1 Ngaa ni̱ gaquínj Jesús ga̱ꞌnaꞌ ni xu̱huij ni tsínj nicoꞌ sij. Ni̱ gaꞌuiꞌ sij sun rian ni síꞌ sisi̱ gui̱nicaj ni síꞌ sun rian ni nane̱ xi̱ꞌi. Hué dan ni̱ ga̱ꞌue ga̱huin nucuaj ni síꞌ gui̱ri ni síꞌ nane̱ xi̱ꞌi chruhua niman ni ngüi̱. Ni̱ ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj ni síꞌ sisi̱ ga̱nahuin ni ngüi̱ aꞌnanꞌ daranꞌ rian xiꞌi̱.

2 Ni̱ hué nan huin ni si-xugüi ni xu̱huij ni tsínj apóstol guneꞌ Jesús huin ni tsínj nataꞌ rian ni ngüi̱ xiꞌí síꞌ. Ni̱ ꞌngo̱ tsínj daj huin Simón. Ni̱ hué daj gu̱ꞌnaj sij Pedro nej. Ni̱ Andrés huin jnánj sij. Ni̱ ango sij huin Jacobo daꞌníj Zebedeo. Ni̱ jnánj Jacobo huin Juan. 3 Ni̱ ango sij huin Felipe nga̱ Bartolomé nej, Tomás nej, Mateo tsínj gaꞌnej sanꞌanj güenda gobierno nej, Jacobo daꞌníj Alfeo nej, Tadeo nej, 4 Simón nej, gu̱ꞌnaj síꞌ cananita nej, nga̱ Judas Iscariote huin síꞌ tsínj nagaꞌuiꞌ Jesús rian ni tsínj nicaj sun.

5 Ngaa ni̱ gaꞌníj Jesús xu̱huij tsínj daj ga̱nꞌanj ni síꞌ. Ni̱ gataj sij gunun ni síꞌ:

―Si̱ ganꞌanj ni é re̱ꞌ ni xánj ni tsínj ꞌna̱ꞌ anéj chrej mánj. Ni̱ si̱ gatuj ni é re̱ꞌ xánj ni tsínj samaritano mánj. 6 Sani̱ ga̱nꞌanj sa̱ꞌ ni é re̱ꞌ rian ma̱n ni tsínj israelita. Daj si da̱j rúnꞌ huin xachij ganiꞌya huin ni sij aj. 7 Ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ, ni̱ na̱taꞌ ni é re̱ꞌ rian ni ngüi̱. Ni̱ ga̱taj ni é re̱ꞌ: “Ruhua gui̱sij güi gui̱nicaj sun Yanꞌanj rian xungüi̱.” Daj ga̱taj á re̱ꞌ rian ni sij. 8 Ga̱nahuin ni ngüi̱ aꞌnanꞌ, gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ. Ni̱ ga̱nahuin sa̱ꞌ ni ngüi̱ ranꞌ xiꞌi̱ lepra, gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ nej. Ni̱ ga̱naꞌnij ni níman, gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ aj. Ni̱ gui̱ri ni é re̱ꞌ nane̱ xi̱ꞌi niman ni ngüi̱ aj. Ni̱ da̱j rúnꞌ guiꞌyaj Yanꞌanj sinduj rian ni é re̱ꞌ, ni̱ daꞌngaꞌ daj gui̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ nga̱ ni ngüi̱.

