4
Bbaluwa ya Nebbukadeneeja haa ndooti̱ yee yaakabili
1 Ni̱i̱si̱ye Mukama Nebbukadeneeja oghu naahandi̱i̱ki̱ye kandi naatuma bbaluwa eni mu bantu boona, mahanga ghoona na bantu baa mi̱bu̱ghe yoona abaakaaye munsi yoona.
Mpempa yonkaha na kukula-kulana!
2 Nkubbala enu̱we boona mumanye byakuswekani̱ya na bubonelo ebi Luhanga wa Eghulu Munu ankoleeye.
3 Bubonelo buwe ni bukulu munu
kandi byakuswekani̱ya biye ni byamaani̱.
Bukama buwe ni bwa bilo nʼebilo
kandi alemi̱ye bantu baa mijo yoona.
4 Siye Nebbukadeneeja, nkaba ndi e ka ewanje mu kikaali kyanje, ndi kusemeeye kandi nkulakulaane. 5 Kilo kimui nkaba ndangaaye haa bulili bwanje, naaloota ndooti̱ kandi ebyambonekeeye nʼebi neeli̱li̱kaane mu ndooti̱ eghi byaleka noobaha. 6 Nahabweki naalaghila kuleeta ewanje basaasa baakalimagheji boona baa Bbabbu̱looni̱ kandi basaasa aba bangambile eki ndooti̱ eghi ekumani̱i̱si̱ya. 7 Obu banamaaje, baku̱mu̱, Bakaladi̱ya, na balaghu̱li̱ baasi̱ye, naabaghambila eki naalooti̱ye, bhaatu baasaaghuwa kungambila eki ndooti̱ eghi ekumani̱i̱si̱ya. 8 Haakumaliilila, Dhaneeli̱ aasa hambali ndi kandi naamughambila ebi naalooti̱ye. Musaasa oghu baamughilaghamu dhee Bbeli̱tesaja, li̱i̱na lya luhanga wanje kandi akaba aasuuye mwoyo wa baaluhanga bahi̱ki̱li̱i̱ye.
9 Naamughila nti, “Bbeli̱tesaja, mukulu wa banamaaje, nimani̱ye ngoku oli na mwoyo wa baaluhanga kandi taaliyo nsi̱ta eghi ekukusaagha. Kini niikiyo naalooti̱ye kandi nkubbala ongambile eki kikumani̱i̱si̱ya. 10 Obu naabaagha ndangaaye haa bulili bwanje, kini niikiyo naalooti̱ye. Naaboone kiti kiinamu̱li̱to kikangamiiye kimui kyemiliiye haagati ya nsi. 11 Kiti eki kyakulila kimui kandi kyaba kyamaani̱ kyahi̱ka mu mwanya kandi bu̱li̱ muntu mu nsi aagubhagha kukibona. 12 Mababi ghaakiyo ghaabaagha ghasemeeye, kyabaagha kyani̱yʼo bi̱ghu̱ma bikani̱ye, ebikugubha kumala bantu bʼomu nsi yoona kubiliya. Binyama bya mukisaka byahuumulilagha mu ki̱i̱ku̱dhu̱ kyakiyo, noni̱ sya mu mwanya syakalagha mu matai ghaakiyo, bihanguwa byona bya munsi byomi̱i̱li̱ byaliyagha haa bi̱ghu̱ma bya kiti eki.
13 “Obu naabaagha ninalangaaye haa bulili bwanje, naatodha naabonekeluwa. Mu kubonekeluwa oku, naabona malai̱ka ahi̱ki̱li̱i̱ye naasu̱ndu̱ka ku̱lu̱gha mu eghulu. 14 Aabilikila na elaka lyamaani̱ ati, ‘Ojombe kiti eki, ojombakake matai ghaakiyo, ohanjaage mababi ghaakiyo kandi okubakake bi̱ghu̱ma byakiyo. Obhinge bisolo ebili hansi yakiyo na noni̱ esili mu matai ghaakiyo. 15 Bhaatu ki̱ti̱na kyakiyo na mi̱li̱ obileke binali mu etaka. Okibohʼo kyoma na kyoma bakughilaghamu bbu̱looji̱ kandi oleke bi̱si̱ngo biikale binakyeli̱ghi̱li̱li̱i̱ye.
