1 Daꞌ síj da ni̱ ganꞌanj Jesús anéj chrej duꞌua laguna xa̱chij gu̱ꞌnaj Galilea. Ni̱ gu̱ꞌnaj laguna daj Tiberias nej. 2 Ni̱ nico ni ngüi̱ guinicoꞌ ganꞌanj sij. Daj si guiniꞌi ni síꞌ si sa̱ꞌ nico guiꞌyaj sij xiꞌí si ganahuin ni ngüi̱ aꞌnanꞌ, guiꞌyaj sij. 3 Ngaa ni̱ gahui Jesús chra̱ ꞌngo̱ quij ganꞌanj sij. Ni̱ ganꞌanj ga̱ne sij nga̱ ni tsínj nicoꞌ sij. 4 Ni̱ hua gahuin ni̱chrunꞌ guiꞌyanj pascua, guiꞌyaj ni tsínj israelita. 5 Ngaa ni̱ guiniꞌyaj Jesús sisi̱ ꞌna̱ꞌ nico ni ngüi̱ rian sij. Hué dan ni̱ gataj sij gunun tsínj gu̱ꞌnaj Felipe:

―Ni̱ a̱ gui̱runꞌ chrachrúnj sisi̱ xa̱ daranꞌ ni ngüi̱ nan, ruhuá re̱ꞌ únj. ―Daj gataj Jesús.

6 Sani̱ maan si huin ruhua Jesús xa̱caj sij cuenta da̱j ga̱taj Felipe. Daj si niꞌi sa̱ꞌ manꞌan Jesús si gui̱ꞌyaj sij.

7 Ngaa ni̱ gataj Felipe:

―Sisi̱ gui̱runꞌ hui̱j ciento denario chrachrúnj, sani̱ si̱ guisíj xa̱ daranꞌ ni ngüi̱ nan do̱j mánj. ―Daj gataj Felipe gunun Jesús.

8 Ni̱ niquinꞌ ꞌngo̱ tsínj nicoꞌ Jesús huin síꞌ jnánj Simón Pedro. Ni̱ Andrés gu̱ꞌnaj síꞌ. Ni̱ gataj síꞌ gunun Jesús:

9 ―Nan niquinꞌ ꞌngo̱ tsinꞌ snoꞌo nicaj u̱nꞌunꞌ gue̱ chrachrúnj cebada nga̱ hui̱j xucuaj le. Sani̱ asa̱ꞌ gui̱sij do̱j nan xa̱ nico ni ngüi̱ nan únj. ―Daj gataj sij gunun Jesús.

10 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Gui̱ꞌyaj á re̱ꞌ sisi̱ ga̱ne ni sij. ―Daj gataj Jesús.

Ni̱ ma̱n ni̱nꞌ ruhua chinꞌ yuꞌuj daj. Ni̱ guisíj ꞌngo̱ si u̱nꞌunꞌ mil ni tsínj ganꞌanj gui̱man yuꞌuj daj.

11 Ngaa ni̱ guidaꞌa Jesús chrachrúnj daj. Ni̱ nagaꞌuiꞌ sij si guruhua Yanꞌanj. Ngaa ni̱ daꞌngaꞌ sij chrachrúnj daj rian ni tsínj nicoꞌ sij sisi̱ na̱gaꞌuiꞌ ni síꞌ raꞌa ni ngüi̱ mán yuꞌuj daj. Ni̱ hué daj guiꞌyaj sij nga̱ xucuaj nej. Ni̱ xa ni sij da̱j rúnꞌ garanꞌ ruhua ni sij. 12 Ni̱ ngaa guisíj gara ran riqui ni sij, ni̱ gataj Jesús gunun ni tsínj nicoꞌ sij:

―Na̱ranꞌ ni é re̱ꞌ ni chrachrúnj xitinꞌ gunáj da sisi̱ si̱ guereꞌej aj. ―Daj gataj Jesús.

