Nsia yi mbwe yi ósono
Mareke
OSOMO
Wu me mukaana wu luru bupfi ŋa kara li mikaana myehene mina mi básono mu mi mitala Nsia yi Mbwe yi a Yiisu-Kriste. Baara baakalyele ti wu mukaana wu a nsomo ŋa kara li mikaana mimye.
Ngughu a ndagha yi odzyi osuo Mareke mu mukaana wu yili ti mu engaŋma Yiisu, musi Nadzarete, li Mwana a Nzaami.
Mareke ka áli ntumu a Yiisu o, lo nde áli ndughu a Poole ya nde ásala ya Piere. Okughu okala ti mandagha ma ásono nde mu mukaana wu, nde ágyughu mo kundaa Piere, mu matala ma ákatsala nde nsia a bumweẽ bu Yiisu-Kriste ŋa nsie yi kundaa baara. Nde ásono mukaana wu mu nkooro a babo baala ka bali ba-Dzwife o, mu osuo bo ti mu engaŋma Yiisu li Mwana a Nzaami. Nzaami ályele mu Bisono bibi ngili ti nde sa agweghe mbwuru mu obvwuhu basi Isarayele ba bali baara ba nde. Mu matala ma ógyi Yiisu ŋa yulu a nsie yi, Isarayele áli kunsa litumu li basi Rome. Basi Isarayele bákasa kana ti Kriste wu ósiini a bo Nzaami ogweghe, me nde aakwulu bo kunsa litumu li basi Rome. Lo Yiisu ka ágyi mu nkooro a obvwughu oko o. Nde yini a baara ba básihi Satana ya masumu mu okihi litumu li ndeme áyabvwuhu.
Mu mukaana wu Mareke ályele mandagha ma ósi Yiisu ŋa yulu a nsie yi ya ma áluo nde baara, bumõ si ya lipfu li nde ya osighili o nde mu lipfu. Yiisu áluo baara mu lileene, nde ádzuhu babyele, ákabyi mifulu mi mibi ya ákasa bimaã bibi okiŋimi. Ngu okala ti Yiisu li Mwana a Nzaami, nde ka ásele masaŋama o, mu kuulu «Mwana a mbwuru ndeme ka ágyi mu kuulu basalala nde o, lo mu kuulu nde asalala ya agwa bumweẽ bu nde mu ofuru ekolo mpaala baara balagha babvwughu.» (10.45).
Bamfumu ba ba-Dzwife bábihi nde, tee mu odzwa nde. Nswe munde wu aanama Yiisu faana okala mukughu mu omono mpara, lo ku masini sa okala a esee.
Bu me bu baakakaba mukaana wu:
- Nsia yi mbwe yi ótsala Dzã Muboghoro: (1.1-8).
- Oboghoro o Yiisu ya bunu Satana ásagha obwihi nde mu masumu: (1.9-13).
- Yiisu áyikala ku Ngalile: (1.14–9.50).
- Yiisu ápala mu bvulu lili Ngalile mu ogye ku Yerusaleme: (10.1-52).
- Limiŋi li Yiisu lili masini ŋa yulu a nsie: (11.1–15.47)
Mumfwunu a nde,
Lipfu li nde.
- Yiisu sighili ŋa kara li ba bákpi: (16.1-8).
- Yiisu moŋono kundaa binduono bi nde: (16.9-20).
1
Maluo ma Dzã Muboghoro
(Mat 3.1-6; Luk 3.1-6; Dzã 1.19-23)
1 Ki me ebaana ki Nsia yi Mbwe yi a Yiisu-Kriste, Mwana a Nzaami. 2 Ti bu básono mu mukaana a mubighili Edzayi:
«Tala, me sa ngweghe ntumu a me ku nkulu a we
mu kuulu nde agyighili we nzili.
3 Likyi li munde wu li mu okakehe engubu ku syehe:
Ligyighili nzili a Mfumu,
lisa mankwulu ma nde makala nsumu!»
4 Dzã ágyi, me nde áakaboghoro baara ku syehe, ya áakatsala nsia yi a oboghoro kuu ogyiŋi mayele, mu obagha kolokolo a masumu. 5 Baara bwohono mu etsulu e nsie kii Yude ya baba bvulu lili Yerusaleme bákagye kundaa nde ya bákakihi masumu ma bo ŋa nkulu a baara bwohono. Mu obo Dzã ákaboghoro bo mu nzala wu a Dzurudẽ.
