15
El concilio en Jerusalén
1 Ni̱ ngaa daj ni̱ gaꞌna̱ꞌ go̱ꞌngo ni tsínj ꞌna̱ꞌ estado Judea guisíj ni sij xumanꞌ Antioquía. Ni̱ gaxi̱ꞌi ni sij digyán ni sij ni tsínj nicoꞌ Jesucristo sisi̱ hua nia̱n gu̱taꞌ daꞌngaꞌ nnee̱ cúj ni síꞌ da̱j rúnꞌ aꞌninꞌ si-ley Moisés sun. Ni̱ sisi̱ nun gui̱ꞌyaj ni síꞌ daj, ni̱ si̱ gaꞌue na̱caj Yanꞌanj ni síꞌ, gataj ni sij. 2 Hué dan ni̱ gununꞌ Pablo nga̱ Bernabé nga̱ ni tsínj digyán nuguanꞌ daj. Ngaa ni̱ narij sun ni tsínj xuman ruhua niꞌyaj Jesucristo mán xumanꞌ Antioquía Pablo nga̱ Bernabé nga̱ ango ni jnánj ni síꞌ sisi̱ ga̱nꞌanj aninꞌ sij xumanꞌ Jerusalén gui̱ꞌyaj yya daranꞌ ni sij nuguanꞌ daj rian ni tsínj apóstol nga̱ rian ni tsínj huin achij mán da nej.
3 Ngaa ni̱ gaꞌníj ni tsínj nicoꞌ Jesucristo mán xumanꞌ Antioquía ga̱nꞌanj Pablo nga̱ Bernabé xumanꞌ Jerusalén. Ni̱ gachin nu̱ngüej sij da̱ni estado Fenicia nga̱ estado Samaria nej. Ni̱ nataꞌ nu̱ngüej sij sisi̱ hua dunáj ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej si-chrej ni sij. Ni̱ nanicoꞌ ni sij manꞌan Yanꞌanj xa̱ngaꞌ. Ni̱ ngaa gunun ni tsínj nicoꞌ Jesucristo nuguanꞌ daj, ngaa ni̱ gahuin nia̱ꞌ ruhua daranꞌ ni sij. 4 Ni̱ ngaa guisíj Pablo nga̱ Bernabé xumanꞌ Jerusalén, ni̱ guinicaj dugüiꞌ nu̱ngüej sij nga̱ ni tsínj xuman ruhua niꞌyaj Jesús nga̱ ni tsínj apóstol nej, ni tsínj huin achij nej. Ni̱ gaꞌmi sa̱ꞌ ni tsínj daj nga̱ nu̱ngüej sij. Ni̱ nataꞌ nu̱ngüej sij daranꞌ si guiꞌyaj Yanꞌanj nga̱ nu̱ngüej sij.
5 Ni̱ ma̱n go̱ꞌngo ni tsínj fariseo xuman ruhua niꞌi Jesús. Ni̱ naxu̱man ni síꞌ, ni̱ gataj ni síꞌ:
―Hua nia̱n si gu̱taꞌ daꞌngaꞌ nnee̱ cúj ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej daj. Ni̱ hua nia̱n si ga̱ꞌninꞌ néꞌ sun sisi̱ da̱gahuin ni síꞌ si-ley Moisés nej. ―Daj gataj ni sij.
6 Ngaa ni̱ nahuin yuꞌ ni tsínj apóstol nga̱ ni tsínj huin achij nej, sisi̱ gui̱niꞌi ni sij da̱j hua nuguanꞌ daj. 7 Ni̱ ngaa guisíj gaꞌmi gaꞌmi ni sij, ni̱ naxu̱man Pedro gataj síꞌ:
―Jnánj néꞌ, hua niꞌi a ni é re̱ꞌ sisi̱ asi̱j ná do̱j ganacui Yanꞌanj yūnj scanij néꞌ sisi̱ ga̱nꞌanj ga̱ꞌmī nuguanꞌ sa̱ꞌ rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. Ngaa ni̱ gu̱xuman ruhua ni sij gui̱niꞌi ni sij Jesucristo. 8 Ni̱ niꞌi Yanꞌanj niman daranꞌ néꞌ. Ni̱ da̱j rúnꞌ gaꞌuiꞌ Yanꞌanj Espíritu Santo ga̱ꞌnaꞌ rian néꞌ, ni̱ hué daj gaꞌuiꞌ sij Espíritu Santo ga̱ꞌnaꞌ rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. Hué ducuánj daj digyán Yanꞌanj sisi̱ ga̱nadaꞌa sij ni ngüi̱ da nej. 9 Rian Yanꞌanj nitaj si hua ni̱ni ni ngüi̱ daj nga̱ néꞌ. Uyan huin daranꞌ néꞌ rian Yanꞌanj. Ni̱ gahuin sa̱ꞌ niman ni ngüi̱ daj, guiꞌyaj Yanꞌanj xiꞌí si guxuman ruhua ni sij niꞌi ni sij Jesucristo da̱j rúnꞌ guiꞌyaj sij nga̱ néꞌ.