13 Ngaa ni̱ naranꞌ ni sij si gunáj daj. Ngaa ni̱ gara xu̱huij xuguti chrachrúnj xitinꞌ guna daj ngaa guisíj xa ni ngüi̱ u̱nꞌunꞌ chrachrúnj daj. 14 Ni̱ ngaa guiniꞌi ni tsínj daj si sa̱ꞌ guiꞌyaj sun Jesús, ni̱ gataj ni sij:

―Xa̱ngaꞌ ni̱ hué tsínj nan huin tsínj ga̱ꞌnaꞌ chruhua xungüi̱ huin síꞌ tsínj ga̱ꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj anj. ―Daj gataj ni sij xiꞌí Jesús.

15 Ngaa ni̱ ri̱an xacaj Jesús cuenta sisi̱ huin ruhua ni sij gui̱daꞌa ni sij síꞌ ga̱huin síꞌ rey rian ni sij, ni̱ guxun anéj síꞌ manꞌan síꞌ ganꞌanj ru̱huaꞌ yún síꞌ chra̱ quij sisi̱ ga̱ne urin síꞌ yuꞌuj daj.

16 Ni̱ ngaa ruhua guini̱, ni̱ nanij ni tsínj nicoꞌ Jesús gaꞌna̱ꞌ ni sij duꞌua laguna xa̱chij daj. 17 Ni̱ gahui ni sij chruhua ꞌngo̱ rio̱ achéj rian nnee. Ni̱ huaj ni sij gui̱sij ni sij anéj chrej duꞌua laguna ne̱ꞌ xumanꞌ gu̱ꞌnaj Capernaum. Ni̱ huaj gahuin ru̱miꞌ. Ni̱ achin si na̱sij Jesús rian ma̱n ni sij. 18 Ni̱ ahui nane̱ nucuaj rian nnee daj. Ni̱ naxu̱man nnee, guiꞌyaj nane̱ nucuaj daj. 19 Ni̱ ngaa huaj ni sij gui̱sij ni sij ꞌngo̱ si u̱nꞌunꞌ hua̱tanꞌ kilómetro rian laguna daj, ni̱ guiniꞌi ni sij sisi̱ huaj ꞌna̱ꞌ Jesús achéj síꞌ rian nnee. Ni̱ gahuin ni̱chrunꞌ síꞌ rian rio̱ nu̱n ni sij. Ni̱ guxuꞌuiꞌ ni sij. 20 Sani̱ gataj Jesús gunun ni sij:

―Si̱ guxuꞌuiꞌ ni é re̱ꞌ si manꞌānj huin. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.

21 Ngaa ni̱ gahuin nia̱ꞌ ruhua ni sij sisi̱ ga̱hui síꞌ chruhua rio̱ daj. Ni̱ hora guisíj rio̱ daj duꞌua yoꞌój rian huaj ni sij.

22 Hué dan ni̱ ango güi ni̱ xacaj ni ngüi̱ ma̱n anéj duꞌua laguna daj cuenta sisi̱ ganꞌanj ni tsínj nicoꞌ Jesús chruhua urin rio̱ niquinꞌ yuꞌuj daj. Sani̱ guiniꞌi ni sij sisi̱ nun ganꞌanj Jesús nga̱ ni sij. 23 Sani̱ gaꞌna̱ꞌ do̱j rio̱ gahui xumanꞌ Tiberias duꞌua laguna ni̱chrunꞌ rian xa ni ngüi̱ chrachrúnj ngaa nagaꞌuiꞌ señor Jesús si guruhua Yanꞌanj. 24 Ni̱ ngaa guiniꞌi ni ngüi̱ sisi̱ nitaj Jesús niquinꞌ yuꞌuj daj, nga̱ ni tsínj nicoꞌ sij, ni̱ gahui ni sij chruhua rio̱ ganꞌanj na̱noꞌ ni sij Jesús xumanꞌ Capernaum.

25 Ni̱ ngaa guisíj ni sij anéj chrej duꞌua laguna daj, ni̱ nariꞌ ni sij Jesús. Ngaa ni̱ nachínj snanꞌanj ni sij síꞌ. Ni̱ gataj ni sij:

―Rabí, a̱man guisíj re̱ꞌ nan únj. ―Daj gataj ni sij.

