5
Yesus amdu tikiin kawu unang tunum imi bakayim-bisa kaami sang kaata ko
Yesus ayo itam talaala yi, Unang tunum yaapkan iyo tal ang-delip kaa kalale, tam amdu tikiin tam aba daak tiin-ilomda almi miining tunum yaapkan iyo tal almi mepso kulu tiin kelipla, Yesus ayo weng kukaayim-bamda bakayila ko.
Fiyaap duumin kaami sang kaata ko
Luk 6:20-23
Kamosinim diildiil ayo kanum bokoyila ko: Unang tunum iip maakup maakup iyo utamipla, Nuli titil-foko God ami kukup tangbal uyo kutal-fukulokomup disa yu, kalip. Lale, God alta im-taltam almi abip daalon o, keba. Kemin, almi titil kaata kuyilala ili God ami kukup tangbal kaata fuku-bomdiwa, tangbal-kup tiin-bom ale, fiyaap duu-bam ke-mokomip o.
Kuno unang tunum malo ma yakal utamiwa yi, Ap-tunum kusal iyo ban kemip kalbip-kup, imi aket tem uyo mafak ilula amamip. Katale, God akal dong dokoyila asuk tiltam aket bilili kalokomip, ale fiyaap duu-bam ke-mokomip.
Kemin, unang tunum malo ma nuta ti kanolin o, kal-bomdip ilmi tong uyo bakamin dinim dak-diiba bom-ilip namti, ili God ami tiin diim ayo win so ke-lokomip kalalaya, almi weng kutiisa uyo kipni kuyokomi no, kalsa kaayo, yakal kuyila fiyaap duu-mokomip ko.
Kuno unang tunum malo ma kukup tangbal kaata-kup nuu-bulupla, God ayo fiyaap duumak i! kemip namti, God akal dong dakaayin-bala, tituun-kup tabin unang tunum ke-bomdip fiyaap duu-mokomip ko.
Unang tunum malo ma ita ifan o, kal-bomdip ap-tunum kusal imi olen-dakaayin-bamdip kukup tambal tambal kamayip namti, God akal olen-in-bamda kukup tambal tambal kamayim-bala, fiyaap duu-bam ilokomip ko.
Kemin, unang tunum malo ma, imi aket kaa aket alep kemin daa; imi aket fukunin ayo ti maakup ke tituun-kup kelip namti, ili din God aso suunkup ilin abip kawu ilokomip. Kemin, kaami fiyaap ayo duu-mokomip o.
Dok kanolin unang tunum ita ma weng diki-bam ale, din-bom kemipla, ap-tunum kusal malo ma ita tal kanubip imi iipyak tem kabaaku tola-lom fakayin-bilip, kulaa kela mulo kawu weng talalu una-tala-ke-mokomip tunum kiita, God ayo boko-lomda: Aptum kusal imi fakel-ilin tunum kiili, nami Man o, kalala, fiyaap duu-mokomip o.
10 Aa ti kuno unang tunum malo ma iyo kukup tangbal-kup tabasu kaata-kup kutal-fukusip. La, umi kalan kaata tunum mafak iyo itam fanan-bam ale, yam-mafak-daka-bam ken-tabasip. Lale, kukup tangbal tabuulin tunum ili, God ayo im-taltam almi daam tem kawu daalon o, kalba kemin, tangbal-kup bom ale, fiyaap duu-bam ke-mokomip o.