10 ’Yya̱j ni̱ u̱n sin huin ni̱ huin ruhua ni é re̱ꞌ xa̱caj á re̱ꞌ daꞌngaꞌ rian Yanꞌanj únj. Daj si huin ruhua á re̱ꞌ sisi̱ da̱gahuin ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej rian si-du̱cuanj Moisés huin ꞌngo̱ nuguanꞌ hua yaꞌi̱. Ni̱ naꞌue da̱gahuin sa̱ꞌ néꞌ nga̱ ni xi néꞌ nuguanꞌ hua yaꞌi̱ daj. 11 Ni̱ sé si-du̱cuanj Moisés guiꞌyaj sisi̱ nacaj Yanꞌanj néꞌ mánj. Sani̱ nacaj Yanꞌanj néꞌ xiꞌí sinduj guiꞌyaj Jesucristo nga̱ néꞌ nga̱ ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. ―Daj gataj Pedro gunun ni tsínj israelita daj.
12 Hué dan ni̱ dínj gahuin duꞌua daranꞌ ni sij. Ni̱ gunun ni sij si gaꞌmi nu̱ngüej tsínj gu̱ꞌnaj Bernabé nga̱ Pablo da̱j rúnꞌ digyán Yanꞌanj daꞌngaꞌ xiꞌí nu̱ngüej sij rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. Ni̱ gaꞌmi ni sij xiꞌí si sa̱ꞌ guiꞌyaj Yanꞌanj nej. 13 Ni̱ ngaa guisíj gaꞌmi Bernabé nga̱ Pablo, ngaa ni̱ gataj tsínj gu̱ꞌnaj Jacobo:
―Jnánj néꞌ, gu̱nun sa̱ꞌ á re̱ꞌ si-nu̱guanꞌānj. 14 Hua nataꞌ jnúnꞌ Simón da̱j guiꞌyaj sini Yanꞌanj sinduj rian ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej. Ni̱ ganacui Yanꞌanj ꞌngo̱ ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej sisi̱ gui̱nicaj dugüiꞌ ni síꞌ nga̱ manꞌan sij. 15 Hué nuguanꞌ nan ꞌngo̱ uyan hua nga̱ si garun ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j ná. Ni̱ gataj ni síꞌ rian si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj:
16 Ni ngaa guisíj ni̱ na̱nicaj ru̱huaꞌ yūnj.
Ni̱ na̱guiꞌyaj sa̱ꞌ ru̱huaꞌ yūnj hueꞌ gane̱ rian gane xíꞌ David.
Ni̱ ga̱nahuin sa̱ꞌ hueꞌ re̱ꞌe daj, gui̱ꞌyā.
17 Ni̱ hué daj gui̱ꞌyā sisi̱ na̱noꞌ ango ni ngüi̱ manꞌānj huīnj Señor.
Ni̱ hué daj gui̱ꞌyaj daranꞌ ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej nicoꞌ manꞌānj.
18 Ni̱ asi̱j ná hua gatā sisi̱ gui̱ꞌyā ni nuguanꞌ nan.
Daj gataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj garun ni sij asi̱j ná.
19 ’Hué dan ni̱ güendāj ni̱ si̱ chranꞌ yunꞌunj néꞌ ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej huin ni tsínj nanica̱j ruhua guinicoꞌ manꞌan Yanꞌanj xa̱ngaꞌ, ruhuāj aj. 20 Maan si gui̱ꞌyaj néꞌ ꞌngo̱ yanj ga̱ꞌnij néꞌ huaj rian ni tsínj daj ga̱taj néꞌ sisi̱ si̱ xa ni sij nia̱ aꞌuiꞌ ni ngüi̱ rian ni yanꞌanj guiꞌyaj raꞌa ni ngüi̱. Ni̱ si̱ guiꞌyaj ni sij gaquinꞌ nga̱ ango yunꞌunj xa̱na mánj. Ni̱ si̱ xa ni sij nnee̱ xucu duguáj ni sij xá xúꞌ mánj. Ni̱ si̱ xa ni sij tun mánj. Hué daj ga̱taj néꞌ rian ni tsínj da aj. 21 Daj si asi̱j ná ni̱ ma̱n ni tsínj nataꞌ si-ley Moisés chruhua si-nuhui ni tsínj israelita. Ni̱ aya ni sij nuguanꞌ daj go̱ꞌngo ni xumanꞌ ni güi naránj ruhua ni sij. ―Daj gataj Jacobo gunun ni tsínj nahuin yuꞌ daj.