26 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun a ni é re̱ꞌ sisi̱ sé xiꞌí si guiniꞌi a ni é re̱ꞌ si sa̱ꞌ digyānj rian ni ngüi̱ huin si nanoꞌ ni é re̱ꞌ yūnj mánj. Sani̱ nanoꞌ ni é re̱ꞌ yūnj xiꞌí si xa ni é re̱ꞌ chrachrúnj daꞌ gara riqui ni é re̱ꞌ aj.

27 ’Si̱ guiꞌyaj sun ni é re̱ꞌ xiꞌí ni̱nanj si gui̱riꞌ a ni é re̱ꞌ ni rasu̱n xa̱ á re̱ꞌ mánj. Daj si nahuij ráꞌyanj ni rasu̱n daj. Sani̱ gui̱ꞌyaj sun a ni re̱ꞌ sisi̱ ga̱ sa̱ꞌ niman án re̱ꞌ. Ngaa ni̱ ga̱ ni̱ꞌnaꞌ ni̱ganj yya niman ni é re̱ꞌ aj. Hué si sa̱ꞌ nan huin si riquīj rian án re̱ꞌ huīnj daꞌníj ni ngüi̱. Daj si gataj Yanꞌanj huin chrē sisi̱ ga̱ꞌue gui̱ꞌyā daj xiꞌí a ni é re̱ꞌ aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.

28 Ngaa ni̱ gataj ni sij:

―Ni̱ u̱n sun gui̱ꞌyaj sun ni únj, ruhua Yanꞌanj únj. ―Daj gataj ni sij.

29 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Nan huin sun huin ruhua Yanꞌanj gui̱ꞌyaj sun a ni é re̱ꞌ sisi̱ gu̱xuman ruhua á re̱ꞌ ni̱ꞌyaj á re̱ꞌ manꞌānj huīnj tsínj gaꞌníj Yanꞌanj gaꞌna̱ꞌ rian án re̱ꞌ aj. ―Gataj Jesús gunun ni sij.

30 Ngaa ni̱ gataj ni sij:

―Ni̱ u̱n si sa̱ꞌ nico gui̱ꞌyáj re̱ꞌ gui̱niꞌi ni únj, ngaa ni̱ gu̱xuman ruhua ni únj ni̱ꞌyaj ni únj manꞌán re̱ꞌ únj. Daj hua si gui̱ꞌyáj re̱ꞌ únj. 31 Xa xi ni únj si gu̱ꞌnaj maná ngaa gachéj ni sij riqui quij quiꞌyanj na̱co, guiꞌyaj Yanꞌanj asi̱j ná. Daj si ataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj: “Gaꞌuiꞌ Yanꞌanj chrachrúnj ꞌna̱ꞌ xataꞌ xa ni sij.” Daj ataj si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. ―Daj gataj ni sij gunun Jesús.

32 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun a ni é re̱ꞌ sisi̱ sé Moisés huin si riqui chrachrúnj ꞌna̱ꞌ xataꞌ xa ni é re̱ꞌ mánj. Sani̱ chrē huin si riqui chrachrúnj xa̱ngaꞌ ꞌna̱ꞌ xataꞌ xa̱ á re̱ꞌ aj. 33 Daj si chrachrúnj riqui Yanꞌanj rian án re̱ꞌ huin manꞌānj, tsínj ꞌna̱ꞌ xataꞌ. Ni̱ hua ni̱ꞌnaꞌ ni̱ganj niman ni ngüi̱, ꞌyaj manꞌānj. ―Daj gataj Jesús.

34 Ngaa ni̱:

―Ni̱ganj ri̱qui re̱ꞌ chrachrúnj daj xa̱ ni únj, Señor. ―Daj gataj ni sij.