11 Kipyo, kibi nalmi daang bakaalin tunum kemin, unang tunum kii kawanta nali nitam fananip namti, kuliita taba weng mafak dap-kaayim-bam ale, disa kukup mafak mafak uyo kukaayim-bam ale, disa kasen-fakayin weng ayo kukaayim-bam kipni win ayo dap-mafak-dakaayim-bam kem-laabip. Lale, ibi fiyaap-kup duu-mokomip. 12 Kemin, sawaayak God ami weng ku-fatap-dakamin tunum ili kipni ok kaa kanubip kaaltap kanu-bamdiwa, God ami ok ayo tabumsip. Lale, yak tunum kukup mafak tabuulin ita taba-lomdip kanolin kukup mafak ata profet imi kukaayinsip. Lale, ili ma daal-daal-kemin daa; talalu yikik titil-biki-bom ilsip. (Kemin, ibi kabak-ami aket uyo fanang daka-bamdiwa, daal tabemin daa; ti titil-foko tola bom ilin ko.) Ilom am ma daanokomu kaali, God alalta imbii tam abiil tikiin daale, kukup tangbal kaata-kup kukaayokoma. Kemin, ti fiyaap duumin sakbaalim dukum-kup duu-bamdiwa kayi! kala Yesus ayo almi miining daang bakaalin tunum imi kanum bakayila ko.
Yesus ami yol so, yokon dawang so, imi weng faldak-tii bokosa kaami sang kaata ko
Mak 9:50, Luk 14:34-35, Jon 8:12, 9:5, 1Pit 2:12
13 Yesus ayo faldak-tiimin weng alep ma boko-lomda: Yol ami titil o, kala abaal kaa disa kelu namti, kaa kalok nola talalulup asuk yol ami abaal ayo tabokoma ni? Kabak-ali atin disa te! Kanola unang uyo ima ket abuu fuulon o, kalu namti, utamula, yol kalawa mafakba nu, kalu kaa, yol kuluu balaalokomu disa; binalu tam daak abip abamnala unang tunum iyo ami tip diim kawu une-tale-ke-mokomip o. God ami unang tunum ibi yol abaal tabasu altap ke kukup tangbal kaata-kup kaptum kusal iyo kukuyin-bilipla, ima yol balaalip abaal taba-yaabu tap ke tiltam tambal-kup ke-lokomip ko. Ale, ibi kukup tangbal kaa kutal-fukulin disa ke-lokomip kaali, ibi God ami ok fukulin tunum ke-lokomip disa ibi yol mafaknuya binalip uneba tap ke-lokomip o.
14 Aa, kano ti, kanolin God ami unang tunum ibi yokon dawang alaltap keliwa, kukup tangbal ayo nuu-biliwa, kap-tunum kusal kayak kayak iyo ita-mokomip o. Ipni abip kaami amdu fiil tolsa alaltap o. Unang tunum unbip samaanlo kawu bom-bilip ili, ibi ita-mokomip. 15 Dok kanolin tunum ata ilaam iilfo kulaak baket tem kabaaku kuwaalokoma disa; ti iilfo kutam ulmi baan diim diilala, am ayo alik iilfo falala-kup kala bom-buluya, unang tunum kaptam bom-bilip iyo mafek mafek ayo tambal-kup utafii-mokomip ko. 16 Ibi yokon dawang yang uul tem kulaaso falala-kup kala-laabu ultap ke kukup tangbal kaata-kup kap-tunum kusal kusnum imi tiin diim ayo kukuyin-bilip utam-sinomdipla, imi aket fukunin uyo bam-daayilu kipni kaalap abiil kayaak God ami win ayo kufumin o, kala Yesus ayo kanolin weng do alep iyo almi kalaan tunum imi bokoyila ko.
