12
Ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo
1 Mukama aaghila Musa na Alooni̱ mu nsi ya Mi̱si̱li̱ ati, 2 “Kweli̱ kuni kubaaghe kwʼoku̱du̱bha kwa meeli̱ ghaanu, haaliikuwo mwatandikilaghʼo kubala mwaka ghwanu. 3 Mughambile ki̱bbu̱la kya Banai̱saaleeli̱ kyona muti haa kilo kyʼeku̱mi̱ kya kweli̱ kuni bu̱li̱ musaasa ali na kukoma kyana kya ntaama kya kwita nga kihonguwa haabwa ka yee, kyana kya ntaama kimui haabwa bu̱li̱ ka. 4 Bhaatu ka eghi niyaabaaye eli nkee kuliya kisolo eki kyona, bakitambulane na ka ya muliilanuwa wee. Batambulane kisolo eki kusighikila haa muhendo ghwa bantu abali mu bu̱li̱ ka kandi na nyama esi muntu akugubha kuliya kandi kumalʼo. 5 Bisolo ebi mukukomamu bili na kuba ebitali na kamogo, byabusaasa kandi ebili na mwaka ghumui. Mukugubha kubiiya mu ntaama kedha mbu̱li̱ syanu. 6 Bisolo ebi mubiloleelelaghe ku̱hi̱ki̱ya haa kilo kya eku̱mi̱ na bbinaa kya kweli̱ kuni, obu ki̱bbu̱la kyona kya Banai̱saaleeli̱ bakwekumaani̱ya kwita byana bya ntaama lwagholo. 7 Bantu aba bali na kutwala haa saghama ya bisolo ebi baghisiighe haa bi̱ji̱ngi̱li̱jo bya njighi na fuleemu syʼelughulu sya njighi sya manumba ghaabo hambali bakuliila bisolo ebi. 8 Mukilo eghi booki̱ye nyama esi haa mulilo, basiliye na migaati̱ etalimu ki̱tu̱mbi̱so kandi bulaala busaaliiye. 9 Mutaliya nyama esi sinali mbisi kedha kusiteeka, bhaatu syona mu̱syoki̱ye, otaayemu mutuwe, bilenge na byenda. 10 Mutati̱gha haa nyama esi ku̱hi̱ki̱ya nkyambisi, kaakuba si̱ti̱ghalʼo mu̱syoki̱ye sihuwʼo butakahi̱ki̱ye nkyambisi. 11 Muliye kiihulo eki bu̱li̱ muntu eebohi̱ye mu̱ci̱pi̱, alu̱wete nkai̱to mu bighele kandi akwete mwi̱gho mu ngalo yee. Mukiliye bwangu-bwangu nanga eki ni ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo kya Mukama.
12 “Mukilo eghi nkusaalila mu nsi ya Mi̱si̱li̱ kandi nkwita bu̱li̱ mwana wabusaasa mu̱li̱ghaaso wa Banami̱si̱li̱ na mi̱li̱ghaaso yabusaasa ya bisolo byabo kandi nkufubila baaluhanga boona baa Banami̱si̱li̱. Ni̱i̱si̱ye Mukama. 13 Saghama eghi ekuba eli haa bi̱ji̱ngi̱li̱jo ebi ekuba kaakulolelʼo kwoleka manumba hambali muli. Nkaakubona saghama eghi, nkubasaala. Kifubilo kya lu̱ku̱ takikubahi̱kʼo obu nkuba ninfubila nsi ya Mi̱si̱li̱.
14 “Kilo kini mukiisukaghe bu̱li̱ mwaka kandi mukolelaghe Mukama ki̱ghenu̱, kini mukikwate nga kilaghilo kya bilo nʼebilo mu mijo yaanu yoona. 15 Muliyaghe migaati̱ etalimu ki̱tu̱mbi̱so haabwa bilo musanju̱. Haa kilo kyʼoku̱du̱bha muuyaghe ki̱tu̱mbi̱so kyona mu manumba ghaanu, kaakuba muntu weena aliya mugaati̱ ghulimu ki̱tu̱mbi̱so, ku̱lu̱gha haa kilo kyʼoku̱du̱bha ku̱hi̱ka haa kilo kya musanju̱, muntu oghu abhinguwaghe mu Banai̱saaleeli̱. 16 Haa kilo kyʼoku̱du̱bha mubaaghe na kusanga-sangaana ku̱hi̱ki̱li̱i̱ye kandi na kilo kyamusanju̱ mubaaghe na kusanga-sangaana ku̱hi̱ki̱li̱i̱ye. Haa bilo bibili ebi mutakolagha mulimo. Mulimo ghwonkaha oghu muli na kukola ni kuteeka byokuliya.
