Misé
Ná-Sɛʋɛi
Sɛʋɛi lɔɔzeizuʋɛ ma woo mɔungiti
Misé ná-GALA gooiti ka ti sɛʋɛi nii zu. Misé ɠɛni ga Zuda laa wolai ta zu nu, taai naa laaseigi ɠɛni ga Molesɛte (1:1; Zel 26:18). Misé ɠɛni GALA gooi wosu Zuda masagi niiti ta-ziɛgiti su: Yotame, Aɠaze, ta Ezekiase. Naa ɠa é bosu ga ná-botii ma yeeɠɛɠalai ɠa zoo ɠɛɛzu kona undɔfela puulɔɔlugɔiti zɔɠɔzuʋɛ ta undɔfelai (750-700), aisa Yesu Kilista ʋa zɔlɔɔ. Naama yeeɠɛɠalai maaɓuɠaʋɛ Ezayi ta Wozé ta-ƓALA goo wo siɛgiti ba. Nu la kwɛɛ ni Misé ɓɔɠɔgo ɠa é ná-GALA gooiti sɛʋɛai, ɓaa ná-kaladopoi ta ɠa é ti zɛʋɛai. GALA goo wo nui Zelemi laaʋilɛgɛ Misé Ná-Sɛʋɛi ʋa (Zel 26:18).
Misé ná-GALA gooiti ta ɓɔɛzu é lo GALA ná-tukpɔɠaaleʋeiti ba ta ná-kizo fai. Misé ɠa Izilayɛle ta Zuda ʋeelalazu ga ta bala nuiti maanɔɠɔzu, naa ʋoluma ta ga wali wɔin nu wolaiti (2:2). É ta-ƓALA goo wo nuiti ɓalaa peelala tɔɔzei ta ga lobɛanii zo nuiti (3:5). É ɠɛ ti ma GALA ka ʋaazu ta-laa wolaiti koloɠolosu (1:6; 3:12), ta toɠa ʋaazu liizu mɔunpa ga Izilayɛle nuiti duɔlai zu, naa ʋoluma Zuda geleiti ɓalaa. Kɛlɛ GALA ka ʋaazu ɠitoozu ná-minazeɠegi zu, é ɠaaɠale ma ga kidaaleʋe nu goa nɔ (4:6). GALA ge minazeɠeni ɓalaa ga toɠa totuɠɔ leʋe, nii a ɠɛ ga Ɓɛteleyɛme nu, Mesi, nii é ʋaazu masadai ɠɛɛzu Izilayɛle unda ta eteai pɛ unda (5:2-4). Misé Ná-Sɛʋɛi ɠaaɓelagɛ ga kitoosui é lo GALA ná-minazeɠegi ʋa Abalaame ta Zakɔɓe ʋɛ. GALA ná-nɛɛbɛi ta ná-wooɠɛɠiladai ta vɔni ná-ziiɠaawanai ma.
Unsosuʋɛ
1. Ada mɔungi togai tukpɔɠaaleʋei ta unmɔɔgi ʋa (1:1—2:13).
2. Ada velesiɛi togai tukpɔɠaaleʋei ta unmɔɔgi ʋa (3:1—5:14).
3. Ada zaʋasiɛi togai tukpɔɠaaleʋei ta unmɔɔgi ʋa (6:1—7:20).
1
Wooiti ka ga niiti Ɠɔoɠɔ GALAGI ti laazeelini Molesɛte nui Misé ma, Zuda masa saʋagɔiti ta-yeeɠɛɠalaiti, Yotame, ta Aɠaze ta Ezekiase. Kulakɛlɛmai naati ti ʋilɛni taa wolaiti ba, ti ga, Samali ta Zeluzalɛme.
GALA ná-tukpɔɠaaleʋeai Izilayɛle laalɔɠɔma
Nuɓusɛiti pɛ à woilo!
Zooi ta wɔiti wo zooi ɠa, à ɠida bu!
Maliɠii Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠa yɛsu seizu ɲadegai,
é zeele wooi wo wo laalɔɠɔma!
 
Wɛlɛ Ɠɔoɠɔ GALAGI ɠana ɠula seizuʋɛ,
é yei, é ɗa ɠɔɠɔziɛ zalaɠa ɠula adaʋɛti su.
Gizeiti ti ɗa ɓusɛ kɔɠɔwu,
pɛtugiti sulaa ɗa lao,
eɠɛ kedoi ɠaa ɠa ɠɛ wuunsu abui ɠa,
eɠɛ ziɛ a ɠɛ gizei yeizu.
Naa pɛ ka ga Zakɔɓe mavofodaiti ta-lɔ koloɠologi,
Izilayɛle ʋɛlɛyeɠei ná-kotoi maaʋele ma.
Ɓɛ ɠa é Zakɔɓe liizu tɔ koloɠologi ma?