6 Dzã áli alaha eko ki batwu mu mfu a nyama wu baakata ti syamo ya álaha musili wu a mu nkobo a nyama mu bala. Nde ákadza bansense ya nyuŋu wu musuru.
7 Nde ákatsala nsia yi: «Mbwuru wu li mu ogya ŋa mbihi a me luru me mu lileene. Me bu mfuŋumu, me ka mfaana si eke mu onyana misyi mi bikoghoro bi nde o. 8 Me ndi mu okaboghoro be mu madza, lo nde sa aboghoro be mu Mufulu a Ngili.»
Oboghoro o Yiisu-Kriste ya Satana gyeele nde ku syehe
(Mat 3.13-17; Luk 3.21-22; Dzã 1.29-34)
9 Mu bitsughu bibye, Yiisu áfi ku bvulu lili Nadzarete mu etsulu e nsie kii Ngalile, ya Dzã áboghoro nde mu nzala yi a Dzurudẽ. 10 Ŋa ósaapala Yiisu mu madza, nde ámono mayulu mu obaghala ya Mufulu áfi ku yulu ya ásughuru ŋa yulu a nde mu efaana kii beeme. 11 Likyi líbili mu mayulu ti: «We li Mwana a me wu mukolo, me aakamono esee ki elagha mu we.»
(Mat 4.1-11; Luk 4.1-13)
12 Ŋaana oŋo, Mufulu ábiri Yiisu ku syehe. 13 Oko, Satana ágyeele nde mu bitsughu makwumu-mana (40). Nde áli ŋa kara li banyama baba musuru, ya bangye-yulu bákasalala nde.
Binduono bi Yiisu-Kriste bi binsomo
(Mat 4.12-17; Luk 4.14-15; Dzã 4.1-3,43-46)
14 Ŋa mbihi a ŋa bátyeghe Dzã, Yiisu ágyene ku Ngalile ya ábaana oluo Nsia yi Mbwe yi a Nzaami. 15 Nde ákalyele ti: «Matala maato ya Emfumu e Nzaami eeyabehene. Ligyiŋi mayele, ya lisa kana mu Nsia yi Mbwe.»
(Mat 4.18-22; Luk 5.1-11; Dzã 1.35-51)
16 Mu matala ma ókaluru Yiisu mu mukogho a mubu wu a Ngalile, nde ámono Simõ ya Andere mbwee a nde, mu okatubu nkoho a bo mu madza ma mubu, mu kuulu bo báli bilebe banswi. 17 Yiisu ályele kundaa bo ti: «Linama me! Me sa nkirili be bilebe bibi baara.» 18 Ŋaana oŋo, bo bábulunyaã nkoho a bo ya bánama nde. 19 Bu afirisehe ela-la, nde ámono Dzake mwana a Nzebede wu baghala, ya Dzã mbwee a nde, ba báli si munsa bwara ya ba bákabaama nkoho. 20 Ŋaana oŋo, nde áti bo mbili, bo bábulusihi taara a bo Nzebede ya basala ba nde munsa bwara, ya bánama Yiisu.
Baghala nga a mufulu wu mubi
(Luk 4.31-37)
21 Bo báyato ŋa bvulu lili Kaperenawume. Mu etsughu kii Sabate, Yiisu ásomo mu nzo a lisamana a ba-Dzwife, ya ábaana oluo. 22 Baara bákakiŋimi mu nduo-nduo yi ákaluo nde, mu kuulu nde ka ákaluo ti bu ókaluo baluo-mikyene o, lo ti mbwuru wu li a litumu.