“ ‘Oleke ki̱me kyʼomu mwanya ki̱gbondi̱ye musaasa oghu kandi aakale mu kisaka na bisolo. 16 Omuuyemu byeli̱li̱kano bya muntu kandi omutemu byeli̱li̱kano bya kisolo haabwa myaka musanju̱.
17 “ ‘Baamalai̱ka bahi̱ki̱li̱i̱ye niibo baatu̱u̱yemu eki kubʼo. Bakubbala kumani̱i̱si̱ya bantu boona ngu Luhanga wa Eghulu Munu niiye alemi̱ye makama ghoona ghaa munsi. Niiye akukomagha bantu abakulema makama agha kandi afoola bantu aba batahu̱ti̱i̱ye kuba balemi̱.’
18 “Eghi niiyo ndooti̱ eghi si̱ye Mukama Nebbukadeneeja naalooti̱ye. Nahabweki Bbeli̱tesaja, ongambile eki ekumani̱i̱si̱ya, nanga taaliyo muntu nʼomui mu basaasa baakalimagheji bʼomu bukama bwanje oghu akugubha kunsoboolola eki ndooti̱ eghi ekumani̱i̱si̱ya. Bhaatu uwe okugubha nanga mwoyo wa baaluhanga bahi̱ki̱li̱i̱ye ali naawe.”
Dhaneeli̱ naasoboolola eki mukama aalooti̱ye
19 Dhaneeli̱ (oghu baaghilaghamu Bbeli̱tesaja) aasobeluwa haabwa bwile kandi ebi eeli̱li̱kanagha byaleka oobaha. Niibuwo Mukama Nebbukadeneeja aamu̱ghi̱liye ati, “Bbeli̱tesaja, eki naalooti̱ye kandi uwe kusoboolola eki kikumani̱i̱si̱ya kitakwobahi̱i̱li̱li̱ya.”
Bbeli̱tesaja aamukuukamu ati, “Mukama wanje, eki waalooti̱ye eki kibʼo abakwohi̱ye kandi eki kikumani̱i̱si̱ya kibʼo ngi̱ghu̱ syawe! 20 Waaboone kiti ekyaku̱li̱ye, kyaneeta, kyaba kyamaani̱ kandi kyahi̱ka mu mwanya, eki bu̱li̱ muntu munsi yoona aagubhagha kubona. 21 Kiti eki kyaba na mababi ghasemeeye kandi bi̱ghu̱ma bikani̱ye bya bihanguwa byona kuliya, eki binyama bikuhuumulilagha mu ki̱i̱ku̱dhu̱ kyakiyo kandi eki noni̱ sikuukalagha mu matai ghaakiyo. 22 Uwe mukama wanje, nuuwe kiti eki! Waafooki̱ye mukulu kandi wamaani̱. Bu̱toki̱ bwawe bu̱hi̱ki̱ye mu mwanya kandi bu̱lemi̱ bwawe bumalakaki̱ye munsi yoona.
23 “Mukama wanje, okabona malai̱ka ahi̱ki̱li̱i̱ye naasu̱ndu̱ka ku̱lu̱gha mu eghulu kandi aaghila ati, ‘Okonde kiti eki kandi okijombakake, bhaatu oleke ki̱ti̱na kyakiyo mu etaka. Okibohʼo kyoma kandi na kyoma bakughilaghamu bbu̱looji̱, okileke mu kisaka bi̱si̱ngo bi̱kyeli̱ghi̱li̱i̱ye. Oleke musaasa oghu ki̱me ki̱mu̱gbondi̱ye kandi aakale mu kisaka na bisolo haabwa myaka musanju̱.’
