Bbaluwa yʼoku̱du̱bha eghi Paulo aahandiikiiye
Bakoli̱nto
Kwanjula
Mukwenda Paulo akahandiikila bahi̱ki̱li̱ja bbaluwa eni abaabaagha baakaaye mu Koli̱nto, ekyabaagha kibugha kiinamu̱li̱to mu ehanga lya Bu̱gi̱li̱ki̱. Paulo akaba amali̱ye mwaka ghumui atebi̱i̱je mu kibugha kya Koli̱nto eki (Bikoluwa 18) kandi bantu bakani̱ye bakaba mbaahi̱ki̱li̱i̱je Yesu. Haanu̱ma ya Paulo ku̱lu̱gha Koli̱nto bahi̱ki̱li̱ja baayo bakaba mbatandi̱ki̱ye kuba na bijibu bikani̱ye, nahabweki aahandiika bbaluwa eni naalengʼo kumalʼo bijibu ebi.
Mu bbaluwa eni Paulo asobolooye ngoku kili kibhi bahi̱ki̱li̱ja kwetambulani̱ya mu bi̱bbu̱la kandi kutongana (nsuula 1—4). Kandi aasoghosa bamui mu ebo haabwa kwetwalikani̱ya kubhi nga bantu abatamani̱ye Luhanga (nsuula 5—6), kandi aabeegheesi̱ya ngoku bahi̱ki̱li̱ja babhonganuuwe kutwalikani̱ya bakali̱ baabo, baabali̱ baabo kandi maka ghaabo (nsuula 7). Aabasoboolola dhee haa mulingo ghwa kuukala nga bahi̱ki̱li̱ja mu bantu abakulami̱yagha baaluhanga banji. Aabasoboolola ngoku bahi̱ki̱li̱ja babhonganuuwe kulami̱ya Luhanga mu kusanga-sangaana kwabo. Aatodha aabasoboolola ngoku Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye akutuhaagha bisembo bikani̱ye, kukilamunu kukunda (nsuula 13), kutukoonela kulami̱ya Luhanga nga bahi̱ki̱li̱ja. Aabaasu̱ki̱ya ngu haabwa Ki̱li̱si̱to ku̱hu̱mbu̱u̱ka mu baku̱u̱ye, tumani̱ye naatu ngoku Luhanga ali̱tu̱hu̱mbu̱u̱la dhee.
1
Kulamu̱ki̱ya
Si̱ye, Paulo ndi hamui na mu̱hi̱ki̱li̱ja muunakyatu Sosi̱teene oghu mumani̱ye, si̱ye oghu Luhanga eenini aabbali̱ye kandi aakomi̱ye kuba mukwenda wa Ki̱li̱si̱to Yesu.
Ni̱i̱si̱ye naahandiikila bbaluwa eni enu̱we ki̱bbu̱la kya bahi̱ki̱li̱ja abali Koli̱nto aba Luhanga eeleei̱ye kukwama mu Ki̱li̱si̱to Yesu, abaabilikiiwe kuba bantu be hamui na boona abahi̱ki̱li̱i̱je Mukama waatu Yesu Ki̱li̱si̱to kuba Mukama wabo kandi waatu.
Tukwete kubasabila, tuti Luhanga Eseetu̱we na Mukama Yesu Ki̱li̱si̱to babaghilile ngughuma kandi babahe mpempa yonkaha.
Paulo naasi̱i̱ma Luhanga
Bwile bwona nku̱si̱i̱mi̱lagha kimui Luhanga haabwanu, nanga akabaghilila ngughuma kukwama mu Ki̱li̱si̱to Yesu. Luhanga eenini akabaheela kimui mu̱gi̱sa ghwamaani̱, kandi Luhanga abagu̱bhi̱si̱i̱ye kumanya butumuwa bwamajima, kandi Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye abagu̱bhi̱si̱i̱ya kumanya kwegheesi̱ya majima agha. Ti̱ enu̱we bahi̱ki̱li̱ja muukale munagumiiye haa ku̱hi̱ki̱li̱ja ebi twabeegheeseei̱ye haa Ki̱li̱si̱to ngoku ghali majima. Nahabweki, Mwoyo Ahi̱ki̱li̱i̱ye aahaaye enu̱we bahi̱ki̱li̱ja bisembo byona bya mwoyo ebi mukwetaaghisibuwa munalindiliiye kukuuka kwa Mukama waatu Yesu Ki̱li̱si̱to munsi muni. Luhanga akuleka muukale munagu̱mi̱ye kandi mutali na musango ghwona ku̱hi̱ki̱ya haa kilo kya mpelo, kilo eki Mukama waatu Yesu Ki̱li̱si̱to alikuukilamu. Luhanga ni mwesighibuwa, niiye akabilikila kandi aaleka mwalungana na Mwana wee Mukama waatu Yesu Ki̱li̱si̱to.
