18
Ngirramini Ngini Karri Yati Tini Jirti Ngirramini Yipakirayi Nyoni Tini Ngini Wutiyati Pirripapunya Ngawa-yuwuni Jarrumoka.
Matthew 18:15-20
15 Kiyi ngawa-yuwuni nimarra yimi kapi ngarra-mamanta, “Yingampa nuwa-mamanta kapi nuwiyati ngimpapunya angilawa jarrumoka api wuta awuta jirti ngirramini (trouble) wiyi wupakirayi nuwa. Api ngini yati kapi nuwa api nginja-mantani apakirayi nginja jirti ngirramini, nginingaji ngarra jirti tini arimamula (calls) nginja api tuwariyi kapi awarra nginja-mantani api tajiyarra awarra, ‘Nginja jirti ngirramini jipakirayi ngiya.’ Awarra tajiyarra nginja-mantani nuwa wangatamiya. Ngini awarra nginja-mantani putuputuwu apakiray-amiya awarra jirti ngirramini ngini ngarra yipakirayi nginja api nuwa wiyi puranji ngumpuru-muwajirri (be friends). 16 Ngini awarra nginja-mantani karluwu kuwa arimi awarra ngini nginja jipangiraga kangatawa api nginja wiyi tuwariyi kapi yuwurrara nginja-mamanta kapi nuwiyati ngimpapunya angilawa jarrumoka api nimarra tami kangi wutawa, ‘Kali! Ngawurliyi pili nuwa nyirra-pitingaya (listen to) naki awarra ngirramini (trouble) ngini ngiya amintiya ngiya-mantani nimarra ngarimi.’ Api awuta yuwurrara nginja-mamanta wiyi wutiyarra awarra nginja-mantani ngini ngarra jirti yikirimi kanginjila. 17 Ngini awarra nginja-mantani ngini jirti ngirramini yipakirayi nginja wiyi karluwu kuwa yimatami awuta yuwurrara nginja-mamanta api tuwariyi kapi awuta tayikuwapi nginja-mamanta kapi nuwiyati yimpaja ngumpuru-kuruwarni (thank) ngawa-rringani kapi jurra api tajiyarra awuta nginja-mamanta ngini (about) awarra ngirramini (trouble). Ngini awarra nginja-mantani ngini ngarra jirti ngirramini yipakirayi nginja wiyi karluwu kuwa yimatami awuta nginja-mamanta api nginja amintiya awuta nginja-mamanta nimarra nyirrami kangatawa, ‘Nginja karluwu tuwanga jimata-wuriji (shouldn't go into) angawula jurra.’ Nginja amintiya awuta nginja-mamanta awarra nimarra nyirrami kapi awarra nginja-mantani ngini jirti ngirramini yipakirayi nginja pili ngarra karluwu putuputuwu yipakiray-amiya awarra jirti ngirramini. Ngarra awarra nginja-mantani ngini jirti ngirramini yipakirayi nginja api ngarra awarra nginingaji awuta tiwi kapi karluwu kuwa wurimi ngawa-rringani ngini-ngatawa ngirramini.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni.
