28
Mi̱gi̱sa ya ku̱hu̱ti̱ya Luhanga
1 Kaakuba ohu̱ti̱ya na bwesighibuwa elaka lya Mukama Luhanga waawe kandi weeghendeseleja kukwata byona ebi nkukulaghila obwalo, Mukama Luhanga waawe akukufoola wamaani̱ kusaali̱ya mahanga ghanji ghoona aghali munsi. 2 Mi̱gi̱sa eni yoona ekukwisʼo kandi oghitunge, kaakuba ohu̱ti̱ya elaka lya Mukama Luhanga waawe. 3 Olabaagha na mu̱gi̱sa mu kibugha kandi olabaagha na mu̱gi̱sa mu musili. 4 Baana baawe bakutunga mu̱gi̱sa, bilimuwa byawe, byana bya bisolo byawe, nte syawe sikukana kandi ntaama syawe si̱ku̱byala kandi sikane. 5 Mukama akukuha mu̱gi̱sa ghwa kuba na bilimuwa bikumala kandi byokuliya bikani̱ye. 6 Olabaagha na mu̱gi̱sa nooki̱dha e ka kandi olabaagha na mu̱gi̱sa noolu̱gha e ka.
7 Mukama akuleka osi̱ngu̱le ngi̱ghu̱ syawe. Bakwisila haa luhande lumui maku̱lu̱mba, bhaatu bakukuuluka mbali̱gi̱ti̱la haa mpande musanju̱. 8 Mukama Luhanga waawe akuha mu̱gi̱sa byona ebi okukola kandi aku̱u̱su̱li̱ya nguli syawe. Mukama Luhanga waawe akukuha mu̱gi̱sa mu nsi eghi alimakuha. 9 Kaakuba okwata ebi Mukama Luhanga waawe akukulaghila kandi okola ebi abbali̱ye, Mukama akukufoola ehanga liye li̱hi̱ki̱li̱i̱ye ngoku aalahiiye kukola. 10 Du̱mbi̱ bantu boona bʼomu nsi bakumanya ngoku muli bantu baa Mukama kandi bakuboobaha. 11 Mukama akuleka okula-kulane kandi obyale baana bakani̱ye, bisolo byawe bi̱ku̱byala kandi bikane. Okweli̱ya bilimuwa bikani̱ye, mu nsi eghi Mukama aalahiiye ewaa baataata baawe ati akukuha. 12 Mukama akukuughulilʼo sitoowa siye sisemeeye syʼomu mwanya hambali abiikiiye mbu̱la. Aku̱tooni̱ya mbu̱la mu nsi yaawe mu bwile bwa elobe. Akuha mu̱gi̱sa byona ebi okukola na mikono yaawe. Olahaagha mabanja mahanga ghakani̱ye, bhaatu toolaghilagha oti ebo bakuhe ebanja. 13 Mukama akukufoola mutuwe etali mukila, olaakalagha ohikiiye kandi otali enu̱ma, kaakuba okwata bilaghilo bya Mukama Luhanga waawe ebi nkukuha obwalo kandi weeghendeseleja kukola ebi bilaghiiye. 14 Otali̱lu̱ghʼo na kimui haa bighambo ebi nkukulaghila obwalo, kukola ebi obbali̱ye kandi kughenda ku̱heeleli̱ya baaluhanga banji.
Mikiino ya butaaghu̱wa
15 Kaakuba otahu̱ti̱ya elaka lya Mukama Luhanga waawe kandi oteghendeseleja kukwata bilaghilo na ntu̱wamu si̱ye ebi nkukulaghila obwalo, mikiino eni yoona ekukwisʼo. 16 Okukiinuwa mu kibugha kandi okiinuwe mu musili. 17 Mukama akukiina bilimuwa kandi byokuliya byawe. 18 Akukiina baana baawe, bilimuwa byʼomu nsi yaawe, byana bya bisolo byawe, nte syawe na ntaama syawe. 19 Olakiinuwagha nooki̱dha e ka kandi okiinuwaghe noolu̱gha e ka.