17 “Mukolaghe Ki̱ghenu̱ kya Migaati̱ Etalimu Ki̱tu̱mbi̱so, nanga haa kilo kini kyonini, niibuwo naahi̱ye ntu̱la syanu mu nsi ya Mi̱si̱li̱. Nahabweki mukolaghe ki̱ghenu̱ eki haa kilo kini, mu mijo yaanu yoona, nga kilaghilo kya bilo nʼebilo. 18 Muliyaghe migaati̱ etalimu ki̱tu̱mbi̱so kutandikila lwagholo lwa kilo kya eku̱mi̱ na bbinaa kya kweli̱ kwʼoku̱du̱bha oku, ku̱hi̱ki̱ya lwagholo lwa kilo kya maku̱mi̱ abili na kimui. 19 Mu bilo musanju̱ ebi mutaba na ki̱tu̱mbi̱so kyona mu manumba ghaanu. Kaakuba muntu weena aliya mugaati̱ ghulimu ki̱tu̱mbi̱so, muntu oghu abhinguwe mu ki̱bbu̱la kya Banai̱saaleeli̱, nankabha aba ali munamahanga kedha Munai̱saaleeli̱. 20 Mutaliliya kintu kyona ekilimu ki̱tu̱mbi̱so, hambali muukaaye, muliyaghe migaati̱ etalimu ki̱tu̱mbi̱so.”
21 Niibuwo Musa aabilikiiye beebembeli̱ boona baa I̱saaleeli̱, aabaghila ati, “Mughende kandi mwekomele byana bya ntaama kusighikila haa ntu̱la syanu kandi mubiite kukola ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo. 22 Mukwate kabha kaa hai̱sopu̱ mukalu̱bi̱ke mu saghama eghi ali mu bbaafu kandi mughisiighe haa fuleemu syʼelughulu sya njighi syanu na haa bi̱ji̱ngi̱li̱jo. Atabʼo muntu nʼomui mu enu̱we oghu akutuwa mu numba yee ku̱hi̱ki̱ya nkyambisi. 23 Mukama akusaalila mu nsi ya Mi̱si̱li̱ kandi akwita Banami̱si̱li̱. Bhaatu akaakubona saghama haa fuleemu syʼelughulu sya njighi syanu na haa bi̱ji̱ngi̱li̱jo, akusaala lwighi olu. Taaku̱si̱i̱mi̱lani̱ya malai̱ka wa lu̱ku̱ kutaaha mu manumba ghaanu kwita enu̱we.
24 “Muusuke, ndaghikiililo sini nkilaghilo ngoku enu̱we na baasukulu baanu muli na kukola ki̱ghenu̱ eki bilo nʼebilo. 25 Mukaaku̱ki̱dha mu nsi eghi Mukama akubaha ngoku aalaghi̱i̱sani̱i̱ye, mukolaghe mukolo oghu. 26 Baana baanu mbaanabu̱u̱i̱ye enu̱we bati, ‘Mukolo ghuni ghukumani̱i̱si̱ya ki?’ 27 Mubakuukemu muti, ‘Tukwete kuhaayo kihonguwa kya Kusaaluwʼo kya Mukama, nanga akasaala manumba ghaa Banai̱saaleeli̱ mu Mi̱si̱li̱, obu aatagha baana baabusaasa mi̱li̱ghaaso baa Banami̱si̱li̱, bhaatu aasaala manumba ghaatu.’ ” Bantu aba baateeli̱ya hansi kandi baalami̱ya Mukama. 28 Banai̱saaleeli̱ baaghenda kandi baakola ebi Mukama aalaghiiye Musa na Alooni̱.
29 Saaha mukaagha sya mukilo Mukama aata baana baabusaasa boona mi̱li̱ghaaso ya Banami̱si̱li̱ ku̱lu̱gha haa mu̱li̱ghaaso wabusaasa wa mukama Falaaho, oghu akusitama haa ntebe ya bukama yee, ku̱hi̱ki̱ya haa mu̱li̱ghaaso ghwa muntu wa bu̱li̱ kilo oghu ali mu nkomo, na mi̱li̱ghaaso yoona yabusaasa ya bisolo. 30 Mukilo eghi Falaaho aamuka na baheeleli̱ya be boona na Banami̱si̱li̱ boona. Baaghu̱wa bantu mbalilila kimui mu Mi̱si̱li̱, nanga mu bu̱li̱ numba muntu akaba aku̱u̱yemu.
Banai̱saaleeli̱ mbalu̱gha Mi̱si̱li̱
31 Mukilo eghi Falaaho aatuma kubilikila Musa na Alooni̱ kandi aabaghila ati, “Muumuke, enu̱we na Banai̱saaleeli̱ kandi mughende mu̱heeleli̱ye Mukama waanu ngoku mwabu̱ghi̱ye. 32 Mutwale ntaama, mbu̱li̱ na nte syanu ngoku mwabu̱ghi̱ye, mughende. Munsabile kutunga mu̱gi̱sa.”