18 Kiyi ngawa-yuwuni nyoni ngirramini yipangiraga kapi awuta ngarra-mamanta ngini, “Naki awarra ngirramini warntirrana ngini awuta tiwi kapi nuwa ngimpitimarti ngini wuta wiyi pimatu-wariyi kapi ngawa-rringani ngini-ngatawa japuja pili wuta kuwa wurimi ngini-ngilawa ngirramini api ngarra ngawa-rringani wiyi arimi kangi wutawa, ‘Nyirru-waripa kapi ngiya japuja api nyirra-muwu awungarra.’ Api wutatuwu kapi nuwa karluwu ngimpitimarti ngini pimatu-wariyi kapi ngawa-rringani japuja pili wuta karluwu kuwa wurimi ngini-ngilawa ngirramini api ngarra ngawa-rringani wiyi arimi kangi wutawa, ‘Nuwa karluwu japuja kangilawa.’ Ngarra wiyi awarra arimi ngawa-rringani kapi awuta tiwi kapi karluwu kuwa wurimi ngini-ngatawa ngirramini.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
19-20 Kiyi ngawa-yuwuni nyoni nginaki ngirramini yipangiraga kapi ngarra-mamanta, “Awi,” yimi. “Ngini nuwa yuwurrara nimarra ngimpiri-majirri ngini (about) kuta kamini awarra ngini nuwa ngimpitimarti ngawa-rringani ngini yimata-kirayi nuwa api kiyi ngini nuwa nanginta ngimpirimi awarra ngawa-rringani kuta kamini awarra ngini nuwa ngimpitimarti (need) api ngarra wiyi ngawa-rringani ari-pitingaya (listen to) nuwa api wiyi apakirayi nuwa awarra kuta kamini ngini nuwa ngimpitimarti amintiya awanuwanga wiyi amanu-wani (help) nuwa karri nuwa awuta yuwurrara tiwi nanginta ngimpirimi awarra ngawa-rringani.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni. Kiyi yimi ngini, “Ngarra wiyi awarra ngawa-rringani ari-pitingaya (hear) nuwa pili karri nuwa mimpa ngimpirimi pili-ngini ngimpiri-pungintayi (think about) ngiya api ngiya wiyi awungaji kangi nuwula nuwa yuwurrara tiwi arramukuta nuwa yuwurrajirrima.” Ngarra awarra yipangiraga ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.
Ngirramini Ngini Yati Tini Ngini Karluwu Putuputuwu Yipakirayi Ngarra-mantani.
Matthew 18:21-35
21 Kiyi Peter yuwuriyi kapi ngawa-yuwuni Jesus kiyi yimi ngini, “Arrami ngiya-mantani wiyi jirti arikirimi (do wrong) kangi ngiya, nginingaji ngarra wiyi mitaya arimi ngini-ngilawa kunawuni, arramukuta ngarra wiyi kunyani arimi ngini (about) ngiya kangi yingampa arikutumunuwi, arramukuta ngarra wiyi arimarrimili ngiya-purnayinga. Ngini ngarra awarra jirti arikirimi (does that wrong) kangiya api ngiya ngirimajawu ngini ngiya putuputuwu api ngiya ngirimajawu ngini ngiya putuputuwu ngimata-kirayi (should forgive) ngarra. Api ngini ngarra tuwanga jirti arikirimi kangiya api ngiya tuwanga putuputuwu ngimata-kirayi ngarra. Api ngini ngarra awungani-la jirti arikirimi kangi ngiya api ngiya awungan-ari (how many times) ngiya putuputuwu ngimata-kirayi ngarra? Arramukuta walimani (7) times ngiya putuputuwu ngimata-kirayi ngarra. Marri?” yimi awarra Peter kapi ngawa-yuwuni. 22 Api ngawa-yuwuni yimi kangi ngarra, “Karluwu. Yita yimpaja putuputuwu tayakirayi nginja-mantani karri ngarra jirti arikirimi kangi nginja. Ngajiti waya juwa walimani times putuputuwu nimpaja-kirayi ngarra. Putuputuwu tayakirayi ngarra yiloti,” yimi ngawa-yuwuni kangi Peter.
23 Kiyi ngawa-yuwuni yimi kangi awarra Peter amintiya awuta yingampa ngarra-mamanta, “Ngawa-rringani ngini kuriyuwu awutimarti ngawa ngini putuputuwu ngamata-kiray-ajirri (forgive each other) api ngini ngawa karluwu putuputuwu ngapakiray-ajirri api ngarra wiyi awanuwanga karluwu putuputuwu yimata-kirayi (forgive) ngawa,” yimi ngawa-yuwuni.