God ami Lo sang kaata ko
Luk 16:17, Rom 3:31, Jems 2:8-13
17 Yesus ayo weng maso bokoya ko. Kipkal aket fukuniwa: Ali tal God ami Lo Moses ami dolsa so, God ami profet imi weng dolsip so, uta kukan-tiin talse no, nokolip i! Nali kabak-ata kukan-tiilon o, kalali talsii daa; nali tal imi weng kaata kutal-fukulila, tiknuk o, kalaliya talsii. 18 Nami weng bakayokomi uyo talalu weng san iliwa! Tawaal diim so, abiil tikiin so, kiimi ilokomip kaa, God ami Lo Moses dolsa umi anung anung ayo alik ti kano ilokomu. Kemin, alik ibi kaa ti suunkup kutal-fuku-bomdiwa ko. Bom ilom God ami boko-lomda: Kabak kanolokomi kayi! kalsa uyo nola alik dinim ke-lokomu kawu, God ami Lo kukal ti disa ke-lokomu ko. 19 Kabak-ali ti faneng kemin, dok nolin tunum ata God ami weng anung kaami sang kaa boko-lomda: God ami sang anung kuluuli win dinim o, kala-som aa, ap-tunum kusal imi kanolin kukup uyo kukuyim-bam ke-balaya, yakal ti weng kuyang saak tiimi namti, ami tam God ami abip ilokoma kaa, God ami tiin diim kaa win dinim ke ilokoma; ale, dok nolin tunum ata God ami weng uyo alik weng san-kaa-bamda ap-tunum kusal imi kanumin kukup uyo kukuyim-balaya, yakal kutal-fukulip namti, Ko! kaata fan tam God ami abip tiinokoma uyo, God ami tiin diim kaa, ti tambal-kup fatap diim kawu bom-balaya, God ali ami win ayo kufolokoma ko. 20 Nami weng kala weng selin! Lo utamsip tunum sole, Falosi so, ili God ami weng kulaa utam kaal kesip ili tunum imi tiin diim kulaa win so kesip. Lale, ili God ami Lo kaata-kup ti tabuulalip dinim; kambola kukup tangbal kutal-fukule, kukup mafak kutal-fuku-som ken-umbip kaa, God ali imi fiyaap dukum kaa ma duun-umba disa. Kibi God ami abip unum o, kalip kaali, God ami bokoya-lomda: Kaata kanumin o, yakan-kaaba kaata, talalu yikik-kutal-fukulokomip uta, fan imi God ami Lo kutal-fukusip uyo kabaak banuya, kipni God ami weng kutal-fukulokomip uta uta keluya, God imbii tam almi miit tem daalak o, kalala Yesus ayo weng tem almi okok-kemin imi bakayila ko.
Yesus ami aket atul kuyak dakamin kaami sang bakayim-bisa kaata ko
Luk 12:57-59
21 Yesus ayo asuk bokoya ko: Sawaayak Moses ami awil-fakal imi bokoyinsa kaami sang kulaa bakayin-bilila, weng san kan-tabasip kabak boko-lomdu: Kabi kaptum kusal kaa aalap, taan-yaamin daa kalsu. Kemin, dok nolin tunum ata ap-tunum ma aala taana namti, dibii din weng talalmin tunum ami diim daaliwa, akal alta saanin uyo kolama no, kalsu. 22 Lale, nata weng kusnum ma bokolokomi kemin, weng san-iliwa! Dok nolin tunum ata ap-tunum ami aket atul kola namti, ali ap-tunum ayo dibii din kamokim ami diim daala kot ke-mokoma kemin, ibi kaa kanumin dinim o. Kano tunum kanta aptum ami weng mafak ma kola namti, almi kukup mafak kanuba uta dibii yang kot dukum diim daaluya, im-bak saanin tunum ata taba-lomda dabak molokoma no. Kemin, ibi kabak kanumin dinim kayi! Kuno tunum kaa kanta aptum ami bokola-lomda: Kabi ti fuut tabin tunum o, aka namti, God ata ali dabaala din as mafak suunkup ti kano kiinin-kup ilin abip unoma. Kemin, kibi kaa kanumin daa yo. 23 Kemin, kabi mafek mafek ma kulii-tal aba tam God ami lotu am un-ilomdi yaap ke yo kemin, uyo God ami kolon o, kalap namti, kabi aket kabak dotu fuku-daa-somdapla yo. Kapni kap-tunum ayo dok nolin kukup mafak ma ami konbi ni, kalap namti, 24 baan asuk kapni mafek mafek God ami kolon o, kalbap ayo kutiilawa, bina din kap-tunum ayo dap-talang daalap alep weng uyo dotule, aket maakup kelup kalbap-kup kawu, asuk tal-ilomdap kapni yaap ke yo, kalin kaami mafek mafek uyo God kaa kolan o, kala-somya ko.