33 Banami̱si̱li̱ baataamu maani̱ Banai̱saaleeli̱ ku̱lu̱gha bwangu mu nsi ya Mi̱si̱li̱, baabaghila bati, “Mutaaghendi̱ye etu̱we boona tu̱ku̱ku̱wa.” 34 Nahabweki Banai̱saaleeli̱ baakwata ki̱tu̱mbe kitalimu ki̱tu̱mbi̱so, baakita mu capu̱li̱ya, baaboha capu̱li̱ya esi mu ngoye syabo kandi baasiheeka haa mabegha ghaabo. 35 Banai̱saaleeli̱ aba baakola ngoku Musa aabaghambiiye, baasaba Banami̱si̱li̱ kubaha ngoye na bintu bi̱koleeu̱we mu siliva kandi feeja. 36 Mukama aaleka Banami̱si̱li̱ baaghilila kisa Banai̱saaleeli̱ kandi baabaha ebi baabasabi̱ye, niikuwo Banai̱saaleeli̱ baatwete batiyo buguudha bwa Banami̱si̱li̱.
37 Banai̱saaleeli̱ baatandika kulubhatanga na maghulu ku̱lu̱gha Lamu̱sesi̱ ku̱hi̱ka Su̱kooti̱. Bakaba bali nga basaasa mitwalo nkaagha, otabaliiyemu bakali̱ na baana. 38 Bantu banji bakani̱ye baa ntu̱la syambaghani̱ja baaghenda na Banai̱saaleeli̱ aba kandi baatwala bitunguwa byabo bikaniiye kimui bya ntaama, mbu̱li̱ na nte. 39 Ki̱tu̱mbe eki Banai̱saaleeli̱ baahi̱ye mu Mi̱si̱li̱, baakiteekamu migaati̱ etalimu ki̱tu̱mbi̱so nanga bakababhinga bwangu-bwangu mu Mi̱si̱li̱ kandi bataatunga bwile bwa kutwala ki̱tu̱mbi̱so kandi kuteeka byokuliya.
40 Banai̱saaleeli̱ bakaba mbaakaaye mu Mi̱si̱li̱ haabwa myaka bi̱ku̱mi̱ bbinaa na maku̱mi̱ asatu. 41 Kilo kyonini eki myaka bi̱ku̱mi̱ bbinaa na maku̱mi̱ asatu yaahweleeyemu, ntu̱la syona sya bantu baa Mukama syalu̱gha mu nsi ya Mi̱si̱li̱. 42 Mukilo eghi Mukama aalinda bantu be kubaaya mu nsi ya Mi̱si̱li̱, nahabweki mukilo eghi Banai̱saaleeli̱ boona baghihaagheyo ewaa Mukama bu̱li̱ mwaka mu mijo yabo yoona.
Bilaghilo bya Ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo
43 Mukama aaghila Musa na Alooni̱ ati, “Bini niibiyo bilaghilo bya Ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo: Hatabʼo munamahanga nʼomui oghu akuliya haa kiihulo kya ki̱ghenu̱ eki. 44 Bhaatu mu̱syana weena oghu baghu̱li̱ye na sente akugubha kuliya haa ki̱ghenu̱ eki haanu̱ma ya kumusala. 45 Hatabʼo munamahanga kedha mu̱koli̱ bapangi̱i̱si̱i̱ye oghu akugubha kuliya haa ki̱ghenu̱ eki.
46 “Bu̱li̱ ka eli na kuliila kiihulo kya Kusaaluwʼo mu numba hambali baakiteekeeye. Batatwesi̱ya haa byokuliya ebi hanja kandi batahenda eku̱wa lyakiyo na limui. 47 Ki̱bbu̱la kyona kya Banai̱saaleeli̱ kikolaghe ki̱ghenu̱ eki.
48 “Kaakuba munamahanga weena oghu aakaaye naanu, abbala kukolela Mukama ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo, muli na ku̱du̱bha kusala basaasa boona abali mu ka yee. Du̱mbi̱ akolaghe ki̱ghenu̱ kya Kusaaluwʼo nga Banai̱saaleeli̱ banji boona. Bhaatu taaliyo musaasa weena oghu batasali̱ye oghu ali na kuliya haa kiihulo eki. 49 Kilaghilo kimui eki ni kya Banai̱saaleeli̱, na banamahanga abaakaaye naanu.”
50 Banai̱saaleeli̱ boona baakola ngoku Mukama aalaghiiye Musa na Alooni̱. 51 Kilo eki kyonini Mukama aaya ntu̱la sya Banai̱saaleeli̱ mu nsi ya Mi̱si̱li̱.