20 Kaakuba okola bintu bi̱bhi̱i̱hi̱ye kandi obhenga Mukama, alaleetagha katabanguko, butaaghu̱wana na bijibu mu bu̱li̱ kintu eki olalengaghʼo kukola na mikono yaawe, ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye kandi ohooyʼo bwangu. 21 Mukama akukuleetamu ndwala sya kabhi ku̱hi̱ki̱ya aku̱hwelekeleei̱ye mu nsi eghi oli haai kutwala. 22 Mukama akuleka olwale ndwala sya kabhi: mu̱swi̱ja, kubhimbakaka na kituumo kyamaani̱. Akukusindikamu kyanda, kyegha kyamaani̱ na ntumbi ku̱hwelekeeleli̱ya bilimuwa byawe. Bintu bya kabhi ebi bikukuukalamu ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye. 23 Mwanya eghulu yaawe ghukufooka nga kyoma kandi nsi efooke nga mitahimbuwa. 24 Mu ki̱i̱kalo kya mbu̱la, Mukama akusindika mu nsi yaawe tu̱u̱tu̱ na musene ku̱lu̱gha mu mwanya ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye.
25 Mukama alalekagha ngi̱ghu̱ syawe si̱ku̱si̱ngu̱laghe. Olabalu̱mbagha noolu̱gha haa luhande lumui, bhaatu obaalukaghe nooli̱gi̱ti̱la haa mpande musanju̱. Bantu bʼomu mahanga ghoona ghʼomu nsi, bakaakubona ebikwete kukubʼo, bakwobaha. 26 Mu̱ku̱ ghwawe ghukuba byokuliya bya noni̱ syona syʼomu mwanya kandi binyama byʼomu kisaka, taakubʼo muntu nʼomui oghu akubitanga. 27 Mukama akuleka olwale bi̱hu̱te ngʼebi aaleki̱ye Banami̱si̱li̱ baalwala. Okulwala dhee na bibbodhe, ku̱bhi̱mbakaka mubili kandi kweyagha-yagha, ndwala esitaakugubha kutambiluwa. 28 Mukama akuleka olwale esi̱le, kuughala maaso kandi kubuluwa byeli̱li̱kano. 29 Olahabagha ntangaali̱ nga muntu oghu maaso ghaaghaaye. Toolatungagha mughaso mu byona ebi olakolagha. Bantu balaakalagha mbakubona-boni̱ya kandi mbaabha bintu byawe, taakubʼo nʼomui oghu akukukoonela. 30 Olalu̱ghagha mukali̱, bhaatu musaasa onji amuswele. Olakwelagha numba, bhaatu toolaghilaalaghamu. Olakolagha musili ghwa mi̱jaabbi̱i̱bbu̱, bhaatu toolaliyaagha bi̱ghu̱ma byamu. 31 Balasalagha nte yaawe onaloli̱ye, bhaatu toolaliyaaghʼo. Balakuuyaghʼo ndogooi̱ yaawe onaloli̱ye kandi tabalaghi̱ku̱u̱ki̱yagha. Ntaama syawe balasihaagha ngi̱ghu̱ syawe kandi taaliyo muntu oghu akukukoonela. 32 Batabani̱ baawe na bahala baawe bakuheebuwa mahanga ghanji kandi bu̱li̱ kilo olaakalagha ololi̱ye na maaso ghaawe, obalindiliiye kukuuka, bhaatu tooli nʼeki okugubha kukola. 33 Bantu aba otamani̱ye niibo bakuliya ebi okoli̱ye mu nsi yaawe na bintu binji ebi otalibaane kutunga, bhaatu uwe olaakalagha noobona-bona kandi mbakukola kubhi bwile bwona. 34 Bintu bya kabhi ebi okubona na maaso ghaawe bikuleka obe mu̱ghwesi̱le. 35 Mukama akuleka olwale bihute ebikukuleetela busaali̱ji̱ kandi ebitakutambiluwa, bikukutandikila haa kighele ku̱hi̱ka haa mutuwe.