Kiyi ngawa-yuwuni naki ngirramini (story) yuwuntiyarra awuta ngarra-mamanta, yimi ngini, “Naki ngirramini ngini ngiya nimarra ngiyimami kangi nuwa ngini (about) yati alawura. Kayi, awuta tiwi kapi wuta waki pirimi ngini (for) awarra alawura api yingampini (sometimes) wuta nanginta pirimani kunawuni awarra alawura api ngarra yipakiray-ani (lent) awuta tiwi awarra kunawuni ngini wuta nanginta pirimani ngarra.”
Kiyi natinga wumunga (one day) awarra alawura jingawu yimi kapi awuta tiwi kapi waki pirimi ngini (for) ngarra ngini pini-matu-wariyi kangatawa. Api karri wuta punuwuriyi kangatawa api ngarra yimi kangi wuta ngini, “Ngiya nguwutimarti awarra kunawuni ngini ngiya ngirripakirayi nuwa,” yimi awarra alawura.
24-25 Kiyi awuta tiwi kapi waki pirimi ngini (for) awarra alawura api wuta piniri-marruriyi kangatawa yati tini ngini awarra alawura yipakirayi ngarra 10,000 dollars api awarra tini yimi kangi awarra alawura, “Ngiya waya karri-kamini kunawuni api ngiya karluwu ngimata-kiray-awurli (can't give back) awarra kunawuni kanginjila,” yimi awarra tini. Kiyi awarra alawura yipangiraga kapi awuta yingampa wawurruwi kapi waki pirimi ngini ngarra api yimi ngini, “Nyirranga naki tini amintiya ngarra-purnayinga, amintiya ngarra-mamirampi, kiyi nyirra-marruriyi awuta kapi nyoni alawura api sellim nyirrami awuta kangatawa pili-ngini wuta waki pimatami ngini ngarra. Nuwa awanuwanga sellim nyirrami arramu-kaminawuti ngini naki tini awuni. Api karri nuwa wiyi sellim ngimpirimi awuta arikutumunuwi amintiya ngini-wutawa arramu-kaminawuti api awarra yingarti kunawuni ngini nuwa wiyi ngimpanga api nyirra-marruripa awarra kunawuni kangiya pili ngiya yingarti kunawuni ngirripakirayi awarra tini.” Ngarra awarra alawura yimi awarra kangi awuta wawurruwi.
26 Kiyi awarra tini yipamukuri ngini-ngatawa yirrara yimpula (knelt down) kapi yakuluwuni yinkitayi kapi awarra alawura, kiyi ngarra pirlikiti yimi amintiya yimi kangatawa, “Arnapa. Putuputuwu tayakirayi ngiya api ngiya wiyi ngipakiray-awurl (give back) nginja tayikuwa-ni (all) awarra kunawuni ngini nginja jipakirayi ngiya,” yimi kangi awarra alawura. 27 Api kiyi awarra alawura putuputuwu yipakirayi awarra tini, api yimi kangatawa, “Waya ngajiti awungani. Tuwariyi kanginjila japuja,” yimi awarra alawura kapi awarra tini. Kiyi awarra tini yipumwari awarra alawura.
