39 Masik nunia moos, itakaan bei uluk sia la noꞌuk rona baa Musa. Sia dudu sees nia, tan sia nakara fila nikar baa Mesir. 40 Sia baa namaus Harun naꞌak, ‘Okaan alin Musa nodi ami sai nosi rai Mesir tiꞌan. Mais oras neꞌe, ami la hatene nia iha rai kuak nabee. Tan nunia, ami husu o malo aiꞌoi lulik bodik ami, nebee aiꞌoi lulik nia mak nalaꞌo nodi ami baa.’✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 32:1 41 Namaus nola Harun tiꞌan, sia nalo aiꞌoi lulik ida mak ilas karau baka oan. Hotu sia natetu sera tunun baa aiꞌoi lulik nia. Sia nadahur bele-bele, tan neon diꞌak baa aiꞌoi lulik mak sia nalo nodi liman duꞌuk.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 32:2-6 42 Naree nunia, Naꞌi Maromak seꞌi kotuk baa sia. Sia moos nahuu loꞌu baa sa-saa mak iha laleꞌan, nuꞌu loro matan, fulan, no fitun. Mais Naꞌi Maromak nabusik lerek sia. Hahalok nia, tuir saa mak Maromak makoꞌan sia nakerek kedan hori uluk naꞌak,

44 Hotu Stefanus dale natutan tenik naꞌak, “Baa oras nia, Naꞌi Maromak natudu baa Bei Musa uma hamulak ida ilas. Hotu Bei Musa sia nariik Batane Hamulak†Hakerek Moon lia Yunani naꞌak ‘Batane Saksiin’. Ema Israꞌel sia temi Ukun Sanulu naꞌak ‘Saksiin’. Tan sia rai Ukun Sanulu nia iha Batane Hamulak, sia moos temi Batane Hamulak nia naꞌak, ‘Batane Saksiin’. ida tuir ilas nia. Batane nia, sia nalo nosi tais no kulit. Itakaan ema Israꞌel sia mai namulak baa Naꞌi Maromak iha batane nia. Kalo sia lori nosi fatin ida baa fatin ida, sia sobu, hotu loi nodi baa nariik nikar iha fatin foun nia.✡Ema Israꞌel Sai Nosi Mesir 25:9, 40

45 Nosi ikus, Yosua sia natuda no ema rai Kanaꞌan, toꞌo Naꞌi Maromak teꞌur sai ema Kanaꞌan sia. Hotu Naꞌi Maromak faꞌe rai nia, foo baa itakaan bei uluk sia. Baa oras bei uluk sia tama baa nadau nola rai nia, sia moos loi nodi Batane nia. Batane nia nariik nafati iha nia, da-dau toꞌo Naꞌi Daud kaer ukun.✡Yosua 3:14-17 46 Naꞌi Daud nalo Naꞌi Maromak neon diꞌak. Naꞌi Maromak moos natuun matak-malirin baa nia. Naꞌi Daud namulak baa Maromak mak uluk Bei Yakob loꞌu-sudur baa. Naꞌi Daud nusu nebee nia mak nariik Uma Hamulak bodik Naꞌi Maromak.✡2 Samuel 7:1-16; 1 Lia Rai Israꞌel no Rai Yahuda 17:1-14 47 Mais Naꞌi Maromak la nakara nunia. Nosi ikus, Naꞌi Daud oan Salomo mak nariik Uma Hamulak nia.✡1 Naꞌi Israꞌel Sia 6:1-38; 2 Lia Rai Israꞌel no Rai Yahuda 3:1-17

48 Masik nariik Uma Hamulak bodik Naꞌi Maromak moos, ita hatene Naꞌi Maromak la nein iha uma mak ema raiklaran nalo. Tan uluk Maromak makoꞌan ida nakerek nela tiꞌan naꞌak,

51 Hotu Stefanus deꞌan ema boot sia iha moon-metan naꞌak, “Etuk oin, emi neꞌe ulun fatuk! Emi nuꞌu ema mak la natene Maromak no ema mak la noꞌuk rona baa Nia. Emi sakar Naꞌi Maromak, hanesan emikaan bei uluk sia! Oras neꞌe, emi sei hakara sakar tenik Niakaan Kmalar Lulik ka?✡Yesaya 63:10 52 Emikaan bei uluk sia nasusar bei-beik Maromak makoꞌan sia. Emi katak kokon makoꞌan see mak sia la nasusar. La noo! Uluk, sia katak bei-beik naꞌak, Naꞌi Maromak atu solok Niakaan Ema Moon mai. Mais emikaan bei uluk sia noꞌo makoꞌan nia sia. Toꞌo baa oras neꞌe moos, emi faꞌan Ema Moon nia, hotu hoꞌo Nia baa ai karuus. 53 Emi simu Naꞌi Maromak Ukun-badu mak Niakaan makbukar laleꞌan foo baa itakaan bei uluk sia, mais emi la halo tuir.”

54 Rona nola Stefanus lia fuan nia sia, ema iha moon-metan nia natene Stefanus tula sala baa sia. Sia laran moras toꞌo ruun neꞌan.

55 Baa oras nia moos, Maromak Kmalar Lulik babilan Stefanus. Nia tanaat baa laleꞌan, naree Naꞌi Maromak ahar maksinak. Nia moos naree Yesus nariik iha Naꞌi Maromak sorin kwana, iha fatin kneter kaliuk. 56 Hotu nia dale naꞌak, “Nuneꞌe, ama sia. Haꞌu karee laleꞌan nakloke. Ema Raiklaran Isin noꞌi nariik iha fatin kneter kaliuk iha Naꞌi Maromak sorin kwana.”

57 Rona nola nunia, ema mak leno lia nia sia taka tilun nodi nakanas Stefanus nebee taka ibun. Sia moos naksoit bele-bele, baa sira lisuk nia. 58 Hotu, sia dada sarat nia baa kota luan. Ema saksiin sia mak ohin dale tolek nia, kolu siakaan faru, nakaer baa mane nurak ida mak sasuꞌat teen, naran Saulus. Hotu, sia baa nitak lisuk Stefanus nodi fatuk.

59 Sia nitak nunia, Stefanus moos nakrake naꞌak, “Naꞌi Yesus! Simu mola haꞌu!” 60 Hotu, nia nakloti tuur nodi nakrake tenik naꞌak, “Ama, keta kastikar sia tan baa sala neꞌe!” Dale notu nunia, nawan moos kotu.