9 ’Si̱ nicaj ni é re̱ꞌ oro nga̱ plata nej, cobre nej, ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ mánj. 10 Ni̱ ngaa huaj ni é re̱ꞌ chrej, ni̱ si̱ guinicaj ni é re̱ꞌ nnánj huaj á re̱ꞌ mánj. Maan si gui̱nicaj ni é re̱ꞌ urin atsij ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ. Ni̱ si̱ guinicaj ni é re̱ꞌ canj nga̱ corínj ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ mánj. Daj si hua si chrej ni tsínj ꞌyaj sun sisi̱ xa̱ ni sij aj. 11 Ni̱ ngaa huaj gui̱sij ni é re̱ꞌ ꞌngo̱ xumanꞌ asi̱ ꞌngo̱ rancho, ni̱ na̱noꞌ ni é re̱ꞌ ducuá ꞌngo̱ tsínj sa̱ꞌ gu̱na ni é re̱ꞌ. Ni̱ hué yuꞌuj da gu̱na ni é re̱ꞌ da gui̱sij güi ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ ango yuꞌuj aj. 12 Ni̱ ngaa huaj ga̱tu ni é re̱ꞌ chruhua hueꞌ daj, ni̱ ga̱ꞌmi a ni é re̱ꞌ nuguanꞌ sa̱ꞌ rian ni ngüi̱ ma̱n chruhua hueꞌ daj ga̱taj á re̱ꞌ sisi̱ dinꞌinj gui̱man ni sij. 13 Ni̱ sisi̱ ni ngüi̱ sa̱ꞌ huin ni ngüi̱ nne chruhua hueꞌ daj, ngaa ni̱ ga̱huin dinꞌinj ruhua ni sij da̱j rúnꞌ ga̱taj ni é re̱ꞌ gu̱nun ni sij. Sani̱ sisi̱ sé ni ngüi̱ sa̱ꞌ huin ni sij, ngaa ni̱ si̱ gahuin dinꞌinj ruhua ni sij mánj. Maan si ga̱ꞌninꞌ ruhua ni é re̱ꞌ nga̱ si-nu̱guanꞌ ni é re̱ꞌ aj. 14 Ni̱ sisi̱ hua ꞌngo̱ tsínj naꞌuej ruhua na̱huin raꞌa ni é re̱ꞌ, asi̱ naꞌuej ruhua sij gu̱nun sij si-nu̱guanꞌ ni é re̱ꞌ, ngaa ni̱ na̱gunanꞌ ni é re̱ꞌ yoꞌój chru̱ dacój ni é re̱ꞌ ngaa ga̱hui ni é re̱ꞌ chruhua hueꞌ daj, asi̱ xumanꞌ daj. Daꞌngaꞌ daj xa̱caj ni sij cuenta sisi̱ daꞌui ni sij gaquinꞌ xiꞌí si nun gunun ni sij si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj. 15 Xa̱ngaꞌ atā gu̱nun ni é re̱ꞌ sisi̱ güi ga̱nahuij xungüi̱, ni̱ huaj ga̱huin castigo ni tsínj daj si ga̱huin castigo ni tsínj xi̱ꞌi guimán asi̱j ná xumanꞌ Sodoma nga̱ xumanꞌ Gomorra.

16 ’Ni̱ꞌyaj ni é re̱ꞌ. Rúnꞌ huin xachij huin ni é re̱ꞌ aꞌnī ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ da̱ni ni xucu huee. Da̱j rúnꞌ hua yoo̱ xucuáj, ni̱ daꞌngaꞌ daj ga̱ yoo̱ ni é re̱ꞌ. Sani̱ da̱j rúnꞌ ꞌyaj sa̱ꞌ xuꞌman, ni̱ daꞌngaꞌ daj gui̱ꞌyaj sa̱ꞌ ni é re̱ꞌ. 17 Ni̱ ga̱ cuidado ni é re̱ꞌ nga̱ si gui̱ꞌyaj ni tsínj nga̱ ni é re̱ꞌ. Daj si na̱gaꞌuiꞌ ni sij rian ni tsínj nicaj sun ni é re̱ꞌ. Ni̱ du̱guayun ni sij chruhua nuhui ni é re̱ꞌ nej. 18 Ni̱ ga̱nꞌanj ni é re̱ꞌ daꞌ rian ni gobernado nga̱ ni rey gui̱ꞌyaj ni sij xiꞌīj aj. Ngaa ni̱ ga̱huin ni é re̱ꞌ ni tsínj na̱taꞌ xiꞌīj rian ni sij nga̱ ni ngüi̱ ꞌna̱ꞌ anéj chrej aj. 19 Ni̱ ngaa na̱gaꞌuiꞌ ni sij ni é re̱ꞌ rian ni tsínj nicaj sun, ni̱ si̱ gahuin ruhua ni é re̱ꞌ nga̱ si ga̱ꞌmi ni é re̱ꞌ sisi̱ da̱j ga̱taj ni é re̱ꞌ gu̱nun ni sij mánj. Daj si ngaa ruhua gui̱sij hora ga̱ꞌmi ni é re̱ꞌ, ni̱ Espíritu Santo huin si ri̱qui nuguanꞌ ga̱ꞌmi ni é re̱ꞌ gu̱nun ni tsínj da aj. 20 Daj si sé manꞌan ni é re̱ꞌ huin si ga̱ꞌmi mánj. Sani̱ Espíritu Santo gui̱ꞌyaj da ga̱ꞌmi ni é re̱ꞌ aj.