22 Hué dan ni̱ uyan gani ruhua ni tsínj apóstol nga̱ ni tsínj huin achij nga̱ daranꞌ ni tsínj nicoꞌ Yanꞌanj sisi̱ ga̱nacui ni sij do̱j ni tsínj scanij ni sij ga̱nꞌanj ni síꞌ xumanꞌ Antioquía. Ni̱ gui̱nicaj dugüiꞌ ni síꞌ nga̱ Pablo nga̱ Bernabé ga̱nꞌanj ni síꞌ. Ngaa ni̱ garij sun ni sij Judas gu̱ꞌnaj síꞌ Barsabás nej, nga̱ Silas huin nu̱ngüej síꞌ tsínj huin achij scanij ni sij. 23 Ni̱ gaꞌníj ni sij ꞌngo̱ yanj carta nga̱ ni tsínj ganꞌanj daj. Ni̱ gataj yanj daj:
“Nan huin ꞌngo̱ yanj ꞌyaj ni únj huin ni únj ni tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj nga̱ ni tsínj huin achij nej, ni tsínj xuman ruhua niꞌyaj Jesucristo. Ni̱ aꞌníj ni únj ꞌngo̱ nuguanꞌ sa̱ꞌ huaj rian ni é re̱ꞌ huin ín re̱ꞌ ni jnánj ni únj. Ni̱ huin ín re̱ꞌ ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej nne ni é re̱ꞌ xumanꞌ Antioquía nga̱ estado Siria nej, estado Cilicia nej. Guruhua Yanꞌanj ataj ni únj rian án re̱ꞌ. 24 Ni̱ gunun ni únj sisi̱ guisíj go̱ꞌngo ni tsínj scanij ni únj rian ma̱n án re̱ꞌ. Sani̱ nun ga̱ꞌnij ni únj ga̱nꞌanj ni sij mánj. Ni̱ gunun ni únj sisi̱ chranꞌ yunꞌunj ni sij ni é re̱ꞌ nga̱ si-nu̱guanꞌ ni sij. Ni̱ nun riꞌ ruhua á re̱ꞌ si gui̱ꞌyaj á re̱ꞌ nga̱ nuguanꞌ daj. Daj si ataj ni sij sisi̱ gu̱taꞌ á re̱ꞌ daꞌngaꞌ nnee̱ cúj a ni é re̱ꞌ. Ni̱ da̱gahuin a ni é re̱ꞌ si-ley Moisés nej. 25 Hué xiꞌí daj ni̱ uyan hua ruhua daranꞌ ni únj nacui ni únj go̱ꞌngo ni tsínj scanij ni únj gu̱chiꞌ nu̱guanꞌan ni sij nga̱ Bernabé nga̱ Pablo huin nu̱ngüej síꞌ tsínj ꞌi̱ ruhua néꞌ. 26 Ni̱ nun gu̱xuꞌuiꞌ nu̱ngüej tsínj daj ga̱huiꞌ nu̱ngüej sij xiꞌí Jesucristo rian hua yai̱. 27 Hué dan ni̱ aꞌníj ni únj tsínj gu̱ꞌnaj Judas nga̱ tsínj gu̱ꞌnaj Silas gu̱chiꞌ nu̱ngüej síꞌ rian ma̱n án re̱ꞌ. Ni̱ na̱taꞌ snanꞌanj nu̱ngüej síꞌ u̱n sin huin ruhua nuguanꞌ ꞌna̱ꞌ rian yanj carta nan ga̱taj-áꞌ.
28 ’Hua sa̱ꞌ huaj rian Espíritu Santo nga̱ ni únj sisi̱ si̱ gutaꞌ ni únj nico sun xiráj a ni é re̱ꞌ mánj. Maan si da̱gahuin a ni é re̱ꞌ do̱j ni nuguanꞌ nan anj. 29 Ngaa ni̱ si̱ xa á re̱ꞌ nnee̱ xucu gaꞌuiꞌ ni sij rian ni yanꞌanj guiꞌyaj raꞌa ni sij mánj. Ni̱ si̱ xa ni é re̱ꞌ tun nej mánj. Ni̱ si̱ xa ni é re̱ꞌ nnee̱ xucu duguáj ni sij xá xúꞌ mánj. Ni̱ si̱ guiꞌyaj á re̱ꞌ gaquinꞌ nga̱ ango yunꞌunj xa̱na mánj. Ni̱ sisi̱ da̱gahuin a ni é re̱ꞌ ni nuguanꞌ nan, ni̱ duguꞌna̱j ꞌyaj a ni é re̱ꞌ. Hué dan ni̱ ga̱ sa̱ꞌ rian ni é re̱ꞌ, ruhua ni únj.” Daj garun ni sij rian yanj daj.