28 Kiyi karri awarra tini yuwuriyi turruwuni api ngarra yuwunyayi yati ngarra-mantani ngini wutiyati awarra tini waki pirimi ngini (for) awarra alawura. Api puniyarri (before that time) awarra tini yipakirayi ngarra-mantani kiyija kunawuni. Api karri ngarra yipakuluwunyi ngarra-mantani api yuwunga angatawa miraka, yimi ngini, “Ningani tayakiray-awurli (give back) ngiya awarra kunawuni ngini ngiya ngirripakirayi nginja,” yimi kangi ngarra-mantani. 29 Kiyi ngarra-mantani yipamukuri ngini-ngatawa yirrara yimpula (knelt) kapi yakuluwuni yinkitayi kapi awarra tini kiyi yimi ngini, “Mantani, arnapa. Wiyi pangarri ngiya ngipakirayi nginja awarra kiyija kunawuni ngini nginja jipakirayi ngiya,” yimi ngarra-mantani kangi awarra tini. 30 Api awarra tini ngarra arnuka kuwa yimi kangi ngarra-mantani amintiya ngarra karluwu putuputuwu yipakirayi awarra api ngarra yimarruriyi ngarra-mantani kapi awuta majatawi pili-ngini wuta pimata-mukuri ngarra yilaruwu kapi jail. Kiyi awarra tini yimi kapi ngarra-mantani, “Nginja wiyi papi nimpinirimi (come out) kapi awarra jail karri nginja nimpakirayi ngiya awarra kunawuni,” yimi awarra tini kapi ngarra-mantani.
31 Awuta yingampa wawurruwi kapi waki pirimi ngini (for) awarra alawura, karri wuta pirripakuluwunyi awarra tini ngini yimarruriyi awarra ngarra-mantani kapi jail api jurrumumi jiyimi angi-wutawa yiminga (became angry) api putuputuwu pirripakirayi awarra tini ngarra-mantani. Kiyi wuta purruwuriyi purru-wutiyarra awarra alawura ngini awarra tini yimarruriyi ngarra-mantani kapi jail.
32-34 Karri awarra alawura yipitingaya (heard) awarra ngirramini ngini wuta pirripangiraga awuta kapi waki pirimi ngini ngarra api ngarra awanuwanga jurrumumi jiyimi angatawa yiminga (became angry) pili awarra tini yimarruriyi awarra ngarra-mantani kapi jail. Kiyi awarra alawura yipangirri (sent) awuta tiwi kapi awarra tini ngini wuta pini-mata-marruriyi ngarra kangatawa. Api karri awuta tiwi piniri-marruriyi awarra tini kangi awarra alawura api awarra alawura yimi kangatawa, ‘Nginja jirti tini. Ngiya putuputuwu ngirripakirayi (forgave you) nginja pili nginja nanginta jiyimi ngini putuputuwu ngimata-kirayi nginja api ngiya ngurru-wutiyarra nginja ngini nginja karluwu jimata-kiray-awurli (don't have to give back) ngiya awarra yingarti kunawuni ngini ngiya ngirripakirayi nginja. Nginjatuwu awanuwanga putuputuwu nyimarri-pakirayi (should have forgiven) nginja-mantani awarra kiyija kunawuni ngini nginja jipakirayi ngarra. Api ngiya jurrumumi jiyimi angilawa yiminga (became angry) pili nginja karluwu putuputuwu jipakirayi nginja-mantani. Api kiyi ngiya wiyi ngipangirri (send) nginja kapi jail,’ yimi awarra alawura kangi awarra tini.
Kiyi awuta tiwi kapi waki pirimi ngini (for) awarra alawura api pirimarruriyi awarra tini kapi majatawi api purru-wuntiyarra awuta ngini, ‘Nyirra-mukuri naki awarra tini yilaruwu kapi jail. Awungarruwu nyirra-pirni ngarra. Waya juwa karri awarra naki tini wiyi apakiray-awurli (give back) awarra alawura awarra yingarti kunawuni api ngarra wiyi awungarri papi awunirimi kapi awarra jail,’ yimi awarra alawura kangi awuta majatawi.” Awarra ngirramini (story) ngawa-yuwuni yuwuntiyarra Peter amintiya awuta yingampa ngarra-mamanta.
35 Kiyi ngawa-yuwuni yipangiraga kapi awuta ngarra-mamanta, yimi ngini, “Ngiya-rringani ngini kuriyuwu wiyi awanuwanga karluwu putuputuwu apakirayi nuwa kapi karluwu putuputuwu ngimpakirayi yingampa arikutumunuwi,” yimi ngawa-yuwuni kapi ngarra-mamanta.