21 ’Ni̱ na̱gaꞌuiꞌ ꞌngo̱ tsínj daj jnánj sij rian ni tsínj nicaj sun sisi̱ ga̱huiꞌ síꞌ. Ni̱ daꞌngaꞌ daj gui̱ꞌyaj ango sij nga̱ daꞌníj sij nej aj. Ni̱ na̱nicaj ango ni tsínj daj ga̱taj ru̱hua sij gui̱niꞌi sij chrej sij nga̱ nni sij. Ni̱ ga̱huiꞌ ni síꞌ, gui̱ꞌyaj ni sij nej. 22 Ni̱ si̱ gahuin xa̱nꞌ ruhua ni ngüi̱ gui̱niꞌi ni sij ni é re̱ꞌ xiꞌí si nicoꞌ ni é re̱ꞌ manꞌānj mánj. Sani̱ ni ngüi̱ ga̱ ni̱ca ruhua da ga̱nahuij ni sayun daj, ni̱ hué ni sij ga̱nacaj Yanꞌanj anj. 23 Ni̱ sisi̱ gui̱ꞌyaj quij ni tsínj ma̱n ꞌngo̱ xumanꞌ nga̱ ni é re̱ꞌ, ngaa ni̱ gu̱nánj ni é re̱ꞌ ango xumanꞌ ga̱nꞌanj án re̱ꞌ aj. Xa̱ngaꞌ yya atā gu̱nun ni é re̱ꞌ sisi̱ nun gui̱sij ga̱che ni̱nꞌ ni é re̱ꞌ ni xumanꞌ rian ma̱n ni ngüi̱ israelita da ga̱ꞌnāj huīnj daꞌníj ni ngüi̱ aj.

24 ’Sé si huin rian ꞌngo̱ tsínj ꞌna̱ꞌ ga̱huin chru̱n daj nga̱ tsínj digyán rian sij. Ni̱ sé si huin achij ꞌngo̱ tsínj ꞌyaj sun daj nga̱ si-xuruꞌue sij. 25 Hua nia̱n si gui̱ranꞌ tsínj ꞌna̱ꞌ ga̱huin chru̱n da̱j rúnꞌ ranꞌ tsínj digyán rian sij. Ni̱ hua nia̱n si gui̱ranꞌ tsínj ꞌyaj sun da̱j rúnꞌ ranꞌ si-xuruꞌue sij. Ni̱ sisi̱ duguꞌna̱j ni sij sichre Beelzebú manꞌānj, ni̱ daꞌngaꞌ daj ga̱taj ni sij gu̱nun ni tsínj ꞌyaj sun riānj nej. Daj si da̱j rúnꞌ huin tsínj du̱cua, ni̱ daꞌngaꞌ daj huīnj. Ni̱ da̱j rúnꞌ huin ni tsínj nne nu̱guanꞌan nga̱ tsínj du̱cua, ni̱ hué daj huin ni tsínj ꞌyaj sun riānj anj.

26 ’Hué dan ni̱ si̱ guxuꞌuiꞌ a ni é re̱ꞌ rian ni sij mánj. Daj si si̱ gaꞌue ga̱ri hui̱ ni ngüi̱ ꞌngo̱ nuguanꞌ mánj. Sani̱ hua ꞌngo̱ güi ni̱ na̱xiraꞌ daranꞌ nuguanꞌ aríj hui̱ ni ngüi̱. 27 Ngaa ni̱ nuguanꞌ nan atā gu̱nun a ni é re̱ꞌ rian hua ránj, ni̱ na̱taꞌ á re̱ꞌ rian ni ngüi̱ ne̱ꞌ chrej xe̱ꞌ gu̱nun ni sij. Ni̱ ni nuguanꞌ aꞌmi huīj gunun a ni é re̱ꞌ ni̱ ga̱ꞌmi nucuaj á re̱ꞌ ne̱ꞌ chrej xe̱ꞌ chruhua ducua á re̱ꞌ gu̱nun ni ngüi̱.

28 ’Ni̱ si̱ guxuꞌuiꞌ a ni é re̱ꞌ rian ni tsínj ga̱ꞌue da̱gahuiꞌ nnee̱ cúj ni ngüi̱ mánj. Daj ni naꞌue da̱gahuiꞌ ni sij niman ni ngüi̱. Sani̱ gu̱xuꞌuiꞌ a ni é re̱ꞌ rian Yanꞌanj. Daj si ga̱ꞌue gui̱ꞌyaj Yanꞌanj sisi̱ ga̱ niꞌya ni̱ganj niman ni ngüi̱ nga̱ nnee̱ cúj ni sij rian yanꞌa̱n.

29 ’Ni̱ xa̱ngaꞌ nij duꞌue hui̱j xataj le ꞌngo̱ moneda sanꞌanj. Sani̱ sisi̱ si̱ riqui chrej ni é re̱ꞌ nne xataꞌ permiso, ni̱ si̱ guinij ꞌngo̱ xuj daj rian yoꞌój mánj. 30 Ni̱ hua naya Yanꞌanj daꞌ go̱ꞌngo hué chra̱ á re̱ꞌ aj. 31 Xiꞌí daj ni̱ si̱ guxuꞌuiꞌ ni é re̱ꞌ mánj. Daj si huaj ga níꞌyanj án re̱ꞌ si níꞌyanj ni xataj ga aj.