36 Mukama akukutwala na mukama oghu waakomi̱ye kukulema mu ehanga eli uwe kedha baataata baawe mutaamani̱ye, hambali okulami̱ya baaluhanga banji, abakoleeu̱we mu mbaau kandi mabaale. 37 Mu mahanga hambali Mukama akukutwala, bantu baayo bakwobaha haabwa ebikwete kukulehukanʼo, bakukuwaawaani̱ya kandi bakusekeelele. 38 Olahelagha nsigho ekani̱ye mu musili, bhaatu okesaghe bikee, nanga njighe silabiliyaagha. 39 Olahelagha misili ya mi̱jaabbi̱i̱bbu̱ kandi oghiloleelelaghe, bhaatu toolanuwaagha vi̱i̱ni̱ yayo kedha kuliya bi̱ghu̱ma ebi, nanga buhuka bulaliyaagha bi̱ghu̱ma ebi. 40 Biti oli̱va bikutuwa mu nsi yaawe yoona, bhaatu tookuba na magita aghaku̱lu̱ghamu, nanga bi̱ghu̱ma byabiyo bilalaghalikagha. 41 Okuba na batabani̱ kandi bahala baawe, bhaatu tookuukala nabo, nanga bakubahu̱nga haa bulemo kandi babatwale nga banyankomo. 42 Njighe sikani̱ye silaliyaagha biti na bi̱ghu̱ma byona byʼomu nsi yaawe. 43 Munamahanga oghu aakaaye naawe aleeyongelagha kuba wamaani̱, bhaatu uwe ookalaghe noohuwa maani̱. 44 Niiye alakuhaagha ebanja, bhaatu uwe toolamuhaagha ebanja. Niiye akuba mutuwe, uwe obe mukila.
45 Mikiino eghi yoona ekukukwamilila kandi eku̱hi̱kʼo ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye, nanga tawaahu̱ti̱i̱ye elaka lya Mukama Luhanga waawe kandi okwata ntu̱wamu na bilaghilo ebi aakuhaaye. 46 Mikiino eghi ekuba kabonelo kandi kyakuswekani̱ya kya ku̱twi̱lu̱wa musango ewaawe na baasukulu baawe bilo nʼebilo. 47 Mukama Luhanga waawe akakuha mu̱gi̱sa mu milingo ekani̱ye, bhaatu tawaamu̱heeleei̱ye odheedheeu̱we kandi osemeleeuwe haa mutima. 48 Nahabweki oku̱heeleli̱ya ngi̱ghu̱ esi Mukama akukutumila ku̱ku̱lu̱mba. Njala ekukukwata, eliyo likukwate, obuluwe byaku̱lu̱waala kandi okuba na bwetaagho bwa bu̱li̱ kintu. Mukama akukubona-boni̱ya kwonini ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye. 49 Mukama akukuleetela ehanga kukulwani̱i̱si̱ya ku̱lu̱gha mu nsi hambali haseleeye kimui, li̱ku̱ku̱lu̱mba nga kibebe ki̱ku̱su̱ndu̱ka hansi. Ehanga eli otakengi̱ye mu̱bu̱ghe ghwaliyo. 50 Bantu baa ehanga eli bakusaakala, tabaku̱hu̱ti̱ya bantu bakulu kandi kughilila kisa baana. 51 Bakuliya byana bya bisolo byawe byona kandi bilimuwa byawe, ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye. Tabaku̱ti̱ghʼo kilimuwa kyona, vi̱i̱ni̱ mpyaka kedha magita kedha nte, ntaama haa bisolo byawe, ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye.