Bahi̱ki̱li̱ja kwebaghani̱jamu
10 Nahabweki enu̱we abali nga baana baamaaha, haabwa bu̱toki̱ obu Mukama waatu Yesu Ki̱li̱si̱to ampaaye, nkubateelelela nti enu̱we boona mu̱u̱ghu̱wane nga bahi̱ki̱li̱ja. Muleke kwebaghani̱jamu. Bhaatu mu̱u̱ghu̱wanilane kimui niikuwo mube mu bumui. 11 Bahi̱ki̱li̱ja baanakyanje, naabateeleleeye eki nanga bamui mu bantu abaalu̱ghi̱ye mu ka ya Kilowe bangambiiye bati mukuukalagha nimuhakangana. 12 Nanga eghi bahi̱ki̱li̱ja banji niibuwo baaghila bati, “Paulo niiye mwegheesi̱ya waatu,” banji bati, “Apolo niiye mwegheesi̱ya waatu,” banji bati, “Peetelo niiye mwegheesi̱ya waatu,” na banji bati, “Ki̱li̱si̱to enkaha niiye mwegheesi̱ya waatu.” 13 Eki ni kintu kibhi munu! Buuye Ki̱li̱si̱to akugubha kwebaghani̱jamu bi̱twi̱ka-twi̱ke ngoku enu̱we mukwete kwebaghani̱jamu? Buuye si̱ye Paulo ni̱i̱si̱ye baabambi̱ye haa musalaba haabwa bibhi byanu? Ti̱ obu baababati̱jagha, bakababati̱ja mu li̱i̱na lyanje? 14 Nku̱si̱i̱ma Luhanga nanga mu ki̱bbu̱la kyanu kya bahi̱ki̱li̱ja nkabati̱ja Ku̱li̱si̱pasi na Gaayo bonkaha. 15 Nahabweki atabʼo muntu weena e Koli̱nto eghi oghu akughila ati si̱ye Paulo ni̱i̱si̱ye nkamubati̱ja, ngu nahabweki ni wanje. 16 Nkuusuka dhee banji aba naabati̱i̱je ni baa ka ya Siteefaana, bhaatu tankuusuka ndakaba ninaabati̱i̱je eghi muntu onji weena. 17 Ki̱li̱si̱to tantu̱mi̱ye kighendeleluwa kikulu kuli kubati̱ja bantu, bhaatu kutebeja Makulu Ghasemeeye ntaaku̱koleesi̱ya bighambo ebikudheedha kwonkaha bantu. Nanga nguli naakoli̱ye ntiyo butumuwa bwa Ki̱li̱si̱to ngoku baamubambi̱ye haa musalaba bwanguhooye maani̱.
Magheji ghaa bantu na magheji ghaa Luhanga
18 Haliyo bantu abakubonagha butumuwa obu tukutebejagha ngoku Ki̱li̱si̱to aatu̱kwi̱li̱i̱ye haa musalaba buli bwakitiyo-kitiyo. Ti̱ bantu aba Luhanga alibahwelekeeleli̱ya. Bhaatu etu̱we aba Luhanga aaju̱ni̱ye musango ghwa bibhi byatu, tukubonagha butumuwa obu bwoleki̱ye maani̱ ghaa Luhanga.
