MARKUS
MARKUS
Pahāti
In nagsulat sin būk ini, hi Yahiya, amu in diyanglayan Markus, amu in pangtungud hi Barnabas (Kitaa ha būk Kulussa 4:10). In inaꞌ niya hi Mariyam amu in tagdapu sin bāy pagmitingan sin manga Almasihin. (Kitaa ha būk Kiyawakilan 12:12) Damikkiyan hi Yahiya Markus in piyaagad hi Paul kay Barnabas magtabang kanila ha tulak nila nakauna magpamahalayak sin Baytaꞌ Marayaw pa manga tau. (Kitaa ha būk Kiyawakilan 13:2-5) Lāgiꞌ in hi Markus hambuuk tau kalasahan tuud hi Pitrus sabab nagguru siya kan Pitrus iban timabang kaniya. (Kitaa ha būk 1 Pitrus 5:13)
In Baytaꞌ Marayaw siyulat hi Markus mamaytaꞌ pasal sin manga hinang hi Īsa, amu in tandaꞌ sin kawasa hi Īsa. In kawasa niya kakitaan dayn ha manga hinduꞌ niya, dayn ha barakat niya magpaguwaꞌ saytan dayn ha lawm baran sin tau, iban dayn ha pagꞌampun niya sin dusa sin manga tau. Iban kakitaan da isab dayn ha manga muꞌjijat nahinang niya.
1
Magpahāti hi Yahiya amu in Mangliliguꞌ sin Pagdatung hi Īsa
(Mat. 3:1-12; Lk. 3:1-18; Yh. 1:19-28)
Ini in panagnaan sin Baytaꞌ Marayaw pasal hi Īsa Almasi, amu in Anak Tuhan.*1:1 In gulal ini asal gulal hi Īsa ha waktu way pa siya nagbaran mānusiyaꞌ, way pa limahil mari pa dunya. (Kitaa ha būk Yahiya 17:5) Asal kiyasulat hi Nabi Isayas ha lawm Kitab in Parman sin Tuhan (pasal sin paglahil sin Almasi pa dunya, amu agi sin Tuhan ha Almasi).1:2 In hāti sin Almasi amu in hambuuk-buuk kiyajanjiꞌ sin Tuhan manglappas ha manga tau iban magbayaꞌ ha unu-unu katān.
“Paunahun ku lumahil dayn kaymu, in hambuuk daraakun ku.
Sakapun niya in dān labayan mu.
Siya in manawag-tawag duun ha hulaꞌ paslangan mahunit paghulaan.
Amu agi niya, ‘Masuuk na dumatung in Panghuꞌ. Sakapa niyu in dān labayan niya.
Pabuntula niyu in dān panawan niya.’ ”1:3 Hāti niya subay pabuntulun na sin manga tau in kawl-piil nila karnaꞌ magdaratung na in Panghuꞌ.
Manjari timagnaꞌ na hi Yahiya nagpamahalayak pasal sin Almasi ha hulaꞌ paslangan mahunit paghulaan. Līguꞌ niya in manga tau amu in nagtawbat na sin manga dusa nila. Laung niya ha manga tau, “Pagtawbati niyu na in manga dusa niyu ampa kamu pagpaliguꞌ, tandaꞌ sin tiyaykuran niyu in dusa niyu iban iyampun na kamu sin Tuhan.” Na, in manga tau mataud dayn ha katilingkal Yahudiya iban dayn ha dāira Awrusalam (Baytal Makdis) miyawn dimungug kan Yahiya. Nagsabunnal na sila sin manga dusa nila iban līguꞌ na sila hi Yahiya duun ha Subaꞌ Jurdan.
Na, in tamungun hi Yahiya hīnang dayn ha bulbul untaꞌ iban in sabitan niya pais sapiꞌ. In pagkaunun niya hambuuk ginis sin ampan iban gulaꞌ pussukan. Nagpamahalayak siya ha manga tau, laung niya, “In tau ha ulihan ku amu in magdaratung mari kaniyu, labi tuud mataas in kawasa dayn kākuꞌ. Hangkan diꞌ aku minsan tūpun umanduk humubad sin hukut sin tawmpaꞌ niya sabab labi in kalagguan niya dayn kākuꞌ. In aku tubig in kaniyu, sagawaꞌ in siya patulunan niya kamu sin Rū sin Tuhan, amu in pangliguꞌan niya kaniyu.”
In Pagliguꞌ kan Īsa iban Pagsasat kaniya sin Saytan Puntukan
(Mat. 3:13–4:11; Lk. 3:21-22; 4:1-13)
Sakali pagꞌubus yadtu miyawn hi Īsa kan Yahiya dayn ha Nasarit, hambuuk dāira ha hulaꞌ Jalil, ampa siya līguꞌ hi Yahiya duun ha Subaꞌ Jurdan. 10 Na, pagꞌīg niya na mayan dayn ha tubig magtūy niya kītaꞌ naukab in lawang langit iban nimaug in Rū sin Tuhan mawn kaniya nagpasalupa assang. Ubus ampa siya hiyūp sin Rū sin Tuhan. 11 Sartaꞌ awn na suwara dayn ha langit, amu agi, “Ikaw in Anak ku kalasahan. Kiyasulutan tuud aku kaymu.”