32 ’Hué dan ni̱ daranꞌ ni ngüi̱ na̱taꞌ sisi̱ nicoꞌ ni sij yūnj rian ni ngüi̱ hué daj ga̱ꞌmi saꞌāj xiꞌí ni sij rian chrē nne xataꞌ. 33 Sani̱ daranꞌ ni ngüi̱ naꞌuej ruhua na̱taꞌ rian ni ngüi̱ sisi̱ nicoꞌ ni sij yūnj, ni̱ si̱ gaꞌmi saꞌāj rian xiꞌí ni sij rian chrē nne xataꞌ.

34 ’Si̱ gani ruhua á re̱ꞌ sisi̱ gaꞌnāj chruhua xungüi̱ nan sisi̱ ga̱huin dinꞌinj ruhua ni ngüi̱. Sé daj huin mánj. Sé si gaꞌnāj sisi̱ ga̱huin dinꞌinj ruhua ni sij mánj. Sani̱ gu̱nunꞌ ni sij, ꞌyaj si gaꞌnāj. 35 Daj si gaꞌnāj sisi̱ gu̱nunꞌ ꞌngo̱ tsínj daj nga̱ chrej sij. Ni̱ gu̱nunꞌ ꞌngo̱ yunꞌunj xa̱na nga̱ nni unj. Ni gu̱nunꞌ ꞌngo̱ yunꞌunj xa̱na daj nga̱ niche̱j unj. 36 Ni̱ ni ngüi̱ ma̱n ducuá ꞌngo̱ tsínj daj, ni̱ gu̱nunꞌ ni sij nga̱ síꞌ. 37 Sisi̱ ꞌi̱ ruhua ꞌngo̱ tsínj daj niꞌyaj sij chrej sij nga̱ nni sij daj nga̱ si ꞌi̱ ruhua sij niꞌyaj sij manꞌānj, ni̱ nun síj sij si gui̱nicaj dugüiꞌ sij nga̱ manꞌānj. Ni̱ sisi̱ hua ꞌngo̱ tsínj ꞌi̱ ruhua niꞌya daꞌni̱ snoꞌo sij nga̱ daꞌni̱ xa̱na sij daj nga̱ si ꞌi̱ ruhua sij niꞌyaj sij manꞌānj, ni̱ nun síj sij si gui̱nicaj dugüiꞌ sij ngāj. 38 Ni̱ u̱n tsínj naꞌuej ruhua gui̱ranꞌ sayun xiꞌí si nicoꞌ sij manꞌānj, ni̱ nun síj sij gui̱nicaj dugüiꞌ sij ngāj. 39 Ni̱ u̱n tsínj huin ruhua na̱caj manꞌan, ni̱ ga̱ niꞌya sij. Sani̱ u̱n tsínj ga̱ꞌuej ruhua ga̱huiꞌ xiꞌīj, ni̱ ga̱ ni̱ꞌnaꞌ ni̱ganj sij aj.

40 ’Ni sisi̱ ga̱nahuin raꞌa ni ngüi̱ ni é re̱ꞌ, ni̱ daꞌngaꞌ daj ga̱nahuin raꞌa ni sij manꞌānj. Ni̱ tsínj ga̱nahuin raꞌa manꞌānj, ni̱ ga̱nahuin raꞌa sij tsínj gaꞌníj gaꞌnāj nej. 41 Ni̱ ngüi̱ ga̱nahuin raꞌa ꞌngo̱ tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj xiꞌí si ꞌna̱ꞌ síꞌ rian Yanꞌanj, ni̱ uyan ga̱nahuin raꞌa ni sij nga̱ tsínj aꞌmi si-nu̱guanꞌ Yanꞌanj daj ngaa na̱ruꞌue Yanꞌanj rian ni ngüi̱. Ni̱ ni ngüi̱ ga̱nahuin raꞌa ꞌngo̱ tsínj sa̱ꞌ xiꞌí si sa̱ꞌ síꞌ, ni̱ uyan ga̱nahuin raꞌa ni sij nga̱ tsínj sa̱ꞌ daj ngaa na̱ruꞌue Yanꞌanj rian ni ngüi̱ aj. 42 Ni̱ da̱j hua tsínj ga̱ꞌuiꞌ ꞌngo̱ tasa nnee nuhuij go̱ꞌo ꞌngo̱ tsínj hua lij xiꞌí si nicoꞌ sij manꞌānj, ni̱ xa̱ngaꞌ atā gu̱nun a ni é re̱ꞌ sisi̱ gui̱ꞌyaj sa̱ꞌ Yanꞌanj nga̱ sij. ―Daj gataj Jesús gunun ni tsínj nicoꞌ sij.