23 Munsa nzo a lisamana a ba-Dzwife óli a baghala mumõ wu áali a mufulu wu mubi wu áakehe engubu ti: 24 «Yiisu musi Nadzarete, we ya bihi ndagha ma? We bu aagyi mu osa kuulu ti bihi lipfighili? Me ngyahaba we na nde li: We li Wu a Ngili wu oogweghe Nzaami.» 25 Yiisu áfyẽ nde ya ályele ti: «Kuru muŋma a we ya pala mu baghala wu.» 26 Mufulu wu mubi ányihi nde mu mpini ya ákehe mungili wu munene. Ŋa mbihi oŋo nde ábulupala mu baghala munde. 27 Baara bwohono bákiŋimi. Mu obo bákafuhunu bo-a-bo ti: «Yi ma yo? Ma maluo ma manyaghara! Nde li mu otumu si mifulu mi mibi ya litumu, ya mye mili mu ogyughu nde!» 28 Mu obo nsia a Yiisu yítsaŋama mu etsulu e nsie kii Ngalile kyehene.
Yiisu dzuhu buko bu Piere ya babyele balagha
(Mat 8.14-17; Luk 4.38-41)
29 Yiisu bu apala mu nzo a lisamana a ba-Dzwife, ŋa mbihi oŋo ágyene ya Dzake ya Dzã ku nzo a Simõ ya Andere. 30 Buko bu Simõ wu mukaha áli ágyoŋomo mu nkooro a mukaama. Yiisu bu asaayato, bályele nde ndagha oyo. 31 Yiisu áyasele ŋa bele a nde ya bu akwara nde mu kwogho, átehebe nde. Mukaama áfi nde ya nde ábwi osalala bo.
32 Mu nkonkolo, ŋa mbihi a ŋa ódzyama tala, bágyi a nde babyele balagha ya banga a mifulu mi mibi. 33 Baara ba bvulu bwohono báyabvuŋunu ŋa nkulu a muŋma a nzo yi áli nde. 34 Nde ádzuhu baara balagha ba báli a mabyele mama mawa-mawa ya ábyi mifulu mi mibi milagha. Ka ágwi muswa kundaa mifulu mi mibi ti mibili o, mu kuulu mye mígyahaba nde.
Yiisu tsala Nsia yi Mbwe mu Ngalile
(Luk 4.42-43)
35 Mu minkya-nkya, ŋaala nkini áli ya mpyibi, Yiisu átemene ya ápala mu ogye ku ebini ki egwene a baara ya ábwi osamana. 36 Simõ ya baara ba báli ya nde bábaana osagha nde. 37 Mu matala ma bámono bo nde, bo bályele kundaa nde ti: «Baara bwohono bali mu okabulusagha we.» 38 Nde ábvuhulu bo ndiri: «Litswe nkolo nkimi, ku mala ma mali bitaataa bi, mpaala me nduo si oko, mu kuulu me mu obo me aangyi ŋa nsie.» 39 Mu obo nde ágyene mu etsulu e nsie kii Ngalile kyehene ya ákabululuo mu manzo mama lisamana ma ba-Dzwife, ya ákabyi mifulu mi mibi mu baara.
Yiisu dzuhu nga-a-buala
(Mat 8.1-4; Luk 5.12-16)
40 Nga-a-buala mutsyini ágyi kundaa Yiisu. Bu akunu mabuo ŋa nsie ŋa nkulu a nde, ábuono nde bu: «Kala ti we dzyi, we kughu osa me wu a tse-tse.» 41 Yiisu ámono nde nyiĩ. Bu alabala ekee, ábyeme nde ya ályele ti: «Me ndzyi, kala wu a tse-tse.» 42 Ŋaana oŋo buala búfi ya nde ásaatsyeme. 43 Ŋaana oŋo Yiisu ábvurulu nde ku bula bu nde, átswi nde mukele mu ebaghala 44 ya ályele nde ti: «Yighili ogyughu: Ka lyele mbwuru si mumõ o, lo gye yisuo nyuru a we kundaa ngaa a nzaami, ya gwa mu otsehebe o nyuru a we ekaba ki ótumu Moyidze. Obo sa osuo bumpughulu bu otsyeme o we kundaa baara bwohono.» 45 Lo baghala munde bu agyene, ábwi otsala nsia a ndagha oyo mu mpini ya mu yulu. Mu obo Yiisu ka áfiribagha bu aasomo epankala mu nswe bvulu o. Nde ákabulukala yini a ku mbala a bvulu, mu bibini bi bigwene a baara. Ya baara ba bákafa mu mankolo mwohono bákagya kundaa nde.