12 Sakali magtūy hi Īsa piyakadtu sin Rū sin Tuhan pa hulaꞌ paslangan mahunit paghulaan. 13 Duun siya kaꞌpatan adlaw siyasat sin Saytan Puntukan§1:13 Saytan Puntukan, hambuuk ngān sin Nakuraꞌ sin Saytan, sagawaꞌ mataud da isab in ngān niya dugaing. In hambuuk Kuntara atawa Bantaꞌ sin Tuhan. In hambuuk da isab Iblis atawa Saytan Mangangakkal., (saꞌ way siya narā sin sasat). Awn da isab manga sattuwa talun duun, sagawaꞌ miyawn in manga malāikat timabang kaniya.
Upat Magꞌiistaꞌ in Muna Pīun hi Īsa Mulid Niya
(Mat. 4:12-22; Lk. 4:14-15; 5:1-11)
14 Na, pagꞌubus najīl mayan hi Yahiya, miyadtu na hi Īsa pa hulaꞌ Jalil nagpamahalayak sin Baytaꞌ Marayaw naug dayn ha Tuhan. 15 Laung hi Īsa, “Naabut na in waktu giyantaꞌ sin Tuhan, amu in waktu dumatung na mari in pamarinta niya. Pagtawbati niyu na in manga dusa niyu iban pagparachaya kamu ha Baytaꞌ Marayaw!”
16 Manjari, ha saꞌbu hi Īsa miyamanaw ha higad sin dagat pagngānan Dagat Jalil, kītaꞌ niya nanglalaya in duwa magꞌiistaꞌ, hi Simun iban sin taymanghud niya hi Andariyas. 17 Laung hi Īsa kanila, “Kari kamu agad kākuꞌ! Bihaun in hinang niyu magꞌiistaꞌ, sagawaꞌ hinduan ta kamu bang biyaꞌ diin maghulas-sangsaꞌ dumā ha manga mānusiyaꞌ pagkahi niyu magad kākuꞌ.” 18 Na, saruun-duun biyutawanan nila in laya nila, ampa sila miyagad kan Īsa.
19 Sakali nakalayuꞌ-layuꞌ mayan in panaw nila, kītaꞌ niya isab in duwa magtaymanghud, hi Yaꞌkub kay Yahiya manga anak hi Sibidi. Duun sila ha taas sin kumpit asibiꞌ nagdarayaw sin laya nila. 20 Pagkitaꞌ hi Īsa kanila, magtūy niya sila tiyawag paagarun kaniya. Na, binīn nila in amaꞌ nila duun ha kumpit asibiꞌ iban sin manga tau giyagadjihan ampa sila miyagad kan Īsa.
In Tau Siyusūd Saytan
(Lk. 4:31-37)
21 Miyadtu hinda Īsa pa dāira Kapirnaum, iban pagꞌabut adlaw Sabtuꞌ, amu in adlaw paghali-hali iban pagpudji pa Tuhan sin manga bangsa Yahudi, miyadtu hi Īsa pa langgal ampa nagnasīhat. 22 Manjari, nainu-inu tuud in manga tau ha langgal sin pagnasīhat niya sabab in pagnasīhat niya magbiddaꞌ tuud iban pagnasīhat sin manga guru sin saraꞌ agama. Karnaꞌ in pagnasīhat niya taga kawasa tuud dayn ha Tuhan.
23 Sakali magtūy awn dimatung hambuuk tau mawn pa langgal siyusūd saytan. Imulak in tau ini, laung niya, 24 “Unu in kabayaan mu kāmuꞌ, Īsa, tau Nasarit? Miyari ka kaw dumihil kamulahan kāmuꞌ? Kaingatan ta kaw. Ikaw in hambuuk-buuk suchi naraak sin Tuhan.”
25 Sagawaꞌ piyagꞌamahan hi Īsa in saytan. Laung niya, “Hipus kaw ampa kaw guwaꞌ dayn ha lawm baran sin tau yan.”
26 Na, piyapagpaspad sin saytan in tau iban piyapagsilawak makusug. Pagꞌubus ampa gimuwaꞌ in saytan dayn ha lawm baran sin tau. 27 Nahaylan tuud in tau katān nakakitaꞌ. Nagꞌasubu-iyasubuhi na sila, laung nila, “Unu taꞌ ini? Hinduꞌ baꞌgu bahaꞌ ini? In tau ini tagakawasa magbayaꞌ ha manga saytan iban magkahagad in manga saytan kaniya.”