35 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Huēj huin chrachrúnj ꞌyaj si hua ni̱ꞌnaꞌ ni ngüi̱. Ni̱ tsínj ꞌna̱ꞌ riānj, ni̱ nitaj a̱man ga̱chin xiꞌna̱ riqui sij mánj. Ni̱ tsínj xuman ruhua niꞌyaj manꞌānj, ni̱ nitaj a̱man na̱goꞌo sij nnee mánj. 36 Ni̱ hua gatā gunun a ni é re̱ꞌ sisi̱ nu̱nj si guiniꞌi a ni é re̱ꞌ manꞌānj, sani̱ nun gu̱xuman ruhua á re̱ꞌ ni̱ꞌyaj á re̱ꞌ manꞌānj mánj. 37 Daranꞌ ni ngüi̱ riqui chrē riānj, ni̱ ga̱ꞌnaꞌ ni sij riānj. Ni̱ nitaj a̱man gui̱rīj xe̱ꞌ ni sij ga̱ mánj. 38 Sé si ꞌnāj xataꞌ sisi̱ gui̱ꞌyā si aranꞌ ruhua manꞌānj. Sani̱ gui̱ꞌyā si aranꞌ ruhua chrē si gaꞌníj gaꞌnāj. 39 Ni̱ naꞌuej ruhua chrē sisi̱ ga̱ niꞌya ni̱ a̱ ꞌngo̱ ni ngüi̱ riquij riānj mánj. Sani̱ ga̱naꞌnij daranꞌ ni ngüi̱ daj, gui̱ꞌyā güi ga̱nahuij xungüi̱ nan. 40 Ni̱ nuguanꞌ nan huin si huin ruhua chrē: Sisi̱ ga̱ne ni̱ganj daranꞌ ni ngüi̱ xuman ruhua niꞌyaj manꞌānj huīnj daꞌníj Yanꞌanj. Ni̱ huēj gui̱ꞌyaj si ga̱naꞌnij ni sij güi ga̱nahuij xungüi̱ aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni ngüi̱.

41 Hué xiꞌí daj ni̱ gaxi̱ꞌi gaꞌmi gaquinꞌ ni tsínj israelita xiꞌí Jesús. Daj si gataj sij: “Manꞌān huin chrachrúnj ꞌna̱ꞌ xataꞌ.” Daj gataj sij. 42 Ngaa ni̱ gataj ni sij:

―Nitaj daꞌníj José huin Jesús míꞌ. Ni̱ niꞌi néꞌ chrej sij nga̱ nni sij nej. Ni̱ u̱n sin huin ataj sij sisi̱ ꞌna̱ꞌ sij xataꞌ únj. ―Daj gataj ni sij.

43 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Si̱ gaꞌmi gaquinꞌ ni é re̱ꞌ scanij a ni é re̱ꞌ xiꞌīj mánj. 44 Ni̱ a̱ ꞌngo̱ ni ngüi̱ si̱ gaꞌue ga̱ꞌnaꞌ riānj sisi̱ nitaj si nicaj chrē ga̱ꞌnaꞌ sij riānj mánj. Ni̱ hué chrē huin si gaꞌníj gaꞌnāj. Ni̱ huēj gui̱ꞌyaj sisi̱ ga̱naꞌnij tsínj ꞌna̱ꞌ riánj güi ga̱nahuij xungüi̱ nan. 45 Ni̱ ni tsínj gaꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj asi̱j ná, ni̱ garun ni sij nuguanꞌ nan rian yanj: “Yanꞌanj huin si di̱gyán rian daranꞌ ni ngüi̱.” Daj garun ni sij. Ni̱ huin ruhuaj gata sisi̱ daranꞌ ni ngüi̱ unun si ataj chrē, ni̱ nariꞌ si-nu̱guanꞌ chrē, ni̱ ꞌna̱ꞌ ni sij riānj. 46 Ni̱ a̱ ꞌngo̱ ni ngüi̱ nun gui̱niꞌi chrē. Urin manꞌānj tsínj ꞌna̱ꞌ rian chrē huēj huin si guiniꞌi chrē aj.