52 Bakweli̱ghi̱i̱li̱li̱ya maatau̱ni̱ ghaawe ghoona ghaa mu nsi yaawe, ku̱hi̱ki̱ya bagengi̱ye bisiika bikangami̱ye kandi bi̱gu̱mi̱ye, ebi weesi̱ghi̱ye, ebyeli̱ghi̱li̱i̱ye maatau̱ni̱ agha. Bakweli̱ghi̱i̱li̱li̱ya maatau̱ni̱ ghoona ghaa mu nsi eghi Mukama Luhanga waawe akukuha. 53 Mulingo oghu ngi̱ghu̱ syawe esi sikukubona-boneli̱yamu mu bwile baku̱ku̱lu̱mba, ghukuleka oliye batabani̱ baawe na bahala baawe aba Mukama Luhanga waawe akuhaaye. 54 Njala eghi ekuba ekwete musaasa mu̱dhooti̱ kandi wa kisa, ekuleka aliye baana be kandi haa kiihulo eki taakuhʼo mwana wa ni̱na wee, mukali̱ wee kedha baana be banji abati̱ghaayʼo. 55 Taakuha nʼomui haa bantu aba haa nyama sya baana be esi akwete kuliya. Ebi niibiyo byokuliya akuba ati̱ghaai̱ye byonkaha, haabwa kubona ngoku ngi̱ghu̱ syawe esi̱lu̱mbi̱ye maatau̱ni̱ ghaawe sikwete kukubona-boni̱ya. 56 Mukali̱ mu̱dhooti̱, oghu eetegheleei̱ye kandi oghu atakakpeeti̱yagha kighele hansi, taaliha byokuliya eba wee, mutabani̱ wee kedha muhala wee, 57 aliliya mu ki̱bi̱so kyenu̱ma na mwana oghu aakalu̱gha ku̱byala nanga alibuluwa kwonini byokuliya, haabwa kubona-bona oku ngi̱ghu̱ esyeli̱ghi̱li̱i̱ye tau̱ni̱ yaawe sikwete kuleetamu.
58 Kaakuba obhenga ku̱hu̱ti̱ya njegheesi̱ya syona esihandi̱i̱ku̱u̱we mu kitabo kini kandi obhenga kwobaha li̱i̱na lya Mukama Luhanga waawe lya ki̱ti̱i̱ni̱sa kandi eli bantu boobahi̱ye, 59 akukubona-boni̱ya kandi abona-boni̱ye baasukulu baawe naabaha bifubilo byamaani̱ ebitakabaaghʼo kandi ebitaakuhuwʼo. Akuleka olwale ndwala syamaani̱ kandi esitaakukila. 60 Akuleka olwale ndwala ngʼesi Banami̱si̱li̱ baalwalagha esi woobaagha, ndwala esitaakukilagha. 61 Akukutumila ndwala sya milingo yoona na bifubilo, nankabha ebitahandi̱i̱ku̱u̱we mu kitabo kya bilaghilo kini, ku̱hi̱ki̱ya ohwelekeleeye. 62 Enu̱we abakani̱ye nga nsooli̱ya syʼomu mwanya, mu̱ku̱ti̱ghalʼo bakee, nanga kubhenga ku̱hu̱ti̱ya elaka lya Mukama Luhanga waawe. 63 Mukama ngoku aadheedheeu̱we kubakolela bilungi na kuleka nimukana, niikuwo akudheedhuwa kubahwelekeeleli̱ya kandi kubamala mu nsi eghi oli haai kutwala.
64 Mukama akukulalangi̱ya mu mahanga ghoona, haa mpande syona sya nsi. Mu mahanga agha okulami̱li̱yayo baaluhanga banji aba nankabha uwe kedha baataata baawe mutamani̱ye, baaluhanga aba bakoli̱ye mu mbaau kandi mabaale. 65 Mu mahanga agha toolitungilayo mpempa kedha ki̱i̱kalo kya kuhuumulilamu, Mukama akuleka ookale otuntuuye, otali na kunihila kandi otateekaane. 66 Bwile bwona olaakalagha woobahi̱ye ngi̱ghu̱ syawe kukwita. Olaakalagha woobahiiye kimui ntangaali̱ na mukilo, otamani̱ye ekikubʼo bwomi̱i̱li̱ bwawe. 67 Nkyambisi olaghilagha oti, “Nguli yaabaagha lwagholo!” Lwagholo olaghilagha oti, “Nguli yaabaagha nkyambisi!” Eki kilabaagha haabwa bwoba obuli haa mutima ghwawe, nʼebi oboone na maaso ghaawe. 68 Mukama alibaku̱u̱ki̱ya Mi̱si̱li̱ mu maati̱ ghaanamu̱li̱to nankabha naaghi̱li̱ye ati tamukutodha kukuukayo. Munaliyeyo mulilengʼo kweghu̱li̱ya mu ngi̱ghu̱ syanu nga basyana, bhaatu taaliyo oghu alibaghula.