Leevi Nuiti
Ta-Zɛʋɛi
Puuzu mɔungi ɠa dɛɛzu ga GALA ka yɛsu GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, é Moize loli, é ɓɔɛ pɔ. Sɛʋɛi naati kpein su, GALA ka tɔgiti ta deveiti ma mɔinmɔin feezu Moize ya, Izelayɛle nuiti ta-vaa zu, minazeɠegi ɠɛ ba ga zɔi nɔpɛ a ziɛ ga tiye toɠa zɛnvui wo (18:5, bogɛ Wɔl. 10:5).
Ti pɛ su, GALA ka Izelayɛle nuiti kalasu ga ʋelei ta faaɠaazagiti maala la, ti nɛɛ GALA bɛ, ti ɓɔ faa ma, nii a ɠɛ seɠe ʋɛlɛi ɠɛ ga komi bosuʋɛ ɠiteɠitegi.
Kɛni niiti ti zalaɠaiti kulazu, ti kɛ eɠɛʋelei deveiti ti la (1:1--7:38).
Unfemai ve zalaɠa ɠula nuiti bɛ, ti luʋa ʋelei ɠɛ ga lɛbiya vaa (8:1--10:20).
Ni toɠa zoo ɠɛɛzu, nuɓusɛi ɠilagilagi ɓeteʋe kpusɛi zu ɠɔzɔba vaiti ba (11:1--16:34).
Ta zɛnvu zuɠoloɠologi, ta kala ɲɔiti kpein (17:1--27:34).
Ɲade GALAGI, nɛɛbɛ ƓALAGI, zɛnvu su ƓALAGI, ɠa pɔ é ná-nuɓusɛiti pɔɔpɛɛ ná-ɲadedai ʋa (19:2), naa ɠa a kɛ ti li ga zɛnvu vai ta nɛɛbɛ vai, ti daazeeli.
Naama ɠisiɛi zu, é devei nii woni Izelayɛle nuiti ma, nii Yesu ɓalaagi ma vaa wolai looni nuiti kisu ga: «Wo ɠilagilagi maanɛɛʋɛ é seiɲɔɠɔi nɛɛ ʋɛ, eɠɛ tɔ ɓɔɠɔi» (19:18, Mat. 22:39).
Tɔgi naati ta ɠulazu niima yeeɠɛɠalai zu zɛʋɛ ɠala nuiti filiba, kɛlɛ toɠa kidaaleʋe nuiti toozu ɠisu folo-o-folo, é maaɓakpa, ga wooiti kpein ta nɛɛbɛ ɓɔfaamai GALA pɔ, toɠa ga zɛnvu su vai nii nuɓusɛi ɓɛdɛi ba.
TƆGITI É ƲILƐ ZALAƓAITI BA
1
(1:1--7:38)
Gala zalaɠaiti
1 Ɠɔoɠɔ GALAGI Moize lolini, é ɓɔɛ pɔ GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi wu, é ɠɛ ma: 2 «Ɓɔɛ Izelayɛle nuiti pɔ, è ɠɛ ti ma: Siɛgi zu nui ta vebɛanii veezu la Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, toɠa seɠe toganii ma wolaiti ɓaa ma goiti saama. 3 Ni ná-vebɛanii ɠa ga togani wolai, é ga gala zalaɠai, toɠa ma zinɛi ta ve, nɛɛʋuzu mina ɠɛ ba. Toɠa kula GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ, ga Ɠɔoɠɔ GALAGI daazo. 4 Toɠa yeeʋɛɛ gala zalaɠa loganii unmaʋɛ, naa ɠa nɛɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, ga é ɠɛ tɔun bɛ ga koto gba vai. 5 Toɠa nikɛ zinɛi ɠɔdaaleʋe Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. Zalaɠa ɠula nuiti, Aalɔn ná-doun zunuiti, ta ma ɲamai lɛ ga Ɠɔoɠɔ GALAGI, ti pili zalaɠa ɠulazuʋɛ ma, é ɠaku ma kpoloo, é GALA daaɠomi seɠe ʋɛlɛi laaʋɛ. 6 Toɠa gala zalaɠa loganii ɠɔlɔɔ, é teʋeleʋe, é kpulukpulu. 7 Zalaɠa ɠula nui Aalɔn ná-doun zunuiti ta abui la zalaɠa ɠulazuʋɛ, ti koʋii ʋu abui ɠa. 8 Zalaɠa ɠula nuiti, Aalɔn ná-doun zunuiti, ta ma ɓulukpulugiti, ta ma ungi, ta ma wulɔiti da koʋii maazu, zalaɠa ɠulazuʋɛ abui ɠa. 9 Toɠa koozu zɔɔlaiti ta kɔɠɔiti gba ga ziɛi. Zalaɠa ɠula nui ɠa ti kpein gala zalaɠa ɠulazuʋɛ. Gala zalaɠai ʋe, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.
10 «Ni ná-vebɛanii a ɠɛna ga gala zalaɠai, é ga togani goi, baala ziʋoiti ɓaa boli yiʋoiti, toɠa ma zinɛi ɠula ga zalaɠai, nɛɛʋuzu mina ɠɛ ba. 11 Toɠa kɔdaaleʋe zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠɔʋɛzuʋɛ, Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠaazu. Zalaɠa ɠula nuiti, Aalɔn ná-doun zunuiti, ta ma ɲamai ʋili zalaɠa ɠulazuʋɛ ma, é ɠaku ma kpoloo. 12 Toɠa teʋeleʋe, é kpulukpulu, ta ma ungi, ta ma wulɔi. Zalaɠa ɠula nui ɠa ti la koʋii maazu, puai abui ɠa, zalaɠa ɠulazuʋɛ. 13 Toɠa koozu zɔɔlaiti, ta ma ɠɔɠɔiti gba ga ziɛi. Zalaɠa ɠula nui ɠa ti kpein kula ga zalaɠai, é gala, zalaɠa ɠulazuʋɛ. Gala zalaɠai ʋe, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.
14 «Ni ná-vebɛanii Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ, a ɠɛna ga gala zalaɠai, é ga wɔnii, toɠa ʋa ga kpumagoi ɓaa poopo kpokpagi. 15 Zalaɠa ɠula nui ɠa ʋa ga wɔnii zalaɠa ɠulazuʋɛ. Toɠa nɔungi volo ba, é gala, zalaɠa ɠulazuʋɛ. Toɠa ma ɲamai leda zalaɠa ɠulazuʋɛ laamaʋɛ. 16 Toɠa ma ɠɔzɔgi ta su aniiti kula su, é ti ʋili ya zalaɠa ɠulazuʋɛ ɠobaʋɛ, folo ɠulazu ʋelei, zuʋu ʋilisuʋɛ. 17 Toɠa wɔni laaʋali koʋegiti zɔɠɔzuʋɛ, kɛlɛ é mina teʋe su. Zalaɠa ɠula nui ɠa wɔni ɠala zalaɠa ɠulazuʋɛ, koʋii maazu, puai abui ɠa. Gala zalaɠai ʋe, nii abui galazu, makugi nɛai Ɠɔoɠɔ GALAGI ʋɛ.