24 “Mukama wanje, ndooti̱ eghi ekumani̱i̱si̱ya kini kandi eki niikiyo Luhanga wa Eghulu Munu aalaghiiye kukubʼo, mukama wanje. 25 Okubhinguwa mu bantu kandi olaakalagha na binyama bya mu kisaka. Olaliyaagha bi̱si̱ngo nga nte kandi okumala myaka musanju̱ ki̱me kyʼomu mwanya nkinakutoonela kandi nkinaku̱gbondi̱ya, ku̱hi̱ki̱ya omani̱ye ngoku Luhanga wa Eghulu Munu alemi̱ye bukama bwa bantu kandi ngoku akugubha kubuha oghu abbali̱ye. 26 Malai̱ka kulaghila ati ki̱ti̱na na mi̱li̱ ya kiti eki babi̱ti̱ghe mu etaka, kikumani̱i̱si̱ya ngu bukama bwawe bukutodha kukukuukila haanu̱ma yaawe kumanya ngoku Luhanga wʼomu eghulu alemi̱ye nsi yoona. 27 Nahabweki mukama wanje, osi̱i̱me ebi nkukughambila. Oleke ku̱si̱i̱sa kandi okole ebi̱hi̱ki̱ye. Oghilile ngughuma banaku kandi okweyongela kukula-kulana.”
28 Bintu ebi byona byabʼo Mukama Nebbukadeneeja. 29 Haanu̱ma ya meeli̱ eku̱mi̱ na abili, obu mukama aalubhatangilagha haa lusui lwenganililaane lwa numba yee mu kikaali kiye kya Bbabbu̱looni̱, 30 aaghila ati, “Olole kibugha kyamaani̱ kya Bbabbu̱looni̱! Nkakwela kibugha kisemeeye eki kukiikalamu haabwa maani̱ ghanje kandi kwoleka ngoku ndi na ki̱ti̱i̱ni̱sa.”
31 Mukama oghu naanabu̱gha bighambo ebi, elaka lyalu̱gha mu eghulu ndighila liti, “Uwe Mukama Nebbukadeneeja otegheeleli̱ye ebi nkukughambila: bukama bwawe bwaku̱lu̱ghi̱yʼo. 32 Okubhinguwa mu bantu kandi okuukala na binyama bya mu kisaka, okuliya bi̱si̱ngo nga nte haabwa myaka musanju̱, ku̱hi̱ki̱ya omani̱ye ngoku Luhanga wa Eghulu Munu alemi̱ye bukama bwa bantu kandi ngoku akugubha kubuha oghu abbali̱ye.”
33 Bwile obu bwonini, eki baaghambiiye Nebbukadeneeja kyabʼo. Aabhinguwa mu bantu kandi aatandika kuliya bi̱si̱ngo nga nte. Ki̱me ekyalu̱ghagha mu mwanya kyatandika kumutoonela kandi kyamu̱gbondi̱ya, ku̱hi̱ki̱ya obu esoke liye lyajambi̱ye nga lya byoha bya kibebe kandi bi̱ku̱lu̱ biye byajamba nga bya noni̱.
34 Haanu̱ma ya myaka musanju̱ eghi, si̱ye Nebbukadeneeja naamu̱ki̱ya maaso ghanje mu eghulu kandi naatodha naatandika kweli̱li̱kana kusemeeye. Naasinda Luhanga wa Eghulu Munu kandi naahu̱ti̱ya eye oghu ali mwomi̱i̱li̱ bilo nʼebilo.
Bu̱lemi̱ buwe ni bwa bilo nʼebilo
kandi bukama buwe bu̱lemi̱ye mijo yoona.
35 Bantu boona bʼomu nsi,
akubabonagha nga abatali kantu.
Baamalai̱ka bʼomu eghulu na bantu abali munsi,
akubakolagha ngoku abbali̱ye.
Taaliyo nʼomui oghu akugubha kubhenga eki Luhanga abbali̱ye kukola,
kedha ku̱mu̱bu̱u̱li̱ya ati, “Mbiki okwete kukola?”
36 Bwile obu naatodha naatandika kweli̱li̱kana kusemeeye. Bukulu bwanje na ki̱ti̱i̱ni̱sa kya bukama bwanje byankuukila. Abampanuulilagha na banyolo banje bankuukʼo. Naaba na bu̱toki̱ mu bukama bwanje kusaali̱ya ngoku naabaagha haa ku̱du̱bha. 37 Nahabweki si̱ye Nebbukadeneeja nkusinda, nku̱ghi̱je kandi mpe ki̱ti̱i̱ni̱sa Luhanga, Mukama wʼomu eghulu nanga ebi akukolagha byona bi̱hi̱ki̱ye kandi ni bya bwengani̱ja. Akugubha ku̱dhooti̱ya abali na myepanko.