28 Na, saruun-duun natanyag in kabantugan hi Īsa pa katān hulaꞌ ha katilibut sin hulaꞌ Jalil.
Mataud Tau in Mapauliꞌ hi Īsa
(Mat. 8:14-17; Lk. 4:38-41)
29 Pagꞌubus yadtu gimuwaꞌ na hinda Īsa dayn ha langgal ampa sila timūy madtu pa bāy hi Simun kay Andariyas. Miyagad kanila hi Yaꞌkub kay Yahiya. 30 Manjari, in ugangan babai hi Simun nagkukulang hīhinglaw. Pagdatung na mayan hi Īsa magtūy nila siya biyaytaan sin pasal sin babai hīhinglaw. 31 Na, miyadtu hi Īsa pa babai. Kiyaputan niya in lima ampa niya biyangun, sartaꞌ naīg na in hinglaw sin babai. Pagꞌīg sin hinglaw niya, nagbangun na siya nagbutang kakaun kanila.
32 Na simadlup mayan in suga, lāgiꞌ naabut na magrib, miyawn na in manga tau kan Īsa nagdarā sin manga tau katān nasasakit iban sin manga siyusūd saytan. 33 In manga tau katān dayn ha dāira Kapirnaum duun nagtipun ha alupan sin bāy kiyabutangan hi Īsa. 34 Na, mataud tau nasasakit sin ginisan sakit in napauliꞌ hi Īsa. Iban napaguwaꞌ niya isab in manga saytan dayn ha baran sin manga tau siyusūd saytan. Sagawaꞌ walaꞌ niya diyūlan in manga saytan mamichara unu-unu na, sabab kiyaingatan sin manga saytan bang hisiyu hi Īsa.
Magnasīhat hi Īsa ha Jalil
(Lk. 4:42-44)
35 Pagꞌadlaw hambuuk, subu-subu pa tuud, nagbangun na hi Īsa ampa siya gimuwaꞌ dayn ha bāy. Miyadtu siya pa lugal way bahittuk ha guwaꞌ sin dāira. Didtu siya nangarap pa Tuhan isa-isa niya. 36 Sakali liyawag siya hinda Simun. 37 Kiyabaakan nila mayan siya, laung nila, “In manga tau katān naglawag kaymu.”
38 Sagawaꞌ in sambung hi Īsa, “Subay kitaniyu madtu pa kaibanan kawman ha supaya isab aku makapagnasīhat didtu, karnaꞌ amu yan in maksud ku miyari pa dunya.”
39 Na, miyadtu na hi Īsa nagnasīhat ha kalanggalan ha katilibut sin hulaꞌ Jalil. Napaguwaꞌ niya da isab in manga saytan dayn ha manga tau siyusūd saytan.
Mapauliꞌ hi Īsa in Tau Īipul
(Mat. 8:1-4; Lk. 5:12-16)
40 Manjari awn tau īipul miyawn kan Īsa limuhud ha alupan niya iban nangayuꞌ tabang kaniya. Laung niya kan Īsa, “Mapauliꞌ mu aku bang mu kabayaan kaulian aku.”
41 Na imulung tuud hi Īsa kaniya. Biyutang hi Īsa in lima niya pa tau īipul, ampa siya imiyan, laung niya, “Kabayaan ku kaulian na in sakit mu. Lumanuꞌ na in pais mu!” 42 Na, saruun-duun naīg in ipul niya iban limanuꞌ na in pais niya. 43-44 Sakali biyandaan siya hi Īsa, laung niya, “Ibut-ibut kaymu, ayaw kaw magbaytaꞌ minsan kansiyu pasal sin pagpauliꞌ ku kaymu. Sagawaꞌ kadtu kaw magtūy pa imam, ampa mu palilingan in baran mu kaniya. Pagꞌubus, ampa kaw kadtu ungsud sin pagkulbanan, amu in daakan hi Musa, ha supaya awn tandaꞌ kakitaan sin manga tau katān sin kiyaulian na kaw.” Pagꞌubus, piyakadtu na hi Īsa in tau.
45 Sagawaꞌ pagꞌīg sin tau bakas īipul, miyadtu siya nanuysuy pawyu-pawyu sin pasalan sin pagpauliꞌ kaniya, iban mataud tuud in suysuy niya pasal hi Īsa. Hangkan kiyahunitan hi Īsa sumūd pa manga lugal mataud tau. Saꞌ siya miyadtu pa manga hulaꞌ wayruun tau naghuhulaꞌ, sagawaꞌ miyadtu da kaniya in manga tau dayn ha kahulaꞌ-hulaan.

*1:1 1:1 In gulal ini asal gulal hi Īsa ha waktu way pa siya nagbaran mānusiyaꞌ, way pa limahil mari pa dunya. (Kitaa ha būk Yahiya 17:5)

1:2 1:2 In hāti sin Almasi amu in hambuuk-buuk kiyajanjiꞌ sin Tuhan manglappas ha manga tau iban magbayaꞌ ha unu-unu katān.

1:3 1:3 Hāti niya subay pabuntulun na sin manga tau in kawl-piil nila karnaꞌ magdaratung na in Panghuꞌ.

§1:13 1:13 Saytan Puntukan, hambuuk ngān sin Nakuraꞌ sin Saytan, sagawaꞌ mataud da isab in ngān niya dugaing. In hambuuk Kuntara atawa Bantaꞌ sin Tuhan. In hambuuk da isab Iblis atawa Saytan Mangangakkal.