47 ’Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun a ni é re̱ꞌ: Ni ngüi̱ xuman ruhua niꞌyaj manꞌānj, ni̱ ga̱ne ni̱ganj ni sij nga̱ Yanꞌanj. 48 Huēj huin chrachrúnj ꞌyaj si ga̱ ni̱ꞌnaꞌ ni̱ganj niman án re̱ꞌ aj. 49 Ni̱ xi ni é re̱ꞌ, sani̱ xa ni síꞌ maná ngaa gachéj ni síꞌ riqui quij quiꞌyanj na̱co asi̱j ná. Ngaa ni̱ gahuiꞌ ni sij nánj. 50 Sani̱ aꞌmī xiꞌí chrachrúnj ꞌna̱ꞌ xataꞌ huin manꞌānj. 51 Huēj huin chrachrúnj hua ni̱ꞌnaꞌ ꞌna̱ꞌ xataꞌ. Ni̱ ni tsínj xa̱ chrachrúnj da, ni̱ ga̱ne ni̱ganj ni sij. Ni̱ chrachrúnj ri̱quīj daj xa̱ á re̱ꞌ huin nnee̱ cū. Ni̱ ga̱ꞌue ga̱ ni̱ꞌnaꞌ ni ngüi̱ ma̱n chruhua xungüi̱, gui̱ꞌyaj nnee̱ cū aj. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj israelita.

52 Ngaa ni̱ gaꞌman ruhua ni du̱güiꞌ ni tsínj israelita. Ni̱ gataj ni sij gunun ni dugüiꞌ ni sij:

―Asa̱ꞌ ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj tsínj nan ri̱qui sij nnee̱ cúj sij xa̱ néꞌ únj. ―Daj gataj ni sij.

53 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Xa̱ngaꞌ ataj snanꞌān gu̱nun a ni é re̱ꞌ sisi̱ si̱ xa á re̱ꞌ nnee̱ cū, ni̱ sisi̱ si̱ goꞌo a ni é re̱ꞌ si-tun manꞌānj huīnj daꞌníj ni ngüi̱, ni̱ si̱ gaꞌue ga̱ ni̱ꞌnaꞌ niman ni é re̱ꞌ mánj. 54 Tsínj xa nnee̱ cū, ni̱ goꞌo sij si-tun manꞌānj, ni̱ ga̱ne ni̱ganj niman sij, gui̱ꞌyā. Ni̱ huēj gui̱ꞌyā sisi̱ ga̱naꞌnij sij güi ga̱nahuij xungüi̱ nan. 55 Daj si nnee̱ cū huin chrachrúnj xa̱ngaꞌ xa̱ á re̱ꞌ. Ni̱ si-tun manꞌānj huin nnee xa̱ngaꞌ go̱ꞌo a ni é re̱ꞌ nej. 56 Ni̱ tsínj xa nnee̱ cū, ni̱ goꞌo si-tun manꞌānj, ni̱ nne nu̱guanꞌan sij ngāj. Ni̱ nnēj nu̱guanꞌan nga̱ sij nej. 57 Hua ni̱ꞌnaꞌ chrē si gaꞌníj gaꞌnāj. Ni̱ hua ni̱ꞌnaꞌ manꞌānj, guiꞌyaj chrē. Ni̱ hué ducuánj da huin sisi̱ ga̱ ni̱ꞌnaꞌ niman tsínj xa manꞌānj, gui̱ꞌyā. 58 Ni̱ aꞌmī xiꞌí chrachrúnj ꞌna̱ꞌ xataꞌ huin manꞌānj: Ni̱ni huin maná xa ni xi a ni é re̱ꞌ ngaa ná. Ni̱ gahuiꞌ ni síꞌ. Sé daj huin chrachrúnj nan mánj. Ni̱ tsínj xa̱ chrachrúnj huin manꞌānj, ni̱ ga̱ne ni̱ganj niman sij nga̱ Yanꞌanj anj. ―Daj gataj Jesús gunun ni sij.

59 Ni̱ digyán Jesús ni nuguanꞌ nan rian ni ngüi̱ ngaa nahuin yuꞌ ni sij chruhua nuhui nico nne xumanꞌ Capernaum.

60 Ni̱ ngaa gunun ni tsínj nicoꞌ Jesús nuguanꞌ daj, ni̱ gataj daꞌaj ni sij:

―Cu hua nuguanꞌ aꞌmi sij. Da̱j hua ꞌngo̱ néꞌ ga̱ꞌue gu̱nun nuguanꞌ nan, ruhua á re̱ꞌ únj. ―Daj gataj ni sij.