25 Kanola kap-tunum ayo bokop-ta-lomda: Kukup mafak kep-nap kemin, tam-bii din weng talalmin tunum ami diim daalon o, kala namti, baan alep yang weng talalmin tunum ami diim unin disa; ilom kabi abiltap kap-tunum ami diim unap, alep weng ayo dotu aket maakup ke-lomdiwa, kelin o, kala-somla ko. Ale, kabi kamosinim kawu dotulin disa kelap namti, kap-tunum ayo timbi yang tam-baala yak weng talalmin tunum ami diim abamnapla, ata lekbi tam-baala yak bolis man imi sikil diim abamnap ita sok de-dap kalabus am daalokomip. 26 Kemin, kaptamu bom-balap bii kapni ban ke-salap uyo alik ti disa kelula kawu, tildaa tam-baalip tiltamba talokomap. Kemin, tituun weng bokop-ti: Kabi nami weng kaa dotu weng sandawa kayi! kala Yesus ayo almi aso maakup tal-unemin imi bakayila ko.
Sadikimin kukup kaami sang Yesus ata baka-bisa kaata ko
27 Kulaa Yesus ayo asuk weng kusnum ma bokola ko: Sawaayak Moses ami sang bokosa kaami sang ayo bakayim-bilip weng san kan-umbip kabak-ali boko-lomdu: Unang din tunum din kiili, sadikimin daa yo, kalsu. 28 Kalsu kemin, nata weng kusnum ma bokoyokomi kemin, weng san iliwa, Dok nolin tunum ata unang ma uyo utam-ilomda: Kwin! kuuta nami sidikimon o kala namti, ami aket kaa fukunba uyo unang tunum imi tiin kuwaka-yin-bam sadikimin kukup namti kaa bombuu. 29 Kemin, kapni tiin malii uta kukup mafak ayo kukup-tuya nuumon o, kem-tabap namti, kaltapni tiin malii tiingtup, uyo wal binalap unu. Tiin malii maakup kaa, kukup mafak kemin, kulaa kela bombi taan-ilomdap, tam God ami abip kawu suunkup ilokomap kaata, tambal. Lale, kabi tiin malii kaa ulduu kukan-tiili daa yo, kalalap, kukup mafak-kup nuubi saaknap kalale, God ami ensel ita taba-lom tam-baalip yang wing suunkup kiin-bam ilin abip unokomap kaali, tangbal disa. 30 Kanolin kemin, kapni sikil tiingtup uta bokop-ta-lomdu: Yang kukup mafak nuumon o, kali kalbap namti, sikil ayo wak binalap una. Sikil malii ukdin kelap kaa, kukup mafak kemin, kela bombii taandap tam God ami abip kawu suunkup ilokomap kaata, tambal dukum. Lale, kabi sikil malii ayo ukduu kukan-tiilokomi disa yo, kalalap, kukup mafak ata-kup ti kanumsi, saaknap kaa timbip-kup, God ami ensel ita tam-baalip yang wing tiil suunkup kiinin abip unokomap kaali, tambal disa yo, kala Yesus almi kalaan tunum imi kanum bakayila ko.
Kalel kambowi no, kalin kaami sang kaata ko
Mat 19:9, Mak 10:2-12, Luk 16:18, 1Kor 7:10-16
31 Yesus ayo asuk boko-lomda: Ipni kukuyin ita boko-lom: Ali kanta almi kalel uyo kambowi no, kala namti, kuyak fiitmin disa. Imak kapta sukon ma dola kalel umi kuwapla, kuliilu unokomu no, kalsip. Kemin, 32 nata weng kusnum akal ma kaata, bokolokomi kemin, weng selin! Dok nolin tunum ata ma kalel uli sadikimin dinim tangbal-kup bombuu. Lale, alta taba kalel kuluuli kewi te! kala, kewa uyo yang tunum kusnum ma dabuulu namti, God ami tiin diim ami kalel uso, tunum kusnum dabuulu aso, alep kiimi kanolip uyo sadiki-bamdiwa, unang umi diil imak ayo tiin kuwakan-bamdip dap-mafak-dakabip o, kalokomip ko. Yale, kaa mulo kawu, imak so, unang kuso, imi san-kup disa; diil imak ata taba-lomda im-baala yak sadikimin umi diim abamnip. Kemin, ban kemin, umi uluum ayo akmal asuumano kanolin kuluulip o, kala Yesus ayo almi kalaan tunum imi bakayila ko.