19 Mu Ebyahandi̱i̱ku̱u̱we haliyo hambali Luhanga aghi̱li̱ye ati,
“Ndi̱hwelekeeleli̱ya magheji ghaa bantu abakwete kweghila bati mbagheji,
kandi abakweghilagha bati beetegheleei̱ye haabwa kusoma kwabo,
kwetegheeleli̱ya kwabo oku ndikufoola kwa kitiyo-kitiyo.”* 1:19 I̱saaya 29:14
20 Mugheji ni ani̱? Mwegheesi̱ya wa bilaghilo ni ani̱? Mu̱bu̱ghi̱ mulungi mu mujo ghuni ni ani̱? Luhanga akubonagha magheji ghaa munsi eni buli budhoma. 21 Luhanga eye ni mugheji munu, nanga akooleka ngoku kitaakugubhukana bantu batali bahi̱ki̱li̱ja kumanya Luhanga haabwa kukola ebi bakweli̱li̱kana bati ni byamagheji. Bhaatu akujunagha bantu abakwesighagha Ki̱li̱si̱to haabwa butumuwa bwamajima obu tukubatebejagha, obu banji bakughilaghamu bati ni byabudhoma. 22 Bayu̱daaya ebo bakubbalagha bantu abakwete kubatebeja kubakolela byakuswekani̱ya niikuwo bamanye ebi bantu aba bakwete ku̱bu̱gha ghalaba ghali majima. Batali Bayu̱daaya ebo, bakubbalagha kubona abakwete kubatebeja bali na magheji ghakani̱ye, niikuwo basi̱i̱me ngu ebi bantu aba bakwete ku̱bu̱gha ni majima. 23 Bhaatu etu̱we tukulangililagha butumuwa bwa Ki̱li̱si̱to bwʼeki aatukoleeye obu baamubambi̱ye haa musalaba. Butumuwa obu bukusaalilagha Bayu̱daaya, kandi batali Bayu̱daaya ebo bakughilagha bati ni butumuwa bwa kidhoma-dhoma kandi tabuli na mughaso.
24 Bhaatu etu̱we aba Luhanga aakomi̱yemu kuba bantu be, otaayemu Bayu̱daaya na batali Bayu̱daaya, butumuwa obu bukwolekagha ngoku Luhanga ooleki̱ye maani̱ ghe kandi magheji ghe kutuma Ki̱li̱si̱to. 25 Enu̱we bahi̱ki̱li̱ja mumanye ngu abatali bahi̱ki̱li̱ja bakugubha kweli̱li̱kana ngu Luhanga akakola kintu kya budhoma kutuma Ki̱li̱si̱to oghu, bhaatu majima ghali ngu Luhanga akakola kintu kya magheji munu kusaali̱ya bantu abatali bahi̱ki̱li̱ja abakwefoolagha bagheji aba. Kandi bantu abatali bahi̱ki̱li̱ja aba bakugubha kweli̱li̱kana bati Luhanga kutuma Mwana wee Yesu kwisa ku̱ku̱wa akakola kintu kya buceke, bhaatu akakola kintu kyamaani̱ kusaali̱ya bantu abatahi̱ki̱li̱i̱je abakweli̱li̱kana bati bali na maani̱.
26 Bahi̱ki̱li̱ja baanakyanje, muusuke ngoku bantu banji baabeeli̱li̱kanaghʼo obu Luhanga aabakomi̱ye ku̱hi̱ki̱li̱ja Yesu. Bamui mu enu̱we, bantu baaghilagha bati tamuli na magheji, na banji mu enu̱we bakaba batabahu̱ti̱i̱ye, kandi banji mu enu̱we tamwalu̱ghi̱ye mu maka ghaa baguudha, bhaatu Luhanga aabakoma. 27 Bhaatu Luhanga akakoma aba bantu baaghilagha bati ni badhoma, niikuwo ahemule aba baaghilagha bati ni baa magheji. Luhanga aakoma baceke, niikuwo ahemule baamaani̱. 28 Luhanga akakoma aba batahu̱ti̱i̱ye, aba bantu baaghayagha munsi muni, nʼaba baaghilagha bati tabali na mughaso, niikuwo ahemule aba baaghilagha bati bali na mughaso. 29 Luhanga akakola eki niikuwo atagubha kubʼo muntu nʼomui oghu akugubha kwepankilʼo Luhanga haabwa kuba mugheji kedha bantu ku̱mu̱hu̱ti̱ya. 30 Bhaatu enu̱we bahi̱ki̱li̱ja Luhanga niiye akaleka mwalungana na Ki̱li̱si̱to Yesu. Ti̱ Yesu oghu niiye akahi̱ki̱li̱li̱ya ntegheka ya Luhanga ya magheji ya kutujuna, Yesu oghu aatufoola bantu abatali na musango ewaa Luhanga, aatufoola bantu be boonini bahi̱ki̱li̱i̱ye, kandi aatucungula ku̱lu̱gha mu kifubilo kya bibhi byatu. 31 Nahabweki, kihandi̱i̱ku̱u̱we ngu, “Oghu akwepanka, oleke eepankile mu Mukama.”* 1:31 Yelemi̱ya 9:24

*1:19 1:19 I̱saaya 29:14

*1:31 1:31 Yelemi̱ya 9:24