61 Ngaa ni̱ xacaj Jesús cuenta sisi̱ aꞌmi hui̱ ni sij xiꞌí si gaꞌmi síꞌ. Ngaa ni̱ gataj síꞌ:

―Chranꞌ yunꞌunj nuguanꞌ nan gatā gunun a ni é re̱ꞌ níꞌ. 62 Da̱j ga̱huin ruhua á re̱ꞌ sisi̱ gui̱niꞌi a ni é re̱ꞌ si ga̱hui manꞌānj gui̱nanꞌ manꞌānj rian gane sinīj huīnj daꞌníj ni ngüi̱ únj. 63 Hua ni̱ꞌnaꞌ niman néꞌ ꞌyaj Espíritu Santo. Sé nnee̱ cúj néꞌ ꞌyaj si hua ni̱ꞌnaꞌ niman néꞌ mánj. Nuguanꞌ gaꞌmī rian án re̱ꞌ huin nuguanꞌ ꞌna̱ꞌ rian Espíritu Santo. Ni̱ ga̱ꞌue ga̱ ni̱ꞌnaꞌ niman án re̱ꞌ, gui̱ꞌyaj nuguanꞌ daj. 64 Sani̱ hua daꞌaj ni é re̱ꞌ achin gu̱xuman ruhua ni̱ꞌyaj yūnj. ―Daj gataj Jesús.

Daj si asi̱j sini ya̱n, ni̱ hua niꞌi Jesús ni tsínj nun gu̱xuman ruhua ni̱ꞌyaj manꞌan sij. Ni̱ hua niꞌi sij tsínj na̱gaꞌuiꞌ sij raꞌa ni tsínj nicaj sun. 65 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Hué xiꞌí si nun gu̱xuman ruhua daꞌaj á re̱ꞌ, ni̱ hua gatā gunun a ni é re̱ꞌ sisi̱ ni̱ a̱ ꞌngo̱ ni ngüi̱ si̱ gaꞌue ga̱ꞌnaꞌ riānj sisi̱ nitaj si ni̱caj chrē ga̱ꞌnaꞌ ni sij riānj anj. ―Daj gataj Jesús.

66 Ni̱ asi̱j güi daj, ni̱ duna daꞌaj ni tsínj nicoꞌ Jesús si gachéj ni síꞌ nga̱ sij.

67 Ngaa ni̱ nachínj snanꞌanj Jesús ni xu̱huij ni tsínj nicoꞌ sij. Ni̱ gataj sij:

―Ni̱ hué daj huin ruhua á re̱ꞌ du̱na á re̱ꞌ manꞌānj níꞌ. ―Gataj Jesús gunun ni sij.

68 Ngaa ni̱ gataj Simón Pedro:

―Ni̱ u̱n tsínj ri̱an ga̱nꞌanj ni únj únj. Si-nu̱guanꞌ manꞌán re̱ꞌ ꞌyaj si hua ni̱ꞌnaꞌ ni̱ganj ni únj rian Yanꞌanj. 69 Ni̱ hua guxuman ruhua ni únj niꞌyaj ni únj manꞌán re̱ꞌ. Ni̱ niꞌi ni únj sisi̱ manꞌán re̱ꞌ huin Cristo huín re̱ꞌ daꞌníj Yanꞌanj xa̱ngaꞌ. ―Daj gataj Pedro gunun Jesús.

70 Ngaa ni̱ gataj Jesús:

―Sé si nacuīj ni xu̱huij ranꞌ ni é re̱ꞌ a̱ꞌ. Sani̱ ꞌngo̱ a ni é re̱ꞌ huin sichre aj. ―Daj gataj Jesús.

71 Ni̱ ngaa gataj Jesús nuguanꞌ daj, ni̱ gaꞌmi sij xiꞌí Judas daꞌníj tsínj gu̱ꞌnaj Simón Iscariote. Daj si Judas huin tsínj nagaꞌuiꞌ Jesús raꞌa ni tsínj nicaj sun. Ni̱ huin Judas ꞌngo̱ ni xu̱huij ni tsínj nicoꞌ Jesús.