Yesus ami boko-lomda: Weng kutam asal daa kuyak mafek mafek umi win diim kabak dakamin disa yo, kalsa kaami sang kaata ko
Jems 5:12
33 Yesus ali weng akal alik ma boko-lomda: Sawaayak Moses ata awil-fakal imi bokoyinsa kaami sang bakayin-bilipla, weng san kan-tabasip kabak-ali boko-lomdu: Kabi kaptum ami diim kawu weng ma kuka-daala-lomdap, kanolokomi kayi! kalalap God ami win awem kaata kufole, kapni weng uyo ku-titil-diilap namti, weng kaa lo-laamin daa yo, kalsu. Kemin ale, 34 weng san iliwa! Nata weng kusnum ma bokoyilila: Kabi weng kaa kuka-daalon kalap namti, weng kutal aba yak God ami win diim aye, mafek mafek umi win diim kaa tik-tii-bamdap kapni weng ayo ku-titil saanin disa yo. Tam abiil tikiin kaa God ami abip ale, 35 tawaal diim kaldaak-ali God alalta talalu-lom tiin mo kesa. Kemin, kanola Jerusalam kaali, King dukum God ami abip tawaal diim kala buu namti kabuu, kabi mafek mafek alik imi win diim kabak kufon-bamdap kapni weng kaa ku-titil saanin dinim. 36 Kemin, kabi taang-kala-somdap kaltapni dabom kon maakup maakup ayo fal-sikilap tiltam namaal ke-bala, duut ke-bala, kelama disa; God maakup ata-kup yaap kanolama; kabi kaltapni dabom kaa tii kufo-lomdap kaltapni weng kaa ku-titil saanin disa yo. 37 Kemin, kabi kalok nolin umi win uta ma boko-lomdi weng kutiilokomi uyo, titil-fokolu kewon kalap namti, kaa tunum mafakim Setaan ata bokop-taya, kasen-fakamin weng ayo baka-mokomap. Kemin, tituun weng kaata-kup baka-bamdap kaata kanolokomi kalap, ata-kup kanu-bam ale, Yi! kaa ke-lokomi no, kalap uyo atin kulaka-bam keman o, kala Yesus ayo almi kalaan tunum imi bakayila ko.
Ap-tunum ban ukduulon e, aptum asiik maan tela ken-una-tala kemin kaami sang Yesus bokosa kaata ko
Luk 6:29-30, Rom 12:19-20, 1Kor 6:7
38 Yesus ayo weng ma bokola ko: Sawaayak Moses ami weng bokosa kaami sang uyo bakayin-bilip weng san-kan-tabasip kabak-ali boko-lomdu:
Tunum ata taba-lomda kapni tiin uyo fela kutiip-ta namti, kapkal tiin umi maan kaa tii-lomdap ami tiin ayo fela kutelamap o,
kala-som ale,
te-bamda kapni kiil ayo malduu kutiip-ta namti, kapkal kaltapni kiil uyo maan kaa tii-lomdap ami kiil ayo malduu kutelamap o,
kala kanum bokosu no. 39 Nata weng kusnum ma bokoyokomi. Kemin, weng san iliwa! Kanola tunum ami kukup mafak kup-ta kaa, kapkal ami kukup mafak kup-ta uyo kapsiik maan tiimin daa; le, ayo kukup mafak kup-ton o, kala namti, kabi daa yo, kemin daa; mep kanuba tunum ata taba kapni akalap malii tiingtuplo ayo tangafap ta bina daala namti, kabi falmek akalap malii ayo kolap bina-daa kelama no. 40 Kanola kap-tunum ami mafek mafek maan kup-ta, maan soyim kebap kaa, kapyo, telin disa ilawa, kap-tunum ayo tam-tama din weng talalmin tunum ami diim daaliya, kapni siyot ayo alta kuluu kup-nak i! kemaya, atamap namti, yak kapni siyot ayo konbap-kup, kuno diil katip saket ayo dilduu kola kemin ko. 41 Bolis ma mamdet kuyak daa, Kapta nami bung kuliilap din iip ma daap-na tal o, tokokoma kaa, aket atul tabemin daa; ti tambal o, kala kuliilap umbilin ami kulu no, kala bokop-ta uyo kukan-tii akaala yak aba umbilin samaan kababap-kup kawu, kutela talokomap o. 42 Kuno tunum ma kapni mafek mafek sang nen-daap-ta uyo kukaalin o. Tunum ali kapni mafek mafek ayo ma kup-napla, kulii umbili asuk kulip-ta talon o, kala kaa kabi daa yo, kemin daa kayi! kala Yesus ayo almi miining imi bakayila ko.