Ná-taa wolai Samali laade ɓaa?
Ɓɛ ɠa é Zuda liizu ani ɠɔɔ vaiti ma?
Zeluzalɛme laade ɓaa?
Maliɠii ɠɛni ma: «Naa ma, nà Samali ɠɛɛzu ga kɔtu ziɠigi dɔɓɔi zu,
ti ɗa leezɛn ɓelei la ma,
nà ná-kɔtuiti kilikili, ti la nɛmɛi zu,
gè kpale ná, ma wuulaagiti ti maaɠala.
Ná-kɔɔɠɔ gani kpɛtɛaiti su ɠa ɠaleɠale,
ná-tɔnɔ ɲɔiti pɛ ti ɠala.
Ná-vololiba zaɠaaiti, gè naati suɓulukpulu,
tɔɔzei naati ti ɓɛtɛni ga ná-koloɠologi ma ɠulanumai,
ta ʋaazu ɠɛɛzu ga koloɠologi taɠiligaa ma ɠulanumai.»
GALA goo wo nui ná-gɔlɔi
Naa ɠa é kɛɛzu gè ɠaalɛizu, gè ɗa wɔlɔ,
gè ɗa ziɛ ga ɠɔɠɔa ɲakai, kɔ̀ba ɲakai,
gè ɗa kpeei loo eɠɛ koʋei,
gè ɗa kpalagi wo eɠɛ saa wɔnigi.
Mazɔlɔɔ maanɔɠɔi seeliai Samali ma, é la ɠulaa su pɛ.
É zeelia Zuda yooi ma ta Zeluzalɛme taa ziɠidaʋɛ,
ʋɛ nà-nuɓusɛiti ti zeini ná.
10 *1:10-15 Puuzui niiti su, GALA goo wo nui ɠa taaiti daaseigiti ta pɛɛ ungi lɛɛzu. Naama ʋoogi ta ɠa ga: Ɓɛte-Leafala ʋoluʋɛ ɠa ga «fufili pɛlɛi». Naa ɠa é kɛa, Eɓulu wooi zu, puuzu 10 ɠaaɓelasuʋɛ ɠɛ ma: «Fufili pɛlɛi wu nuiti, à ɠilikili fufiligi zu».À mina daazeeli Gate taazuʋɛ, à mina wɔlɔ!
Ɓɛte-Leafala nuiti, à ɠilikili fufiligi zu!
11 Safiil nuiti, à leʋe ga ɠɔba ɲakai ta wa-unfegi!
Saanan nuiti ti la zoosu ti ʋa ɠula taa ʋa.
Gɔlɔi ɠa wosu Ɓɛte-Ɠayɛsɛle taazuʋɛ,
kpɔba zobo ge la mɔ ná.
12 Malote taaʋeaiti sasu ɠa ɓalizu ta-ɠulanumaiti ma vaa zu.
Mazɔlɔɔ nimiza vai Ɠɔoɠɔ GALAGI teʋegai
é zeelia Zeluzalɛme taa ziɠidaʋɛ ma.
13 Lakise laaʋeaiti, à wa-ɠɔɔɠɔ wotoloiti ta sooiti kɛʋele ɓɛtɛ.
Wo ʋokɔɠɔni Izilayɛle ná-wooʋaladai ma,
wo Zeluzalɛme lɔ tɔ koloɠologiti su.
14 Naa ma, Zuda nuɓusɛiti à bali ma wa Molesɛte-Gate nuiti.
Akiziɓe taa wolai la ɠɛa ga
kula faa zu ani Izilayɛle nuɓusɛiti ta-masagiti bɛ.
15 Maliɠii ɠa wo lɔɔzu nu niinɛ yeezu Malesa nuiti.
Izilayɛle ɠundiɠiiti ti lɔɠɔɠulaai,
ta ʋelazuʋɛ ɠaiziɛ Adulame ʋugi zu.
16 À wɔungiti bo, wo ti ɓuye ma, Zeluzalɛme taaʋeaiti,
kpaanagi ɠɛ wo-unmaʋɛ, eɠɛ ɗuai nɔungi,
à wo yiima lointi ta-wɔlɔi wo,
mazɔlɔɔ ta liizu ga tiye duɔlai zu, ti maaɠooza wo ʋa.

*1:10 1:10-15 Puuzui niiti su, GALA goo wo nui ɠa taaiti daaseigiti ta pɛɛ ungi lɛɛzu. Naama ʋoogi ta ɠa ga: Ɓɛte-Leafala ʋoluʋɛ ɠa ga «fufili pɛlɛi». Naa ɠa é kɛa, Eɓulu wooi zu, puuzu 10 ɠaaɓelasuʋɛ ɠɛ ma: «Fufili pɛlɛi wu nuiti, à ɠilikili fufiligi zu».