30 Hué dan ni̱ gaꞌníj ni sij ga̱nꞌanj aninꞌ síꞌ xumanꞌ Antioquía. Ni̱ ngaa guisíj nahuin yuꞌ ni tsínj xuman ruhua niꞌi Jesucristo, guiꞌyaj aninꞌ síꞌ, ni̱ gaꞌuiꞌ aninꞌ síꞌ yanj carta daj raꞌa ni tsínj ma̱n xumanꞌ daj. 31 Ni̱ ngaa gaya ni sij yanj daj, ni̱ nahuin nia̱ꞌ ruhua ni sij, guiꞌyaj yanj daj. 32 Ni̱ nu̱ngüej tsínj gu̱ꞌnaj Judas nga̱ Silas huin nu̱ngüej síꞌ tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. Ni̱ xiꞌí si ni̱nꞌ ruhua gaꞌmi nu̱ngüej sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj gunun ni síꞌ, ngaa ni̱ nariꞌ ruhua daranꞌ ni síꞌ, guiꞌyaj nu̱ngüej sij. Ni̱ gahuin ni̱ca ruhua niman ni síꞌ nga̱ si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj, guiꞌyaj nu̱ngüej sij nej. 33 Ni̱ ngaa gachin gaꞌi̱ güi, ngaa ni̱ gataj ni jnánj tsínj ma̱n xumanꞌ Antioquía gunun aninꞌ síꞌ sisi̱ dínj na̱nicaj aninꞌ síꞌ na̱nꞌ síꞌ rian ma̱n ni tsínj apóstol huin ni tsínj gaꞌníj ga̱ꞌnaꞌ aninꞌ síꞌ. 34 Sani̱ garanꞌ ruhua Silas guna síꞌ gane síꞌ xumanꞌ Antioquía. 35 Ni̱ gunáj Pablo nga̱ Bernabé xumanꞌ Antioquía. Ni̱ digyán nu̱ngüej sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj rian ni ngüi̱ ma̱n yuꞌuj daj. Ni̱ nataꞌ nico ango ni tsínj nuguanꞌ sa̱ꞌ nga̱ nu̱ngüej sij nej.
Pablo se separa de Bernabé y comienza su segundo viaje misionero
36 Ni̱ hua ꞌngo̱ ni güi gachin, ni̱ gataj Pablo gunun Bernabé:
―Gu̱nꞌ ga̱nꞌanj ni̱ꞌyóꞌ sisi̱ hua sa̱ꞌ mán ni tsínj xuman ruhua niꞌi Jesucristo huin ni tsínj ma̱n daranꞌ ni xumanꞌ rian nataꞌ néꞌ si-nu̱guanꞌ Señor. ―Daj gataj Pablo.
37 Ni̱ huin ruhua Bernabé gui̱nicaj síꞌ Juan ga̱nꞌanj síꞌ nga̱ nu̱ngüej sij. Ni̱ gu̱ꞌnaj síꞌ Marcos nej. 38 Sani̱ nun ga̱ꞌuej Pablo sisi̱ ga̱nꞌanj Juan Marcos nga̱ nu̱ngüej sij xiꞌí si hua dunáj síꞌ nu̱ngüej sij estado Panfilia. Ni̱ nun ganꞌanj guiꞌyaj sun síꞌ nga̱ si-sun Yanꞌanj. 39 Ngaa ni̱ gununꞌ Pablo nga̱ Bernabé. Hué dan ni̱ guereꞌej dugüiꞌ nu̱ngüej sij. Ni̱ nicaj Bernabé Marcos gatúj nu̱ngüej sij chruhua rio̱ chéj rian nnee ganꞌanj nu̱ngüej sij estado Chipre. 40 Ni̱ ganacui Pablo manꞌan Silas ga̱nꞌanj síꞌ nga̱ sij. Ni̱ gachínj jniꞌyaj ni tsínj nahuin yuꞌ daj rian Yanꞌanj sisi̱ gui̱ꞌyaj Yanꞌanj sinduj rian Pablo nga̱ Silas chruhua chrej ga̱nꞌanj nu̱ngüej sij. 41 Hué dan ni̱ ganꞌanj nu̱ngüej sij gachin sij estado Siria nga̱ estado Cilicia. Ni̱ nariꞌ ruhua ni ngüi̱ xuman ruhua niꞌyaj Jesucristo mán nu̱ngüej estado daj, guiꞌyaj nu̱ngüej sij.