Waasi imi aket kukaayin kaami sang kaata ko
Luk 6:27-28,32-36, Rom 12:14,20, Ef 5:1-2, 1Tes 5:15, 1Pit 1:16, 3:9
43 Yesus ayo asuk bokola: Ko! Siin diil weng uyo bakayin-bilip weng san-kan-tabasip. Kemin ale, Moses ami weng uta boko-lomdu: Ibi iltipni kayaak imi aket uta kukaayin o, kalsu. Ale, awil-fakal imi weng uta boko-lom: Ibi ti waasi iyo tit-kup itam ilin o, kalsu. 44 Lale, nata weng kusnum ma kaata bokoyokomi. Kemin, weng san iliwa! Kibi waasi imi aket kaata kukaayim-bamdiple, dok kanolin tunum kaata ma ibi kukup mafak kaa kukaayimba kalip namti, ibi beten kaa kamaan-biliwa, God akal dong dakaalak o. 45 Kemin, kaltipni Kaalap God abiil tikiin bombe ami atan ayo iilfo kulaala tildaak tunum tambal so, tunum mafak so, imi al uyo abale; om ayo kulaala tildaak tunum tituun so, tunum tituun dinim so, alep maakup imi diim kawu aben-umbu. Kemin, kanola ibi iltipni kayaak imi aket kuuyin tap ke waasi imi aket uyo kuyip namti, Kaalap God akal ibi talalu-yimula almi man ke-lokomip ko. 46 Kanola ibi tunum kusnum kayak kayak iyo kamboya-lomdip ipni aket ayo kaptum kusal imi aket ipni kuyimbip imi kup kuyip namti, kuuta dong dokop-tokomu disa. Kaa dok ata naa kalolip: Takis kaamin tunum mafak yakal kuno ap-tunum kusal kiita-kup imi kukaayila-yaabip kemin, kiimi kukup kaa kulaak banule, kapni kukup kaata uta uta ke-lokomu dinim te! Kapso, iso, ipni kukup kaa maakup kemin, kuuta dong dokoyokomu dinim o. 47 Ibi ti iltipni kayaak ita-kup weng fakayip namti, kaa dok kano-som tunum kusnum iyo kabaak banipla, kipta kipta ke-mokomip i? Daa, unang tunum Juda kasel ami lak duulin disa yakal ti, ilmi kayaak-kup weng fakaya-yaabip. Kemin ale, kipkal ti imi kukup kaa kanun-umbip kabak-ata kaa kanun-yaabip. 48 Kanolin kemin, iltipni Kaalap abiil kayaak ami kukup tangbal uta ti suun kanun-umba tap ke-bamdiwa, iltipni kayaak imi ti tambal tambal ma kamayim-bam ale, kipni waasi yakal kuno tambal tambal ma kamayim-bam ke-bamdiwa yo! kal-bomda Yesus ami weng uyo kanu-bam almi daang bakaalin man imi bakayila ko.